'Engeland heeft alleen Marks Spencer'
Leven en wonen
De spin als asielzoeker
Meer licht, minder stroom
verbruik met spaarlampen
Gescheiden
huisafval
systeem
DINSDAG 20 OKTOBER 1992
TUIN
Op zoek naar de hond die zich in het struikgewas had verstopt, ves
tigde zich een dikke, harige spin op een van mijn broekspijpen.
Kennelijk een asielzoeker die een veilig en warm toevluchtsoord
zocht. Nu ga ik behoedzaam om met spinnen, maar om deze dikke
mee naar binnen te nemen, vond ik te veel gevraagd. Ik heb hem
van mijn kleren geklopt, in de hoop dat hij buiten een veilig plekje
zal vinden om te overwinteren. Er zijn immers maar heel weinig
spinnen die de winter doorkomen. De meeste leggen in de loop
van de herfst en winter het loodje.
Dus moeten we het in het prille voorjaar hebben van die paar die
de winter zijn doorgekomen, want het duurt een tijd eer er een
nieuwe generatie spinnen te voorschijn komt uit de goed verbor
gen en ingesponnen spinne-eitjes. We hebben ze ook in het voor
jaar nodig: die ijverige insektenvangers.
Laten we dus zuinig zijn op die paar die willen overwinteren. Spin
nen zijn niet alleen heel bijzondere dieren (geen insekten, maar
bloedverwanten van schorpioenen en duizendpoten), maar vooral
ook een ongekende hulp voor de mens. Een Brits onderzoeker
heeft berekend dat de Engelse spinnen jaarlijks meer aan gewicht
van insekten verorberen dan het gewicht van alle Britten bij elkaar.
Er zijn zelfs onderzoekers die dit nog veel te laag geschat vinden.
Kortom, we kunnen de spinnen niet missen omdat ze ons helpen
en het teveel aan insekten opruimen. Doe weg die troep en wees
zuinig op de spin.
Lief zijn is niet nodig. De spin is geen lief dier. Zelfs haar verliefde
minnaar moet oppassen. Voor hij naar haar toekomt tikt hij een
bepaald ritme tegen de draden van het web en na de paring gaat
hij er stil vandoor, uit angst te worden opgegeten. Moeder spin legt
na een tijd tientallen eieren die ze zorgvuldig met spindraden aan
elkaar plakt, inpakt en verstopt. Een deel van de in de zomer geleg
de eieren komt nog in de zomer uit. De rest overwintert. Voor die
genen die niet begrijpen waarom de spin nooit vastplakt aan haar
eigen web tot slot de oplossing van dit raadsel: de spin weet dat de
spaken van haar web droog en veilig zijn. Alleen de spiraaldraden
zijn bezaaid met minuscule kleefdruppeltjes, die fataal zijn voor in
sekten die in het web terecht komen. De allerveiligste plek in het
web is het midden en daar zien we de spin dan ook heel vaak.
LEZERSVRAAG
MEVROUW FIJN UIT HEEMSTEDE kocht in 1986 een pruimestruik
met de garantie dat deze niet hoger dan 2 meter zou worden en
uiteraard vruchten zou dragen. Zes jaar later is de struik 4 meter
hoog en bloeit voor het eerst, maar zet geen vrucht. Een duidelijke
miskoop. Er zijn pruimesoorten die alleen vrucht dragen na kruis
bestuiving en daarom heeft deze pruim niettegenstaande de rijke
bloei mijns inziens ook niet gedragen, alhoewel alle pruimen dit
jaar als het ware bezweken onder de last van vruchten in verband
met het nachtvorstvrije voorjaar. Mijn advies: deze pruim weg en
een nieuwe er in, maar dan een goede en met garantie.
P. Th. VAN BEEM UIT LEIDEN denkt gelezen te hebben dat je witte
vlieg buiten kunt bestrijden door middel van teentjes knoflook tus
sen de takken. Dat is duidelijk een vergissing. Was het maar zo ge
makkelijk! witte vlieg en fuchsia's houden kennelijk van elkaar,
want ik krijg veel vragen over witte vlieg in fuchsia's. Vaak is de
oorzaak een te warme en zonnige standplaats van de planten.
Fuchsia's houden van halfschaduw en koelte.
Witte vlieg is eigenlijk een bladluis met een wit donsje en vleugels.
De 'vlieg' zelf doet minder kwaad dan het onbeweeglijke larfje dat
uit de eitjes komt en de plantesappen opzuigt. Bestrijden doen we
met een van de vele middelen die we zelf kunnen maken. Het
meest simpel: 1 liter water, 20 gram groene zeep, 10 cc spiritus en
daarmee de planten spuiten. Vooral ook de onderkant van het blad
waar de larven zitten. Na het spuiten een plastic zak over de fuchsi
a's gedurende twee dagen, omdat anders de voortvluchtige vliegjes
weer naar 'huis' gaan. Daarna goed afspuiten met water. Na een
week herhalen.
Brandnetelgier helpt ook, evenals een aftreksel van knoflook. Ook
hier geldt: altijd afdekken na het spuiten om de vliegers geen kans
te geven.
En nu het overwinteren buiten in de tuin: maak een kuil die min
stens 60 centimeter diep is (dat is de vorstgrens en je weet nooit
hoe hard het gaat vriezen). Leg de planten er in en dek ze af met
stro, hooi, turf of wat dan ook, nadat er een laagje plastic met gaat
jes (verkrijgbaar in speciaalzaken) overheen is gelegd. Vul de laatste
laag op met gewone tuingrond en markeer de plek. Ik ken plante-
liefhebbers die hun troetelkinderen in het voorjaar niet meer terug
konden vinden.
Komt er bij u al tuinierend of wandelend in de natuur een vraag
op? Greet Buchner zal proberen voor u hel antwoord te vinden.
De vraag kunt u opsturen naar Damiate Dagbladen, Postbus 507,
2003 AP Haarlem t.a.v. de redactie LEVEN EN WONEN.
Britse mode-ontwerpers klagen over gebrek aan interesse
„Een Engelse vrouw gaat
geen mooie jurk kopen als
zij voor minder geld een
stel begonia's kan krijgen."
Ben de Lisi, een van Lon-
dens meest succesvolle
mode-ontwerpers, vat het
probleem in één zin sa
men. De Engelse vrouw is
geïnteresseerd in cement,
afwasmachines, tuinen en
desnoods paarden. Maar
geld uitgeven aan mode?
Overal op het oude continent
heeft de mode zich ontwikkeld
tot een florerende industrie. De
Italianen verkopen jaarlijks voor
bijna 6 miljard gulden aan
designer-kleding en de Fransen
voor 5 miljard. Zelfs de Duitsers,
van oudsher meer gespeciali
seerd in wasmachines en auto's,
hebben nog een mode-indu
strie met een omzet van bijna 3
miljard.
De Britten daarentegen, die
via hun popmuziek toch meni
ge trend zetten, komen niet ver
der dan een schamele 800 mil
joen gulden. Italië heeft Armani,
Frankrijk heeft Dior. Engeland
heeft alleen Marks Spencer.
Alle ontwerpers wijzen op
hetzelfde probleem: de desinte
resse van de Britse vrouw (en
man). „Mode is hier gewoon
geen prioriteit", zegt Ben de Li-
si. Ontwerpster Tanie Same van
Ghost: „Engelsen weten niet
wat mode is; ze kopen alleen
kleding." En John Galliano:
„Het maakt gewoon geen deel
uit van onze cultuur om geld
aan kleding uit te geven."
Evenveel
In werkelijkheid geeft de Engel
se vtouw evenveel uit aan kle
ding als vrouwen aan de andere
van het Kanaal, ongeveer vijf
procent van haar besteedbare
inkomen. Maar terwijl de Fran-
<;aise een tweetal dure designer-
produkten aanschaft, komt de
Engelse vrouw met tien plastic
tasjes van Marks Spencer
thuis. Haar motto: zoveel moge
lijk voor zo min mogelijk geld.
„Als je Engeland met Italië
vergelijkt, dan zie je direct het
verschil", zegt ontwerpster Ge-
orgina von Etzdorf. „Elke Itali
aanse stad heeft wel drie of vier
winkeltjes waar designer-kle
ding wordt verkocht, hier wordt
het beeld in de winkelstraten
bepaald door grote ketens zoals
Marks Spencer en BHS."
Grootwinkelbedrijf
De opmars van het grootwin
kelbedrijf is een wereldwijd fe
nomeen, dat echter nergens
zulke rampzalige gevolgen heeft
gehad als in Londen. King's
Road, in de tijd van Twiggy de
modeboulevard van Europa, is
verworden tot een rommel
markt. Honderden kleinere win
kelbedrijven zijn bezweken on
der de hoge huren, en hun
pandjes worden bewoond door
krakers die van daaruit tweede
hands bric-a-brac verkopen.
Terwijl in Londen de brood
jeszaakjes, pubs en designer
winkeltjes aan hun zwanezang
Uit wintercollectie van 'Red or Dead* een lange, sluik vallende japon
van met vis- en zee-motieven bedrukte zijde. foto»epa Een ontwerp van Ben de Lisi.
bezig waren, sloegen de aasgie
ren begerig hun vleugels uit. Nu
de recessie de genadeklap heeft
gegeven aan de middenstander,
beheersen grootwinkelketens
als Burton, BHS, Next en Marks
Spencer 75 procent van de
kledingmarkt in Engeland. Ter
vergelijking: in Frankrijk en
Duitsland is dat 50 procent, in
Italië 25 procent en in Spanje
zelfs nog minder.
De teloorgang van de desig
ner-industrie heeft een slach
ting aangericht in de wereld van
de Britse mode-ontwerpers.
„Maar", meent Waine Heming
way van het bedrijf Red or
Dead, „die slachting heeft ook
een positieve kant gehad. De
zwakkere ontwerpers zijn ver
dwenen, de echte professionals
overgebleven."
Ben de Lisi deelt die mening.
„Ik zou zeggen: de Britse mode
wereld is niet ingestort, ze is ge
stroomlijnd. Tien jaar geleden
hadden we hier designers die
dingen ontwierpen omdat ze
daar zelf gelukkig door werden.
Ik produceer voor de markt, en
als de markt wil dat ik een Ber
muda-broek ontwerp, dan ont
werp ik een Bermuda-broek."
Heel langzaam lijkt de mode
wereld wat terug te winnen van
het terrein dat zij op de groot-
winkel-ketens heeft moeten
prijsgeven. Waine Hemingway
van Red or Dead meent zelfs
dat het monopolie van de ke
tens de komende jaren gebro
ken kan worden. „Ook de En
gelsen willen niet allemaal in
hetzelfde lopen, en het afgelo-
Al een voorschotje op de zomen
Capellino.
kleding v
fotoap
"m pen jaar hebben we het begin
gezien van een rebellie tegen de
V grote ketens", zegt hij.
Ben de Lisi. die levert aan pe
perdure zaken als Harvey Ni-
V chols en Harrods, rekent ook op
de come back van Londen.
„Nog altijd brengen de Londen-
se modescholen méér ontwer
pers voort dan die in Parijs en
Milaan tezamen", zegt hij. „En
die ontwerpers zijn verdomd
goed, want dit volk is altijd cre
atief geweest."
Maar, zo erkent De Lisi, er is
een probleem: de produktie.
„Zo verdomd goed als de ont
werpers hier zijn, zo verdomd
slecht zijn de de technici. Je
kunt hier bijna geen fabriekje
vinden die een kleine serie van
een ontwerp kan produceren."
Het is een algemene klacht.
„De enige goede fabrieken zijn
de fabrieken die voor de grote
ketens produceren", zegt Tanie
Same van Ghost. „In Italië heb
je geen Marks Spencer, en
staan de fabrieken veel meer
open voor jde kleine designers."
Sommige Britse ontwerpers
laten hun kleding al in het bui
tenland produceren, maar de
meesten behelpen zich nog in
eigen land. „Ik heb niet genoeg
personeel om iemand in een
buitenlandse fabriek te statio
neren ten einde de kwaliteit te
bewaken", zegt Ben de Lisi.
„Daarom moet ik gebruik ma-
- ken van inferieure Engelse fa
briekjes die binnen een straal
van een taxirit van Londen lig
gen."
Goed licht bij aanbrengen van make-up
Toen de buislamp nog in de kin-,
derschoenen stond, werd altijd af-!
geraden zo'n tl-buis in de badka-j
mer te monteren. Je zag er bij dat
licht goor en onuitgeslapen uit. En
de kleuren van make-up vertoon
den onder dit licht zelden hun wa
re aard. De buislamp van tegen
woordig is te koop in tal van licht-
tinten, van koelwit tot warmroze.
Door de nog steeds voortgaande
verbetering van de fluorescentie-
poeders en de variatie in de sa
menstelling van deze poeders is
een uitgebreid scala van lichtkleu
ren voor alle mogelijke toepassin
gen leverbaar.
Dit type buislamp heeft een zeer
laag stroomverbruik. Heel energie
zuinig zijn de Philips PLL-Iampen
van 18, 24 en 36 Watt, nu ook te
koop in kleurnummer 94, een tint
die een zeer goede kleurweergave
biedt, en in 95, vooral toegepast
daar waar het beoordelen van
kleuren heel nauw luistert. Beide
types lenen zich daarom bij uit
stek voor toepassing in de badka
mer en voor boven, of naast, de
toilettafel, waar men het uiterlijkI
onder de loep neemt en make-up
aanbrengt.
Ook de energiezuinige min
lampen van 8 Watt zijn nu in kleur'
95 leverbaar. Bovendien, evenals
de 13 watt en hogere wattages, in
kleur 96, die het gemiddelde dag
licht zeer dicht benadert en daar-'
naast een uitstekende kleurweer-
de nieuwste
8000
In de eerste jaren van het elek
trisch licht moest een gloeilamp
vrij snel worden vervangen, na
ongeveer 40 branduren. De mo
derne gloeilamp gaat 1000
branduren mee en
spaarlampen zelfs
In de loop van de tijd is ont
dekt dat je voor elke kijkfunctie
eerv hierop afgestemde licht
bron nodig hebt. Lezen of wer
ken vraagt om een andere be
lichting dan schemeren of tv
kijken. Philips weet uit onder
zoek dat in 1985 het gemiddel
de aantal lichtpunten per wo
ning 24 bedroeg. In 1992 is dit
al gestegen tot 28 en per jaar
komt er in huis één lichtpunt
bij.
Is dat niet in strijd met de
roep om energiebesparing
vraag je je af? Sinds de komst
van de spaarlamp kunnen we,
vrijwel zonder meer energie te
gebruiken, veel meer lichtpun
ten in gebruik nemen. Op het
ogenblik vraagt de zuinigste
spaarlamp maar een vijfde van
de energie van een traditionele
gloeilamp.
Daarbij komt nog dat de
spaarlamp achtmaal zo lang
meegaat. Hij is weliswaar duur
der in aanschaf, maar door die
lange levensduur en het lagere
stroomverbruik levert een 20
watt spaarlamp uiteindelijk een
voordeel op van zo'n honderd
vijftig gulden. Een spaarlamp
bevat een heel klein beetje kwik,
dus behoort hij terecht te ko
men bij het klein-chemisch af
val.
Spaarlampen - vier 'buisjes'
op een normale Fitting - zijn de
afgelopen jaren steeds compac
ter geworden en passen daar
door in vrijwel elk type arma
tuur. Helemaal nieuw is de
spaarlamp met kleine fitting,
waarmee het toepassingsgebied
nog verder is uitgebreid. Vaak
gebruikt men voor dit soort ar
maturen lampjes van 40 watt.
Koopt men een spaarlamp, dan
is een exemplaar van 9 watt vol
doende om een zelfde lichtop
brengst te krijgen.
De energiebedrijven streven er
naar om via hun voorlichtings
campagnes en speciale acties
gebruikers zo ver te krijgen dat
ze in 1996 minstens vier spaar
lampen in huis hebben. Uiter
aard voor de lichtpunten die het
meest branden. Zoals de lamp
in de gang. het meest gebruikte
lichtpunt in de woonkamer, de
kookplaat- of werkblad verlich
ting in de keuken, de leeslamp
in de studeerkamer. Wil je het
volle profijt van de spaarlamp
hebben, dan is het beter geen
dimmer toe te passen.
Actie Body Shop
voor Roemeense
weeskinderen
De Body-Shop-winkels houden
een inzameling van warme trui
en en schoenen voor weeskin
deren van 2 tot 12 jaar in Roe
menië. Ook staat er in elke win
kel een collectebus, waarvan de
opbrengst wordt gebruikt om
ondergoed voor de kinderen te
kopen. Sinds twee jaar heeft
The Body Shop drie Roemeense
weeshuizen geadopteerd. De
gebouwen zijn inmiddels gere
noveerd en er is een verzor
gingsteam werkzaam. Voor
meer informatie: tel. 02159-
3 17 50.
Laatste stap
The Body Shop is begonnen aan
de laatste stap in de campagne
tegen dierproeven voor cosme
tica. De Europese raad van mi
nisters stemt namelijk dit najaar
over een resolutie die verbiedt
dat kosmetische produkten en
ingrediënten die na 1 januari
1998 op dieren zijn getest in de
Europese Gemeenschap op de
markt worden gebracht.
Klanten kunnen in de winkel
hun handtekening zetten onder
een petitie aan John Major, de
voorzitter van de Europese raad
van ministers. Ook worden de
klanten aangemoedigd staatsse
cretaris Danken een brief te
sturen. Hij is de Nederlandse af
gevaardigde bij de EG. die zich
met het onderwerp bezighoudt.
Sabatini
Gabriela Sabatini's eerste par
fum is momenteel de tweede
geur van Nederland. Aangezien
80 procent van de geurconsu-
menten twee of meer geuren
gebruiken, heeft dat geïnspi
reerd tot een tweede Sabatini-
geurtje: Magnetic, een 'fascine
rende, bloemige geur met een
fruitig boeket'. Te koop als par
fum, eau de parfum en eau de
toilette, als bodylotion, douche
gel, deodorantcrème en als deo-
spray. Bovendien zijn er nu
hartjes met een geurtje. Per stuk
ƒ3,95.
Curver heeft een aantal nieuw
tjes op gebied van hygiënische
en milieubewuste verwerking
van huisafval. Er is een pedaal
emmer met een uitneembare
bimïenemmer, zodat de in
houd, zonder vuil of geurtjes
achter te laten, in de grote vuil
niscontainer kan worden ge
dumpt.
Daarnaast er is een Bio Box
voor organisch keukenafval (het
deksel is bovendien opvangbak-
je voor schillen en ander 'snij-
sel'), met biologisch afbreekba
re papieren zakken waarin afval,
dat gecomposteerd kan worden,
droog en schoon binnenshuis of
op het balkon kan worden op
geslagen.
Ten slotte is er een home-recy-
cling-systeem (stapelbare bak
ken) om papier, glas, textiel,
blik, enzovoort dat gescheiden
wordt opgehaald direct al thuis
te sorteren.
De afbreekbare papieren zak
ken zijn verkrijgbaar in vijf for
maten (10 tot 120 liter). De prijs
loopt vanaf 3,50 gulden voor 5
stuks in de kleinste maat. De
zakken zijn ook te gebruiken in
de door gemeenten verstrekte
groenbakken (wel het juiste for
maat uitzoeken). De Bio Box is
30 x 18 x 29 cm groot en kost
14,95 gulden. Het home-reey-
cling-systeem is in twee afme
tingen verkrijgbaar voor 27,95
en 39,95 gulden. Pedaalemmers
met binnenemmers zijn er in 6-
en 15-literinhoud (29,95 en
39,95 gulden)
Curver heeft een consumenten-
advieslijn: 013-31 04 44.
