'Een wereldreis zit er niet in'
89 69
99
Cultuur&Kunst
'Zoll' knap en subtiel op één scène na
Uitvoering Con Amore
mooi en homogeen
bwwSÜB
B°llen a
4 STUKS KU|pYso gram
MAANDAG 19 OKTOBER 1992
6
redactie: cees v
ruygrok (CHEF)
Stripprijzen 1992 uitgereikt
breda Gilles de Geus 6, Brieven uit de Bar en Pietje en de Lamp
zijn de drie strips die gisteen tijdens De Stripdagen in Breda de
jaarlijkse prijzen hebben gewonnen. Gilles de Geus 6 werd uitge
roepen tot het beste Nederlandse stripalbum. De makers zijn
I lanco Kolk en Peter de Wit. Brieven uit de Bar was de beste in
de categorie buitenlandse strips en werd gemaakt door Jean-
Philippe Stassen en Denis Lapiere. Pietje en de Lamp, gemaakt
door Pryo, werd uitgeroepen tot het beste jeugdalbum van 1992.
Brinkman huldigt Rita Reys
laren Rita Reys is in Singer te Laren uitgebreid gehuldigd in
verband met haar gouden jubileum als zangeres. Europe's First
Lady Ofjazz, zoals ze in het buitenland ook wel wordt genoemd,
ontving uit handen van CDA-fractievoorzitter Brinkman de eer
ste exemplaren van haar nieuwe dubbel-cd 'The American
Songbook'. Rita Reys (67) bekende zelf dat ze aanvankelijk de
mijlpaal liever stilletjes was gepasseerd, uit angst om voortaan
voor oud te worden versleten. Haar echtgenoot Pim Jacobs
bracht haar evenwel nog net op tijd op andere gedachten.
Sinead O'Connor tijdens haar optreden. Even later zou ze huilend hel
toneel aflopen. foto
Sinead O'Connor uitgejouwd
op Dylan-concert in New York
new york* ap
De Ierse rockzangeres Sinead
O'Connor is vrijdag tijdens een
concert ter ere van Bob Dylan
door het publiek uitgejouwd.
O'Connor, die Amerikaanse
televisiekijkers twee weken ge
leden shockeerde door in het
programma 'Saturday Night Li
ve' een foto van paus Johannes
Paulus II te verscheuren, werd
op boe-geroep onthaald toen zij
in een uitverkocht Madison
Square Garden het podium op
kwam.
In plaats van de Dylansong '1
Believe in You', die zij voor de
gelegenheid ten gehore had wil
len brengen, zette O'Connor
daarop de protestsong 'War'
van reggaezanger Bob Marley
in, die zij ook tijdens de bewus
te uitzending ten gehore had
gebracht. Daarna liep zij,
omannd door zanger Kris
Kristofferson, met tranen in de
ogen van het podium af.
Het concert werd gegeven om
te vieren dat Bob Dylan dertig
jaar geleden zijn eerste plaat
uitbracht. Onder de gasten van
de 51-jarige Dylan waren oude
roek-gabbers als Eric Clapton,
George Harrison en Neil Young.
Verrassend was een optreden
van Stevie Wonder, die Dylans
'Blowin' in the Wind' ten gehore
bracht.
Popster en sekssymboo! Ma
donna heeft intussen schande
gesproken over Sinead O'Con
nor omdat deze op de Ameri
kaanse televisie een foto van de
paus verscheurde. „Ik denk dat
er een betere manier is om je
ideeën uit te dragen dan door
het verscheuren van een foto
die voor andere mensen veel
betekent," zei Madonna in een
interview met het Ierse radio
station RTE. „Ik vind het niet
eerlijk om zonder een oplossing
te bieden iets te verscheuren,
want dat is eenzijdig," zei de
roomskatholiek opgevoede
popster, die zelf diverse keren
voor opschudding zorgde door
bijvoorbeeld met een crucifix
tegen haar kruis te wrijven.
Amsterdamse kunstenaars
geven in Parijs visitekaartje af
parus *gpo WG onderdak hebben gevon
den, waren dit weekeinde met
hun werk present in Parijs, op
uitnodiging van de Franse kun
stenaarsvereniging Le Génie de
la Bastille. Een vereniging waar
bij ruim 120 kunstenaarsnit het
creatieve hart van Parijs, de om
geving van de Bastille, zijn aan
gesloten.
Aanleiding voor de uitwisse
ling op grote schaal is de tiende
verjaardag van de 'portes ouver-
tes ('open deuren') die de Parij-
se kunstenaarsvereniging elk
jaar organiseert. „Een unieke
manifestatie", zo meent kunste
naar en bestuurslid Dick van
der Horst. Voor Van der Horst is
de uitwisseling 'een bijzonder
verrijkende ervaring'. „Je krijgt
als kunstenaar de kans om in de
keuken van Franse collega's te
kijken en internationale contac
ten te leggen. Dat kan leiden tot
een soort kruisbestuiving". De
uitwisseling krijgt, zo staat nu al
vast, een vervolg. Volgend jaar
zullen vijftig leden van Le Génie
de la Bastille op hun beurt met
werk en al enkele dagen te gast
zijn in het Amsterdamse kunst
complex.
Vijfenvijftig Amsterdamse kun
stenaars waren dit weekeinde
nadrukkelijk aanwezig in Parijs.
Het ging om de eerste interna
tionale manifestatie van het
Amsterdamse Atelier WG, het
kunstcentrum dat de afgelopen
jaren ontstaan is in de voorma
lige Oog- en Vrouwenkliniek
van het Wilhelmina Gasthuis.
In het voormalige gasthuis
hebben sinds 1984 meer dan
honderd kunstenaars onderdak
gevonden: beeldhouwers, schil
ders, fotografen, edelsmeden en
keramisten. Aanvankelijk zou
den de gebouwen van het voor
malige ziekenhuis slechts tijde
lijk als atelierruimtes dienen,
maar burgemeester Ed van
Thijn verzekerde vorig jaar de
toekomst van het voor Neder
land unieke complex dat de
pretentie heeft uit te groeien.tot
een internationaal kunstcen
trum.
De eerste stap op die ambi
tieuze weg werd dézer dagen in
de Franse hoofdstad gezet.
Meer dan de helft van de kun
stenaars die in het voormalige
Sotheby's taxeert kunstwerken in De Lakenhal
Zaterdagmorgen 9.45 uur. De Leidse winkelstraten zijn
nog stil en leeg. Alleen voor het Stedelijk museum De La
kenhal aan de Leidse Oude Singel staat een dichte drom
mensen, zwaar bepakt en bezakt, te wachten op de ope
ning. Van stad en land zijn zij gekomen om hun kunstbe
zit te laten taxeren.
leiden* wilfred si
In samenwerking met het vei
linghuis Sotheby's organiseerde
De Lakenhal afgelopen zaterdag
de manifestatie Kennis over
Kunst. Het oude schilderijtje
aan de muur, het koperen vaas
je van oma, het Chinese bordje
dat al jaren in de familie was,
professionele taxateurs van het
gerenommeerde veilinghuis be
paalden er de waarde van.
Een aantal jaar geleden be
dacht David Battie van Sothe
by's in Londen het idee van The
Antiques Roadshow. Samen met
de BBC trok Sotheby's het hele
land door om particulieren de
gelegenheid te geven hun
kunstobjecten te laten taxeren
én te laten veilen. Want dat was
natuurlijk de uiteindelijke be
doeling van het veilinghuis. Ook
in De Lakenhal vroegen de ex
perts na iedere taxatie: „Wilt u
het laten veilen?" Meer dan
eens wilden de eigenaren dat
wel.
Het idee van The Antiques
Roadshow werd snel opgepikt
door de AVRO. Deze omroep
maakte er het succesvolle pro
gramma Tussen Kunst en Kitsch
van, dat ook door Sotheby's
werd begeleid. Het veilinghuis
exploiteert de succesvolle for
mule nu ook samen met een
aantal Nederlandse musea on
der de titel Kennis over Kunst.
Afgelopen zaterdag streek So
theby's neer in De Lakenhal. De
conservatoren van De Lakenhal
vertelden de kunstbezitters over
de kunsthistorische achter
grond van hun eigendom: de
experts van Sotheby's bepaal
den de waarde.
Geduldig
Twee oudere Haagse dames
wachten geduldig in de rij tot zij
hun schilderijen mogen tonen.
Gevraagd naar de reden van
hun bezoek zeggen ze: „We wil
len weten voor hoeveel we ze
moet verzekeren. Bovendien is
het handig om te weten wat ze
opbrengen als de nood nog
eens aan de man komt." Ze ho
pen dat hun bezit veel waard is.
Eén van de twee heeft al wat
vooronderzoek gedaan: „Ik heb
een landschapje van Arendts bij
me. Hij is een Haagse schilder,
geboren in 1822. Het Haagse
Gemeentemuseum heeft er ook
een paar van hem hangen.
Maar wie weet hoe lang nog.
Die vervelende Fuchs houdt uit
verkoop in zijn eigen museum."
Her en der verkneukelen
groepjes zich op het oordeel
van de experts. Sommigen ma
ken hun tassen alvast open en
werpen een blik op hun dierba
re bezit. Ook de twee dames re
kenen zichzelf vast rijk: „Als het
veel is, kunnen we misschien op
wereldreis. Dat zou toch zó enig
zijn."
In de verschillende hoeken
van de entreeruimte van De La
kenhal hebben de taxateurs hun
stands ingericht. Links staat een
tafel waar zilver en juwelen
kunnen geworden getaxeerd, in
het midden kan men terecht
voor schilderijen. Wie koper,
tin, glaswerk, meubelen, klok
ken of sculpturen heeft, moet
rechts zijn. Ook is er een hoekje
ingericht voor Chinees en Ja
pans porselein. Er hangt een
feestelijke, haast uitgelaten sfeer
in de zaal. Het is er druk; men
sen lopen met hun kunstwerken
van en naar de tafels. Men pakt
uit en in.
Een oudere heer heeft net de
waarde te horen gekregen van
groot schilderij: „Het is een ge
zicht op de Rotterdamse haven
uit het begin van deze eeuw.
Gesigneerd: M. Jongeren. Vol
gens de expert brengt het tus
sen de 3000 en 5000 gulden
op." Hij wijst naar de muur,
waar een zeegezicht staat met
een schip in nood en een lood
grijze hemel: „Dat is nog veel
meer waard. Het is van een
leerling van Mesdag." Zijn
naam wil hij niet in de krant:
„Een open invitatie voor inbre
kers" meent hij.
Snel en efficiënt werken de
experts de 'klanten' af: „Leuk
dingetje, leuk" zegt de veiling
medewerker die de Oude Mees
ters taxeert: „Een paar honderd
gulden." Het echtpaar met de
tekening waarop een 'Leyden
Jammer Toneel 1807' te zien is,
'Kennis over Kunst' trok zaterdag in De Lakenhal drommen mensen. Her e
sen zich tijdens het wachten al op het oordeel van de experts.
knikt tevreden en maakt snel in. De dame met de Arendts is
plaats. tevreden: „Vierduizend gulden
Ook de twee Haagse dames zei hij." De andere dame oogt
pakken hun schilderijen weer daarentegen teleurgesteld: „Hij
wist niet wat het was. Tussen de
acht- en twaalfhonderd gulden.
Nee, een wereldreis zit er niet
Kinderachtige
lolbroekerij
bij Polivka
others van en door de Compagnie Bo-
lek Polivka Spel: Bolek Polivka, Carlos
Trafic, Luk D'Heu, Jaromir Barin Tichy, Lu-
dek Horacek en Philip Polivka. Gezien
17/10, schouwburg, Leiden
Een beroemde clown annex
mimespeler, auteur en acteur
bewerkte een wereldberoemd
boek tot een theaterspektakel in
commedia dell'arte-stijl, en het
resultaat lijkt nergens naar. De
Tsjechische allround theater
man Bolek Polivka speelt met
vijf collega's in een eigen be
werking van 'Don Quijote de la
Mancha' van Cervantes. Het ge
heel is gegoten in de vorm van
een stuk in het stuk, waardoor
het uiteindelijke resultaat ken
nelijk extra leuk had moeten
zijn.
Het verhaal van de dolende
ridder met zijn niet minder be
kende knecht Sancho Panza
wordt bij wijze van therapie op
de planken gebracht door pa
tiënten van een ontwennings
kliniek voor alcoholverslaafden.
De leiding van deze therapeu
tische theatersessie is in handen
van een regisseur die manmoe
dig probeert een en ander in
goede banen te leiden. Ook
neemt hij regelmatig de bijrol
len voor zijn rekening. Bolek
Polivka zelf en de Vlaming Luk
D'Heu hebben als patiënten de
hoofdrollen van respectievelijk
Don Quijote en Sancho toebe
deeld gekregen.
Heel globaal komt het verhaal
van Cervantes aan de orde, me
rendeels bestaat de voorstelling
uit onderbrekingen wanneer
één van de spelers weer eens uit
zijn rol valt.
Het aantal echt grappige
vondsten valt hierbij op de vin
gers van slechts één hand te tel
len. Verder valt er eigenlijk bij
zonder weinig te beleven. Wat
clowneske puurheid zou kun
nen zijn, is vaak kinderachtige
lolbroekerij. Twee acteurs doen
alleen maar dienst als het paard
van Don Quijote. Tja, je moet
het maar leuk vinden, en dan 't
liefst ook nog leuk blijven vin
den, want het wordt vele malen
herhaald.
Los van dat verhaal dartelt er
om volstrekt onduidelijke rede
nen bij tussenpozen een levens
grote Mickey Mouse over het
podium. Kortom, zulk soort
voorstellingen moeten een be
paalde snaar in je raken. Ge
beurt dat niet, dan verveel je je
stierlijk.
theater
recensie conny van der zande
Zoll.'n grensgeval door Mark Kingsford;
produktie Canna Heynes; toneelbeeld Frits
van Hartingsveld; regie Michael Helmer
horst; gezien Lak theater 17 oktober, pre
miere, Leiden.
De liefhebber van Engelse hu
mor is bij Mark Kingsford aan
het goede adres. De capriolen
die hij in zijn nieuwe stuk uit
haalt, doen sterk denken aan de
komische belevenissen van 'Mr.
Bean' uit de bekende VPRO-se-
Het verhaal van de voorstel
ling lijkt in eerste instantie geen
aanleiding te geven tot veel vro
lijkheid. Op een verlaten post
bewaakt een Oosteuropese
douane-beambte de grens. Af
gezien van een herder die met
zijn kudde schapen de grens
over wil, zijn er geen passanten.
Door van de dagelijkse beslom
meringen een probleem te ma
ken, beleeft de beambte nog
enige spanning in zijn leven.
Wat moet hij bijvoorbeeld doen
als alle ladenkastjes tegelijk
open gaan of wanneer de tele-
De nieuwe solovoorstelling van Mark Kingsford heet 'Zoll'. Zaterdag
was in Leiden de première. foto maarten brinkcreve
foon gaat als hij zich aan het en om formulieren van een
verkleden is? Voor de douanier stempeltje te voorzien. Met zeer
is het zelfs moeilijk om de spul- beperkte middelen maakt
len op zijn bureau te ordenen Kingsford van deze situaties
lachwekkende slapsticknum
mers.
Er zit echter één scène in de
voorstelling waarin Kingsford
de plank volkomen misslaat.
Dat is wanneer de douanebe
ambte zich te buiten gaat aan
de sterke drank waarmee de
herder hem heeft omgekocht.
Kingsford speelt de dronken
schap volledig uit, hij overdrijft
en speelt op effect. Deze scène
past totaal niet in de rest van
het stuk, waarin subtiliteit de
hoofdrol speelt. Zo ontstaat er
een stijlbreuk die de kwaliteit
van de voorstelling naar bene
den haalt. En dat is jammer
want daardoor vallen de stille,
mooie momenten ook minder
op hun plaats. Het verhaal van
de douanebeambte loopt na
melijk tragisch af. Door de poli
tieke veranderingen en de ver
vaging van de grenzen, wordt
de grenspost opgeheven en de
douanebeambte is overbodig.
Als de dronkenmansscène
wordt geschrapt, dan kunnen
we spreken van een indrukwek
kende voorstelling waarin slap
stick en tragiek op een knappe
wijze zijn gecombineerd.
muziek
•lidy v
si der si
ELDERS L1$BIJ ONS ELDERSJWBIJ ONS
HAGELWITTE
HOLLANDSE
BLOEMKOOL
PERSTUK
ELDERS 1.49 BIJ ONS
Jubileumconcert van C.O.V. 'Con Amore'
met werken van Schumann. Gounod en
Dvorak. Dirigent: Joop Schets. M.m v. de
sopraan Hanneke Kaasschieter, de bas
Charles van Tassel, en de tenor Ludwig
van Gijsegem. Gehoord op 17 oktober in
de Pieterskerk te Leiden.
Con Amore had zijn 19e
eeuwse programma goed opge
bouwd. Eerst een Duitse Mis, de
niet ten onrechte weinig ge
speelde Mis in c van Schumann.
Hierop volgend een Franse mis
van Gounod, de Messe Solen-
nelle, enigszins bezield door
een religieus mysticisme, waar
in Duitse en Franse tendenzen
samensmelten tot een eenheid.
Misschien een beetje sentimen
teel, toch groots en bezield. En
dan na de pauze het 'te Deunt'
van Dvorak, met een ongeëve
naard rijke melodische fantasie,
een vurig temperament en een
grote zin voor ritmiek. Met
Smetana is hij de meest karak
teristieke exponent van de Tje-
chische muziek, maar anders
dan bij Smetana, wortelt Dvo
raks oeuvre zowel in de klassie
ke traditie als in de nieuwe ro
mantische richting.
Con Amore onder leiding van
de inspirerende dirigent Joop
Schets, die de zieke Piet Kiel jr.
verving, kwam in het Kyrie van
Schumann maar zwak op gang,
namè in de onzekere inzet
van het 'Kyrie eleison'. De mu
ziek was hier ook niet uitnodi
gend. Echt mooi en goed op el
kaar ingespeeld werd het pas in
het Sanctus. De klank van de
mannen was nogal eens te
zwak, maar dat is nu eenmaal
het euvel van alle gemengde ko
ren. Merkwaardig genoeg werd
de klank metalig en zelfs te hard
in solostukken als het 'Gloria
Dei Patris' en ook bij het tè snel
ingezette crescendo van de
mannen in het Sanctus van
Schumann. Toch zijn dit kleine
smetjes op een uitvoering die
steeds mooier en homogener
werd.'
Er werd prachtig en vol over
gave gezongen in de Messe So-
lennelle van Gounod. Steeds
benadrukt door de solisten die
alle drie gezamenlijk, zoals in
het 'et.incamatus est', of afzon
derlijk zeer betrokken en over
tuigend hun rol vertolkten; Van
Tassel met zijn volle en vèrdra-
gende basstem, de tenor van
Gijsegem met een wat om
floerste ingetogen, maar in
houdsvolle interpretatie en
Hanneke Kaasschieter met haar
stralend heldere en krachtige
sopraan in het overrompelende
'Allelujah, laudamus et super
exaltemus' uit het Te Deum van
Dvorak. Zeer energiek, brui
send, sterk ritmisch werd dit Te
Deum door Con Amore gezon
gen en fantastisch gespeeld
door het Randstedelijk Begelei
dingsorkest: pauken, veel koper,
prachtige fluit en hobo soli,
steeds in evenwicht met een
sterke groep strijkers.
Een bijna opwindend slot van
dit concert waarin Con Amore
zijn vreugde wilde uiten over
het tachtigjarig bestaan.
Vier ton voor Van Dongen
amsterdam
Het schilderij 'Vrouw in rood' van Kees van Dongen heeft dit week
einde 425.000 gulden opgebracht op PAN Amsterdam, de grote
kunst- en antiekbeurs die tot en met zondag 25 oktober wordt ge
houden in de RAI in Amsterdam. Er waren volgens de organisato
ren de eerste drie dagen al bijna tienduizend bezoekers, twintig
procent meer dan vorig jaar.
