Spoedberaad Londen
Panic niet langer kansloos tegen Milosevic
Buitenland
Rampen
treffen
Colombia
Egyptenaren protesteren
tegen laksheid regering
Indonesisch
vliegtuig
verongelukt
Regering-Rabin wankelt
na eis van Shas-partij
Owen: Bosnië wordt
opgesplitst in regio's
Kattekop in het brons
MAANDAG 19 OKTOBER 1992
Inter Pr«s Service
Invasie Afghanistan was gepland
moskou De Sovjet-regering van Brezjnjev had in 1979 al beslo
ten om troepen naar Afghanistan te sturen voordat daartoe het
verzoek kwam van de leiders in Kabul. Dat meldde de legerkrant
Krasnaja Zvezda (Rode Ster). De krant publiceerde zaterdag ge
heime documenten, waaronder notulen van een vergadering
van leden van het Politburo, die op 12 december 1979 tot niet
nader omschreven „maatregelen" tegen Afghanistan besloten.
Casey missionaris in Ecuador
dublin» Eamonn Casey, de Ierse bisschop die eerder dit jaar
ontslag nam, omdat hij vader van een zeventienjarige jongen
bleek te zijn, gaat als missionaris in Ecuador werken. Casey, die
in mei naar de Verenigde Staten vluchtte, volgt op dit moment
een cursus Spaans om zich op zijn nieuwe werk voor te berei
den.
Zes oppositieleden in Kuwaytse kabinet
kuwavt-stad Het nieuwe Kuwaytse kabinet dat gisteren werd
beëdigd telt zes leden van de oppositie, het grootste aantal op
positieleden dat ooit in een Kuwaytse regering zitting heeft ge
had. De belangrijkste ministeries zoals binnenlandse zaken, bui
tenlandse zaken en defensie blijven echter in handen van de re
gerende familie van sjeik Jaber al-Ahmed al-Sabah.
Paddestoelen in tunnels onder Havana
havana Ondergrondse tunnels die onder de Cubaanse hoofd
stad Havana zijn gegraven in verband met een vijandelijke aan
val worden ook gebruikt voor het telen van paddestoelen. Vol
gens het communistische jongerenweekblad Juventud Rebeldeis
men in acht wijken begonnen met de teelt van paddestoelen.
Geweld tegen buitenlanders Duitsland
berlun» In het oostduitse Thale hebben tien rechts-radicale jon
geren zaterdagavond een tehuis voor Vietnamese vluchtelingen
bestormd en drie vrouwen aangerand. De politie arresteerde vier
tieners in de leeftijd van 13 tot 18 jaar. In Berlijn werd een 37-ja-
rige Peruaanse man door meerdere mensen aangevallen en
doodgestoken. De daders wisten te ontkomen.
Wereld-energieverbruik gaat omlaag
Washington Het wereld-energieverbruik is vorig jaar voor het
eerst in dertig jaar afgenomen. Het verbruik daalde van 2340
naar 2310 dollar olie-equivalent, zo meldt het Worldwatch Insti
tuut in Washington. De aardgasproduktie nam voor het achtste
achtereenvolgende jaar toe. Kort na de eeuwwisseling zal gas
olie als belangrijkse energiebron passeren, aldus het Amerikaan
se instituut.
Aanslagen Algiers: zeven doden
algiers In de Algerijnse hoofdstad Algiers is gisteren een man
omgekomen toen de bom die hij bij zich droeg voortijdig explo
deerde. De explosie deed zich voor in de buurt van een politie
bureau, waarschijnlijk het doelwit van de aanslag. Zaterdag wer
den in Algiers bij twee aanslagen drie politiemannen en drie
burgers gedood. Niemand heeft zich verantwoordelijk gesteld,
maar de politie vermoedt dat de aanslagen het werk zijn van
moslim-extremisten.
bogota Colombia is het af
gelopen weekeinde getroffen
door drie natuurrampen. Na
twee zware aardbevingen
volgde gisteren een vulkaan
uitbarsting. Volgens de eerste
cijfers zijn er bij de laatste
aardschok, die en kracht van
6,6 op de Schaal van Richter
had, en bij de eruptie van de
Cacahual vier tot tien mensen
gedood en meer dan 100 ge
wond geraakt. Er worden nog
veel mensen vermist. De vul
kaan nabij het dorp San Pedro
de Uraba in de noordwestelij
ke provincie Antioquia bedolf
huizen en inwoners onder
een gloeiende stroom van
modder en lava. Onder de
slachtoffers, die veelal zware
brandwonden hebben opge
lopen, zijn tal van kinderen.
De reddingsoperatie wordt
bemoeilijkt doordat het
plaatsje midden in het oer
woud ligt. Op de foto Paulina
Caycedo voor haar totaal ver
nielde huis. foto epa
Gorbatsjov:
Politiek van
Jeltsin mislukt
moskou DPA
„Ik wil niet de nederlaag van
Boris Jeltsin, maar een nieuwe
politiek." Zo sprak Michail Gor
batsjov, oud-president van de
voormalige Sovjetunie, zich gis
teren uit voor een radicaal
nieuw beleid van de Russische
regering.
Het is een „fout" als men in
de huidige confrontaties in
Moskou alleen een strijd ziet
tussen jeltsin en Gorbatsjov.
„Het gaat om verschillende be
naderingen van verwezenlijking
van een koers waarover we het
vergaand eens zijn", zei Gor
batsjov. De verschillen liggen in
taktiek en methoden om deze
doelen te bereiken.
„Nodig zijn een nieuw beleid
en een nieuw team", eiste Gor
batsjov. „Ook Jeltsin kan dat
doen, de Opperste Sovjet, het
Volkscongres. Ze hebben echter
niet de moed toe te geven dat
hun beleid is mislukt." Hij riep
jeltsin tevens op alle hervor
mingsgezinde krachten te mo
biliseren om de hervormingen
te redden.
Fel verzet Conservatieve achterban tegen mijnensluiting
Slachtoffers aardbeving zijn wachten beu
De Britse premier John Major heeft zijn kabinet vandaag
bijeengeroepen voor spoedberaad over de sluiting van
een groot aantal kolenmijnen. De sluitingsplannen van
de regering hebben geleid tot een ware opstand in de
partijrangen van Majors Conservatieven en felle aanval
len van de Britse dagbladen, waaronder traditionele
bondgenoten van de premier.
ionden Rtrvan het beleid.
Het besluit om 31 van de 50
staatskolenmijnen te sluiten be
tekent een verlies van 30.000
De omvang van de Conservatie
ve 'muiterij' is de ernstigste in
de twee jaar dat Major nu re
geert. Volgens politieke waarne
mers zal het verzet in de partij
een grote rol spelen tijdens het
spoedberaad en wellicht kun
nen leiden tot een herziening
banen op een moment dat
Groot-Brittannië al een ernstige
economische crisis doormaakt.
De plannen hebben een golf
van woede gewekt bij de media,
politici, kerken en bevolking.
Maar een echte koude douche
voor Major is de tegenstand
binnen zijn eigen partij. Som
mige parlementariërs hebben
verklaard tegen de regering te
stemmen als de mijnensluiting
woensdag in het Lagerhuis aan
de orde komt. Majors regering
heeft slechts een meerderheid
van 21 zetels in het parlement
en volgens de BBC zijn er al
acht Conservatieven die open
lijk hebben verklaard tegen te
zullen stemmen.
De Conservatieve 'rebellen'
menen dat de sluiting tot grote
sociale onrust kan leiden, eco
nomisch onverstandig is en de
regering-Major verder zal on
dermijnen. Maar minister He-
seltine (handel en industrie),
verantwoordelijk voor de mij
nen, verklaarde gisteren dat hij
het besluit niet wil heroverwe
gen. „Er is geen reden de aan
bevelingen die ik heb gedaan, te
veranderen. Er is geen alterna
tief', aldus de minister.
Volgens een politieke bron zal
Heseltine, die vandaag in het
parlement een verklaring aflegt,
mogelijk extra maatregelen aan
kondigen voor omscholing van
de mijnwerkers of een speciale
status voor de meest getroffen
gebieden om economische we
deropbouw te bevorderen.
De Egyptische president. Hosni
Mubarak, heeft gisteren de
slachtoffers van de aardbeving
gewaarschuwd die sinds enkele
dagen op straat protesteren. Zij
verwijten de regering laksheid
bij de herhuisvesting en het we-
deropbouwwerk na de aardbe
ving van vorige week.
In Cairo hebben eenheden
van de oproerpolitie posities in
genomen in het centrum van de
stad. De Cairose rellenpolitie
hield eventuele onrustige plek
ken goed in de gaten nadat het
zaterdag bij protesten van aard
bevingsslachtoffers tot straatrel-
len was gekomen. De
bruikte traangas en
25 tot 50 betogers gearresteerd.
Bij regeringsinstellingen in de
hoofdstad hebben zich rijen
mensen verzameld die hulp
zoeken na de zware aardbeving
die Cairo maandag trof en
waarbij 541 mensen zijn omge
komen en duizenden dakloos
werden. Ze menen dat de rege
ring hen negeert en dat van de
miljoenen guldens waard zijnde
buitenlandse hulp. zoals van de
Golfstaten, niets bij de slachtof
fers terecht komt.
De Egyptische regering heeft
alle hulpverlening naar zich toe
getrokken en andere organisa
ties, zoals godsdienstige instel
lingen, verboden eraan deel te
nemen.
JAKARTA »AP-UPI-Rtr
Een passagiersvliegtuig van de
Indonesischeluchtvaartmaat
schappij Merpati is gisteren op
west-Java tegen een berg gevlo
gen. Reddingsploegen hebben
het wrak inmiddels gevonden.
Geen van de 27 passagiers en 4
bemanningsleden hebben het
ongeluk overleefd. Er waren vol
gens een Merpati-woordvoerder
geen buitenlanders aan boord.
Het toestel, een CN-235, was op
weg van Semarang naar Ban
dung en kwam in slecht weer
terecht op het moment dat de
piloot toestemming vroeg om te
landen. Minister. Bacharuddin
Jusuf Habibie van technologie
zegt over duidelijke aanwijzin
gen te beschikken dat het onge
luk is veroorzaakt door een fout
van de piloot.
Opnieuw leiders
Lichtend Pad
gearresteerd
LIMA AP-Rtr-ANP
De Peruaanse politie heeft za
terdag in de hoofdstad Lima
acht kopstukken van de maoïs
tische terreurbeweging Lich
tend Pad (Sendero Luminoso)
gevangen genomen. Onder hen
was Marta Huatay die samen
met de andere arrestanten be
zig was de leiding van de bewe
ging te reorganiseren nadat
Lichtend Pad-leider Guzman
vorige maand werd aangehou
den.
Sinds zijn arrestatie hebben
ongeveer 300 guerrillastrijders
zien in het bergachtige centrum
van Peru aan de veiligheidstroe
pen overgegeven. De meesten
waren lid van de pro-Cubaanse
organisatie Tupac Amaru (MR-
TA), slechts 15 procent van hen
was lid van Lichtend Pad.
Peru zal België, Groot-Brit-
tannië en Chili officieel vragen
aanhangers van Lichtend Pad
uit te leveren. De verzoeken
hebben betrekking op Adolfo
Olaechea (die in Londen ver
blijft), Luis Arce Borja (in Brus
sel) en Luisa Benza (in de Chi
leense hoofdstaf Santiago). De
drie worden aangeklaagd we
gens „verdediging van terroris
me", aldus minister De La
Puente (buitenlandse zaken).
parus Een jonge vrouw kijkt belangstellend naar een reusachtige bronzen kat. Het beeld is een va
kunstenaar Fernando Botero die tot begin volgend jaar langs de Champs Elysées staan opgesteld.
Joods-arabische spanningen lopen op
AD BLOEMENDAAL
correspondent
De Israëlische premier, Jitschak
Rabin, is niet gerust op het
voortbestaan van zijn regering.
Hij zei gisteravond bang te zijn
dat de religieuze Shas-partij
binnen twee weken zijn kabinet
zal verlaten. Shas eist de ver
vanging van minister van on
derwijs Shulamit Aloni, leidster
van de links-liberale Meretz-
combinatie. De regering zou
zich na het uittreden van Shas
alleen kunnen handhaven met
de steun van twee kleine Arabi
sche partijen.
Rabin vergaderde gistermid
dag met Meretz-leiders over de
penibele situatie waarin zijn re
gering verkeert. Hij vertelde hun
dat Shas hem voor het blok
heeft gezet: Aloni eruit of wij er
uit. Shas is verbolgen over een
aantal uitspraken van de minis
ter van onderwijs in interviews,
onder meer tegen godsdienstige
dwang in het Israëlische open
bare onderwijs. De andere mi
nisters van Meretz hebben zich
vierkant achter Aloni opgesteld.
Ze zeggen de coalitie te zullen
verlaten als Rabin haar verwij
dert.
De regeringscrisis komt tegen
de achtergrond van toenemen
de joods-arabische spanningen.
Bij een bomexplosie in Israël
kwam het afgelopen weekeinde
een joodse vrouw om. Negen
andere inzittenden van het bus
je waarin ze reed, raakten ge
wond. Honderden Israëliërs
hebben de afgelopen dagen au
to's van de Westelijke jordaan-
oever met stenen bekogeld en
beschoten en Arabieren mis
handeld, in een reactie op wat
ze zien als groeiend Arabisch
geweld. Vier Palest ij nen werden
gedood. De Israëlische regering
wil ingaan op de roep vanuit de
bevolking de veiligheidsmaatre
gelen aan de grens met de be
zette gebieden te verscherpen.
Oost-Jeruzalem beleefde af
gelopen zaterdag de grootste
betoging sinds het uitbreken
van de intifada, de Palestijnse
opstand. Ongeveer 5.000 men
sen liepen mee in een demon
stratieve begrafenisstoet voor
twee Palestijnse jongeren die de
afgelopen week het leven verlo-
Russen leveren
Peking wapens
washington hans de bruun
correspondent
De Amerikaanse regering heeft
in Moskou en Peking geprotes
teerd tegen de levering door
Rusland aan China van geavan
ceerde wapens en nucleaire
technologie. De Russen en Chi
nezen trekken zich van de kri
tiek echter niets aan.
De New York Times onthulde
gisteren dat Rusland aan China
tanks, raketten, de technologie
voor de besturing van raketten
en raketmotoren neeft verkocht.
Ook zouden de Chinezen de
technologie hebben gekocht
voor het verrijken van uranium.
De VS vrezen dat China die ken
nis doorverkoopt aan landen in
de Derde Wereld.
Rusland zal zich waarschijn
lijk weinig gelegen laten liggen
aan de Amerikaanse protesten.
In de moeilijke periode van om
vorming naar een marktecono
mie hebben we het geld hard
nodig, zei de Russische presi
dent Jeltsin eerder dit jaar. Voor
de Russische wapenfabrieken
zijn buitenlandse orders veelal
de enige manier om sluiting te
voorkomen.
BUDAPEST RUNA HELLINGA
CORRESPONDENT OOST-EUROPA
President Dobrica Cosic van het nieu
we Joegoslavië (Servië plus Monte
negro) heeft er vrijdag publiekelijk bij
de Servische president Slobodan Milo
sevic op aangedrongen af te treden.
Cosic waarschuwde voor een burger
oorlog in Servië en Montenegro. Hij
liet het federale parlement tevens we
ten overeenstemming te hebben be
reikt met zijn Kroatische ambtgenoot
Tudjman om Bosnië-Hercegovina om
te vormen tot een confederatie van
Serviërs, Kroaten en moslims.
Kranten in Zagreb noemen hem deni
grerend 'de clown'. Maar de Joegoslavi
sche premier Milan Panié blijkt meer te
zijn dan een schertsfiguur. Politieke
commentatoren in Belgrado noemen
zijn benoeming zelfs de grootste politie
ke blunder van de Servische president
Milosevic. De zakenman die niet meer
als een onbetekenende vredelievende
facade voor de Joegoslavische politiek
had moeten zijn, heeft zich snel als een
geduchte tegenstander ontpopt.
De Joegoslavische kranten voorspel
len dat de machtsstrijd tussen beide po
litici op korte termijn zijn hoogtepunt
bereikt. Op een persconferentie deze
week maakte Panié duidelijk wat zijn in
zet is: de kwestie-Kosovo.
Al dagen demonstreren in Kosovo
scholieren en studenten voor de her
opening van de Albanese scholen, die
vorig jaar op last van de Servische rege
ring zijn gesloten. Zo'n 400.000 Albane
se kinderen krijgen illegaal les omdat
hun ouders hen geen Servisch onder
wijs willen laten volgen. Panié verklaar
de tegenover journalisten dat hij de Al
banese scholen zo snel mogelijk wil her
openen.
De vraag is in hoeverre Panié Milose
vic daadwerkelijk kan aanpakken. Wet
telijk zijn zijn mogelijkheden zeer be
perkt, zo bleek afgelopen week duide
lijk. Toen mislukte zijn poging om via
een referendum vervroegde parlements-
en presidentsverkiezingen in Servië te
forceren. Weliswaar was vrijwel ieder
een die de moeite had genomen te gaan
stemmen voor nieuwe parlementsver
kiezingen. Maar de opkomst was min
der dan 50 procent en daarmee was de
uitslag ongeldig.
Panic heeft zijn hoop nu gevestigd op
de federale parlementsverkiezingen die
voor eind dit jaar moeten plaatsvinden.
Tot nu toe heeft hij in het parlement
een wankele ondersteuning, omdat de
Socialistische Partij, het bolwerk van
Milosevic, er de absolute meerderheid
heeft.
Begin vorige maand dreigden de soci
alisten met een motie van wantrouwen,
nadat Panié eigenmachtig de bestaande
grenzen van het vroegere Joegoslavië
had erkend en bovendien een Milose-
vic-getrouwe minister uit zijn regering
had verwijderd. Maar die motie liep uit
eindelijk op niets uit, omdat de Monte-
negrijnen zich onverwacht tegen de
aanval op de premier verzetten.
Sindsdien heeft Panié aan zelfvertrou
wen gewonnen. Onlangs had hij een zes
uur durend gesprek met Milosevic,
waarin hij de president volgens het dag
blad Borba heeft gevraagd op te stap
pen. Hij zou Milosevic daarbij te ver
staan hebben gegeven dat de sancties
tegen 'Joegoslavië' niet worden opgehe
ven zolang deze president is. Tegenover
journalisten verklaarde Panié openlijk
dat zijn werk veel eenvoudiger zal zijn
als de president opstapt.
Tekenend voor Panié eigenzinnige
politiek zijn de besprekingen tussen de
federale president Cosic en de regering
in Zagreb die twee weken geleden zijn
begonnen. Die gesprekken, die door
Servië worden geboycot, hebben al tot
resultaat gehad dat de federale troepen
zich komende week uit de omgeving
van Dubrovnik terugtrekken. Bovendien
wordt inmiddels gepraat over weder
zijdse erkenning van Kroatië en 'Joego
slavië' en zelfs over uitwisseling van am
bassadeurs. Daarnaast heeft de federale
regering een onderzoekscommissie in
gesteld die oorlogsmisdaden in Kroatië
moet gaan onderzoeken.
Opiniepeilingen geven aan dat een
groot deel van de 'Joegoslaven' Panié
steunt. Volgens een recente peiling van
het dagblad Borlxi zijn Panic, de federa
le president Cosic en de patriarch van
de Servisch-orthodoxe kerk Pavle in
middels de populairste persoonlijkhe
den in het land. Van Milosevic' popula
riteit is bijna niets meer over.
Bosnië-Hercegovina „wordt een
gedecentraliseerde staat en er
komen regio's met een aanzien
lijke autonomie". Dat heeft EG-
bemiddelaar in het Joegoslavie-
conflict lord Owen gisteren ver
klaard. Owen, die samen met
Cyrus Vance de door de Eu
ropese Gemeenschap en de
Verenigde Naties geleide vre
desbesprekingen over het voor
malige loegoslavië voorzit, voert
vandaag gesprekken met de
presidenten Cosic van rest-Joe
goslavië (Servië en Monte
negro), Tudjman van Kroatië en
Izetbegovic van Bosnië.
Volgens Owen worden de
landkaarten die door de drie
Bosnische bevolkingsgroepen
(moslims, Serviërs en Kroaten)
zijn voorgesteld momenteel „in
het geheim" bestudeerd. Owen
zei niet in hoeveel regio's de
voormalige Joegoslavische re
publiek moet worden verdeeld.
In de Bosnische hoofdstad
Sarajevo zijn gisteren weer zwa
re gevechten uitgebroken. Zie
kenhuizen maakten melding
van zeker 100 gewonden en een
onbekend aantal doden.
De hulpverlening aan de stad
is wel weer op gang komen na
dat Bosnische regeringstroepen
een blokkade op de I
tussen Sarajevo en het
hadden verwijderd.
Radio Sarajevo maakte giste
ren melding van hevige Servi
sche artilleriebeschietingen op
de noordelijke steden Gradacac
en Tuzla, terwijl Servische in
fanteristen de plaats Maglaj
aanvielen. De radiozender
meldde dat om de Serviërs van
een aanval te weerhouden om
Gradacac containers met dode
lijk chloorgas zijn geplaatst.
De Kroatische radio berichtte
zaterdag over Servische artille
riebeschietingen op Maglaj en
Bihac. Maglaj zou grotendeels
in brand zijn geschoten.
