Meer vertentie op
globetrotters
Legro: 'We zitten niet op
slaapfabrieken te wachten'
Von Kopf bis Fuss auf skiën eingestellt
7
Toerisme
VUUi afdeling.
Geldgebrek mede oorzaak
van terugloop buspendels
Verzekeren
bij de PTT
ZATERDAG 17 OKTOBER 1992
déze speciale
Pa9ina te
WislMu plaatsen.
Bel onze
i/i/ïf» advertentie-
Op Kos, waar hij dezer dagen werd onderschei
den wegens zijn grote verdienste voor het eiland
(zijn vliegmaatschappij vervoert jaarlijks vijftig
duizend Nederlanders naar dit Griekse eiland)
heeft president-directeur Peter Legro van Transa-
via er op aangedrongen voorzichtig te zijn en te
blijven met de toeristische infrastructuur. ,,De
bouw van een groot aantal massieve 'slaapfabrie
ken' in het Middenlandse Zeegebied heeft het
milieu ernstig bedreigd. Het is een aantasting van
landschap en milieu tegelijk."
Legro prees het bestuur van Kos om zjjn pro-
gessieve benadering het eiland groen en schoon
te houden: „Op den duur is dat voor ons als vlieg
tuigmaatschappij ook van groot belang. Het gaat
om de kwaliteit van het milieu, mensen blijven
op den duur weg als je alles verwaarloost en puur
op kwantiteit let.
Tijdens de plechtigheid waar Legro de erepen
ning in ontvangst nam benadrukte burgemeester
K. Kaiserlis van Kos het belang van uitspraken
van Legro als grootste aanvoerder van toerisme:
„Legro heeft de gemeente overtuigd met zijn ver
haal over kwaliteitsbewaking. Wij willen plaats
maken voor een menselijk toerisme.
Een belangrijke vooruitgang is uiteraard de eer
ste waterzuivering die op Kos in gebruik werd ge
steld. De Deense firma Kruger heeft de installatie,
omgerekend in Nederlands geld voor honderd
miljoen gulden gebouwd. Een ander plan van de
gemeente is om fietspaden aan te leggen. Boven
dien wil Kaiserlis elke twee jaar een conferentie
over gezondheid, milieu en toerisme organiseren.
Als dank voor de onderscheiding en het vertrou
wen in Transavia verraste Legro het eilandbe
stuur met de toezegging het eerst volgende nieu
we vliegtuig dat in gebruik wordt genomen (een
Boeing 757), naar het eiland Kos te noemen.
Geldgebrek is een van de rede
nen waarom meer Nederlan
ders de afgelopen zomer heb
ben afgezien van een buspen-
delvakantie. Een andere invul
ling van de vakantie en per
soonlijke omstandigheden
speelden eveneens een rol. Dit
blijkt uit een onderzoek dat het
Nipo in opdracht van de reisor
ganisatie Arke heeft ingesteld.
Het percentage vakanties per
pendelbus daalde in Nederland
de afgelopen zomer met 18.
Vooral jongeren beneden 25
verliezen hun interesse voor dit
soort vakanties. Uit het onder
zoek van het Nipo komt tevens
naar voren dat van alle pendel
busliefhebbers eenderde de bus
trouw blijft, hetzelfde percenta
ge de volgende vakantie met de
auto gaat en eenzesde deel voor
het vliegtuig kiest. Over de kwa
liteit van de buspendel is men
niet ontevreden.
De relatief lage prijs is een
zeer belangrijke overweging
voor het kiezen van de buspen
del, want bij gelijke prijzen zou
de meerderheid van de buspas
sagiers het vliegtuig nemer
prijsverschillen tussen bu
vliegtuig liggen op dit moment
tussen de 150 en 250 gulder
Het lijkt er op dat er een
de is gekomen aan de daling
van het aantal passagiers op de
buspendel. Arke baseert dit op
onderzoek waaruit blijkt dat de
belangstelling voor dit soort
kanties in 1993 gelijk zal zijn
aan die in 1992. Hel aantal boe
kingen voor de buspendel naai
de wintersport laat bij Arke ove
rigens een stijging zien. Het
gaat om een percentage van on
gever 10.
De kleine, veelal regionaal
opererende bedrijven hebben
inmiddels een behoorlijk mark
taandeel verworven op de bus-
pendelmarkt. Ze danken die po
sitie vooral aan hun imago
lage prijzen. Volgens Arke is
verschil in prijzen tussen die
grote en de kleine ondernei
gen niet zo groot als wordt
ondersteld.
[j ^REISBERICHTEN
Service op de Autobahn
jVoor wintersporters die straks weer gebruik gaan maken van het
Jl0.900 lange Duitse Autobahnnet, heeft de Gesellschaft für Neben-
jbetriebe der Bundesautobahnen (kortweg GfN genoemd) verschil-
jlende gratis folders klaar liggen. Daaronder de officiële autosnel-
jvvegreisgids met informatie over onder meer 271 benzinestations,
|176 wegrestaurants en 40 kiosken. Ook is er een folder voor invali-
jde weggebruikers. De brochures zijn gratis aan te vragen bij de
ïGfN, Poppelsdorfer Allee 24, D-W 5300 Bonn 1
JDe folder voor invaliden kan ook rechtstreeks worden besteld bij
iClub Behinderter und ihrer Freunde e.V., Fünfkirchner Strasse 82,
iD-W 6100 Darmstadt. Op dit adres zijn tevens speciale standaard-
-Isleutels verkrijgbaar voor de 285 in de folder vermelde rolstoeltoi-
'lletten langs de Autobahnen.
Zonder Antenne
jVanaf 8 oktober geopend: de tentoonstelling 'Zonder Antenne' in
jhet PTT Museum in den Haag. De expositie die tot 17 januari 1993
duurt, handelt over de radiodistributie (draadomroep) van toen en
de kabelverbindingen van nu en laat de ontwikkelingen zien. In de
filmzaal wordt tijdens de tentoonstelling de rolprent 'Radio in
Beeld' vertoond. De film bestaat uit een aantal historische frag-
jtnenten over de radio in de periode 1932 - 1954.
Info: PTT Museu, Zeestraat 82,2518 AD Den Haag, 0 70 -
330 75 00.
Zwitsers wintermagazine
<j Het Nationaal Zwitsers Verkeersbureau geeft ook dit jaar weer een
j wintermagazine uit. De brochure behandelt zo goed als alle skibe
stemmingen in de Zwitserse Alpen. Tevens worden er tal van idee-
en aangereikt voor mensen die niet in de eerste plaats aan een
j sportieve wintervakantie denken. Ook op het gebied van cultuur,
J excursies en eten geeft het Wintermagazine tal van tips. Midden in
de brochure zit het aparte katem 'Reistips' met daarin praktische
■J 'j informatie over reismogelijkheden, reisformaliteiten, vervoer en ac
commodatie. Het Wintermagazine Zwitserland 92/93 kan worden
aangevraagd bij het Zwitsers Verkeersbureau, telefoon 020 -
- 6 22 20 36 (folderlijn).
Veluwe in de herfst
Niet allen het bos in. Dat verzoek wordt gedaan door de VW's van
de Veluwe. Bedoeling: de recreant optimaal te laten genieten van
de natuur door ze onder leiding van een deskundige dingen te la
ten zien en te beleven die zij op eigen gelegenheid niet zo snel zou-
I den meemaken. De begeleiding kan zowel van een boswachter ko-
men als van een natuurgids. Ook schaapherders worden ingescha
keld. De actie duurt tot en met 31 oktober en wordt ondersteund
door een folder die bij alle VW-kantoren op de Veluwe kan worden
v afgehaald.
Voorlichting Indonesië
Vooral voor mensen die van plan zijn binnenkort Indonesië te be
zoeken: een voorlichtingsavond over de reismogelijkheden naar en
in de Groene Gordel van Smaragd. De bijeenkomst heeft plaats op
19 oktober in Hotel De Beurs, Kruisweg 1007, Hoofddorp, begint
om 20.00 uur en wordt verzorgd door de RV/TC Indonesia.
Info: RV/TC Indonesia, Zeist, telefoon 03404 - 5 11 00
Kriebels
Om er de kriebels van te krijgen: een tentoonstelling die 'enge
beestjes in een menselijke omgeving' laat zien: lintwormen, mui
zen, kakkerlakken, luizen enzovoort en zo verder. Ze wriemelen wel
achter glas, maar verschaffen de bezoeker zeker als er een mi- -
croscoop bij te pas komt toch een 'monsterlijkë ervaring'. De tot
8 november durende expositie is samengesteld door het Museon in
Den Haag, maar valt te bewonderen in bezoekerscentrum 'De Aan
schouw' in het nationale park De Hoge Veluwe dat dagelijks van
9.30 tot 17.00 uur is geopend.
Info: Bezoekerscentrum De Hoge Veluwe, telefoon 08382 -1627.
Wilde jaren in een eerst te snel groeiend wintersportdorp voorbij
ZWITSERLAND
Jukeboxes inAutotron
Voor de ware liefhebber bestaat er geen mooiere jukebox dan de
Wurlitzer model 950 anno 1942. Maar Seeburg, AMI en Rock-Ola
maakten ook modellen die de Golden Years makkelijk doen herle
ven. In het Autrotron te Rosmalen wordt op 7 en 8 november een
expositie annex beurs gehouden van de beroemdste jukeboxes. Het
is de grootste ter wereld en wie een koelkast of een flipperkast uit
de jaren '30 tot '70 zoekt, kan er ook terecht.
Info: Autotron Rosmalen, telefoon 04192 - 1 90 50
de, laat staan vierde glas te be
stellen.
Een dorp von Kopf bis Fuss
auf skiën eingestellt. Te snel ge
groeid in de jaren dat winter
sport big business werd be
hoedzaam opererend vanaf het
moment dat het mis dreigde te
gaan. Ischgl wordt nooit meer
het oude Ischgl natuurlijk. Veel
liften, veel hotels, veel skiërs:
soms meer dan 17.000 op een
dag. Maar de rem wordt aange
trokken. Dagjesmensen moeten
20 procent meer betalen voor
een dagpas dan gasten, het cen
trum kreeg een autoluwe zone
en andere beperkende maatre
gelen zijn in aantocht.
Distinctie
De wilde jaren zijn voorbij.
Ischgl krijgt distinctie. Nog net
op tijd zijn de bewoners er in
geslaagd de kerk in het midden
van het dorp te laten. Zowel let
terlijk als figuurlijk. Dat zoiets
ook weer problemen kan geven
de pastoor hangt dagelijks
reeds om half zeven aan het
touw van een paar buitenge
woon luidruchtige klokken is
van minder belang. Sterker nog:
het verschaft het dorpje iets lief
lijks.
En dan is Olga Walser er na
tuurlijk nog. Hoedster over het
oude Paznauntal. Restaurant
houdster in de tweede en muse
umconservatrice in de eerste
plaats. In haar Bauermuseum te
Mathon, op 15 arresleeminuten
van Ischgl, serveert ze niet al
leen bruin brood, reuzel met
kaantjes en gehemelte schroei
ende Obstlers, maar vertelt ze
op beeldende wijze ook over
vroeger. Tranentrekkende ver
halen zijn het over armoe, over
Schwabenkinder die door hun
schreiende ouders naar Beieren
werden gestuurd omdat er in
het dal geen eten meer was en
over aardedonkere, bitterkoude
Voorgoed verleden tijd alle
maal, want toen kwamen de
skiërs. En die houden ze
Ischgl nu ook goed in toom.
ISCHGL INFO
In skigebied 1
géén ira^1
wachttijden
maar in het dorp tot 35 minuten
6 dagen skiles
<cy 'far
(rfy abonnement: 200 km
xy 255.00;
Afdalingen: makkelijk moeiliik
Bijzonder (zonder paspoort)
skiön van Ischgl naar het
Zwitserse Samnaun
10-16.00 uur: 35.00
10-12.30 uur 25.00
Taal: Duits
Verbinding met het
spoorwegstation in t
Landeck (30 km.)
Jk
Eisstock-
schiessen
Ischgl Tourismus Verband,
A-6561 Ischgl-Paznaun,
I 1 Telef 09.43.54445266
Oostenrijks Toeristenburo
Stadhouderskade 2
1054 ES Amsterdam
Telefoon: 020-6129682
FOTO PR
ITALIË
SLOVENIË
Honderden jukeboxen ofte wel rock and roll zoals het hoort.
Ach, hoe gaan die dingen.
Je woont in een straatarm
dorp; leest, ziet en hoort
hoe elders in de Alpen
goed geld wordt verdiend
met de ontwikkeling van
skigebieden; bouwt zelf
een liftje en... slaat de han
den nog eens extra krachtig
aan de ploeg als je merkt
dat het werkt. Ischgl hoe
zee. Hier een lift, daar een
lift, overal een lift. Totdat
de voorzitter van de inder
haast opgerichte VW zegt:
„Wordt het nu niet te gek,
jongens?"
ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
Een zo goed als perfect skige
bied: dat van Ischgl. Om en na
bij de 200 kilometer piste;
meerdere afdalingen van ruim 7
kilometer lengte; een hoogte
verschil van 1400 meter en
als wafel op de sorbet de
Zwitserse enclave Samnaun,
waar je via een adembenemd
mooi traject naar toe kunt ski-
en. Maar tjee, wat doet dat pijn
aan je ogen als je voor het eerst
boven komt. Liften die zich kris
kras, zonder enig patroon, blik
semend door de sneeuw stre
pen, had dat niet wat minder
gekund?
Zonder enige twijfel, geven ze
ook in Ischgl toe. 't Is aan het
eind van de jaren zestig, begin
zeventig allemaal even te snel
gegaan. Weinig overleg, bou
wen maar. Drie liften naast el
kaar richting Palinkopf twee
naast elkaar naar het Viderjoch
twee naast elkaar langs de
Velillscharte drie gondelba-
nen vanuit het dorp zelf... het
kon niet op. Van de achterlig
gende gedachte 'geen wacht
tijden in Erlebnisort Ischgl'
mocht onder geen beding wor
den afgeweken.
Maar ze hebben de zaken nu
goed in de hand, daar aan het
einde van het smalle Paznaun
tal. Geen overhaaste beslissin
gen meer. Toch weer lange rijen
skiërs voor de loketten van de
Silvrettabahn? Dan geen vierde
lift gebouwd, maar domweg de
capaciteit van de oude vergro
ten tot het ongehoorde aantal
van 2400 personen per uur. Ge
volg: de skiër hoeft in het dorp
zelfs in het hoogseizoen nooit
langer dan een minuut of 30 te
wachten en kan zich er dan al
over verkneukelen dat er 'bo
ven' van enig noemenswaardig
oponthoud helemaal geen spra
ke zal zijn.
On-Oostenrijks
'Boven', is een zich rondom de
Idalp gegroepeerd skigebied
van welhaast on-Oostenrijkse
afmetingen. Afdalingen zijn er
voor alle soorten skiërs: veel
pistes voor beginners, nog meer
voor gevorderden, iets minder
(maar nog altijd meer dan vol
doende) voor de Grote Kanon
nen. Hier kun je makkelijk een
Ischgl: veel Stimmung und Tanz.
week ronddolen. En als het
moet ook twee weken. De
mooiste afdaling is die naar
Gampenalp (hoogteverschil bij
na 1000 meter); goede tweede
maar dan om landschappe
lijke reden het al eerder aan
gehaalde gedeelte tussen het In-
neres Viderjoch en Samnaun.
Die afdaling hoef je voor het
belastingvrije dorpje zelf overi
gens niet te maken. De benzine
kost er tachtig cent de liter, een
fles Bokma is er voor vijf rijks
daalders en goudglimmende
Rolexen liggen er al vanaf een
honderdje of zes. Met andere
woorden: de drukte walmt je al
van verre tegemoet en echt leuk
Amsterdam Ischgl: 1030
(per auto via Stuttgart,
Ulm en Bregenz)
DUITSLAND
Oostenrijkse grens, waar van
daan een ruim zeven kilometer
lange route zich dan met wat af
takkingen via de Idalp naar het
op 1377 meter hoogte gelegen
Ischgl slingert. Achter in de
middag wat druk deze hier en
daar wat smalle afdaling, maar
hoe kan het anders: beneden
wacht de remmie demmie. Wie
dacht dat Kirchberg (The
Londoner) het monopolie had...
Stimmung und Tanz in over
vloed. In Trofana, waar ene Jet
Hans (wereldberoemd in heel
Ischgl) de boel met niet aflaten
de ijver opport, in het dampen
de Kitzloch (ondanks de gepe
perde prijzen nog nooit zoveel
mensen in zo'n kleine ruimte
bijeen gezien) en in het iets sjie-
kere Madlein waar Edy de bar
keeper een gratis consumptie
uitlooft aan iedereen die er in
slaagt meer dan zeven Gürkens-
alaten op te drinken. Die belofte
kan-ie trouwens makkelijk
doen. Het gifgroene mixje hecht
zich al na een paar slokken im
mers zo vast op de tong, dat het
zo goed als onmogelijk is op or
dentelijke wijze en in algemeen
beschaafd Oostenrijks een der-
is het er niet. Rijen auto's bij de
pompen; rijen toeristen bij de
duty-free-winkels. Daarenboven
laat het plaatsje zich voor de
skiër nog wat moeilijk verlaten
ook. Daartoe namelijk, moet in
de meeste gevallen de (gratis)
skibus naar Ravaisch worden
genomen, vanwaar de terug
tocht naar Ischgl kan worden
aanvaard.
Vermaak
Dat gebeurt overigens opnieuw
via een fraaie route. Een gon-
delbaan en een 2,5 kilometer
lange sleeplift transporteren de
skiër terug naar de op 2760 me
ter hoogte gelegen Zwitsers
TJECHO-
SLOWAKIJE
29
REDACTIE ROB VAN DEN D08BELSTEEN
Ruim 1 miljoen
Nederlanders
naar de sneeuw
Het komende winterseizoen
zullen ongeveer 1.250.000 Ne
derlanders hun vakantie in de
sneeuw doorbrengen. Dat al
thans is de verwachting van de
ANWB. Alpineskiën blijft vol
gens diezelfde organisatie favo
riet met ongeveer 870.000 beoe
fenaars. De langlaufloipes trek
ken om en nabij de 190.000 Ne
derlanders; de rest gaat wande
len of sleetje rijden.
Veel wijziging in het aantal win
tersporters is er de laatste jaren
niet gekomen. Net als in 1990
en 1991 duiken ongeveer 1,1
miljoen Nederlanders een week
of langer de sneeuw in. Alleen
de hoeveelheid skiërs dat er de
voorkeur aan geeft slechts voor
een paar dagen de latten onder
te binden, neemt ietwat af. Wat
waarschijnlijk het gevolg is van
de matige sneeuwcondities van
de laatste jaren in streken als de
Ardennen (België) en Sauerland
(Duitsland).
Hoewel een onderzoek van het
NIPO anders doet geloven,
voorspelt de ANWB dat Oosten
rijk 58 procent (NIPO beweert
40) van alle Nederlandse win
tersporters zal trekken. Duits
land komt tot 17 procent. Zwit
serland 12 en Frankrijk 9. De
rest gaat naar landen als Italië,
Noorwegen, Zweden, Finland
en (heel miniem nog) de Vere
nigde Staten van Amerika.
Alweer volgens de ANWB lo
geert 50 procent tijdens de ski
vakantie in een hotel of een
pension, 45 procent kiest voor
een appartement, een chalet of
een bungalow en slechts 5 pro
cent neemt genoegen met een
caravan of zelfs een tent. Uiter
aard blijft de auto verreweg het
populairste vervoermiddel: 70
procent kiest voor de eigen wa
gen. De touringcar vervoert 20
procent en de trein neemt 8
procent van de Nederlandse
wintersporters voor haar reke
ning. De rest (2 procent) gaat
per vliegtuig.
Februari en begin maart ten
slotte (de maanden waarin de
krokusvakantie valt) blijft voor
de Nederlander de populairste
periode. Dat er in januari on
danks de soms bittere koude
voortreffelijk kan worden
geskied, blijkt uit het feit dat nu
al 25 procent voor die maand
kiest. Kerstmis, vroeger heel po
pulair. komt met 15 procent pas
op de derde plaats.
Twee nieuwe
kantoren
VVV Amsterdam
De VW Amsterdam zal de ko
mende tijd twee nieuwe infor
matiekantoren openen. Ze ko
men respectievelijk aan het Sta
dionplein en aan het Leidse-
plein. De eerstgenoemde vesti
ging is vooral bedoeld voor toe
risten die met bussen naar Am
sterdam komen en die op het
Stadionplein worden afgezet.
Ook kan het nieuwe kantoor,
dat eind 1992 zal worden ge
opend, van belang zijn voor au-
tomoblisten die via deze invals
weg Amsterdam binnenkomen.
Het tweede kantoor moet het
oude, in de Leidsestraat geves
tigde. veel te klein geworden
bureau gaan vervangen. Het
komt in net voormalige K1.M-
gebouw en zal - zo is de ver
wachting - zijn deuren begin
1993 openen.
Bij bijna 500 postkantoren in
ons land kan sinds kort een
reisverzekering worden geslo
ten. Dit na een voorspoedig ver
lopen proef op kleine schaal.
Met het nieuwe produkt sluit de
P IT aan op de al langer be
staande service voor toeristen,
zoals de verkoop van travellers-
cheques en het wisselen van
buitenlandse valuta.
