De stijldans als een
truttige dwangbuis
Soulband in Dublin
doet gooi naar succes
Cultuur&Kunst Film
Achter elk raam een
panorama met Eiffeltoren
Boomerang: IJdelheid van Eddie
Murphy loopt de spuigaten uit
Duivelse halfbloed in discopak versus Columbus
DONDERDAG 15 OKTOBER 1992
FILMS IN LEIDEN
RECENSIE WILFRED SIMONS
The Commitments. Te zien do 15/10 om pni„_n. hokioamp nrtpiirn
18/10: Kijkhuis, Vrouwenkerksteeg, enigszins bekwame acteurs
'The Commitmentsin Kijkhuis
F|LM ker nam ruim de tijd om twaalf
popmusici te vinden en bege
leidde ze langdurig om er ook
er>igsz'ns bekwame actei
Leiden. Aanvang ^iTï^uu"""5' te maken. Het resultaat
ze inspanningen is een prachti
ge, warme soulfilm, volgens ve-
Als soulmuziek gedijt in armoe- jen de beste sinds jaren,
dige omstandigheden, is Dublin Op een dag zet Jimmy Rabbit
een goede voedingsbodem, te (Robert Arkins) een adverten-
Meer dan de andere Europese tie in de krant om soulliefheb-
hoofdsteden is Dublin een stad bers te werven voor zijn band.
van vergane glorie, van een do- Natuurlijk houdt hij audities en
de haven, van vervallen, verve- zo trekt een staalkaart van de
loze huizen en straten. Toch Dublinse muziekscene over het
maakt de stad op muzikaal ge- scherm voorbij. Uiteindelijk
bied een bloeiperiode door en heeft hij een groep van twaalf
kan op dat punt misschien ver- man, waarvan vooral de promi-
geleken worden met het Liver- nente zanger Deco (Andrew
pool van de jaren '60: U2, Si- Strong) opvalt, 's Mans stem en
nead O'Connor, Van Morrison, uiterlijk doen denken aan Joe
om de bekendsten te noemen. Cocker, maar tijdens de opna-
Filmregisseur Alan Parker be- men was Strong pas zestien
weert dat de stad 1200 rock- jaar! De groep gaat repeteren,
bands telt, één popmuzikant optreden en oogst succes na
voor elke 800 inwoners. En dan succes, aanvankelijk natuurlijk
heb ik het nog maar niet over alleen in de eigen buurt. Toch
de Ierse folk, een muziekstijl kan het uiteindelijk niet goed
waar ook menige Ier een inten- blijven gaan.
se passie voor voelt. The Commitments is rauw, re-
Parker baseerde zijn film over alistisch, vol met grappige de-
het popgroepje The Commit- tails en anekdotes. Parker voert
ments op het gelijknamige boek de kijker van het ene hoogte
van de Dublinse onderwijzer punt naar het andere, maar
Roddy Doyle. Hij bewerkte het mijdt effectbejag. Wie wel t—
boek tot een rockfilm over de ri- een eerdere film van Parker
se and fall van een soulband die heeft gezien [Fame, The Wall,
uiteenspat op het moment dat Midnight Express of Mississippi
het succes onder handbereik Burning) zal merken dat hij zich
ligt- Hij doet dat op een manier echt heeft ingehouden. Het
die bewondering afdwingt. Par- heeft de film goed gedaan.
FILMTIPS VOOR VOLGENDE WEEK
oslecht oomatig oooredelijk oooogoed ooooouitstekend
LE CHARME DISCRET DE LA BOURGEOISIE KIJKHUIS OOOOO
Zeer sterke en verrassende film van LuisT3unuel uit 1972. Een
Zuidamerikaanse ambassadeur in Parijs en twee Franse notabelen
verdienen bij door drugssmokkel. Ze doen het liefst zaken tijdens co
pieuze diners, maar door allerlei onvoorziene, absurde voorvallen krij
gen de drie geen hap eten naar binnen. De bevrijdende en sarcasti
sche humor van Burïuel maakte de film direct tot publiekslieveling.
LA BELLE NOISEUSE LAK OOOO
De gerenommeerde schilder Frenhofer (Michel Piccoli) wil het portret
van de 17de-eeuwse hofdame la Belle Noiseuse ('de mooie onrust-
stookster') schilderen. Dit wordt zo'n obsessie, dat hij eraan onder
door dreigt te gaan. Frenhofers vriend Probus (Gilles Arbona) daagt de
schilder uit het project opnieuw aan te vatten. Marianne (Emmanue-
lee Béart) is het perfecte model. Zal het de schilder lukken Marianne
op het doek te krijgen?
UNIVERSAL SOLDIER EURO 4 ooo
De twee soldaten Luc en Scott (Jean-Claude van Damme en Dolph
Lundgren) die in de Vietnamoorlog zijn 'omgekomen', worden na 25
jaar door het Pentagon omgebouwd tot Unisols: onsterfelijke, hersen
loze vechtmachines. Uiteindelijk raakt Van Damme door het zien van
een vrouwenbeen aan de kook en herwint zijn geheugen en persoon
lijkheid. Regisseur Roland Emmerich vertelt dit absurde en geweld
dadige verhaal op droogkomische, vlotte wijze.
FAR AND AWAY LIDO 2 OOO
Film van regisseur Ron Howard blinkt uit door prachtige landschaps
fotografie, maar hef verhaal stelt weinig voor. Tom Cruise en Nicole
Kidman (ook in het dagelijks leven een echtpaar) spelen twee land
verhuizers die allebei proberen een flink stuk boerengrond in de nieu
we staat Oklahoma uit te kerven. Uiteindelijk worden ze beloond en
krijgen ze elkaar. Het ligt teveel voor de hand om écht te boeien.
HOUSESITTER LIDO 4 ooo
Góldie Hawn is in deze komedie van Frank Oz leuker dan de film zelf.
Een pathologische leugenaar (Hawn) dringt door in het leven van een
emotioneel onderontwikkelde architect (Steve Martin). Na een tijdje
doet ze zich voor als de echtgenote van de architect en weet ze de he
le goegemeente voor zich in te nemen. Martin, die slecht acteert, ac
cepteert Hawns aanwezigheid op voorwaarde dat ze hem helpt zijn
jeugdliefde terug te winnen.
'Bitter Moondieptepunt carrière Polanski
De tijd dat reikhalzend naar een
'nieuwe Polanski' werd uitgeke
ken ligt ver achter ons. Met na
me recente flops als Pirates en
Frantic hebben het vertrouwen
in de eens zo bejubelde filmma
ker flink doen afnemen. Maar
dat hij met een lor als Bitter
Moon voor de dag komt wekt
desondanks verbazing.
Klaarblijkelijk is het mogelijk
om filmmaken af te leren. Dat is
de enige verklaring voor de
wanprestatie die Roman Po
lanski met Bitter Moon heeft ge
leverd. De film is niet gewoon
slecht, hij is zo pijnlijk mislukt.
Je begrijpt als kijker waar de re
gisseur naar toe wil, en ziet ver
volgens dat het resultaat niet
eens in de buurt komt.
De bedoeling was een film te
maken over een seksuele obses
sie, waarbij de scheidslijn tus
sen overgave en afkeer lang
zaam wordt overschreden. Een
ploeterend Amerikaans schrij
ver krijgt in Parijs een verhou
ding met de vrouw van zijn dro
men, maar raakt na verloop van
tijd op haar uitgekeken. Ze wil
echter niet meer van hem
scheiden, zodat hij zwaar ge
schut gebruikt om zich van haar
te ontdoen. Dat lijkt te lukken,
maar de gekwetste vrouw keert
terug, en neemt wraak. Dit alles
geplaatst binnen een raamver
telling aan boord van een luxe
Genoeg stof voor een boeiend
drama, of tenminste voor een
spannende soft-sex vertelling
als 9 1/2 Weeks. Bitter Moon is
geen van beiden. Geen cliché
wordt hier geschuwd om de ge
mankeerde relatie vorm te ge
ven. Hun ontmoeting op buslijn
69, de seksuele spelletjes, de be
ginnende verwijdering, het is al
lemaal met een tenenkrom
mende onbenulligheid en voor
spelbaarheid gebracht. Polanski
suggereert een drankprobleem
door links en rechts in een ka
mer lege whisky-flessen rond te
strooien. Sfeer betekent achter
elk raam een panorama mét Ei
ffeltoren, en ruige sex is iemand
met een scheermes van zijn kle
ren ontdoen.
Peter Coyote doet een pot
sierlijke voice over, maar weet
zich verder in de meeste scènes
staande te houden. Deze niet
geringe prestatie wordt volledig
Emmanelle Seigner, alias me
vrouw Polanski: Abominabel op
treden in Bitter Moon.
teniet gedaan door het werkelij
ke abominabele optreden van
Emmanuelle Seigner, mevrouw
Polanski. Hoewel haar partner
beweert dat ze 'gegroeid' is
sinds haar debuut in Frantic, is
Seigners femme fatale hier een
treurig staaltje miscasting. De
maker van Repulsion en Rose
mary's Baby laat zijn vrouw zelfs
zo aanmodderen, dat je je gaat
afvragen of er misschien sprake
is van enig sadisme in hun rela
tie. Het is niet moeilijk Bitter
Moon belachelijk te maken,
maar de teloorgang van een van
Europa's grootste filmmakers is
in wezen een treurige aangele
genheid.
Paul Mercurio van stijldans naar flamenco.
De grote opwinding rond dansfilms is enigszins geluwd. Na het succes van Dirty Dan
cing werd er met films als Salsa en Lambada nog zoveel mogelijk munt geslagen uit de
erotiek van swingende heupen, maar opzienbarend was het geen moment. In The
Mambo Kings werd onlangs met de nodige verve een boeiend immigranten-verhaal
toegevoegd aan de muziek. Iets dergelijks gebeurt in Strictly Ballroom: de danswereld
als metafoor voor een maatschappelijke dwangbuis.
Hoofdpersoon is Scott Hastings
(Paul Mercurio), wiens ouders
in het verleden echte ballroom-
koningen waren, en die van
jongs af aan op een soortgelijke
loopbaan is geprepareerd. Nu is
dat ballroom-dansen een be
hoorlijk truttige, en strikt gere
guleerde bezigheid. De passen
staan vast, de muziek is on
veranderlijk van het niveau van
de Schone, Blaue Donau, en
voor hij er erg in heeft door
breekt Scott de patronen met
z'n eigen, energieke improvisa
ties. Het kost hem z'n eerste
danspartner en z'n moeder
krijgt de schok van haar leven.
Ze heeft gefaald in de opvoe
ding, stelt ze, en zo legt regis
seur Baz Luhrmann het grotere
verband met maatschappelijke
conventies.
Dat ligt er allemaal tamelijk
dik op, maar de grote verrassing
van Strictly Ballroom is toch dat
Luhrmann zijn film fris en on
derhoudend heeft weten te
houden. Hij zet al die tuttige
personages niet keihard voor
schut, maar kiest een wat af
standelijke, ironische toon, die
heel goed werkt.
Ook de onvermijdelijke ro
mance, tussen Scott en het eni
ge meisje dat z'n drang om uit
het keurslijf te ontsnappen be
grijpt, is heel aardig, soms zelfs
meeslepend. De jongedame in
kwestie is van Spaanse komaf
en zij weet Scott's rebellie te
'vertalen' naar de flamenco en
de paso doble. Dan vliegen de
vonken er pas goed van af. In
nemend.
en niet meer, zoals in het begin
van z'n carrière, vanuit een un
derdogpositie vertrekt.
Murphy speelt de rol van
Marcus Graham, een geslaagde
marketing manager in een cos
meticabedrijf. Hoewel hij met
de excentrieke eigenaresse op
leeftijd het bed heeft gedeeld,
wordt hij bij een promotie ge
passeerd ten gunste van een
vrouw. Dus wil Marcus deze
Jacqueline (Robin Givens, die
geen millimeter kan acteren
maar duidelijk andere kwalitei
ten heeft) aan z'n voeten en in
bed. Wanneer het zover is, heeft
ze gelukkig geen wratten op
haar tenen, zoals een andere
verovering, want Marcus houdt
niet van imperfectie. Voor wie
dat allemaal niet genoeg is zijn
er nog een paar extreem smake
loze scènes met Grace Jones
(die haar slipje uittrekt, dat on
der de neus van een parfumont
wikkelaar houdt en hem toebijt
dat de parfum met haar naam
de onmiskenbare geur van seks
moet dragen).
Leuk? Boomerang is duidelijk
bedoeld als een verzet tegen de
typecasting van kansloze of ge
welddadige zwarten, zoals dat
jarenlang in Hollywood gebrui
kelijk was. Maar het is de vraag
wie er mee gediend is nu de
ijdelheid, het succes en de
glamour van Murphy en z'n col
lega-sterren zo smakeloos
wordt gepresenteerd.
De ijdelheid van Eddie Murphy
loopt zo langzamerhand de
spuigaten uit. Het lijkt alsof hij
voor Boomerang tegen de oner
varen regisseur Reginald Hudlin
heeft gezegd dat hij wel wat bij
elkaar zou improviseren. Het
resultaat is een bijna twee uur
durende oervervelende aaneen
rijging van machismo, seksisti
sche en anderszins stompzinni
ge grappen.
Een van de eerste scènes geeft
precies aan waar het heen gaat
in Boomerang. Murphy zit met
twee maten in een restaurant
en het gesprek gaat allicht over
'de vrouwtjes'. Ellenlange grap
pen over hoe die zijn te plezie
ren en veel bekkentrekkerij van
Murphy, die pseudo-afwerend
reageert op de complimenten
over z'n veroveringstechnieken.
Zodra hij een opvallende
schoonheid ontwaart trekt hij
de trucendoos open en regelt in
een mum van tijd een afspraak
je. De vraag is hoe leuk dat nog
is, nu de acteur van meet af aan
z'n ijdelheid gestreeld wil zien
De veroveringstechnieken van Eddie Murphy in 'Boomerang'.
BIOSCOPEN
AMSTERDAM
ALFA 1 tel. 6278806
The Player a.l., dag. 14, 19.30, 22,
za zo 13.30, 16. 19.30, 22
ALFA 2
Light Sleeper 12 j., dag. 14, 19.30,
22, za zo 13.30, 16. 19.30, 22
ALFA 3
Night on earth 16 j., dag. 14, 18.45,
21.30, za zo 13, 15.30, 18.45,
21.30
ALFA 4
Fried green tomatoes a.l., dag. 14,
18.45,21.30, za zo 13, 15.30,
18.45,21.30
ALHAMBRA1 tel. 6233192
Howards end a.l., dag. 13.45, 20, zo
13.45, 17, 20
ALHAMBRA 2
Basic Instinct 16 j., dag. 18.45,
21.30, dovrook 14
Peter Pan za zowo 13.45
BELLEVUE CINERAMA tel. 6234876
Patriot Games 12 j., dag. 13.45,
18.45,21.30, zo 13.15, 16, 18.45,
21.30
CINERAMA 2
Universal soldier 16 j., dag. 14,
19.15, 22. zo 13.30. 16.15, 19.15,
22
CALYPSO 1 tel. 6234876
Bitter moon 16 j dag. 13.45,
18.45, 21.30, zo 13.15, 16, 18.45,
21.30
CALYPSO 2
Wayne's World 12 j., dag. 14, 19.15,
22, zo 13.30, 16.15, 19.15, 22
CINECENTER-CINEMA CORALINE
Lijnbaansgracht 236 tel. 6236615
Paris s'eveille 16 j., dag. 14.30, 17,
19.30, 22
CINECENTER-CINEMA PEPPE-NAPPA
Sweet Emma, dear Böbe 16 j., dag.
14.30, 17, 19.30, 22.15
CINECENTER-PIERROT
Tous les matins du monde a.l., dag.
14,30, 17. 19.30, 22.15
CINECENTER-CINEMA JEAN VIGO
Delicatessen a I., dag. 14.30, 17.15.
19.45, 22
CINEMA 1 INTERNATIONAL tel.
6151243
Boomerang a.l., dag. 19, 21.45, za
t/m wo 15
CINEMA 2 INTERNATIONAL
Patriot Games 12 j., dag 18.45,
21.30, za t/m wo 14.30
CITY 1 tel. 6234579
Boomerang a.l., dag. 14, 18.45,
21.30, zo 13, 15.45, 18.45, 21.30
CITY 2
Strictly ballroom a.l., dag. 13.45,
19, 21.30, zo 13.15, 15.45, 19.
21.30
CITY 3
Batman a.l., dag. 14.15, 18.45, zo
13, 15.45, 18.45
Final analysis 12 j., dag. 21.30
CITY 4
Medicine man a.l., dag. 14,15, 19,
21.30, zo 13.15, 15.45, 19,21.30
CITY 5
Alien 3 12 j., dag. 14.15,18.45,
21.30, zo 13, 15.45, 18.45, 21.30
CITY 6
Lethal weapon 3 12 j., dag, 14.15,
19,21.30, zo 13.15, 15.45, 19.
21.30
CITY 7
Unlawfulentry 16 j., dag. 14.15.
18.45, 21.30, zo 13, 15.45, 18.45,
21.30
DESMET tel. 6273434
De rietfluit dag. 20
Pijnlijk onverschillig dag. 22
Late night movie dag. 23
Gay Cinema za 24, zo 16.15
KRITERION 1 tel. 6231708
High heels dag. 19.15
The player dag. 19.39,21.45
Kalle strop en Grodanbol za t/m wo
13, 15
De gebroeders Leeuwenhart za t/m
wo 13
Onderaards geheim za t/m wo 15.15
KRITERION 2
Five girls and a rope, dag 19.45, 22,
di alleen 19.45
Urga dag. 17.30
Sneak preview di 22.15
RIALTO 1 tel. 6623488
Van Gogh dag. 20,30, zo ook 15
Inazuma dag. 18.45
Mijn vader woont in Rio zo 13.15, ma
t/m wo 15.15
Gullivers reizen za t/m wo 15, zo ook
13
RIALTO2
Wanda dag. 18
Ivanhood dag. 20
L'ascenseur pour I'echafaud dag.
22.15
THE MOVIES 1 tel. 6386016
Howards end dag. 18.45, 21.30, zo
ook 14.30
THE MOVIES 2
Night on earth dag. 17, 19.30, 22,
zoook 14.45
THE MOVIES 3
Voor een verloren soldaat dag. 17
Raise the red lantern dag. 17, 19.30
De Noorderlingen dag. 22, zo ook
14.45
TUSCHINSKI ltel. 6262633
1492 Conquest of paradise 12 j.,
dag. 14, 20, zo 13, 16.45,20
TUSCHINSKI 2
Strictly ballroom a.l., dag. 14,
18.45,21.30, zo 13.15, 16. 18.45,
21.30
TUSCHINSKI 3
Far and away a.l., dag. 14, 20.15, zo
13.15, 17,20.15
TUSCHINSKI 4
Flodder in Amerika a.l., dag. 14,
18.45,21.30, zo 13.15, 16. 18.45,
21.30
TUSCHINSKI 5
The hand that rocks the craddle 12 j..
dag. 14, 18.45, 21.30, zo 13.15,
16. 18.45.21.30
TUSCHINSKI 6
Housesittera.l., dag. 14, 18.45,
21.30, zo 13.15, 16. 18.45.21.30,
TUSCHINSKI CINEAC
Home alone a.l., doorlopende voor
stelling vanaf 11
DE UITKIJK tel. 6237460
The best intentions 16 j., dag 20.45
Richting Engeland 16 j dag. 18,
19.30
Het programma van de Leidse
en Haagse bioscopen staat op
de pagina 'Info'.
Ultieme superkitsch in '1492: Conquest of Paradise'
FILM
RECENSIE «JOS DE PUTTER
1492: Conquest of Paradise Te zien: Me-
tropole 1, Den Haag
In de Dominicaanse Republiek
schippert de paus deze week
met de politieke en religieuze
implicaties van de Columbus-
herdenking. Moet er een mis
worden opgedragen bij een mo
nument voor kolonisatie en
eeuwen onderdrukking? In
Hollywood doen ze daar minder
moeilijk over. Ridley Scott, die
sinds jaar en dag een filmcame
ra aanziet voor een machinege
weer, kreeg opdracht om 500
jaar na de ontdekking van de
Amerika's een modern helden
dicht te maken over Christop
her Columbus.
1492: Conquest of Paradise,
heet het pronkstuk dat Holly
wood als herdenkingsmis pre
senteert. De Franse reus Gérard
Depardieu speelt de charismati
sche, onverzettelijke Columbus,
een dromer, visionair en
weldoener. Dat zijn althans de
etiketten waarmee de grote ont
dekker wordt voorgesteld. In de
proloog wordt gesproken over
de mysteries van de vooruit
gang, eVi Ridley Scott verbeeldt
dat op zijn eigen, directe ma
nier. De openingscène toont
Columbus en z'n zoontje, geze
ten aan zee. In de verte ver
dwijnt langzaam een schoener
onder de horizon. „Wat bete
kent dat?" vraagt Columbus aan
z'n zoon, terwijl hij een sinaas
moet overwinnen om z'n
droom, de ontdekking van de
Nieuwe Wereld, te realiseren.
Wanneer er dan eenmaal land
in zicht is, zet ook Ridley Scott
alle zeilen bij: de al de hele tijd
irritant aanwezige smeermuziek
van Vangel is wordt maximaal
opgeschroefd en onder oorver
dovend geschal waadt Depar
dieu, in extreme slow motion,
aan land om op z'n knieën de
Nieuwe Wereld te begroeten.
We waren van Ridley Scott
wel al het een en ander gewend,
maar deze cinematografische
Nieuwe Wereld is er een van de
ultieme superkitsch. Daarin
gaat meteen ook elke kritische
noot, bijvoorbeeld over de ex
pansiedrift en de gewinzucht
die aan de expeditie ten grond
slag lagen, verloren. Ridley Scott
brengt alle problemen terug tot
een eenvoudige tegenstelling:
Columbus is de idealistische
vernieuwer, en alles wat mis
gaat is te wijten aan een duivel
se tegenstrever, de halfbloed
Moxica. De laatste loopt in een
zwart glitterend discopak door
de jungle, slechts belust op
macht en verderf. Zo herschrijft
Hollywood de geschiedenis
weer eens naar eigen goeddun
ken. De manier waarop Ridley
Scott 'groots' en mythisch uit
pakt doet formeel en inhoude
lijk nog het meest denken aan
Leni Riefenstahl's nazi-propa-
ganda. Alleen had zij meer ta
lent.
Gérard Depardieu als charismatische Columbus.
appel schilt. En hij geeft zelf het
antwoord: „Dat de aarde zo
rond is als een sinaasappel."
Van zo'n inzicht is hét niet
ver naar de theorie dat 'Indië'
ook via de Westroute bereikt
kan worden, maar dergelijke
denkwijzen waren niet populair
in het Spanje van de 15de eeuw;
ketterse inzichten eindigen aan
de worgpaal en op de brandsta
pel, zoals Ridley Scott ons
breeduit voorschotelt. Colum
bus slaagt er echter in Koningin
Isabella (Sigoumey Weaver)
dermate te charmeren dat ze
haar goedkeuring geeft aan zijn
snode en onzekere plan. De film
wijdt eenderde van z'n totale
lengte (ruim 21/2 uur) aan de
tegenwerking die Columbus
