De aparte
van Irene
feestkleding
van der Luit
Rozen planten
Leven en wonen
Scheidingswanden
in velerlei soorten
DINSDAG 13 OKTOBER 1992
REDACTIE HENRIETTE VAN DER HOEVEN
TUIN
SPREEKUUR
In de jaren vijftig en zestig moest er ruimte komen
in het interieur. Schuifdeuren werden gesloopt, de
kamer en suite verdween. Later ging ook de wand
van de keuken tegen de vlakte en zo ontstond één
grote ruimte.
Zo'n grote leefruimte oogt prettig, maar het ont
breekt aan afgeschermde hoekjes, waar je rustig
kunt zitten. Soms is er behoefte aan alternatieve
scheidingswanden.
Een mogelijkheid om eet- en zithoek te scheiden
is het plaatsen van een boekenkast. Er zijn twee
varianten: een open kast of één met een gesloten
achterwand.
Voor een open boekenkast verdient een model
met planken van zo'n 40 centimeter diepte de
voorkeur. Dan kun je er namelijk aan beide zijden
boeken inzetten, dat staat beter. Door op reik-
hoogte een of meer planken te gebruiken voor fles
sen, glazen, serviesgoed of prullaria blijft er door
kijk mogeliijk, wat het ruimtelijk effect ten goede
komt.
Wie kiest voor een kast met een gesloten wand
staat voor de vraag: aan welke zijde komt de rug
van de kast? Meestal wordt gekozen voor zicht op
de boeken vanuit de zithoek. De kastrug kan op
verschillende manieren worden 'aangekleed'. Bij
voorbeeld door hem af te werken met hetzelfde be
hang als op de muren.
In bouwmarkten zijn vaak speciale strips ver
krijgbaar waarmee gemakkelijk stof tegen een kast
wand kan worden gespannen. Deze methode leent
zich ook uitstekend voor de achterwand van een
piano die vrijstaand in een kamer wordt geplaatst.
Kamerscherm
Een halfhoge afscheiding is ook een mogelijkheid.
De grote ruimte wordt hiermee voor het oog nau
welijks kleiner, maar je zit wel wat intiemer rortd
de eettafel of de open haard. Door twee niet al te
diepe, halfhoge kasten rug aan rug te plaatsen kun
je aan de kant van de eethoek het servies en bestek
opbergen en aan de andere kant glaswerk, kopjes
enzovoort. Zo is de scheidingswand ook nog func
tioneel.
Een kamerscherm is een praktische en flexibele
scheidingswand. Kamerschermen zijn eenvoudig
zelf te maken. Een stevig raamwerk van latten met
daartussen gordijnstof die op twee roeden is ge
spannen heeft als voordeel dat het geheel niet
zwaar is, dus gemakkelijk te verplaatsen of op te
bergen.
Een simpele afscheiding kan worden gemaakt
met een plantenbak. Tussen de bak en het plafond
kunnen latten worden gezet om klimplanten om
hoog te laten groeien.
ienekes moeder kwam met haar
j dochtertjetweeënhalf jaar oud
JL—Jl wat geagiteerd de spreekkamer
in. Het meisje was die ochtend zoet aan het
spelen geweest met haar twee jaar oudere
zus, die kralen reeg. Moeder had op een ge
geven moment Lieneke enorm horen hoesten
en daarna huilen, en ze vermoedde dat
Lieneke zich in een kraal had verslikt.
Bij luisteren over de tongetjes van het kind,
hoorde ik aan de rechterkant zachtere
ademgeluiden dan links en dat zou heel
goed kunnen passen bij een verstopping in
een van de luchtwegen. Het was duidelijk
dat hier meer onderzoek aan te pas moest
komen. Ik verwees Lieneke naar een zieken
huis vooreen röntgenfoto van de longen en
verdere behandeling. Op de foto zo bleek
uit de brief die ik later van het ziekenhuis
ontvingwas inderdaad een vreemd voor
werp gezien dat dezelfde dag nog door de
longarts was verwijderd. Lieneke kon
meteen weer mee naar huis en alles was
goed afgelopen.
Bas had minder geluk. Hij had al zeker een
halfjaar een hardnekkige hoest, die geweten
werd aan het feit dat hij net naar de basis
school was gegaan en dus door contact met
andere kinderen steeds nieuwe luchtwegin
fecties opliep, wat heel normaal is. Maar het
was een naar hoestje en toen hij op een gege
ven moment koorts kreeg en vieze prut ging
ophoesten, werd ook van Bas een röntgenfo
to gemaakt. Bij hem waren, net als bij Liene
ke, in de rechterlong afwijkingen te zien,
maar ze waren veel uitgebreider: Bas had
een echte longontsteking en het leek er op
dat ook bij hem 'iets' in de luchtwegen zat.
Dat 'iets' bleek een pinda te zijn, die maar
met moeite verwijderd kon worden. Zijn
moeder wist te vertellen dat er aan het begin
van het schooljaar wel een verjaarsfeestje
was geweest, waarbij natuurlijk ook wat
borrelnoten waren geserveerd, maar ze kon
zich niet herinneren of Bas er van had gege-
De ontsteking in de long ging na het verwij
deren van de pinda niet goed over, er was
schade ontstaan in het weefsel van de long
zelf, waardoor steeds opnieuw pus werd ge
vormd. Bas zal misschien in de toekomst
aan deze afwijking (bronchiëctasieën) ge
opereerd moeten worden.
Kinderen hebben als ze klein zijn de neiging
van alles in hun mond te stoppen. Dat is de
normale manier om de wereld te ontdekken.
Als de voorwerpen die als sabbelaar dienen
maar klein genoeg zijn, bestaat het gevaar
dat het kind zich verslikten het voorwerpje
inademt. Afhankelijk van vorm en diameter
kan het blijven steken in keel, luchtpijp of
een van de luchtwegen.
Bij obstructie van keel of luchtpijp is het
kind meestal zo heftig kortademig dat er di
rect ingegrepen moet worden. De longarts of
keel-neus-oorarts kijkt dan meteen buig
zaam kijkertje in de luchtwegen en verwij
dert het ingeademde object. Deze ingreep
heet bronclioscopie.
Als het object klein is. zoals een pinda of een
kraal, komt het dieper in de longen vast te
zitten, zodat er minder klachten zijn.
Meestal komt het in de rechterkant terecht
omdat de luchtweg van de rechterlong (de
hoofdbronchus) in het verlengde van de
luchtpijp loopt, zodat de kraal er als het wa
re automatisch inrolt.
Als een deel van de long van de buitenlucht
is afgesloten, treedt er infectie op. Vergelijk
dit met een gootsteen die verstopt is geraakt:
er blijft water in achter, bacteriën grijpen
hun kans en al snel ruikt u dat er iets mis is
aan de gootsteen. Zo'n infectie achter een af
sluiting kan en dat is bij Bas ook gebeurd
het longweefsel ernstig beschadigen.
Het is dus zaak om bij verdenking op inade
ming van een vreemd voorwerp (aspiratie)
niet te wachten meteen bezoek aan de dok
ter. In de meeste gevallen waarin iets
vreemds werd aangetroffen in de luchtwe
gen, bleek achteraf dat een van de ouders
had gezien dat het kind zich verslikte. Als
een kind zonder verdere oorzaak blijft hoes
ten en vooral als het daarbij sputum opgeeft,
moet u naar de dokter. Tijdige ontdekking
kan veel ellende voorkomen.
Irene van der Luit maakt feestkleding voor kinderen. Haar Atelier
Marleentje kleedt bruidsmeisjes en bruidsjonkers, evenals communi
cantjes en dopelingen. Van der Luit woont en werkt in het dorp Kalen-
berg (bij Steenwijk), maar trekt met haar werk landelijke belangstelling.
Irene van der Luit had vroeger een kin
derkledingzaak in Leiden, maar wilde
iets exclusiefs. Ze was van huis uit heel
handig met naald en draad en weet uit
ervaring hoe kinderkleding in elkaar
moet steken. „Ik heb geen vakopleiding,
maar het talent heb ik van mijn moeder
geërfd", verklaart ze. Haar collectie oogt
zeer professioneel.
Wie zich als bruid op de trouwdag wil
laten vergezellen door mini-bruidjes en -
bruidegommetjes, is bij Marleentje aan
het verkeerde adres, want Van der Luit
houdt niet van 'die opgeprikte kinder
tjes'. Sterker nog, ze is van mening, dat
je een kind „dergelijke kermisjurken met
veel nylonkant, ruches en glittertjes niet
mag aandoen."
Graag een jurk
Lady Diana zette destijds een trend door
te trouwen in een zijden japon en zijde
is in de bruidsmode nog steeds een top
per. Vandaar dat Van der Luit veel roze,
blauwe en naturelkleurige zijde in com
binatie met Engelse kant gebruikt, naast
mooie Amerikaanse bloemendessins,
Irene van der Luit
houdt niet van
'opgeprikte kindertjes'
Engelse imprimés en broderie.
Rollenpatronen of niet, het is Van der
Luit als verkoopster en als moeder dui
delijk geworden dat meisjes graag jurkjes
dragen. Jongens dragen broeken en
meisjesjurken, en zo is dat!
Ook een belangrijk punt is de kleur.
Meisjes vallen in het algemeen op roze
en de Kalenbergse ontwerpster kan ook
aan die wens voldoen. Zo is een oudroze
jurkje afgezet met pareltjes en is een ro
ze gebloemd jurkje voorzien van een
oudroze jasje. Maar er zijn ook andere
mogelijkheden. Van een fleurig Ameri
kaans bloemdessin maakte Van der Luit
een vlot pantalonpakje met een loshan
gend taillehesje. Wie van blauw houdt,
komt tevens aan zijn trekken want ook
daarvan zijn in zijde en in bloemdessins
vele ontwerpen uitgewerkt.
Jongetjes moeten op een trouwdag be
slist niet in een mini-smoking worden
gekleed, vindt Van der Luit. Ze biedt tal
van alternatieven. Zo is een beigebruin
gestreept katoenen pak afgezet met
'feestelijke' zij en gecompleteerd met
een in de kleur gekozen zijden taille
band. Soms ook kan worden volstaan
met de aanschaf van een pittig zijden
'herenvestje', met of zonder mouwen,
dat het uitstekend doet op een effen
pantalon.
In de bruidsmode is daarnaast de 'Ot
en Sien-outfit' niet weg te denken. Hoe
wel de ontwerpster zelf daar geen fan
van is, vindt men in haar collectie hier
en daar modelletjes in die stijl. Broderie
is daarvoor een zeer geliefd materiaal.
Desgewenst worden gebloemde jurkjes
voorzien van een broderieschortje maar
Van der Luit maakte ook een katoenen,
met broderie afgezette 'overall', waar
over een lange broderieschort behoort te
worden gedragen.
Doopjurk
Uiteraard is het moeilijk hele kleintjes te
kleden, maar als moeder van twee kleine
kinderen heeft Irene van der Luit ook
aandacht voor de praktische kant van
kleding. Zo zagen we voor een piepklein
peutertje een van een koket kraagje
voorziene gebloemde overall, met vol
doende ruimte voor een luier.
Doopjurkjes vormen een ander ver
haal. Natuurlijk zijn er velen die traditie
getrouw gebruik maken van 'de familie
jurk', wanneer zo'n plechtigheid zich
aandient, of van een trouwjapon een
dergelijk jurkje laten maken. Maar 'fami
liejurken', die soms generaties lang mee
gaan, zijn onderhevig aan slijtage. En
daarbij komt: de baby's van tegenwoor
dig zijn over het algemeen wat forser ge
bouwd dan hun ouders en voorouders,
en dus komt het meer dan eens voor dat
zo'n met zorg bewaard jurkje helemaal
niet meer past. Bij Atelier Marleentje
vindt men een heel aansprekende col
lectie doopjurken, die zeer eigentijds
mag worden genoemd, maar wel de ro
mantische uitstraling van vroeger heeft.
Van der Luit besteedt eveneens veel
aandacht aan accessoires. In haar atelier
vindt men strohoedjes, bloemenmand
jes en tasjes, maar ook met bloemetjes
afgezette kammetjes, bloemenkransjes,
zijden haarbanden die in de (hoofd-
Jkieur van de jurk kunnen worden geko
zen en 'jongenstaillebanden' en vlinder
dasjes.
Een bruidsmeisjesjurkje komt gemid
deld op 250 tot 300 gulden. Het goed
koopste jurkje kost 200 gulden, het duur
ste (zijden) japonnetje 400 gulden. Prij
zen die volgens de maakster heel redelijk
zijn, „want tenslotte is het geen confec
tie." In het atelier kan de klant een keus
maken en zijn bestelling plaatsen.
Slechts zelden wordt er rechtstreeks ver
kocht, indien mogelijk worden sugges
ties in de aankoop verwerkt.
Een open kast kan worden gebruikt om eethoek en keuken te scheiden.
LEZERSVRAAG
Heel milieuvriendelijk is de vraag van LOES HOOGKA
MER UIT ZANDVOORT. Ze wil de mest van 'scharrel
koeien' in haar tuin gebruiken. Mijn eerste vraag is:
mag deze mest verwijderd worden van het terrein? Mis
schien staan de koeien daar, om de grond mede te ver
rijken? Mag dat wèl, dan heeft men het meest ideale
mestmiddel voor de tuin, de kamer en het balkon. Om
met het laatste te beginnen: een handje mest in een
gieter van tien liter en daarvan eens per week, nog iets
verdund, alles wat groeit en bloeit begieten, werkt pri
ma. Verder kan de mest met succes in de composthoop
worden verwerkt.
Ook kan men de mest apart, met wat aarde of afval, op
een hoop leggen en gedurende winter en voorjaar als
mest in de tuin op het gazon gebruiken. Drogen kan
ook. Dan gebruikt men een half kilo gedroogde mest
per 10 vierkante meter.
Van MEVROUW HUIZINGA UIT DRIEHUIS kreeg ik op
mijn kop omdat ik geschreven heb dat men vooral ook
zuinig moet zijn met de levende wezens onder het ga
zon. Zij is helemaal niet zo blij met één van die levende
wezens en daar kan ik inkomen. Het zijn dan ook geen
normale ondergrasdieren. Het gaat hier over emelten,
die het gras aardig kunnen vernielen. Helaas voor me
vrouw Huizinga is deze brief wat aan de late kant, want
de eieren voor een volgende generatie zijn waarschijn
lijk al weer gelegd. Daaruit komen larven: de emelten,
die zich met wortels dik eten. Eind juni verpoppen ze
zich en in augustus komen er dan iangpootmuggen uit
die weer eitjes leggen. Mijn advies: bestrijd emelten
vanaf volgend voorjaar april, dan zijn ze actief. Leg
zwart plastic over bedreigde plekken gras, nadat deze
goed zijn natgemaakt. Kijk 's morgens of er emelten
zijn en vang ze. Verwijder het plastic tot de namiddag
en ga zo door tot ze allemaal zijn gevangen. Door het
zwarte plastic komen deze nachtdieren in de war en
kruipen ze niet weer in de grond als het licht wordt.
Een andere methode: meng gelijke delen zemelen en
zaagsel met twee delen stroop. Maak er kleine rolletjes
van en leg die tussen het gras. De gulzigerds, óók aard-
rupsen, zijn er dol op maar kunnen er niet tegen. Ze
blijven bij daglicht op het gras liggen en worden door
de vogels geconsumeerd.
MEVROUW SWART-GERRITSEN UIT HEEMSTEDE
vraagt op welke wijze men hortensia's in een magne
tron kan drogen. Helaas kan ik daar geen zinnig ant
woord op geven, omdat ik geen magnetron heb. Ik weet
wel dat hortensia's prachtig droog worden.als men ze
in een vaas met een beetje water tot volle bloei laat ko
men, dan het water weggiet en de bloemen in de vaas
langzaam op een plaats uit de zon laat drogen.
Komt er bij u al tuinierend of wandelend in de natuur
een vraag op? Greet Buchner zal proberen voor u het
antwoord te vinden. De vraag kunt u opsturen naar
Damiate Dagbladen, Postbus 507,2003 AP Haarlem
t.iLV. de redactie LEVEN EN WONEN.
Twee creaties uit de collectie van Irene van der Luit. Links een zijden
japonnetje met een ceintuur en een schootje. Rechts een jongenspakje
met bijpassend vlinderstrikje en ceintuur. foto cpd
Tussen half oktober en begin december is het de beste
tijd om rozen te planten. De grond is dan nog redelijk
warm en de planten zijn tot rust gekomen. En wie wil er
nu geen rozen in de tuin?
Ik bijvoorbeeld. Ik houd niet van die sterk veredelde en
vervormde bloemen, die nauwelijks meer iets weg heb
ben van botanische rozen. Maar ik blijk een uitzonde
ring op de regel te zijn en de regel luidt: bemin de ko
ningin der bloemen.
Wie die koningin in de tuin wil hebben, moet nu aan de
slag. Om te beginnen moet er een goede plaats worden
gezocht. Liefst lekker warm en zonnig, maar ook weer
niet al te beschut. Er moet wind bij kunnen, zodat het
blad regelmatig opdroogt. Anders is er kans op schim
melaantasting. Kies verder een soort dat redelijk be
stand is tegen schimmels. Een goede kweker kan advies
geven. Als rozen 'het wit' krijgen zien ze er onmogelijk
uit!
We hebben nu de juiste plaats en de juiste soort rozen.
Rest het maken van een plantgat. Dat moet diep zijn.
Liefst 60 centimeter diep en als onderlinge afstand hou
den we het bij struikrozen op ongeveer een halve me
ter.
De pas verworven struiken zetten we eerst een nacht in
een emmer met water. Als we boetseerklei bij de hand
hebben is het prima om flink wat klei in het water te
doen. Dan halen we de struiken er uit, snijden eventu
eel beschadigde wortels met een scherp mes af en
spreiden de wortels zo wijd mogelijk uit in het plantgat.
Dat wordt daarna aangevuld met compost (liefst eigen
makelij) en tuinaar
de. Geen turf wat ik
u bidden mag.
Bij het planten goed
aanstampen en ten
de tussen de wortels
grond kan een laag- L
je goede koemest
rond de plant geen
kwaad. Snoeien
voorjaar, na de erg-
ste nachtvorsten.
We laten 4 tot 5
ogen per tak en dan
moet het bovenste
oog bij voorkeur een buitenoog zijn. Klimrozen worden
op dezelfde wijze geplant, op onderlinge afstand van 3
meter en in het voorjaar worden alleen oude, dunne
takken verwijderd. De lange forse takken zullen voor
bloei zorgen.
Voor alle rozen geldt dat de grond waarin ze komen te
staan nooit zuur mag zijn. Ph rond 6 is favoriet. Een
beetje kalk op de grond kan eventueel uitkomst bieden
evenals koemest die ook niet zuur is.
