Leidsch
Dagblad
ilpp r'fep'i
Dodental mogelijk rond 60
ZONDAG
H
rs\c
A
Vliegverbod boven Bosnië
- -ik r- -
fl
KEUKEN-EN
BADKAMERSHOW
Leidse wethouder dreigt
met annexatie van polders
Baanbrekende uitspraak Hoge Raad in DES-zaak
Ei" deli'nkDie,S
ibeVbied
BEL: Ou
Storing aan
drukpers
ZATERDAG 10 OKTOBER 1992
OPGERICHT 1 MAART 1860
NR. 39978 LOSSE NUMMERS 1,50
Scapino
yt Ed Wubbe wil Sca-
Z I pino eigen gezicht
geven: het hedendaagse
publiek heeft behoefte aan
stukken van langere adem.
Kerk in Polen
—j Poolse kerk veriiest
Z greep op het volk:
vooral de jongeren zijn kri
tischer tegenover het Vati-
caan en de paus.
Akkoord tussen Serviërs en Kroaten
BUDAPEST» RUNA HELLINGA
CORRESPONDENT OOST-EUROPA
Er komt een totaal vliegverbod
boven Bosnië voor alle militaire
vliegtuigen die niet tot de vre
desmacht van de Verenigde Na
ties behoren. De Veiligheids
raad heeft hiertoe gisteren be
sloten. Het vliegverbod moet de
stroom hulpgoederen veilig
stellen.
De VN-vredesmacht Unpro-
for is gevraagd toezicht te hou
den op het vliegverbod. Ook an
dere landen wordt gevraagd
met 'technische apparatuur'
(lees: de met radars en commu
nicatieapparatuur volgestouw
de Awacs-vliegtuigen) een bij
drage te leveren.
Serviërs en Kroaten zijn giste
ren een wapenstilstand over
eengekomen voor Hercegovina,
het Kroatische deel van Bosnië-
Hercegovina. De wapenstil
stand geldt alleen voor deze re
gio en lijkt een nieuwe aanwij
zing dat Zagreb en Belgrado on
langs in het geheim en zonder
medeweten van de moslims tot
een overeenkomst zijn geko-
Ruim een week geleden vond
er in Genève een ontmoeting
plaats tussen de presidenten
Tudjman van Kroatië en Cosic
van het nieuwe Joegoslavië
(Servië plus Montenegro). Daar
bij werd ondermeer een ak
koord bereikt over de terugtrek
king van het Joegoslavische le
ger uit de regio rond Dubrovnik
en over de teruggave van het
omstreden schiereiland Pre-
vlaka aan Kroatië.
De Bosnische regering in Sa
rajevo beschuldigt Zagreb er
van in ruil voor Prevlaka de
strategische stad Bosanski Brod
aan de Serviërs te hebben over
dragen. Bosanski Brod werd
door het Kroatische leger verde
digd tot dat zich dinsdagnacht
onverwacht terugtrok, waarna
de Serviërs hun positie in
Noord-Bosnië aanzienlijk kon
den versterken. Ze beschikken
nu over een zekere militaire
verbinding tussen Servië en de
Servische gebieden in West-
Bosnië.
«li»
ZATERDAGS
BIJVOEGSEL
De gecontroleerde
emotie van vlieger en
verkeersleider. Niemand
verliest zijn hoofd in een
noodsituatie.
Staatssecretaris Jacq
Wallage over
leerkrachten die 'nou
eens naast de kinderen
zouden moeten gaan
staan."
Tien oud-gevangenen
van de Jappenkampen
keren deze maand terug
naar het voormalig
Nederlands-Indië: een
linke trip met ongewisse
afloop.
Ook Leidse instellingen
en organisaties dragen
hun steentje bij aan het
welslagen van de
Wetenschapsdag 1992.
Denkwijzen Hoe lang
houdt het medeleven
met slachtoffers stand?
Volgens zijn aanhangers
geneest Bruno Gröning
vanuit zijn graf.
Eddy Murphy en zijn
Yeah, Yeah, Yeah-
project."
advisering, levering en begeleiding
door gekwalificeerde medewerkers.
Heemskerk De Jager
Administratieve Automatisering.
Noordwijk. tei. 01719-46566
fax. 01719-48547
HOUTWERF
KEUKENS
Lammenschansweg 130 te Leiden
Kijk op pagina 12 van deze krant
De gemeente Amsterdam heeft gisteravond
een lijst vrijgegeven met de namen van men
sen die worden vermist sinds de ramp zondag
avond met de Israëlische Boeing in de Bijlmer
meer. Het dodental komt naar mogelijk op
rond de 60. Eerder deze week ging burgemees
ter Van Thijn er nog vanuit dat 250 mensen het
leven hebben verloren.
AMSTERDAM CPD
In de loop van de avond is die lijst meermalen gewij
zigd, omdat enkele vermisten zich bij de politie hebben
gemeld. Ook zijn vier vermisten aan de lijst toegevoegd.
Bij het ter perse gaan van deze editie vermeldde de lijst
11 geïndentificeerde slachtoffers, 47 vermisten die zich
in de buurt van de ramp bevonden en 53 vermisten van
wie niet duidelijk is of ze slachtoffer van de ramp wa
ren. In Suriname en op de Nederlandse Antillen ont
stond grote verwarring na de publicatie van de lijst, die
lang niet overeen komt met de gegevens in Paramaribo
en Willemstad.
Tot vannacht waren 51 stoffelijke overschotten ge
borgen. De verwachting dat het uiteindelijk dodental
rond de 60 zal liggen, is gebaseerd op de schatting van
de pathaloog-anatoom prof. A. Busuttil van de Univer
siteit van Edinburgh dat van 10 procent van de slacht
offers nooit een spoor wordt terug gevonden. Dat was
ook het geval na de ramp in het Schotse Lockerbie, in
december 1988.
Dat het aantal slachtoffers aanvankelijk te hoog is in
geschat, komt volgens Van Thijn omdat kort na de
ramp liefst 1.500 mensen als vermist werden opgege
ven.
Volgens het ministerie van verkeer en waterstaat
staat het vrijwel vast dat de El Al-Boeing ook zijn rech-
terbinnenmoter heeft verloren. Er zijn inmiddels on
derdelen van deze motor uit het water opgevist, op de
plaats waar ook de rechterbuitenmotor is gevonden.
Volgens een ruwe schatting is 40 procent van het vlieg
tuigwrak gevonden. Van de 230 huishoudens die hun
woning hebben verloren, hebben inmiddels 165 een
ander huis toegewezen gekregen. Vanwege het instor
tingsgevaar is gisteren begonnen met de gedeeltelijke
sloop van de flat Kruitberg, waarvan 22 appartementen
worden afgebroken. Maandag worden 45 appartemen
ten in de flat Groeneveen gesloopt. Bij de rouwplechtig-
heden in Amsterdam worden morgen tienduizenden
mensen verwacht. Om 11 uur begint een stille tocht
naar de plaats waar het El Al-toestel is neergestort en
vanaf 15 uur volgt een bijeenkomst in de RAI. Beide
herdenkingen worden rechtstreeks op de televisie uit
gezonden.
Pagina 3:
Prinses Juliana en kroonprins bij plechtigheid.
Uitstel kamerdebat niet erg zinvol.
Flight recorder naar VS.
Tekenaar enige rustpunt
II oktober 11.00 tot 17.00 uur
LEIDEN WIM KOEVOET
aan adviesbureau's'. Als het nog
langer duurt, moet de provincie
maar ingrijpen, vindt Van Rij.
De provincie is volgens hem tot
dusver echter huiverig om de
gemeenten te dwingen hun pol
ders ter beschikking te stellen.
„Zuid-Holand heeft liever dat
betrokken gemeenten er zelf
uitkomen. Dat moet voor het
einde van dit jaar gebeuren,
maar ik denk dat dat niet zal
lukken."
Machinefabriek
West-End BV
Lisse, tel. 02521-19048
Engineering machinebouw en -reparatie motorrevisie
Als de regio-gemeen ten niet
snel een polder aanwijzen voor
Leidse woningbouw, moet de
provincie desnoods maar de ge
meentegrenzen van Leiden op
schuiven. Dat verklaarde wet
houder T. van Rij (volkshuisves
ting) tijdens een ledenvergade
ring van zijn partij, de PvdA.
Van Rij ergert zich groen en geel
aan zijn collega's uit de buurge
meenten, die maar niet kunnen
kiezen welke polder voor wo
ningbouw moet worden be
stemd.
Volgens de wethouder zijn er
in de discussie, die al weer bijna
een jaar duurt, 'tonnen verspild
Op stap met PIET KERKHOF
zondag open
zwart suède
Volgens de wethouder, die
veel bijval kreeg van zijn partij
genoten, dreigen de Leidse wo
ningzoekenden het slachtoffer
te worden van het getreuzel
over nieuwe bouwlocaties.
DEN HAAG ANP
De Hoge Raad heeft gisteren in
de kwestie van de 'DES-doch-
ters' een baanbrekende uit
spraak gedaan. Dat stelt advo
caat mr. H.A. Bouman van ad
vocatenkantoor Trenité van
Doome. De Hoge Raad stelde
gisteren zes DES-dochters in
het gelijk in hun proces tegen
tien farmaceutische bedrijven.
DES is een hormoonprepa
raat dat miskramen moest voor
komen, maar dat ernstige scha
de aanricht bij kinderen van
vrouwen die het tijdens de
zwangerschap gebruiken. De
zes DES-dochters proberen de
producenten van het preparaat
aansprakelijk te stellen. Het ge
rechtshof in Amsterdam wees
de eis tot schadevergoeding van
de zes echter af, omdat de eise
ressen niet konden bewijzen dat
er buiten de gedagvaarde be
drijven niemand anders DES op
de markt heeft gebracht. De
Hoge Raad oordeelt echter dat
alle bedrijven die DES tussen
1947 en 1975 op de markt
brachten aansprakelijk zijn.
Met de uitspraak van de Hoge
Raad is volgens mr. Bouman de
grootste hobbel in het nu zes
jaar durende proces genomen.
„Doordat de Hoge Raad de zo
genoemde alternatieve causali
teit heeft toegepast, hoeven de
eiseressen niet alle producenten
van DES te kennen en hoeft niet
te worden aangetoond van wel
ke producent de moeder het
middel heeft geslikt."
In feite zegt de Hoge Raad
„verschillende kunnen het ge
daan hebben, je weet niet wie,
maar je mag ze allemaal op hun
fout aanpreken". Bouman ver
gelijkt het met het geval dat drie
mannen met een hagelschot ie
mand neerschieten. De getrof
fene valt dood. Je kunt niet aan
tonen wiens schuld het was,
maar het is duidelijk dat ze alle
drie schuldig kunnen zijn.
De zaak is nu doorverwezen
naar het Haagse gerechtshof.
Daar zullen volgens Bouman
een medische en juridische
vraag centraal staan. Medisch
moet worden aangetoond dat
de kankersoort 'claer cell adeno-
carcinoom', die bij de DES-
dochters werd geconstateerd,
van het gebruik van DES komt.
Juridisch moet worden bewezen
dat de fabrikanten van DES on
zorgvuldig hebben gehandeld
met het op de markt brengen
en blijven brengen van DES.
Volgens Bouman tonen tien
tallen medische onderzoeken
aan dat de ziekteverschijnselen
aan het gebruik van DES door
de moeder zijn toe te schrijven.
Ook ten aanzien van de juridi
sche vraag staan de eiseressen
volgens hem sterk. DES was in
Nederland van 1947 tot 1974 op
de markt, terwijl het in de Vere
nigde Staten al in 1971 uit de
markt was genomen, nadat de
eerste kankergevallen zich
openbaarden.
Volgens Ellen 't Hoen van het
DES Actie- en Informatiecen
trum zal de uitspraak van de
Hoge Raad een grote opsteker
zijn voor alle DES-dochters in
Europa. In Frankrijk is onlangs
een groep van DES-dochters de
juridische aansprakelijkheids
procedure gestart. Alleen in de
VS hebben farmaceutische be
drijven DES-dochters schade
vergoedingen moeten uitbeta
len.
De hoogte van de schadever
goeding die de zes Nederlandse
eiseressen van de fabrikanten
gaan vragen, is volgens Bouman
nog niet vastgesteld. Het zal om
smartegeld van meer dan een
ton gaan, met een vergoeding
van de geleden materiële scha
de voor sommigen.
Dietske van der Brugge van
het actiecentrum benadrukte
dat de totale schade echter veel
omvangrijker is dan die van de
zes vrouwen. Het actiecentrum
heeft tien jaar gewerkt om de
DES-dochters te bereiken en de
ziekteverschijnselen i
riseren. Daarnaast worden
dische kosten gemaakt door
DES-dochters zonder klachten,
die zich regelmatig laten con
troleren.
Hoe groot de groep DES-
dochters is voor. wie de uit
spraak van de Hoge Raad be
langrijk kan zijn, is volgens Van
der Brugge niet te zeggen. Tus
sen de 200.000 en 400.000 Ne
derlandse vrouwen hebben DES
geslikt. Het aantal zonen en
dochters die daar nadelige ge
volgen van hebben ondervon
den bedraagt volgens het actie
centrum 50.000.
De klachten kunnen sterk uit
eenlopen van voortdurende af
scheiding en buitenbaarmoe-
derlijke zwangerschappen en
kanker bij vrouwen tot on
vruchtbaarheid en niet-kwaad-
aardige gezwellen aan de testi
kels bij mannen. Het aantal
aantoonbare gevallen van het
claer cell adenocarcinoom' bij
vrouwen bedraagt in Nederland
tachtig.
Zondag 11 oktober
geopend
houweling interieur
Meubelplein 5, Leiderdorp,
Tel. (071)41 43 00.
Snelweg A4, afslag Hoogmade.
Nog geen abonnee?
HET WOORD IS AAN
Hosea Ballou
Niets behoeft op een onvriendelij
ke manier gezegd te worden.
VANDAAG
Binnenland -
Buitenland
Cultuur
Familieberichten
Feiten en meningen
Financiën
Info
Programma's
Regio
Religie
Sport
Zaterdags bijvoegsel 35t/m43
VANDAAG OOK
OVER LEVEN
PAGINA 33
HET WEER
Flinke zonnige perioden
Flinke perioden met zon en droog.
Middagtemperatuur ongeveer 13
graden. Wind uit noord tot noord
oost, matig, rond kracht 4, aan de
zeeuwse kust nog enige tijd krach-
Door een technische sto
ring aan onze drukpers
kon het Leidsch Dagblad
gistermiddag niet tijdig
worden bezorgd in de
stad Leiden. Abonnees
zijn na 18.00 uur massaal
gaan bellen als gevolg
waarvan de telefooncen
trale van ons kantoor aan
de Witte Singel overbelast
raakte en een aantal bel
lers wellicht geen gehoor
vond voor klachten. Wij
bieden hierbij onze ver
ontschuldigingen aan
voor de bezorgde overlast.
Directie
Leidsch Dagblad
nement betaal ik d
C Per maand 27.80) via au
Per kwartaal (180.10) via a<
ir bank/girorekemng
Laidsch Dagblad
Antwoordnummer 10050
2300 VB Leiden
