Opruimen slib kost Rijnland miljoenen 'Je bent net een paard hè' 'Dementerenden zijn zo gek nog niet' Regio Leiden Landelijk gebied Zoeterwoude beter beschermd VRIJDAG 9 OKTOBER 1992 Hoogheemraadschap onderzoekt vervuiling Oegstgeester weiland De vervuilde baggerstort in het weiland bij jachthaven Poelgeest aan de Oegstgeester Haarlemmertrekvaart moet worden afgegraven. Een nader bodemonderzoek moet echter eerst uitwijzen hoe sterk de 8000 kubieke meter bagger is vervuild en of de verontreiniging is door gesijpeld naar het grondwater. De kosten van de sanering zullen één tot twee miljoen gulden bedragen en komen voor rekening van het Hoogheemraadschap van Rijn land. oegstgeest caroline van overbeeke Het weiland in de Broek- en Simontjespolder is in 1980 door het Hoogheemraadschap van Rijnland gebruikt als baggerde- pot: er is toen ongeveer 8000 kubieke meter met zware meta len vervuilde slib gestort. Het hoogheemraadschap heeft het depot een paar jaar geleden af gedekt met een laag schone grond van 50 centimeter, maar volgens de provincie Zuid-Hol land biedt dit niet voldoende bescherming. Er zou nu volgens de verscherpte milieu-wetge ving minimaal een laag schone grond van 1,20 meter nodig zijn om te voorkomen dat het gif doorsijpelt naar het grondwater. De gemeenten Oegstgeest en Leiden hebben het weiland van jachtwerf-eigenaar C. Juffer mans op het oog voor woning- houw. Als het weiland wordt opgehoogd met 1,20 meter grond, is het echter niet meer geschikt voor bebouwing. Het huidige maaiveld is nu al aan de hoge kant: als het nog hoger wordt, is het niet meer bruik baar. Bovendien mogen er toch al geen huizen worden ge bouwd op vervuilde grond. Volgens een woordvoerder van net hoogheemraadschap zoekt Rijnland daarom naar een 'definitieve oplossing' voor de vervuilde bagger. „Gezien de belangstelling van omliggende gemeenten om het weiland te bebouwen, kunnen we de ver vuiling maar beter meteen grondig aanpakken. Afgraven is de beste oplossing." De verontreinigde bagger is afkomstig uit de Haarlemmer- trekvaart. Het hoogheemraad schap heeft de trekvaart ter hoogte van de afvalzuiverings- intallatie Leiden-Noord in 1980 uitgebaggerd en het slib gestort in het Oegstgeester weiland. In 1981 is de ingedroogde bagger specie voor het eerst onder zocht en daaruit bleek dat de grond was verontreinigd met zware metalen. Het slib bleef liggen omdat Rijnland het om 'milieu-technische redenen' niet kon verwerken. In overleg met de provincie Zuid-Holland volgde in 1985 een nieuw onderzoek waaruit bleek dat de verspreiding van de verontreiniging 'te verwaar lozen' was. Twee jaar later is het hoogheemraadschap door een onderzoeksbureau geadviseerd om de grond af te dekken met een laag schone grond van 50 centimeter. Dat is toen niet ge beurd. „Het is altijd bij plan- nenmaken gebleven. Want we werden namelijk steeds weer geconfronteerd met nieuwe milieu-inzichten", luidt de ver klaring van de Rijnland-woord voerder. Het hoogheemraadschap wil nu eerst een 'saneringsplan' la ten maken waaruit moet blijken hoe ernstig de verontreiniging is. „Het duurt enkele maanden voordat we precies weten waar we aan toe zijn en of afgraven inderdaad haalbaar is. Uit het onderzoek moet ook blijken wat het ons gaat kosten: het kan mee- of tegenvallen. De bodem onderzoeken die in het verleden zijn gedaan, waren vooral ge richt op zware metalen. Naar andere dingen is toen niet geke ken. Aangezien de vervuiler be taalt, zijn wij verantwoordelijk. We zouden nog wel kunnen proberen om te achterhalen noe die vervuiling ooit in de Trekvaart is gekomen, maar dat zal niet eenvoudig zijn." Wallage opent dependance van 'Rijnlands' wassenaar De Engelse dependance van het Rijnlands Lyceum in Wassenaar wordt op vrijdag 23 oktober ge opend door staatssecretaris J. Wallage van onderwijs en we tenschappen. Hij wordt daarbij geassisteerd door zijn Engelse collega, de Britse onderminister van onderwijs lady Blatch. De school staat op de campus van Reeds' School in Cobham. Het Rijnlands Lyceum, een school voor mavo, havo en vwo, is de enige school in Nederland met vestigingen in het buiten land. In de dependances in Cobham en Aberdeen werkt het lyceum samen met de plaatse lijke school voor voortgezet on derwijs. Hoewel de Nederlandse leerlingen - doorgaans kinderen van Nederlanders die in Enge land werken - les krijgen vol gens het Nederlandse school systeem, doen ze samen met hun Engelse leeftijdgenoten mee aan allerlei buitenschoolse activiteiten en volgen ze een aantal vakken samen met de Engelse leerlingen. Stijging huizenbelasting gehandhaafd zoeterwoude Een voorstel van de WD in Zoeterwoude om de onroerend-goedbelasting volgend jaar niet te laten stijgen, heeft het gisteravond in de gemeenteraad niet gehaald. Door Progres sief Zoeterwoude werd de motie ronduit afgedaan met 'volksver lakkerij'. „De indruk wordt gewekt dat de inwoners met dit voor stel niets meer hoeven te betalen, maar door de hertaxatie van het onroerend goed wordt het bedrag toch hoger. Dat het colle ge kiest voor het verder optrekken van het tarief steunen wij. Dat geld is gewoon nodig voor allerlei uitgaven." De WD ging ervan uit dat de extra opbrengst van de belasting door de hertaxatie groot genoeg is. Door op andere posten te bezuinigen, kon een verdere verhoging van het tarief worden voorkomen. Tentoonstelling over transplantaties leiderdorp» In het Leiderdorpse St. Elisabeth Ziekenhuis en het Alphense Rijnoord wordt deze en volgende maand een expositie over transplantaties georganiseerd. De tentoonstelling geeft ach tergrondinformatie over allerlei transpantatiemogelijkheden en is ingericht in het kader van de Nationale Donordag op 14 okto ber. In het 'Elisabeth' is de expositie te zien van 16 tot en met 27 oktober en aansluitend in Rijnoord van 29 oktober tot 4 novem ber. 'Opnieuw vliegtuig neergestort' runsburg/oegstgeest Werkzaamheden aan het gasverdeelstation aan de Vinkenweg in Rijnsburg hebben gisteravond tot grote verontrusting geleid in Rijnsburg en Oegstgeest. Honderden on geruste mensen belden de politie in de veronderstelling dat er opnieuw een vliegtuig was neergestort De onderhoudswerk zaamheden aan de transportleiding, een routineklus, veroor zaakte namelijk het geluid van een straalmotor. Het landelijk gebied van Zoeterwoude krijgt behalve een agrarische- ook een natuurbestemming. Een grote meerderheid van de gemeenteraad stemde gister avond in met deze toevoeging in het nieuwe bestem mingsplan Landelijk Gebied. Een motie van de WD om af te zien van het opnemen van de natuurwaar den, kreeg alleen de steun van CDA'er J. van der Salm. Fractievoorzitter W. Ooijendijk van Progressief Zoe terwoude maakte zich tijdens de tweede termijn van de algemene beschouwingen sterk voor een betere be scherming van het plaatselijke veenweidegebied. „Met economische argumenten bereik je niets. Het bouwen van huizen en de uitbreiding van bedrijven krijgt dan alleen maar voorrang." Hij riep het CDA - dat zich tot nog toe op de vlakte had gehouden - op om in deze kwestie maar eens kleur te bekennen. Ooijendijk kreeg met deze oproep aan de christen democraten steun uit onverdachte hoek. WD-voor- man H. van der Kooi liet weten de toevoeging van de natuurwaarden in het bestemmingsplan helemaal niet nodig te vinden. Als een belangrijk argument daarvoor noemde hij de mogelijke vermindering van de waarde van de boerderijen in het landelijk gebied. In verschil lende delen van het land hebben agrariërs hiermee al te maken gehad, meende Van de Kooi. Hij diende ver volgens een motie in waarmee hij voorstelde de na tuurwaarden niet in het plan op te nemen, en zette het CDA daarmee voor het blok. Na lang intern beraad bleek een overgrote meerder heid van de christen-democraten de uitgangspunten van Progressief Zoeterwoude te steunen. Alleen het fractielid Van der Salm, zelf agrariër, stemde voor de motie van de WD. Hij zei het te betreuren dat de dis cussie over dit onderwerp nu al werd gevoerd omdat het CDA volgens hem nog niet toe was aan een uit spraak. Als zijn argumenten om tegen het opnemen van de natuurwaarden te stemmen, noemde Van der Salm de mogelijkheid dat de overheid de boeren aller lei beperkingen kan opleggen. Ook de eventuele waar devermindering van de agrarische bedrijven speelde voor hem een rol. Over Progressief Zoeterwoude zei de CDA'er: „Ooijendijk begrijpt er niets van. Dat is hem niet kwalijk te nemen, want hij is geen boer." Psycholoog Bère Miesen schrijft boek over omgang met psychogeriatrische patiënten warmond elly hekman medewerker „Demente ouderen gedragen zich normaal in een ongewone situatie." Psycho-gerontoloog Bère Miesen, verbonden aan het Warmondse verpleeghuis Mariënhaven, rekent in zijn boek 'Dement: zo gek nog niet!' af met een aantal vooroordelen dat over deze ziekte bestaat. Het bijzondere van zijn boek is dat het is geschreven voor niet- demente bewoners van bejaar den- en verzorgingshuizen. „Het verplegend personeel trekt acht uur per dag met dementen op. Maar de geestelijk gezonde mede-bewoners kunnen nooit de deur achter zich dichttrek ken. Ook 'S nachts kunnen zij ongevraagd een demente op bezoek krijgen", zegt Miesen. Het boek begint met het ne gatieve beeld dat in de samenle ving over ouderen bestaat. Om aan te geven dat een belangrijk deel van de 65-plussers zijn laatste levensfase niet behoeftig doorbrengt in een verpleegte huis, geeft Miesen wat verhel derende cijfers. Van de Neder landse bevolking is 13 procent 65 jaar en ouder. Ongeveer ne gen procent daarvan is demen terend. Het gaat dus om onge veer 200.000 demente mensen, van wie slechts één op de acht in een verpleeghuis woont. De rest woont thuis of in een be jaardenhuis. Miesen vindt dat het maar eens afgelopen moet zijn met het spreken en schrijven over 'de niet bekende oorzaak van dementie'. „We moeten maar eens accepteren dat het be staat", zegt hij. Vanuit zijn vak als psycholoog zoekt Miesen dan ook niet naar het ontstaan van de ziekte. Zijn vak is te on derzoeken hoe het leven van dementen zo draaglijk mogelijk kan worden gemaakt. Met zijn boek en door net geven van cur sussen aan verzorgers en niet- demente ouderen, die dagelijks met dementerenden te maken hebben, geeft hij aan welke mo gelijkheden daarvoor zijn. De cursisten leren hoe ze met demente ouderen moeten om gaan en krijgen informatie over Om dementerenden op hun gemak te stellen, worden in Mariënhaven gesprekken gevoerd in een ouderwetse kamer. foto henk bouwman de achtergronden van het afwij kende gedrag. Miesen: „Om een dement persoon goed te kun nen begrijpen, moet je meer weten over zijn ziekte en over zijn persoonlijke achtergrond. Omdat ze nieuwe indrukken niet onthouden, denken ze meer in het verleden. Als een demente man op gezette tijden van de dag onrustig wordt, is hij beter te begrijpen als je weet dat hij vroeger boer was en de koei en op vaste tijden moest melken." Dementen beseffen zelf ook dat er wat met ze aan de hand is. In het boek wordt het voor beeld van een demente me vrouw Jansen gegeven. Elke keer als ze merkt dat ze verge ten is waar ze naartoe wilde, wordt ze boos of verdrietig. Al gemeen bekend zijn verder de verhalen over dementen die bloempotten naar buiten gooi en, hun jurken verknippen tot mini-jurken en verplegend per soneel van diefstEÜ beschuldi gen. Miesen: „Ik heb voor dit gedrag geen verklaring. Toch lij ken dementerenden in allerlei opzichten op gewone mensen. In vreemde situaties en op on veilige momenten gedragen ze zich net als iedereen: ze zoeken houvast en nabijheid van ande ren. En als ze dat niet kunnen vinden, zijn ze lastig en vragen ze nog meer aandacht. Demen terenden reageren normaal op een abnormale situatie waarin ze zich onveilig voelen. Daarom zijn ze zo gek nog niet" In het juni-nummer van Het Denkbeeld, een tijdschrift voor psychogeriatrie, zegt Miesen dat directies van bejaardenhuizen bij wijze van spreken niet goed wijs zijn als ze alleen hun perso neel scholen in de omgang met dementen. Hij stelt vast dat de 'gezonde' bewoners van de te huizen daarmee onnodig wor den onderschat. Door de pro blematiek over hun hoofden op te lossen, behandelt de leiding van het huis deze groep als on volwassen en onmondig. Mie sen: „De omgang met demente renden is een gezamenlijke zorg van het personeel en de bewo ners." Het boek 'Dement: zo gek nog niet', wordt vandaag ge presenteerd In verpleeghuis Mariënhaven in Warmond. Het wordt uitgegeven door uitge verij Bohn Stafleu Van Log- hum in Alphen aan den Rijn. Afzien tijdens negende Warmondse Turfrace warmond caroline van overbeeke „Het is net een zeerover, als je 'm zo ziet", zegt een vrouw langs de kant. Vol bewondering staart ze schipper Felix Reijmers na die net met zijn 'Hendrik' is vertrokken. Reijmers is getooid met een blauwe hoofdband die hem volgens omstanders een woest uiterlijk geeft. De schip per is favoriet voor de race. Hoewel hij als laatste is gestart, ligt na een uur roeien, bomen, duwen en trekken in tweede positie. Een half uur vóór de start van de negende Warmondse Turfra ce, is de sfeer gespannen aan boord van de twaalf platbo dems. Het weer is niet gunstig: er staat nauwelijks wind en donkere wolken pakken samen boven het kleine haventje bij park Groot Leerust. Dat voor spelt niet veel goeds, staat op de gezichten van de scheepsbe manning te lezen. „Verstand op nul en gewoon gaan", zegt de 23-jarige Eugène van Steekelen- burg met een grote grijns. Van Steekelenburg is een van de vijf bemanningsleden van 'De tiende van Tromp', een 6,7 ton wegende Westlander uit het begin van deze eeuw. De boot is helemaal opgeknapt door scou tinggroep 'Maerten Harperts- zoon Trompwacht' uit Kwints- heul en moet de vijf scouts naar de overwinning varen. Dertig blikken witte bonen met varkensvlees, thermoskan- nen hete koffie, een paar krat ten bier en een paar dikke slaapzakken. Met die scheepsla ding overleven ze het wel, ver wacht scout Marco van Scheer (20). De blikken bonen komen uit het leger. Van Scheer en Van Steekelenburg hebben speciaal voor de turfrace een paar dagen verlof gekregen. De stevige in geblikte kost konden ze wel ge bruiken aan boord. „Lekker simpel, want je bent echt bekaf 's avonds. Voor de afwisseling zullen we ook een keertje maca roni maken, want na een paar dagen komen die bonen je de strot uit", weet Van Steekelen burg. Het wordt flink afzien de ko mende vier dagen. De traditio nele Turfrace voert over de Ka- gerplassen, de Ringvaart, de Oude Wetering, het Braasse- mermeer, de Leidse Vaart, het Aarkanaal en het Amstel- Drechtkanaal richting Vinke- veen waar een lading turf wordt ingeladen. De tocht duurt vier dagen: zondag worden de West landers, Vletten en Aakjes weer terug verwacht in Warmond. De Turfrace is niet zomaar een boten-wedstrijd: de race is genoemd naar de traditionele vaart tussen het westen van Zuid-Holland en het gebied rond Vinkeveen. Hier werd aan het begin van de eeuw turf ge stoken met kleine zeilende vrachtschepen: platbodems. Als er weinig wind was. moesten de schepen worden voortbewogen met bomen, roeispanen of moest de bemanning met een speciaal tuig het schip langs de kant voorttrekken. „Je bent net een paard hè", zegt Van Steekelenburg. „Het is echt afzien, hoor. Vorig jaar hebben we ook meegedaan, dus we weten wat ons te wachten staat. Waarom we meedoen? Het is gewoon leuk: je uit de naad lopen en op elkaar schel den. Die hele sfeer. En dan 's avonds gewoon weer gezellig een biertje drinken en daarna doodmoe in je slaapzak krui pen. V^ak denk ie tijdens de tocht: waar bert ik aan begon nen, maar achteraf is toch ont zettend leuk." De schippers worden in de loop van vandaag in Vinkeveen verwacht waar ze worden ver gast op een echte schippers- maaltijd: capucijners met spek. De bemanning overnacht in Vinkeveen en vertTekt zaterdag weer richting Warmond. Zon dag zullen de eerste platbodems het dorp aan de Leede binnen varen. De tocht heeft een lengte van ongeveer 175 kilometer. Ook Warmonder Marcel Juf fermans doet mee voor 'de sfeer'. Hij treedt in de voetspo ren van zijn vader, een trouwe deelnemer van de Turfrace. Juf- ferm'ans vaart op de 'Jonge Juf fer', een Westlander uit 1920. „Weinig wind vandaag. Dat be tekent dat we meteen zullen moeten roeien, bomen en trek ken. Maar we komen zeker bij de eerste vier", zegt de Warm onder stellig. Als alle boten vertrokken zijn, komt ook een rondvaartboot in beweging. De grote boot vaart bestuursleden en donateurs van de Stichting Zeilvaart War mond, de organisator van de Turfrace, langs de wanhopig roeiende en bomende beman ning van de bootjes op de ka- gerplassen. „Wat jammer nou. er staat geen spatje wind", klinkt het meelevend. 'Des werkmans wilskracht' heeft pech: de Leid se vlet moet rechtsomkeert ma ken omdat een van de 'bomers' zijn boom kwijt is. Het ding steekt rechtop in het water van de Kagerplas. Even verderop zit de roerganger van de Antoniu? aan zijn eerste bakkie koffie. Zijn bemanning doet het zware werk. Na een uurtje varen, ligt de Jonge Juffer aan kop. Drie mannen trekken de boot langs de kant voort en het tempo zit er goed in. „Zwaar hoor", zegt een van de dames aan boord van de rondvaartboot. „Stel je voor dat je helemaal naar Vin keveen moet lopen... De bemanning van de platbodems heeft het zwaar bij de start van de negende Turfrace in Warmond: staat geen zuchtje wfnd." .Meteen roeien, bomen en trekken, want er FOTO WIM DIJKMAN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1992 | | pagina 18