'Onvoldoende oog voor schippers'
Religie
Chinese kerken hebben
meer volgelingen dan CP
SATERDAG 3 OKTOBER 1992
23
Molukkers in Nederland op
zoek naar eigen theologie
Molukse theologen in Neder
land zijn bezig een eigen Mo
lukse theologie te ontwikkelen.
Een groep theologen is hiermee
een jaar geleden in alle stilte be
gonnen en kan inmiddels de
eerste voorzichtige vruchten
van haar beraad plukken.
Het moet een theologie wor
den „die relevent is voor de Mo
lukse gemeenschap vandaag
Een theologie die niet bang is
om kritisch te kijken naar het
koloniale verleden, de eigen
minderwaardigheidsgevoelens
en de haat-liefde verhouding tot
Nederlanders, maar tegelijk ge
noeg in huis heeft om kritisch
na te denken over de eigen toe
komst.
„Op die manier kunnen de
Molukse kerken een vol-
wassener partner worden van
de Nederlandse kerken", staat
in het jaarverslag van de com
missie die het contact onder
houdt tussen de Molukse Evan
gelische Kerk en de Molukse
noodgemeente NGPMB en de
drie (protestantse) Samen op
Weg-kerken. „Pas wie trots is op
zijn eigen cultuur en achter
grond durft de ontmoeting met
zichzelf en anderen aan in vol
ledige openheid."
Omdat het voorlopig nog om
„een kwetsbaar en emotioneel
proces" gaat, leek het de initia
tiefnemers niet verstandig om
Nederlandse theologen bij de
ontmoetingen te betrekken. In
een vertrouwelijke sfeer geven
vooralsnog alleen Molukse
theologen zich rekenschap van
de relatie tussen hun cultuur en
het Evangelie, meldt het verslag.
Wel zijn er gesprekken ge
weest met niet-westerse theolo
gen, zoals de Ghanees Kwame
Bediako. Deze probeert de
voorouderverering een plaats te
geven in het Afrikaans theolo
gisch denken. „Ook voor de
Molukkers zijn de voorouders
en de door hen overgeleverde
traditie van groot belang Het Is
bijzonder boeiend om al wor
stelend te ontdekken waar de
verschillen en raakvlakken lig
gen tussen Bediako's benade
ring en de Molukse opvatting."
Tijdens andere gesprekken
kwam de vraag naar het Gods
beeld aan de orde. Welke in
vloeden zijn daarin overheer
send: de erfenis van de zending,
de oude stamgodsdienst of de
adat? Een andere vraag: wat be
tekent het om kerk te zijn in
ballingschap? En: wat beteke
nen bevrijding en vrijheid in de
strijd voor de Republiek der
Zuid-Molukken (RMS)?
diensten wijkt fors af van de cij
fers van vijf miljoen protestan
ten en vier miljoen katholieken
die de officieel toegelaten ker
ken in China opgeven. Vermoe
delijk zijn de gelovigen meege
teld die in de ondergronds ac
tieve kerken hun geloof belijden
en van wie de aantallen aan
zienlijk zouden zijn, zo stelt het
blad.
Het onderzoek door het
staatsbureau zou uitgevoerd
zijn om het 'christelijk vuur' dat
in de Volksrepubliek oplaait, te
bestuderen. In de afgelopen ja
ren hebben veel Chinezen zich
tot het christendom laten beke
ren. De partijleiding maakt zich
grote zorgen over het gebrek
aan belangstelling van met na
me jonge boeren voor het par
tijlidmaatschap. Bovendien
koppelen de autoriteiten in Chi
na het christendom traditioneel
aan de gedachte van een wes
terse overheersing. Daarom
proberen ze de verspreiding er
van tegen te gaan.
CORRESPONDENT
Ongeveer 200 miljoen Chinezen
in communistisch China belij
den een godsdienst. Dit heeft
het Chinese staatsbureau voor
de statistiek berekend, aldus
een kerkelijk weekblad in Hong
kong. De aanhang van de ker
ken in China is daarmee bijna
vier keer zo groot als van de
imunistisc
miljoen leden
De helft van het aantal gelovi
gen geeft op boeddhist te zijn.
Verder zijn er 75 miljoen chris
tenen, onder wie 62 miljoen
protestanten en 12 miljoen ka
tholieken. De cijfers staan in het
weekblad China News and
Church Report van de protes
tantse kerken in Hong Kong, dat
de hand heeft weten te leggen
op de gegevens die in de Volks
republiek zelf nog niet zijn ge
publiceerd.
De grootte van de groep aan
hangers van christelijke gods-
LEERSTOEL De doopsgezinde theoloog dr. Daniel S. Schipani,
afkomstig uit Argentinië, is benoemd op de Dom Helder Camara
Leerstoel voor vraagstukken van rechtvaardigheid en bevrijding
aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Deze leerstoel, die telkens
door een ander wordt bezet, is ingesteld op aansporing van de Bra
ziliaanse emeritus-bisschop Dom Helder Camara. die een eredoc
toraat van de VU heeft ontvangen.
Pastores op de bres voor binnenvaart
„Hallo, zijn jullie net weer
binnengelopen", vraagt
aalmoezenier Bemhard
van YVelzenes aan een jon
ge schipper en zijn vrouw,
die even het schipperscen
trum aandoen in de Waal
haven van Nijmegen. Als
hij even later zelf naar het
centrum terugkeert, komt
de pastor een oudere
schipper tegen. „Vanmid
dag om twee uur, ja, dan
ben ik er", zegt hij tegen de
man. „De dochter van die
man is in het ruim geval
len, vijf meter naar bene
den. Ze was enkele maan
den zwanger, een groot
probleem," verklaart de
pastor even later als hij het
schipperscentrum, dat is
gehuisvest in een voorma
lig bunkerschip, binnen
gaat.
Als Van Welzenes weer aan zijn
bureau zit, gaat enkele keren de
telefoon. Een collega uit Duits
land belt over de opening van
het Donau-kanaal. „Ik ben don
derdag om ongeveer één uur in
Neurenberg". Aansluitend een
telefoontje van de KRO, waar
Van Welzenes het wekelijkse
programma Scheepspraat pre
senteert. En zo gaat het de hele
dag door. Er wordt van alle kan
ten een beroep gedaan op de
aalmoezenier voor de schip
pers, wiens agenda dan ook he
lemaal gevuld is. Maar schijn
baar lijdt hij niet onder zijn
drukke werkzaamheden. Van
Welzenes, zelf ook afkomstig uit
een schippersgeslacht, heeft be
wust gekozen voor zijn bureau
op dit bijzondere schip, dat
door zijn witte kleur al van verre
te zien is. „Ie moet er zijn voor
mensen die je nodig hebben".
Het schipperscentrum dat offi
cieel is geopend tot elf uur 's
avonds, is 's nachts telefonisch
bereikbaar. „Want ook dan kan
iemand je nodig hebben. Het
allerbelangrijkste is dat wij er
voor zorgen dat deze centra een
echte ontmoetingsplaats voor
de binnenschippers blijven".
Van Welzenes, die al meer dan
twintig jaar zijn 'water-ambt'
uitoefent, plaatst deze opmer
king niet voor niets, want het
'eigen plekje' van de binnen
schippers, dat doorgaans dicht
bij het centrum van de haven
steden ligt, is in gevaar. Dat is
niet alleen in Nederlandse ha
venplaatsen het geval, maar ook
in andere steden van West-Eu
ropa, zoals Duisburg en
Mannheim. Om maar te zwij
Aalmoezenier Bemhard van Welzenes van het schipperspastoraat „De schippers willen graag een eigen plek in de stad."
gen van Frankrijk, vult Van Wel
zenes nog aan. „De schippers
moeten wijken voor andere be
langhebbenden".
Appartementen
Bedrijven rukken op en zien een
vestiging aan het water wel zit
ten, terwijl wonen aan het water
tegenwoordig ook erg populair
is. Luxe appartementen neer
zetten rond de havens is een lu
cratieve zaak, met als gevolg dat
de ontmoetingscentra van de
binnenschippers dreigen te
worden overgeheveld naar
plaatsen die ver buiten de stad
liggen. „Ze worden beroofd van
hun eigen plekje in de stad," al
dus Van Welzenes, die de lan
delijke coördinator is van het
schipperspastoraat.
Om te verhinderen dat het al
jarenlang vertrouwde plekje van
de schippers wordt verplaatst,
hebben de ongeveer 140 katho
lieke en protestantse pastores
uit zeven Westeuropese landen
een vuist gemaakt om een halt
toe te roepen aan het dreigende
gevaar. Het centrum in de Nij
meegse Waalhaven heet offi
cieel Katholiek Sociaal Cultureel
Centrum (KSCC), maar moet
worden gezien als een oecume
nische ontmoetingsplaats. Het
protestantse schipperspastoraat
is in ons land jaren geleden ter
ziele gegaan. Vandaar dat het
centrum in de Waalhaven wordt
bezocht door schippers van ver
schillende kerkelijke denomina
ties. Officieel is het protestantse
schipperspastoraat opgegaan in
de AMW, de Algemene Maat
schappij voor Varenden.
Het katholieke pastoraat is
niet alleen in Nijmegen te vin
den, maar ook in Rotterdam,
Geertruidenberg, Maastricht en
het ten noorden daarvan gele
gen Maasbracht. Het schip dat
in Nijmegen dienst doet als
schipperscentrum is 73 meter
lang en 13 meter breed. Het
heeft vier verdiepingen. Behalve
dat Van Welzenes er kantoor
houdt, is er een bar aan boord,
een grote ruimte die als zitka
mer dient, waar de schippers
wat kunnen bijpraten of tv kun
nen kijken. Verder is er een
aparte kamer voor de maat
schappelijk werker, een ruimte
voor de zondagse kerkviering
(een dienst die altijd door een
paar honderd mensen wordt
bezocht) en hebben jongeren er
hun eigen 'disco-achtige stek
kie'. In" het schipperscentrum
kan ook de post worden afge
haald. Dit alles onder het toe
ziend oog van de beheerder die
met zijn gezin aan boord
woont.
Van Welzenes wordt landelijk
bijgestaan door enkele collega's
die overigens part-time aan dit
specifieke en omvangrijke pas
toraat verbonden zijn. „We heb
ben de zorg voor maar liefst
20.000 mensen," aldus Van
Welzenes. „We zijn ook verbon
den aan scholen waar schip
perskinderen les krijgen. Verder
zijn er in Rotterdam, Zwijnd-
recht, Maasbracht en in Nijme
gen schippersintematen. Het is
echt een breed pastoraat. Als er
een ongeluk met een schip ge
beurt, zijn we er. We ontmoeten
de schippers bij de sociaal-eco
nomische organisaties. We zijn
er wanneer het gaat om facili
teiten voor goede ligplaatsen te
krijgen. Je kunt wel zeggen op
alle punten van het leven. We
zijn ook niet de typische pastor
zoals in een parochie, die vaak
het etiketje kerk op krijgt. We
zijn een totaal andere figuur.
Daarom is het zo belangrijk dat
wij naar de mensen toegaan".
Volgens Van Welzenes heb
ben de schippers recht op een
goed sociaal leefklimaat. „Daar
om willen ze aan wal een plaats
hebben waar ze zich thuis voe
len. Ze willen een wijk in de
stad zijn". Jongeren hebben nog
altijd belangstelling voor de
binnenvaart. „Het zit in je
bloed, dat merk ik zelf ook". Al
leen stoot het hen af dat ze na
een werkdag hun vrije tijd niet
zelf kunnen indelen. „Want het
schip vaart door en men kan
niet zomaar even een bezoek
brengen aan vrienden of vrien
dinnen, of naar een vereniging
of een club gaan. Dat is tegen
woordig een groot vraagstuk.
Daarom willen wij datgene wat
wij in huis hebben, zoveel mo
gelijk ten dienste stellen van de
binnenschippers. Ze weten dat
er een open oor is, dat ze er met
hun zorgen terecht kunnen en
er op aangename wijze hun
vrije tijd kunnen doorbrengen".
Overheid
De haven moet een woon- en
leefwijk blijven voor de beman
ning aan boord, zo verklaarden
de Europese pastores na een
congres, dat eerder dit jaar aan
boord van een passagiersschip
tijdens een reis van Keulen naar
Rotterdam werd gehouden.
„Een probleem is ook dat de
overheid niet voldoende oog
heeft voor de sociale omstan
digheden van de binnenvaart.
Je ziet het niet in het beleid op
genomen. Daarom moeten de
sociaal-economische organisa
ties, het welzijnswerk en het
pastoraat een vuist maken. De
binnenvaart is helemaal niet ge
noemd in de
FOTO GPD BERT POL
Troonrede van dit jaar, waar
in wel grote aandacht werd be
steed aan het weg- en railver-
voer. Het water is vaak een on
dergeschoven kind." vindt Van
Welzenes.
En verden „Velen willen aan
het water wonen. De havens
zijn mooie plekjes om er een
mooi huis neer te zetten. Kijk
naar enkele Rotterdamse ha
vens, waar al fraaie huizen zijn
gebouwd. Dat wordt knap lastig
voor de schippers. Je moet die
mensen niet ver bij het centrum
van de stad wegstoppen. Ze
moeten met hun boodschap
pentas in de hand lopend in de
stad kunnen wandelen. Toen
mevrouw Dales nog burge
meester van Nijmegen was,
hebben we in gezelschap van
andere burgemeesters hier met
een bootje rondgepeddeld. Na
afloop zei ze: maar ze kunnen
toch ook met een bus naar de
stad. Maar mevrouw Dales, zei
ik, dit is een unieke plek voor de
schippers. In november komt
minister Maij hier op bezoek.
We zullen zien wat haar reactie
is. Eén ding is zeker, wij pasto
res blijven ons inzetten voor het
welzijn van de schippers. Wij
zullen er alles aan doen om te
verhinderen dat de schippers
uit het centrum van de haven
steden worden verjaagd."
KERKDIENSTEN
LEIDEN
Herv. Gem. Hooglandse Kerk lOdsAI-
blas mmv de Leidse Cantorij, 11.45 Oe-
cum. studentendienst; Marekerk 10 ds
Smahng. 17 ds vd Pol, Dmteloortf-, Ma-
ranathakerk 10 ds Rooze; Oecumeni
sche geloofsgem. De Regenboog (Me-
renwi)k) 9.30 ds vd Bom mmv Regen
boogkoor, 1115 ds vd Bom en pastor
Scholtes: Bethlehemkerk(Driftstr.) 10
hr Henzen sr.. Leiderdorp; Bevrijdings
kerk 10 ds Rietveld; Vredeskerk 10 ds
Nauta; Waalse kerk (Breestr.) 10.30
pasteur Ribs; 'Stevenshof' (rk kerk
Haagse Schouw) 9.30 ds Dekker-Keiler.
110 H.A., ds Schouten.
Geref. Kerk (Vredeskerk - Maranathak. -
Bevrijdingsk. en Merenwijk zie herv. ge
meente). Geref. Kerk Vrijg. (Herengr
10 ds Houtman, 17 ds Feenstra. Chr.
Geref. Kerk (Steenschuur) lOdsden
Hertog, 17 dsv Dijken, Lisse. Geref.
Gem. (zie Leiderdorp). Geref. Gem. in
Ned. (Bethlehemkerk Driftstr.) 11.30
en 17.30. Evang.-Luth. Gem. (Hoogl.
Kerkgr.) 10.15 ds Mostert mmv 'Het
Koor'. Doopsgez. Remonstr. Gem. (Lok-
horstk. Pieterskerkstr.) geen opgave.
Baptistengem. (aula 'Nieuweroord',
Rijnsburgerweg 124) 10 ds Agtereek.
Evang. Gemeenschap (Middelstegr. 3) 9
t 57) 10 John Maasbach, 19 Gene
vd Dussen, wo 20 Bidstond. Pinkster-
gem. (0. Vest 13) 10 hr vTwillert. Le
vensstroom Gem. (aula school, Noach
str. 2) 10 Eredienst, hr Zijlstra. 19 Ver-
nieuwingsdienst, hr Zijlstra. Volle Evan
gelie Gem. (Haarlemmerweg 35) 11 ev
Daniël. Christengemeenschap (Vestestr.
49) geen dienst. Leger des H (hoek
Vestestr./Groenesteeg) 10 en 17.
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30,
17 Open-deurdienst. wo. 20. Zevende-
dag-advent isten ('De Ontmoeting',
Noordhofland V.schoten) elke za 11
Chr. Wetenschap (Steensch. 6) 10.30
Kerk van J.Chr. vd Heiligen der L. Dagen
(Brahmsl.) 10. 11 en 12. Oud-Kath. K.
(Zoeterw singel) 10. behalve 2e week
einde vd maand; za 19. Rooms-Kath. K
Haagwegza 19 Mis. zo 10.30 Gezongen
Euch. viering; Herensingel za 19, zo 11;
Rijndijk (Stevenshof) za 19, zo 9.30 (le
zondag vd maand 11 uur); SteenSchuur
a 10 en 19. zo 8.30, 10(hoogm.i
19. zo 10.30 en 12.15; Merenwijk zi
ABBENES
Samen op Weg Gem. 9.30 ds Verseput,
Oegstgeest.
ALPHEN AAN DEN RIJN
Herv. Gem. Adventskerk 10 H.A., ds
Jonkman, 18.30 H.A., ds 't Hooft;
Kruiskerk 10 H.A., ds 't Hooft; Opstan
dingskerk lOdsOmmermg, 18.30
SoW-dienst, ds vd Waal, Nieuwerkerk ad
iJssel; G. Herderkerk 10 ds Nieuwen-
huis, 18.30 ds Mulder; De Bron 9 ds
Moll, 10.30 ds Huizebosch, 18.30
SoW-dienst in Opstandingskerk; Ashram
(Marsdiep) 10 dr Wigmans; Oudshoorn-
se kerk 10 ds v Kakerken, Soest, 17 0e-
cum. dienst, ds Schoon, Gouda; Sions-
kerk (Meteoorlaan) 9.30 en 18.30 ds
Ouwendijk. Geref. Kerk Maranathakerk
10 ds Wilschut, 18.30 ds vd Weg,
Nieuwkoop; Salvatorikerk 10 ds Baane,
18 30 SoW-dienst in Opstandingskerk;
Kerk en Zanen 10 drs Koopmans, Lei
derdorp. Driehoorne 19 ds Moll.
Rijnoord 9.30 R.K. dienst. Verpl.huis
Oudshoorn za 10.30 ds Rijksen, Geref.
Kerk Vrijg. (school Beatrixl. 4) 9.30 en
17 ds BorgdorffNed. Geref. Kerk
(school Willemstr.) 9.30 H.A., ds Jans-
sens, 16.30 dsJanssens. Chr. Geref.
Kerk (Grijpensteinstr.) 9.30 en 16.30
ds vd Meij. Oud-Geref. Gem. (Hooftstr.
240) 9.30 en 16. Bapt gem. (Molen-
werfstr. 1) 10 ds Koekkoek mmv koor
De Lichtdragers. 18.30 ds Malgo mmv
New Life Singers. Bapt gem. Noord
(school Kalkovenw. 62) lOdsvd Vlugt.
Bapt.gem. Ichthus (mavo H. Dunantweg
1) 10 hr Haverkamp, 18.30 hrVochte-
loo. Volle evang. gem. ('De Ark', Pr
Hendrikstr. 54) 10 hr vd Hoorn. Pmk-
stergem. 'Het Licht' (A. v. Burenlaan
15) 10. Chnstengem 'De Hoeksteen'
(geb. 'Bethel', hoek Emmalaan) 10 hr
Veldhuis, Bodegraven. Leger des H.
(Zonneweg 3) 10 Remonstr. Gem. (Van
Mandersioostr. 36) geen dienst. Rk
Kerk; Bonifaciusk. za 19. zo 9.45 en
11.30; Piusk. za 19. zo 9 en 10.30; De
Bron za 19. zo 9 30 en 11.
BENTHUIZEN
Herv. Gem. 9.30 en 18 ds Boer. S O W
Gem. 'De Hoeksteen' 10 ds Assies, Zoe-
termeer. Geref. Gem. 9.30 en 18 lees-
BODEGRAVEN
Herv. Gem. Dorpskerk 10 ds Zethof,
Kockengen. 18.30 ds Frederikze,
Woerden; Salvatorkerk 10 ds Jonkers.
Utrecht, 18.30dsvSlooten, Berg-
schenhoek; Bethlehemkerk (Nieuwer-
brug) 10 ds Langerak, Oudewater.
18.30 kand. Jongejan, Nieuw Lekker-
land. Geref. Kerk 10 ds Elderman,
18.30 ds Zoutman. Geref. Kerk Vrijg
(Ichthusk.) 9.30 ds Bouma, 16.30 ds
Hoogendoorn. Geref. Gem. (Stationsweg
17) 10 en 18.30.
18.30 ds de Reuver; De Stek 9.30 ds
Langelaar. Geref. Kerk 9.30 ds v
Hooijdonk, 17 ds Langelaar. Chr. Geref.
Kerk 9.30 ds Buijs, Alblasserdam, 17
HAZERSW0UDE
Herv. Gem. 9.30 dsAlblas, 18.30 ds
Dubbeldam, Zwammerdam. Geref. Kerk
10 en 17 H.A., ds Poley. Rk Kerk: dorp
za 19 H. Mismmvcantores, zo 10 H.
Mis (Lat.) mmv gem. koor, 11.30H. Mis
mmv koor De Menswording, Leiderdorp,
di 19.30 Maria-Lof mmv gem. koor; An
ker za 19 mmv Parochiekoor, zo 11di
19 RozenkransGebedsd.; Bernarduszo
9.30.
HILLEGOM
Herv. Gem. Maartenskerk lOGez.
dienst, ds Kraan, Nieuw Vennep. Geref.
Kerk ('Hoeksteen') 10 Gez. dienst, drs
Kraan. Nieuw Vennep, 19 Gez. dienst.
Chr. Geref Kerk 10 en 19dsvLange-
velde. Christen Gem. (Gebouw Berna-
dette. Mariastr. 20) 10 H.A. en Woord-
verkondiging, 19 Bijbellezing, hr Steen
huis. Rk Kerk: Martmus. za 19. zo 10;
319 n
Woord-en Comm. dienst
HOOGMADE
Herv. Gem. 10 ds Hemstede, L
dorp. Rk Kerk za 19. zo 9.15
DE KAAG
Herv. Gem. 10 ds Eekhof. Leid
Kerkza 19. zo 9.30.
KATWIJK AAN DEN RUN
3 10
Herv. Gem Dorpsk. 10 ds de Graaf
(VLOK). 18dsSma!ing. Leiden; Ont-
moetingskerk 10 ds de Jong. Rotter-
Rk Kerk za 19, zo 9.30.
KATWIJK AAN ZEE
Herv Gem. Nieuwe Kerk 10 ds Volk. 18
ds Schuurman; Oude Kerk 10 ds Goris-
sen, 18dsVroegindeweij; Ichthuskerk
10 ds Glashouwer. 18 ds Hovius; Pniël-
kerk9.30dsVroegindeweij. 18dsGo-
rissen; Maranathakerk (Rijnsoever) 10
ds ten Voorde, 18 ds vd Berg. Overduin
14.15 hr Bergman. Herv. Gem. 'De
Rank' (Helmbergweg 10) 10 ds Rog-
Pronk. Katwijk. Geref. Kerk Vredeskerk
deurdienst, hr Piet, Aalsmeer. Gebouw
De Hoeksteen (dovendienst) geen
dienst. Geref. Kerk Vrijg. 9.30 en 16.45
ds Heida. Ned. Geref. Kerk (Pieter
Groen-college, ingang Rijnsoever 293)
10 ds Dekker, 19 ds de Lange. Chr. Ge
ref Kerk 10 en 17 dsVeenendaal. Ge
ref. Gem. in Ned. (Louwestr.) 10 en 17.
Baptisten Gem. (Ambachtsweg 2) 10
H.A., ev Biesing. Soefi (Zuidduinweg)
elke leen 3ezondag, 16. Marinevlieg
kamp Valkenburg 10.30 vlootpredik
vSelmsrr
io; viool, dwarsfluit e
KOUDEKERK AAN DEN RIJN
Herv. Gem. lOdsTielkemeijer, 19
SoW-dienst, ds Harms, Geldrop. Geref.
Kerk 10 ds Harms, Geldrop. 19 SoW-
dienst in Herv. kerk.
LEIDERDORP
Herv. Gem. en Geref. Kerk Dorpskerk 10
ds Luttikhuis, 18.30 ds vd Born; Schep-
pingskerk lOdsStegeman. Kapel
Scheppingskerk (dienst voor doven) 10
hr Voogt. Elis.-ziekenhuis 10 Hoogmis,
rector Vijftigschild. Geref. Gem. Leiden
eo(kerkgeb. Hoofdstr. 73) 10 en 16 30
leesdienst. Bapt.gem. (wijkgeb. Zijikw.)
Herv. Gem 9.i0 ds Amesz, Aalsmeer.
Geref. Kerk 9.30 hr v Wallinga. Leider
dorp, 19dsAalders, Amstelveen. Rk
Kerkza 19. zo 10
LISSE
Herv. Gem Grote Kerk 10 en 19 H A
ds Verdijk. Pauluskerk 10 ds de Gelder
Geref Kerk 10 en 17 drs v Midden. Ge
ref Kerk Vrijg. (Prinsessestr. 1)9 en
16.30dsGeersmg. Ned. Geref. Kerk
(Salvatori) 10 ds Moggré. Ermelo. 17 ds
Vos. Chr Geref. Kerk 10 ds v Dijken,
16.30 dsden Hertog. Geref Gem 10
en 16 ds Tams. Evangeliegem. (Heere-
weg 52a) 10 hr Piet. Rk Kerk: Agatha-
kerk za 19. zo 10 en 11.30; Poelpolder
za 19, zo 10.30; Mariakerk za 19 Hoog
mis, pastor Grol, zo 9 Stille Mis, pastor
Grol. 10.15 Mis, pastor Grol; Engelbew.
za 19 H. Mis, pastoor Straathof, zo 10
Hoogmis, pastoor Straathof, wo 9 H
Mis, pastoor Straathof.
NIEUWKOOP
Herv Gem. 9.30 ds v Mounk. 18.30
Jeugddienst, ds Christ, Katwijk. Geref.
Kerk 9.30 ds vd Weg mmv cantorij en
kindercantorij. Chr. Geref. Kerk 9.30
leesdienst. 19ds Beekhuis, Rotterdam.
Remonstr. Gem. 10dsvWoerden-Su-
rmk, Gouda. Evang. gem. (gebouw 'De
Rank', Regthuysplein) 12. Rk Kerk za
19, zo 9 en 10.45.
vijka/zee, 18.30 Jeugddienst, Gé vd
Bos, Beverwijk. Geref. Kerk 9.30 ds
Baane. Rk Kerkza 19,zo9en 11.
NIEUW-VENNEP
Herv. Gem. 9.30 ds Neeleman, 19 ds vi
Hoeven, Rijnsaterwoude. Geref. Kerk
geen opgave Chr Geref Kerk 9.30 en
NOORDEN
Herv Gem. 9.30 en 19 ds Geuze Geref
Kerk (W Verlaat) 10 ds v 't Hof. Bos
koop, 19 hr Schreuder, Westbroek. Rk
kerkza 19, l
1 10.30.
Andreoli mmv herenkoor. 11 Woord-
Comm. viering; Jozefk. za 19 Woord- en
Comm. viering, mmv gem. koor. zo 9
past. Kerklaan. 10.30 Gezinsviering,
past. Kerklaan mmv kinderkoor; De Ziik
19 pastoor Buskermolen. zo 10 pas
toor Buskermolen n
vgem. i
OEGSTGEEST
Herv. Gem Groene of Will kerk lOSoW-
dienst. ds Plomp; Pauluskerk 10 mw ds
Eggmk-Hoog; Gemeentecentrum
(Lijtw.) 10.30 prof dr Sperna Weiland,
Rotterdam. 19 ds Plomp. Geref. Kerk
NOORDWIJK
Herv Gem. Grote Kerk (Binnen) 10 ds
Keuning. 17 ds de Leeuw, Oud Alblas;
Hoofdstr (Zee) 10 ds Ruitenburg, 17ds
de Klerk. Warmond; De Rank (Golfbaan)
lOdsvd Bergh Geref. Kerk Buurtkerk
(HoofdstrlOds Mondeel; Vinkenl
(Binnen) 10 en 19 ds Eigersma W vd
Bergh-stichtmg 11 dsSlofstra. "Sole
Mio' 9 ds Eigersma Gem. van Christe
nen 'De Ark' (Picképl 110 hr v Duin,
19 samenkomst Ned. Prot Bond (aula
O.Zeew geen dienst Rk Kerk Mana ter
Zee za 19. zo 10.30; St Jeroen za 19.
zo 10 Gezinsmis.
NOORDWIJKERHOUT
Herv Gem. Dorpskerk 10 Gezmsdienst.
ds Rinzemo; De Zilk zie Dorpskerk. Rk
Ned. Geref Kerk (Gem.centrum) 8.45
dsJanse, 16 H.A., ds Janse. VanWijc-
kerslooth 16 ds Rijksen. Endegeest 10
ds Friederich. Voiie-evangehegem.
(Gem.centrum) 16. Rk Kerk Will.kerk za
19 Mis, zo 9 Mis, 10.30 Hoogmis mmv
dameskoor, di 9 Mis.
ring.
OUDE EN NIEUWE WETERING
Herv. Gem. 9.30 H.A., ds Hei|tmg. Ge
ref. Kerk 9.30 en 19 H.A., ds Terpstra.
Rijnsburg. Remonstr. Gem. geen dienst
Rk Kerkza 19,zo 10.30
ROELOFARENDSVEEN
Rk Kerk Mar Pres. za 19 pastoor de
Munck mmv Gem koor. zo 11 Ge
zinsmis, pastoor de Munck, woe 19
Rozenkransgebed; Petrus-B za 19, zo
9.30.
RIJNSBURG
Herv. Gem. Grote Kerk 9 30 ds Snel, 17
ds Verboom; Betheikerk 9 30 ds Hovius,
Katwijk a/zee. Geref Kerk Petrakerk
9 30 ds Verboom, 17dsCzina; Imma-
nuelkerk 9 en 10.30 dsCziria. 17ds
Ribbermk. Maranathakerk 9 30dsRib-
berink. 17 dS Snel Geref Kerk Vrijg
8 45 ds Bijl, W.|k Zuid, 10.30 ds Bm'
Wijk Noord. 1 7 15 ds Grutter. Cnr Ge
ref Kerk 9.30 en 17 ds Hofman Evang
Chr. Gem. (aula mavo) 10 H.A.. hr vd
Laak. Katwijk. Rk Kerk za 19. zo 9.30
en (chr. tuinbouwschool) 11.
RIJPWETERING
Rk Kerk za 19 avondmis in Oud Ade. a
10.30.
SASSENHEIM
Herv. Gem. 9 en 10 30 drs Vuijst.
Noordwijkerhout, 19SoW-d
17) 10.30 mw ds Driessen, Leiden, f
Kerk za 19 Euch. viering, zo 10.30
Hoogmis mmv Herenkoor.
9.30 ds de Reus, 18.30 ds Jeroense.
Moordrecht. Rk Kerk Aardam za 19, zo
9 en 12; kerk Langeraar za 19. zo 9.30
en 11.30
VALKENBURG
Herv. Gem. 10 en 18.30 H A., dr
Vermeulen. Geref. Kerk 9.30 drs Pad
mos. 18 30 dsvd Woude. Geref. Kerk
Vrijg. 9.30 leesdienst. 18.30 ds Heida
(VLOK).
VOORHOUT
Herv./Geref. Kerkgem. 9 en 10 30 ds de
Jong. Rk Kerk za 19, zo 9.30 en 11
VOORSCHOTEN
Herv. Gem. Dorpskerk 10 ds Schaap
mmv kindercantorij'; De Ontmoeting
(Noordhofland) lOdsdeBoer Hessel.
'Rehoboth' (Van Leeuwenhoekkade)
9.30 kand Molenaar. 16.30 drs de
Reuver, Delft. Hulpen Heii-kerkCScha-
kenbos', Leidschendam) 10 Zangdienst,
dr Verheule mmv Geref. Kerkkoor,
Leidschendam Geref. Kerk (Het Kruis
punt) lOdsde Zwart. 19 SoW-d.enst,
ds de Boer Hessel Geref Kerk Vrijg.
(Bachlaan) 10 45dsGeersmg, 16.30
leesdienst Rk Kerk Laur kerk za geen
viering, zo 11.30 Euch. viering, pater
Beresteijn, pastor Vroom mmv Dames
koor; M Godskerk. za 19 Euch vienng.
pater Beresteiin, pastor v
Church (British School. J v Hoofiaan 3)
10 30 Aula basisgem (.n 'De Groene
Kikker'. Frans Haispints) geen opgave
heikerk 9 30 prof dr Graafland. Gouda.
17 ds Schipaanboord; Rehoboth-schooi
9.30 ds Floor. Harderwijk. 17 ds v Me>|-
eren. Meeuwen; Immanueikerk 10dsv
Itterzon. Gouda. 17 ds Kors-de Konmg
Geref Kerk Ontmoetmgskerk 9 30 ds
en 14.45 ds Hoogendoorn Chr Af
gescb. Gem. 9.30 en 17 ds vd Want
Oud Geref Gem. (Mercunusweg 29) 10
en 18.30 leesdienst. Remonstr. Gem
geen dienst. RK Kerk St. Victork. 9.30,
Ontmoetmgsk. za 19, zo 11.15.
WARMOND
Herv. Gem. 10 ds de Klerk. Rk Kerk za
19. zo 9 en 10.30.
WASSENAAR
Herv Gem. Dorpskerk 10 ds Steenstra,
16.30 ds v Dis; Kievietkerk ('Samen op
weg') lOds Visser; Messiaskerk lOds
Heiiendoorn; Dorpscentrum 9 30 drs
Blenk, Amsterdam Geref. Kerk Zijllaan
10 en 17 ds vd Woude. Ned. Prot Bond
(Kerkdam) 10.30 mwds Ketel. Hilver
sum. RK Kerk Jozef za 19 Woord- en
Gebedsdienst, zo 10 Euch. viering; Will,
za 19. zo 10.30; GH za 18. zo 10 30.
WOUBRUGGE
Herv Gem 9.30 en 18 30ds
Roodsant Geref. Kerk 9 30 en 18 30
H.A., ds v Oudenaiien Ned Prot. Bond
(De Wijk. Schoolstr 20) 10.30 dr Me.j
enng, Oegstgeest RK Kerk zo 10.30.
Gem. Koor. 10.45.
ZOETERWOUDE
Herv, Gem. (dienst in 'Ons Hun') 10
H A ds Wolthaus Rk Kerk St. Jan zo
9.30 Hoogmis; Emmauskapei zo 9.30.
woe 19.30 Rozenkransgebed; Chr
Dienaark. za 19 Mis, zo 10 Woord-
Comm. Viering Meerburgkerk H Rijn-
d'jk za 19. zo 10.30
ZWAMMERDAM
Herv Gem 1 Ods Dubbeldam. 18 30 ds
Alblas, Hazerswoude Gemf Kern 10 ds
Z'jistra. Amsterdam. 18.30 dr Fernhoul.
Alphen ad Ri|n