Laatste kans voor
fabriek Homburg
Economie
Nieuwe munt Litouwen
Ohra wilde verlieslijdende
Bex Reizen van de hand doen
Start ondernemingshuis
in Hoorn en Purmerend
NCM hervat dekking voor Slovenië
Efficiënte schoonmaak
Noordoost-Azië mikt
op eigen handelsblok
Reorganisaties nogal
eens slecht voorbereid
Steeds meer Japanners bankroet door royaal gebruik creditcard
DONDERDAG 1 OKTOBER 1992
IBM: Geen extra banenverlies
amsterdam Het extra verlies aan arbeidsplaatsen dat het Ameri
kaanse computerconcem IBM heeft aangekondigd, brengt geen
verandering in de al eerder bekendgemaakte saneringsplannen
voor Nederland. Althans dat heeft een woordvoerder van IBM
Nederland gisteren meegedeeld. IBM in de VS liet dinsdag we
ten dat er dit jaar over de hele wereld 40.000 banen worden ge
schrapt in plaats van de in juli genoemde 32.000. Het aantal
voor Europa is verhoogd van 7.000 tot 8.000. IBM Nederland tel
de eind vorig jaar 5.049 werknemers. Aanvankelijk werd besloten
dit aantal in de periode tot eind 1993 te verminderen met dui
zend, maar de termijn werd in juli vervroegd tot eind dit jaar.
Leven in Duitsland iets duurder
bonn De kosten van het levensonderhoud in het westen van
Duitsland zijn deze maand 3,6 procent hoger dan een jaar gele
den, aldus het Duitse bureau voor de statistiek in een voorlopige
opgave. In augustus was het leven 3,5 procent duurder dan een
jaar ervoor. In vergelijking met de afgelopen maand stegen de
kosten met 0,3 procent.
Frans bedrijf naar beurs Amsterdam
amsterdam Electricité de France is overgegaan tot de uitgifte
van een obligatielening van 200 miljoen gulden. Het bedrijf
heeft beursnotering aangevraagd in Amsterdam. De obligaties
dragen een rente van 7,875 procent en worden uitgegeven tegen
100,7 procent. De lening wordt op 4 november 1996 tegen 100
procent afgelost. Vervroegde aflossing is niet toegestaan.
Siemens-topman wil concern afslanken
münchen De nieuwe voorzitter van de raad van bestuur van het
Duitse Siemens AG, Heinrich von Fierer (51), wil van het elektro-
nikaconcem 'een slankere onderneming' maken. Siemens moet
sneller groeien dan de markt, meer rendement opleveren en zijn
activiteiten in Zuidoost-Azië versterken, zo heeft Von Pierer ver
klaard. Siemens telt momenteel over de gehele wereld 415.000
werknemersdie gezamenlijk voor circa tachtig miljard mark om
zetten.
Bedrijf uit Houten in Spaanse handen
houten Het Spaanse computerservicebedrijf Centro de Cólculo
de Sabadell (CCS) heeft zeventig procent van de aandelen ver
worven van Digis in Houten. Digis heeft een omzet van 6,4 mil
joen gulden per jaar, de in diverse Europese landen van Europa
actieve CCS ruim 141 miljoen.
mïJÊL&r*v\nA
Vilnius Een inwoonster van de hoofdstad Vilnius in Litouwen laat trots de nieuwe bankbiljetten zien, die
vanaf vandaag mogen worden gebruikt als betaalmiddel. Alle coupures hebben een dierenmotief. Vanaf
vandaag ook is de roebel geen betaalmiddel meer. De nieuwe munteenheid heet litas.
Uitstel van betaling voor vleeswarenbedrijf
Vleeswarenfabriek Homburg in Cuijk krijgt een laatste
kans. In overleg met de crediteuren heeft de rechtbank
van Den Bosch het bedrijf gisteren definitief surséance
(uitstel) van betaling gegeven. Zeker is nu al, dat er bij
deze laatste poging Homburg in afgeslankte vorm over
eind te houden, alleen maar verliezers zijn. Dat zijn de
schuldeisers, de werknemers en de aandeelhouders.
cuukanp
Wat het lot van de huidige aan
deelhouders zal zijn is nog niet
helemaal duidelijk. President
commissaris B. ten Hoove be
loofde gistermiddag over enkele
weken een speciale vergadering
over dit onderwerp, maar liet al
doorschemeren dat een afstem
peling van de aandelen in het
verschiet ligt. Dat betekent dat
aandelen minder waard wor
den. Ook zal geprobeerd wor
den dan met cijfers over 1991 te
komen. De aandeelhouders ga
ven het bestuur uitstel van de
wettelijke publikatieplicht voor
twee maanden.
De nu verleende surséance
heeft betrekking op de houd
stermaatschappij Homburg en
de vleeswarenafdeling in Cuijk,
die torenhoge schulden meesle
pen. Daar werken nu nog maar
47 mensen, waar vroeger hon
derden werknemers elke dag
acte de presence gaven.
Door de kruisverbanden die
er zijn dreigen alle onderdelen
in de ondergang te worden be
trokken. De enige waarde die er
eigenlijk nog in Homburg zit
zijn de aandelen van het doch
terbedrijf Niers in Epe, zo ver
telde de bewindvoerder giste
ren.
Het Homburg-concern ver
liest momenteel drie tot vier ton
per maand, zo schatte presi
dent-commissaris Ten Hoove
na veel aandringen van de
rechtbank. De schulden van de
crediteuren zouden op dit mo
ment niet eens geheel kunnen
worden voldaan.
Homburg kan doordraaien,
doordat een soortgelijk bedrijf
uit Boekelo, Boekos, een krediet
gaf van 2 miljoen gulden en nu
nog eens zes ton heeft toege
zegd. Drs. H.J. van der Kaaden
is inmiddels afgetreden als alge
meen directeur van Homburg
„om ruim baan te geven aan de
nieuwe samenwerkingsvorm"
Hij blijft als adviseur lopende
zaken bij Homburg afwikkelen.
Door de nu verleende sursé
ance krijgt Homburg de tijd om
samen met Bovieco (een sa
menwerkingsverband van het
Franse Bon Grain en Bovleco-
directeur Smikkers) een 'stap
penplan' uit te voeren. Dat
moet uiteindelijk leiden tot een
opnieuw kleiner, maar weer
winstgevend Homburg met Bo
vleco als meerderheidsaandeel
houder. Het belangrijkste on
derdeel van Bovieco is het ge
noemde bedrijf Boekos met een
omzet van 200 miljoen en 350
werknemers.
Twee directeuren-oprichters ontslagen
arnhem «anp
De verzekeringsmaatschappij
Ohra heeft geprobeerd de met
verlies draaiende reisorganisatie
Bex Reizen uit Alphen a/d Rijn
te verkopen. Gevoerde gesprek
ken leverden echter niets op.
Ohra gaat nu toch verder met
Bex. Dit heeft H. Wilts, interim
manager van Bex Reizen, giste
ren bevestigd. Het bedrijf voer
de onder leiding van de toen
malige en inmiddels ontslagen
directeuren-oprichters Henk
van Druten en 'Bas van Zon
ovemame-gesprekken met de
Sungroep, Arke en Holland In
ternational.
Bex Reizen kampt al enige tijd
met commerciële tegenvallers.
Na de Golfoorlog viel net toeris-
tenvervoer sterk terug. In 1991
behaalde Bex op een omzet van
58 miljoen gulden een verlies
van maar liefst 4,5 miljoen. Dit
jaar verwacht de onderneming
quitte te spelen door onder
meer het afstoten van verliesge
vende onderdelen. In 1993
moet Bex Reizen winst maken.
Na het mislukken van de ge
sprekken moesten de twee op
richters van Bex Van Druten en
hoorn anp
De plaatsvervangend directeur-
generaal van het ministerie van
economische zaken heeft giste
ren in Hoorn het eerste Neder
landse ondernemingshuis offi
cieel geopend. Het onderne
mingshuis heeft een bijkantoor
in Purmerend en is opgezet
door de Kamers van Koophan
del in Hoom en Alkmaar. Het
biedt startende en gevestigde
ondernemers in het midden- en
kleinbedrijf één centrale balie
voor een scala van bedrijfskun
dig advies en informatie. Daar
mee hopen de Kamers de regio
nale economie te versterken.
Het ondernemingshuis moet
een einde maken aan de vaak
moeizame gang van onderne
mers langs talloze, verspreide
instanties en „loketten". In de
startfase nemen aan het cen
trum al tien adviesinstanties
deel, waaronder advocaten, no
tarissen en een bedrijfsmilieu-
dienst. Zij zijn 24 uur per dag
bereikbaar voor de meest uit
eenlopende vragen over be
drijfsvoering. Daarnaast biedt
het centrum gratis spreekuren
door deskundigen.
Het ondememingshuis draait
drie jaar op proef. Het idee is af
komstig van het departement
van Economische Zaken, dat
het project financieel steunt.
Het centrum is gevestigd in het
gebouw van de Kamer van
Koophandel in Hoorn.
Van Zon het bedrijf verlaten.
Volgens Ohra-voorzitter B.
Huesmann was het vertrek van
de twee topmanagers 'nogal
plotseling'. Over de reden van
het vertrek wilde hij geen com
mentaar geven.
Momenteel wordt er met de
twee onderhandeld over een af
vloeiingsregeling. „We moesten
met een schone lei verder
gaan", aldus Wilts, „De resulta
ten van Bex waren niet erg ge
weldig". Op 1 november wordt
een nieuwe topman benoemd.
.Ohra is al enige tijd bezig los
te komen van de verzekerings
activiteiten. Diversificatie is het
toverwoord. Bex werd een paar
jaar geleden overgenomen. Sa
men met de reisorganisatie
Sindbad vormde Bex de kern
van de toeristische poot van
Ohra. In 1991 behaalde deze di
visie een omzet van 73 miljoen.
Ohra was toen nog op zoek naar
een derde reisorganisatie. De
reisbureaus van Ohra richten
zich vooral op de zelfstandige
toerist die niet erg kapot is van
het massatoerisme.
De diversificatie bij Ohra ver
loopt niet zonder problemen.
Onlangs werd bekend dat de al
jaren lopende fusiegesprekken
met de spaarbank SNS mislukt
zijn. Ook moest Ohra de ge
plande samenwerking met de
Belgische HBK Spaarbank be
ëindigen.
Amsterdam anpde oorlog. De NCM verzekert overigens alleen die
transacties die de termijn van twaalf maanden
niet overschrijden. De export naar de andere re
publieken van Joegoslavië zoals Kroatië, Bosnië-
Hercegovina, de federale republiek Joegoslavië en
Macedonië wordt voorlopig niet verzekerd 'ge
zien de aanhoudende oorlogssituatie'.
De Nederlandsche Credietverzekering Maat
schappij (NCM), die de export van Nederlandse
bedrijven verzekert, wil de uitvoer naar het zelf
standige Slovenië weer verzekeren. Vanaf vorig
jaar september was dit niet meer mogelijk door
Amsterdam Een medewerker van een computerfabrikant poetst in de Europahal van de RAI een beeldscherm
schoon. Vandaag begint in Amsterdam de Efficiency Beurs '92. Tot en met vrijdag 9 oktober kunnen daar de
nieuwste snufjes op het gebied van kantoorbenodigdheden worden bekeken, foto anp marcel antonisse
van Zuid-Korea en de zuidelijke
Japanse eilanden Kyushu en Ya-
maguchi. Daarbij ligt de sleutel
in handen van Japanse bedrij
ven. Veel Japanse bedrijven
hebben al hechte banden met
de beide Korea's en met noord
oost-China via uitbesteding, ëx
port van machine-onderdelen
en technische apparatuur en via
directe investeringen.
Opmaat voor het handelsblok
zijn de sterk verbeterde betrek
kingen tussen China en Zuid
Korea. Na bijna vijftien jaar van
groeiende handelsbetrekkingen
openden de twee landen han
delsvertegenwoordigingen in el-
kaars hoofdsteden en werd een
handelsovereenkomst gete
kend. Als gevolg daarvan groei
de de onderlinge handel in 1991
met 5,8 miljard dollar en zal die
dit jaar ver boven de 10 miljaiti
liggen.
Zuid-Korea is verder steeds
afhankelijker geworden van:
China voor de toelevering van;
kolen en petroleum en land
bouw- en visserijprodukten
Daartegenover staat dat sinds
1985 Zuidkoreaanse investerin
gen in diverse Chinese indus
triëen, zoals textiel en schoeisel,
flink zijn gegroeid.
manila ramon isberto
IPS
Na West-Europa en Noord-
Amerika lijkt nu ook Noord
oost-Azië een economisch blok
te gaan vormen. Al zal het geen
EG of Nafta worden, Peking en
Seoul zijn druk bezig de weg vrij
te maken voor een economisch
verbond tussen China, Noord
en Zuid-Korea, Rusland en Ja
pan.
De Noordoost-Aziatische eco
nomieën vullen elkaar perfect
aan. Het grondstofrijke, maar
kapitaalarme Rusland bijvoor
beeld zoekt wanhopig naar Ja
panse en Zuidkoreaanse inves
teerders en technologie. En ook
Zuid-Korea en China passen
economisch gezien goed bij el
kaar. China heeft goedkope ar
beidskrachten en overvloedige
energiebronnen en grondstof
fen, terwijl Zuid-Korea zijn ar-
beidsintentieve industrieën wil
afstoten ten gunste van kosten-
verslindende hi-tech industrie-
en.
Gedacht wordt aan een 'Gele
Zee Handelszone', vooral ge
richt op de economische uitwis
seling tussen de kustgebieden
van noord-China, de westkust
FNV stelt Philips Oss ultimatum
anp
De Industriebond FNV heeft de
directie van Philips Lighting in
Oss een ultimatum gesteld. Er
volgen acties wanneer de direc
tie niet wil praten over het plan
de afdeling tl-armaturen over te
plaatsen naar Frankrijk. Be
stuurder J. Cuperus van de In
dustriebond FNV heeft dinsdag
gezegd dat het ultimatum van
avond om twaalf uur afloopt.
Philips heeft de bonden on
langs laten weten dat de kost
prijs van tl-armaturen moet
worden verlaagd. De Industrie
bond FNV is het daar mee eens
De directie denkt dat de kosten,
alleen kunnen worden gedrukt
als de produktie wordt overge
plaatst naar Frankrijk. Dat zou
betekenen dat in Oss honderd
tachtig arbeidsplaatsen verdwij
nen. De bond wil dit voorko
Wanneer de directie niet in
gaat op het ultimatum volgen
acties. Volgens Cuperus wordt
daarbij in eerste instatie ge
dacht aan werkonderbrekingen
en poortacties. Een langdurige
staking sluit hij echter niet uit.
KPMG Klynveld Management Consultants:
utrecht. anp
Directies bereiden de reorgani
satie van hun bedrijf vaak slecht
voor. Dit concludeert KPMG
Klynveld Management Consul
tants in een verkenning naar
'succesfactoren' bij reorganisa
ties. KPMG heeft zich daarbij
niet beperkt tot de
Ook de non profit-s
keken.
Onder ruim honderdtwintig
organisaties vond een inventari
satie plaats naar beweegrede
nen, doelstellingen en plannen
van aanpak. Versterking van
marktposities in de profit-sector
en kostenbeheersing in de non
profit-sector bleken de meest
voorkomende doelstellingen
van reorganisaties te zijn.
De weg waarlangs de doel
stellingen moeten worden be
reikt, plaatst ondernemers en
bestuurders voor veel hinder
nissen en grote onduidelijkhe
den. Budgettering van reorgani
satiekosten blijkt volgens KPMG
vaak moeiijk door gebrek aan
kennis en ervaring.
Het informeren over en be
trekken van werknemers bij re
organisatieplannen blijkt bin
nen de non profit-sector in een
eerder stadium plaats te vinden
dan in de profit-sector. Leiding
gevenden blijken de kwetsbare
schakel te vormen. In ruim
veertig procent van de geën-
queteerde organisaties wordt
deze groep niet of nauwelijks
gericht voorbereid op hun taak
in het te volgen traject
TOKYO ELBRICH FENNEMA
Japanners hebben de reputatie van een hardwer
kend, punctueel en betrouwbaar volk. Toch komt
het steeds vaker voor dat de Rent-a-car in Florida,
het Holiday Inn-hotel in Amsterdam of de dia
mantair in Antwerpen moeite heeft de schulden
te innen die Japanse klanten met hun creditcards
zijn aangegaan. Het aantal Japanners dat vorig
jaar failliet ging, was een kwart miljoen. Dat is het
dubbele van een jaar eerder. Misbruik van credit
cards is de voornaamste oorzaak van de stijging.
„Ik heb dertigduizend gulden schuld op mijn
vijf creditcards", schrijft een 27-jarige vrouw naar
de problemenrubriek van een Japanse krant. „De
afbetalingen zijn inmiddels hoger dan mijn inko
men. Het is gekomen toen ik vorig jaar mijn
stress afreageerde door te winkelen. Wat moet ik
doen?".
Zij is een typisch voorbeeld van een consument
die met nieuwe kaarten nieuwe schulden is aan
gegaan om oude af te lossen. Volgens Greg Kauf
man, die werkt voor een collectief dat sthulden
int van Japanse consumenten, zijn er daar heel
veel van. Omdat zij het ene gat met het andere
dichten, zijn ze moeilijk te identificeren als onbe
trouwbare crediteuren. Kaufman schat dat er wel
eens tegen een miljoen van zulke 'bijna bankroet'
gevallen kunnen zijn.
In Japan is geen er uitwisseling tussen alle kre-
dietverstrekkende instellingen over de krediet
waardigheid van hun klanten, zoals het Bureau
Kredietregistratie in Nederland. Dat maakt de si
tuatie des te ondoorzichtiger. Het collectief van
Kaufman schat dat de eigen databanken een der
de van de Japanse crediteurs beslaan.
Imago
De oorzaak van het onverantwoorde gebruik
van creditcards ligt voor een deel bij het spreek
woordelijke punctuele, betrouwbare imago van
Japanners. Veel banken en kredietinstellingen
vinden het nauwelijks noodzakelijk om de finan
ciële achtergrond van hun cliënten te controleren
alvorens creditcards in alle soorten en maten te
verstrekken. Vierdejaars-studenten bijvoorbeeld
kregen routinematig toegang tot plastic geld, ver
zekerd als ze zijn van een baan.
De vrij zorgeloze aanpak van financiële instel
lingen valt verder te verklaren uit het gegeven dat
alle Japanners zijn onderworpen aan stevige soci
ale controle middels een netwerk van verplichtin
gen en banden met familie, werk en omgeving.
Enerzijds helpt deze controle excessen voorko
men. Anderzijds betekent het een vangnet voor
het geval er toch iets fout loopt. Het bovenge
noemde meisje met 30.000 gulden schuld krijgt
dan ook van de juridisch specialist van de krant
het advies om bij haar ouders aan te kloppen om
haar uit de brand te helpen.
Waar de banken en andere kredietverstrekkers
geen rekening mee hebbben gehouden, is Japans
onbekendheid met lenen en kopen op afbetaling.
Afrekenen bij aankoop is nog steeds een diepge
wortelde deugd in Japan. En alle high tech ten
spijt, vindt een opmerkelijk hoog percentage van
deze transacties nog steeds plaats in contanten.
De geldautomaten die in Japan op iedere straat
hoek zijn te vinden, dienen vooral om deze cash-
stroom op gang te houden. Iets simpels als rood
staan op een bankrekening is onmogelijk, evenals
het afsluiten van een persoonlijk lening.
Banken lenen alleen geld aan particulieren voor
degelijke hypotheken. Consumptief krediet is, tot
aan de introductie van de creditcard, altijd een
wat louche branche geweest van pandjesbazen
en woekeraars. Veel prille Japanse creditcard-ge
bruikers hebben dan ook zo weinig ervaring met
kopen op krediet, dat ze er niet altijd de conse
quenties van kunnen overzien.
Al verstrekken respectabele financiële instellin
gen tegenwoordig consumptieve kredieten
weliswaar tegen aloude woekerrentes het in
nen van de schulden is nog steeds beladen met
criminele associaties. „Wij hebben van dat imago
van de potige schuldeiser nog altijd profijt", stelt
Kaufman vast. „Er is betrekkelijk weinig druk
voor nodig om Japanse schuldenaren te laten be
talen", is zijn ervaring.
Gangsters
Juist met de bedoeling gangsters uit de branche
te weren, staat de Japanse wet alleen de lening-
verstrekker zelf toe de schuld te innen. De ongun
stige consequentie voor Rent-a-car in Florida, het
Holiday Inn hotel in Amsterdam of de diamantair
in Antwerpen is dat ze zelf hun geld in Japan
moeten gaan halen. Het collectief van Kaufman
ondervangt deze ongelukkige situatie door aange
sloten bedrijven te vertegenwoordigen bij het in
nen van schulden in Japan. „Er is nog een reden
om een Japans kantoor in te schakelen. Veel Ja
panners hebben het idee dat buitenlanders geen
begrip hebben voor hun redenen voor het uitstel
len van de terugbetalingen. Ze zijn bangonderge
sneeuwd te raken in de Westerse contract-menta
liteit".
De meest aangevoerde excuses zijn 'Iemand
anders moet mijn kaart hebben gebruikt', 'Ik heb
de spullen nooit gekregen' (in geval van postor
ders) of 'Mijn moeder/zus/zoon is ernstig ziek ge
worden waardoor ik financieel krap ben komen te
zitten'. Al met al niet erg verschillend met wat el
ders wordt aangevoerd. De enige originele Japan
se smoes refereerde aan het onbetrouwbare aura
van de business: 'Ik heb het geld al aan een ande
re schuldeiser betaald en die is er kennelijk meo
vandoor gegaan'.
Het Japanse ministerie van financiën heeft in<
middels de richtlijnen voor het verstrekken van
creditcards verscherpt. De banken hebben do
maxima op hun creditcards omlaag gebracht. De
vraag is of het genoeg is om de miljoen persoon
lijke bankroeten die in de lucht hangen te voorko-
