Het Gesprek van de Dag
'De huidige
jeugd rilt
van dat
randje vet'
'Klapstuk?,
geen idee'
OLLAPODRIDA
In een Keuken
van Ons
mag U gerust
Flink
opscheppen.
AZL kost Zorg en Zekerheid jaarlijks 50 miljoen extra
SieMatic
DONDERDAG 1 OKTOBER 1992'
19
FEESTVRAGEN
Slager Nijs van Roijen uit de Leidse Beatrixstraat en zijn vrouw: Jonge
mensen van tegenwoordig nemen liever het zogenaamde vlug-klaar-
vlees." foto jan holvast
Naam: Wouter van den Hoog-
Beroep: Chauffeur
Leeftijd: 45
Woonplaats: Leiden
1. Welke onderdelen van het het
feest wilt u niet missen
„Het zuipen. Nee hoor, zottig
heid. Ik doe voor de gemeente
wegbebakening en dat betekent
dat ik het rond 3 oktober hart
stikke druk heb. Op de dag zelf
moet ik dus tot 18.00 uur wer
ken, verplaatsen van hekken en
zo. Daarna ga ik dan ook goed
door het lint. Ik stap meestal
rond Molen de Valk. Ach, ik ge-
I loof dat ik alles wel leuk vind.
De optocht, taptoe, de kermis,
noem maar op. Het is dan zo
j gezellig. Ik heb oude kennissen
die zie ik het hele jaar niet,
maar op 3 oktober kom ik ze te
gen. Verdomd, dat weet ik nu
al."
2. Wat vindt u minder leuk aan
3 oktober?
„Wanneer ze gaan knokken. Dat
is absoluut het laagste wat je
kan overkomen. Ik hoop dat dat
dit jaar niet gebeurt. Het is toch
een dag om feest te vieren?"
3. Wat vindt u leuker 2 of 3 ok
tober?
„3 Oktober vind ik leuker. Op 2
oktober moet ik tot laat werken
en dan is het feest al afgelopen.
Bovendien moet ik op 3 oktober
weer vroeg op, dus ik zorg dat ik
dan wel bijtijds naar bed ga."
4. Hoeveel geld bent u van plan
uit te geven?
„Wil je dat echt weten? Een
meier of drie. Ja dat gaat op één
avond op. Waaraan? Aan bier
hè. Ik geef dan veel weg hoor.
En af en toe een beetje eten.
Maak 't uit, het is maar één keer
in het jaar 3 oktober."
5. Hoe laat bent u meestal dron
ken?
(Lacht naar zijn collega's) „Ik
word niet dronken. Daar is van
wege mijn werk overdag de tijd
te kort voor. Maar als ik dron
ken word dan is dat pas hele
maal aan het eind van de
avond, om een uur of twaalf."
6. Bent u weieens verliefd gewor
den op 3 oktober?
„Ja, op het paard van Christus.
Nee, zottigheid. Maar het is zo
lang geleden dat mij dat is over
komen. Ik ben 20 jaar getrouwd,
dan kun je wel nagaan. Toen ik
jong was had ik op die dag wel
eens een scharreltje, geloof ik,
maar daar weet ik niets meer
van."
7. Wat gaat u zondag doen?
„Het wordt misschien eentonig:
werken. Ik moet er dan weer
vroeg uit om borden, bloem
bakken en ander straatmeubi-
lair weer op hun plaats te zet
ten. Ia leuk is anders."
Klapstuk is uit
Het lijkt erop dat het fenomeen
klapstuk uit de Hollandse keu
ken verdwijnt. En wel met rasse
schreden. Zelfs in Leiden rond 3
oktober wordt het stuk buik van
de koe - want dat is het - steeds
minder door de traditionele
prak heen gemengd. Straks
moet de hutspot met klapstuk
nog in het gemeentemuseum
de Lakenhal worden bijgezet.
Waar moet dat naartoe?
Slager Nijs van Roijen uit de
Leidse Beatrixstraat weet het
ook niet. Hij kan alleen maar
onderschrijven dat klapstuk be
hoorlijk uit de tijd is. „Eigenlijk
al sinds 10 a 15 jaar. De mensen
motten dat vet niet meer hè. De
huidige jeugd rilt van dat randje
vet. Het zijn dus vooral ouderen
die om klapstuk vragen. En dan
alleen rond 3 oktober, want de
rest van het jaar verkoop ik het
bijna niet. Het gros verkoop ik
een week van tevoren. Ja, ikzelf
ben gek op dat stukkie vet", be
kent rasleidenaar Van Roijen
met een verlekkerd gezicht.
„Dus wanneer iemand binnen
komt en om klapstuk vraagt zeg
ik altijd: echte of ribstuk. Kijk",
zo wijst Van Roijen als een on
derwijzer aan, bij een ribstuk
zit het vet er meer doorheen en
dat ziet er een stuk magerder
uit. De smaak is zo goed als het
zelfde. Het hoeft ook niet zo
lang gebraden te worden."
Jus
Volgens de slager die nu zo'n 35
jaar in het vak zit en de zaak
aan de Beatrixstraat enige jaren
van Van Alkemade heeft over
genomen, nemen veel Leide-
naars de laatste tijd andere
vleessoorten bij hun hutspot.
„Een veelgenomen vervanger is
bij voorbeeld een runderlap.
Dat doen zij ook omdat je daar
een lekkere jus van krijgt."
Maar er zijn ook keukenprin
sessen die het presteren om,
houd u vast, een doodgewone
gehaktbal bij hun hutspot te ne
men. „Dat heeft ook met de te
genwoordige tijd te maken",
meent Van Roijen. „Ik ken veel
gezinnen waarbij zowel de man
als de vrouw werken. Ia dan
kost het misschien te veel tijd
om wat rundvlees klaar te ma
ken, want dat moet wel een
paar uur staan sudderen. Die
nemen dat het zogenaamde
vlug-klaar-vlees."
De vrouw van Van Roijen
doet het nog traditioneel. Die
kookt het klapstuk in bouillon
totdat het helemaal gaar is en
laat het dan met peen, uien en
aardappelen meekoken. „Daar
naast braadt zij ook nog een
deel. Ja, dat levert ook een heer
lijke jus op."
MEINDERT VAN DER KAAU
Welke Leidenaar weet nu pre
cies wat voor een stuk vlees
klapstuk is? Van het varken mis
schien? Nee bijdehand, natuur
lijk niet. Het is rundvlees van de
klapribben - vandaar de naam -
en dat zit weer in de buik van
een koe. Maar weten Leide-
naars, die toch alles van 3 okto
ber menen te weten, dat ook?
Dacht 't niet.
Mevrouw R. Kraan
„Klapstuk? Dat zijn borstlappen
(Slager Van Roijen knikt en
keurt het antwoord goed). Dat
neem ik nooit. Ik geef de voor
keur aan sucadelappen. En als
ik voor een groot gezelschap
hutspot moet maken, neem ik
gehaktballen want dan zijn die
sucadelappen mij te duur. Om
dat mijn dochter op 3 oktober
jarig is, kook ik op die dag bijna
nooit hutspot want dat vindt zij
niet lekkrr. dit jaar toevallig wel
omdat er kennissen over ko
men.
Maar ik heb ook familie in Ca
nada, dat zijn geboren Leide-
naars, die maken nog steeds op
3 oktober hutspot. Echt waar.
Gewoon om de herinnering aan
Leiden, en dan komen er rood-
wit-blauwe bloemen op tafel."
EUie Rasser
„Klapstuk? Is dat soms varkens
vlees? Nee? Dan zal het wel van
een koe wezen. Ja, je moet we
ten, mijn man is degene die
kookt. Ik verf altijd de kozijnen.
Zo doen wij dat thuis. Maar wij
eten altijd wel hutspot. Dan ne
men wij daar rookworst of sud-
derlappen bij. Het zal best we
zen dat het met klapstuk moet,
daar weet ik niets vanaf. Ik
woon wel in Leiden maar kom
eigenlijk uit Amsterdam. Ik ben
trouwens verschrikkelijk ver
slaafd geraakt aan 3 oktober."
Sylvia Buitendijk
„Klapstuk? Dat moet vlees zijn,
maar wat weet ik niet. Ik maak
hutspot dit jaar voor het eerst.
In voorgaande jaren heb ik het
altijd bij anderen gegeten. Het
kan zijn dat het dit jaar bij mij
mislukt. Ik neem er wel klapstuk
bij want dat heeft mijn vader
geloof ik al gekocht, loh, ik zie
wel wat het wordt. Vast heel erg
gezellig."
Erica Noorlander
„Klapstuk? Dat zijn doorregen
runderlappen (Slager Van Roij
en knikt en keurt het antwoord
goed). Dat neem ik nooit. Ook
bij de hutspot neem ik gehakt.
Dat zit namelijk zo. Ik heb jaren
gewerkt op een afdeling patho
logie van een ziekenhuis. Stond
ik de hele dag te snijden in spie
ren en andere weefsels. Sinds
dien ben ik niet meer zo gek op
vlees, om het maar zwak uit te
drukken. Met gehakt kun je ten
minste niet meer zien wat het is
geweest. Een karbonade met
zo'n stuk bot, gaat er bij mij
echt niet meer in."
Mevrouw M. Nagtegaal
„Klapstuk? Geen idee. Ik heb
het ooit wel eens gegeten, maar
nu niet meer. Geef mij maar
een lekker runderlappie hoor
(daarmee slager Van Roijen op
dracht gevend), echt waar. Bij
mij thuis moeten ze ook niks
anders. Ze zien mij al aanko
men. Weet je wat mijn geheim
is? De hutspot al op 2 oktober
klaar maken en een dag later
lekker in een pannetje opwar
men. Waarom dat lekkerder is
weet ik niet. Ja Jezus, misschien
dat die uien dan beter kunnen
intrekken."
Mevrouw J.W. Spies
„Klapstuk? Dat komt van de
koe. Natuurlijk neem ik altijd
klapstuk. Ja, en een stuk merg
pijp. Net zoals mijn moeder dat
altijd deed. Nee zij kookte het
klapstuk niet. Lekker braden.
Helemaal op z'n Leids. Daar wil
ik wel voor staan in de keuken".
MBNDERT VAN DER KAAU
varianten op hutspot
Ollapodrida is de term die de Spanjaar- KINDERHUTSPOT
den gebruiken voor hutspot. Die prak
heeft echter andere ingrediënten dan de
- zeg maar - Leidse hutspot met peen, ui
en en aardappelen. Het Gesprek van de
Dag is op zoek naar Hollandse ollapodri-
da's: een maaltijd die verwant is aan de
huidige hutspot, maar dan anders.
De inzender van het origineelste recept
krijgt van ons een etensbon van 100 gul
den. Inzendingen naar Gesprek van de
Dag, Postbus 54, 2300 AB in Leiden.
'Vandaag een inzending die kans maakt
op de prijs.
Mevrouw A.K. van Alphen uit Leiderdorp
is 28 jaar lang hoofdleidster geweest van
kleuterschool De Zonnehoek aan de
Leidse Sumatrastraat (inmiddels samen
gegaan met De Viersprong). „Eerst was
er het geld niet om een hutspotmaaltijd
voor de kinderen klaar te maken en dat
leek mij nu juist zo leuk. Maar op een ge
geven moment lukte dat toch. Toen za
ten wij echter met de vraag hoe wij dat
moesten klaar maken, want draadjes
vlees, dat vinden de kinderen vreselijk.
De oplossfng van gehaktballetjes leek mij
ook niet alles en dus kwam ik op het idee
om het gehakt maar door de hutspot te
doen. Nou, dat aten zij met plezier. Ik
trouwens niet minder, want ook voor
mijzelf heb ik het sindsdien nooit anders
gemaakt. Op 3 oktober krijg ik visite en
dan zet ik ze gewoon kinderhutspot
INGREDIËNTEN (voor 4 personen):
I kg aardappelen, 700 gr wortelen, 300
gr uien, 300gr gehakt (ïialf-om-half
want dat maakt het juist smeuïg) en
bouillonblokje.
BEREIDINGSWIJZE:
Gehakt losbraden, warm water toevoe
gen en gaar stoven, eventueel bouillon
blokje toevoegen. De hoeveelheid water
is afluinkelijk van de hoeveelheid aard
appelenHet water dient als jus. Worte
len en uien schoonmaken. Aardappels
schillen en koken. Deze bestanddelen
door elkaar stampen en op smaak bren
gen met peper en zout Er kan wat aro-
maat worden toegevoegd. De restjes
smaken overigens heerlijk op de boter
ham.
Wachtlijsten
Onderzoekers van Zorg en Ze
kerheid constateerden dat de
wachtlijsten van de oogartsen
een steeds groter probleem vor
men. Bijna de helft van de Ne
derlandse bevolking draagt een
bril of lenzen. De verwachting is
dat dit aantal stijgt naarmate de
bevolking ouder wordt. Z en Z
bekijkt of voor bril- en lensdra
gers mogelijk de optometrist
voor controle van de ogen kan
worden ingeschakeld. Op die
manier, denkt het ziekenfonds,
kan er wat aan de lange wacht
lijsten worden gedaan.
Bij de doop van het boekje
stond directeur Hendriks stil bij
de plannen van staatssecretaris
Simons. Hij noemde ze onaan
vaardbaar, dromerig en net de
Fabeltjeskrant. Volgens hem
wordt er onvoldoende rekening
gehouden met het feit dat de
gezondheidszorg een van de be
langrijkste bedrijfstakken van
onze ecbnomie is.
Directeur N. de Jong van de
Vereniging van Nederlandse
Zorgverzekeraars riep op om
even te stoppen met het plan
Simons en eerst maar eens naar
de toekomst kijken hoe het ver
der moet. Herbezinning, zei hij,
is noodzakelijk omdat zich bin
nen het huidige stelsel nog gro
te problemen voordoen. Vooral
rond de budgettering. Daarom
moeten alleen die stappen wor
den gezet die nuttig zijn voor
een betere organisatie van de
gezondheidszorg en een posi
tieve bijdrage leveren aan de
kostenontwikkeling.
SieMatic Keukencenter Leiderdorp
Meubelplein 9, Leiderdorp, fel 071-412615 0' etage Mijnders Meubelen)
Openingstijden mo 13 00-1730.<Ji t/m vn| 9 3017 30. rol »otl700ui
RUL onderzoekt geneesmiddelen
LEIDEN.
De Rijksuniversiteit leiden en de Vrije Universiteit Amsterdam vor
men samen een onderzoekschool geneesmiddelen. Beide universi
teiten hebben deze status gekregen van de Kon. Ned. Academie
van Wetenschappen. Prof. dr. D. Breimer en prof. dr. II. Timmer
man (respectievelijk uit Leiden en Amsterdam) vormen samen de
wetenschappelijke directie. In het instituut werken 120 onderzoe
kers. De onderzoekschool werkt in Nederland samen met de uni
versiteiten in Groningen en Utrecht om te voorkomen dat er 'dub
bel' onderzoek wordt gedaan.
Zorg en Zekerheid geeft per jaar
twee keer zoveel geld uit aan
verpleegkosten in academische
ziekenhuizen, dan andere zie
kenfondsen in het land. Het
grootste deel daarvan gaat naar
het Academisch Ziekenhuis Lei
den: vijftig miljoen gulden.
Deze en veel meer andere in
formatie staat in het boekje
'Zorg in beeld' dat het zieken
fonds (Z en Z) gisteravond pre
senteerde. Volgens Z en Z-di-
recteur R. Hendriks komt dit
doordat bij voorbeeld een
blindedarmoperatie in het AZL
vele honderden guldens duur
der is dan in een gewoon zie
kenhuis. Dit komt onder meer,
omdat in het AZL artsen wor
den opgeleid en dat kost extra
geld. Hendriks vindt dat er geen
onderscheid in de prijs mag
zijn. Over die verschillen is in
middels landelijk overleg op
gang gekomen.
'Zorg in kaart' bevat een schat
aan gegevens. Zo maar een
greep: Zorg en Zekerheid is in
48 gemeenten actief en heeft
420.000 verzekerden. De mees
ten (45 procent) zijn verzekerd
op grond van een dienstbetrek
king; de tweede groep bestaat
uit65-plussers.
Huisartsen in grote steden
verwijzen hun patiënten vaker
naar een specialist, dan huisart
sen in dorpen. Gemiddeld
wordt in het werkgebied van
Zorg en Zekerheid per jaar 36
procent van verzekerden naar
een specialist verwezen. Bijna
zeven procent van hen naar een
oogarts. In dertien procent van
foto jan holvast geVallen heeft verwijzing
Directeur Hendriks van Zorg en Zekerheid over de plannen van Simons: „Onaanvaardbaar, dromerig, net de Fabeltjeskrant."
'X n .ilitej't
A A'AAc
Een SieMatic keuken is een
prachtige, inspirerende culi
naire omgeving waarover
merkbaar goed is nagedacht
Bij de Duitse Stiftung
Warentest werd SieMatic
zelfi als beste getest.
In het grote SieMatic
keukenboek vindt u 1001
ideeën voor het opscheppen.
In 14 prijsklassen. Maar
het boek is gratis.
't Liefst een SieMatic.
