Leiden Regio 'Gemeente maakt markt kapot' 1967 Feest in de Kleinste hofje van Leiden opgeknapt OKJOBER Roulette-estafette vecht uitspraak rechter aan DONDERDAG 1 OKTOBER 1992 15 Ziekenfonds 1 Q Het kost het I -/ ziekenfonds jaarlijks 50 miljoen extra omdat eenvoudige ingrepen daar duurder zijn Nauwelijks animo voor polioprik leiden De GGD aan de Roodenburgerstraat was gistermiddag op alles voorbereid. Om 13.30 uur zouden daar zogeheten polio- prikken worden uitgedeeld. Dranghekken moesten de grote toe loop van Leidenaars in goede banen leiden. Er kwam echter slechts een handjevol personen een injectie halen. Gereedschap gestolen leiden Uit een auto die stond geparkeerd in de Os en Paarden- iaan is vannacht een grote hoeveelheid gereedschap gestolen. Het ruitje van de auto werd ingeslagen en behalve de autoradio verdwenen twee boren en toebehoren, een aantal zagen en ver schillende beitels. Forse buit bij inbraak leiden Een inbraak op klaarlichte dag in een woning aan het Vijf Meiplein heeft de dader een geldbedrag van 10.000 gulden op geleverd. De deur van de woning die niet op het nachtslot zat werd opengebroken. Een geldkistje werd meegenomen evenals girobetaalkaarten, pasje en een paspoort. leiden olaf van runsoever „Het had niet veel langer moe ten duren want het was hele maal verkrotzegt penning meester Van Rhijn. Samen met zijn medebestuurders van de Stichting Leidse Hofjes vierde de penningmeester gisteren een feestje. De restauratie van het kleinste hofje van Leiden, het Klein Sionshofje aan de School steeg, werd voltooid. Daarmee werd ook de oudste studenten woning van Leiden in oude luis ter hersteld. Problemen Het Klein Sionshofje is het laatste gerestaureerde hofje dat op de Rijksmonumentenlijst staat. Dit betekent niet dat de stichting het voorlopig even rustig aan gaat doen, integen deel. Secretaris M. Nooles: „Vol gend jaar gaan we de volgende vijf hofjes aanpakken. Drie in de Kaiserstraat, één in de Kaarsen makersstraat en één in de Pas teurstraat. Daar is het even hard nodig als hier het geval was." De financiering van de res tauratie van het Klein Sionshof je ging gepaard met nogal wat problemen. Het heeft totaal zo'n tien jaar geduurd voordat alles rond was. In maart van dit jaar kon uiteindelijk worden be gonnen met de restauratie. Het hofje is zowel van buiten als van binnen opgelapt: het moest aan alle eisen van de moderne volkshuisvesting voldoen. De vier oorspronkelijke woninkjes zijn samengevoegd tot twee Het Klein Sionshofje is in 1641 door Emerantia Banning, vrouw van de toenmalige bur gemeester van Brouchoven, ge sticht. Ze deed dit uit medelij den met de weduwen die na het overlijden van hun echtgenoten het Groot Sionshof, achter de Haarlemmerstraat, moesten verlaten. Ambulante handel kondigt hete lente aan De marktkooplui in Leiden zijn woedend op de ge meenteraad. De politiek heeft in hun ogen besluiten genomen die de Leidse markt kapot maken. „Een aantal punten is onaan vaardbaar. Dit gaat ge woon niet door", dreigt voorzitter C. Verplancke van de Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel in Leiden en omgeving. leiden» janet van puk De verkopers zijn vooral boos vanwege de plannen om terras sen op de Nieuwe Rijn en de Visbrug te plaatsen. Ook het idee om de zogeheten blauwe tram op de Hoogstraat zo snel mogelijk te laten verdwijnen kan geen genade vinden in hun ogen. De marktkooplui maken zich verder druk om het plan de kramen bij het Stadhuisplein te verwijderen zodat een groot evenementenplein ontstaat. „We zijn erg teleurgesteld en boos", verwoordt Verplancke de gevoelens van de kooplieden die zich gedupeerd voelen door de nieuwste plannen. De voor stellen worden waarschijnlijk in de lente, als de zon weer gaat schijnen, uitgevoerd. Het wordt een hete lente, blijkt uit de woorden van Verplancke. „Wij blijven staan." De kooplieden zijn volgens hem nog wel bereid om met de gemeente te praten. „Maar we verwachten niet veel van dat ge sprek." En wie meent dat de kooplui hun dreigementen niet uitvoeren, moet volgens Ver plancke maar eens denken aan de gebeurtenissen van tien jaar geleden. Toen blokkeerden marktkooplui de Willem de Zwijgerlaan om te voorkomen dat in de Groenoordhallen elke week een illegale snuffelmarkt zou zijn. „Dat plan hebben we ook kunnen tegenhouden. De nieuwste plannen zijn dramatisch voor de Leidse markt, denken de kooplui. Als op de Nieuwe Rijn terrassen ko men tussen de kramen, dan kunnen mensen nauwelijks meer over de smalle straat lo pen. Bovendien vallen er gaten in de markt, 'want het is niet al tijd mooi weer.' Om dezelfde re den keuren de kooplui ook het plan af om ook op zaterdag en woensdag een terras toe te laten op de Visbrug. Er zijn alternatie ven, vindt Verplancke. De Koombeursbrug is een uitste kende plek voor de horeca, evenals het plankier bij de Hoogstraat. Ook de kooplui bij het Stad huisplein gaan op de barricade, dreigt Verplancke. „Als die kra men daar weg moeten, ontstaat ook een enorm gat. En we heb ben juist in het verleden beslo ten een compacte markt te ma ken. Dat is ook het sterke punt van de Leidse markt. Dat alles bij elkaar staat. De loop moet er in blijven." Wat de gemeente wil doen met de ondernemers die nu de blauwe kraampjes op de Hoog straat verhuren is helemaal schandalig, vinden de markt kooplui. Terwijl er best een goe de oplossing te bedenken valt. Maak de kraampjes doorzichtig, geef ze een andere kleur en laat een stuk in het midden open zodat mensen 's avonds naar optredens op het waterpodium kunnen kijken. Zet er een paar bloembakken bij en het ziet er allemaal veel leuker uit. „Op die plek, tussen de Oude en de Nieuwe Rijn, is de markt dui zend jaar geleden begonnen, de oudste markt van Nederland. Ik begrijp niet dat ze daar de kra men willen verwijderen", aldus Verplancke. De Blauwe Tram op de Hoogstraat was al omstreden bij zijn komst vijf jaar geleden. Maar ook het weghalen van de kraam roept hevige emo ties op. FOTO HENK BOUWMAN Walenkamp: 'Niet geschrokken Wethouder J. Walenkamp van economische zaken is niet erg ge schrokken van de dreigementen van de marktkooplui. „Ik neem ze voor kennisgeving aan." Hij zegt blij te zijn dat de verkopers nog een keer met de gemeente om de tafel willen gaan zitten. En de wethouder verwacht de marktkooplieden dan met argumen ten en ook met behulp van tekeneningen van de voordelen te kunnen overtuigen. „Want ik geloof er heilig in dat het hele pak ket nieuwe voorstellen geweldig bijdraagt aan de welvaart van de markt. Ik denk dat de ambulante handel een te somber beeld heeft van de nieuwe situatie." Hoe vierde Leiden 3 Oktober? In drie afleveringen wordt een beeld geschetst van de viering van Leidens Ontzet in vroeger jaren. Vandaag het derde deel: 1967. De viering van Leidens Ontzet in 1967, nu precies 25 jaar geleden, kende een aantal opvallende nieuwtjes. De optocht kende voor het eerst geen echt (historisch) thema en er werd een Leidse een wielerwedstrijd verreden, een zogeheten kermiskoers. Ook was 1967 het jaar dat de militaire parade voor het laatst werd afgenomen en liep het paard Shahill voor het laatst mee in de optocht. De optochtcommissie kreeg begin jaren zestig het verwijt dat de historische optochten altijd hetzelfde te zien gaven. De titels verschilden, maar de personen niet. Telkens deden dezelfde mensen mee al hadden ze ieder jaar een ander pakkie aan. De optochtcommissie was het niet met deze kritiek eens maar wijzigde de opzet van de optocht toch. In het programmaboekje (feestwijzer) staat: „Wij moeten dit verwijt met klem afwijzen. Een kostuum uit de 14e eeuw verschilt hemelsbreed met dat uit de 18e. Een Oosterse optocht is iets anders dan het vertrek van Karei I naar Engeland, de intocht van de Geuzen is niet te vergelijken met Maximiliaan 1 van Oostenrijk en Rembrandt van Rijn heeft niets te maken met het Landjuweel van 1596. Maargoed, we namen onze critici de wind uit de zeilen. De allegorische optochten deden hun intrede en hadden aan heel ander karakter. Doch de historische optochtnu weer op verzoek van een ander deel van ons publiek keert in 1968 weer terug. Mooier, grootser van opzet en uitvoeriger dan ooit. Dat kunnen we nu al verklappen. Dit jaar brengen wij een stoet, zoals u nimmer zag op 3 oktober. Het is geen allegorische en geen historische optocht. Zwartgalligen, nurksen en zwartkijkers doen verstandig niet op straat te komen en de gordijnen te sluiten. Maar zij die beschikken overeen gevoel voor humoren vooral ook de kinderen komen volledig aan hun trekken. De 'Leidse Lachspiegel'zal hun veel vreugde bezorgen. Zwartgalligen, nurksen en zwartkijkers?. De optocht was dan niet meer historisch maar dan kan niet gezegd worden van het taalgebruik van de 3 October Vereeniging in diezelfde feestwijzer. Zo staat er te lezen: „Stadgenoten! Verlicht bij het voorbij trekken van de stoet uw venster met lampions, kaarsen en andere feestverlichting. Werkt mede om van deze stoet een grootse lichtstoet te maken "en wat te denken van: „Stadgenoten! Vergeet niet te vlaggen. Er hangen er reeds tientallen. Dit moeten honderdtallen worden. Maar de oproep waaruit het duidelijkst blijkt dat het notabele bestuur van de 3 October-Vereeniging nog niet aan de woelige jaren zestig gewend was, luidt: „Ook dit jaar wordt de tienerjeugd weer verrast. Een uur dansen op muziek van het zeer vermaarde beatorkest De Storx. Dit wordt een uniek feest. Doe mee en dans. Het is 'inDaaronder staat in kleine letters: „Het bestuur stelt zich niet aanprakelijk voor ongelukken onvoorzichtigheid. De optocht, die toen al 60.000 gulden kostte, werd een groot succes. 'Leidse Lachspiegel' trok in bonte variatie door de Leidse Veste' kopte deze krant. De deelnemers kropen in carnavaleske, schuimrubber poppen met grote koppen. Uiteraard was er ook aandacht voor de belangrijkste nieuwsgebeurtenis uit dat jaar. In Leiden werd in 1967 een zesling geboren en dat werd uitgebeeld door zes immense babies die in een karretje werden meegetrokken. Studenten, die de toen al grote kamemood beu waren, droegen een bord 'Huisje op, woon in Leiden', een variatie op de toen gangbare voorlichtingskreet 'Glaasje op laat je rijden' van Postbus 51. Een bijzondere verschijning in de optocht van 1967 was het paard Shahil. Hij werd voor de gelegenheid in het zonnetje gezet. De schimmel had al sinds 1946 in de stoet meegelopen als trekpaard voor de rijtuigen van de hoogwaardigheisbekleders. Het dier was 31 jaar oud 'wat naar menselijke maatstaven gemeten hem tot de oudste deelnemer aan de stoet maakt' stond in deze krant te lezen. Het paard kreeg extra fleurige bandages en rode en witte bloemen op het hoofdstel. Muziekvereniging Werkmans Wilskracht maakte later bezwaar tegen deze uitverkiezing. Volgens het korps was dit met z'n 65 jaar de oudste. De gloednieuwe wijk Leiden Zuid West had in 1967 een primeurtje. Er werd een kermiskoers verreden met een aantal prominente deelnemers als Joop Zoetemelk, Peter Post en de Leidse notariszoon Gerben Karstens. Voor maar liefst 6000 toeschouwers won de Leidenaar. Hij mocht later in de optocht meerijden om gehuldigd te worden. Incidenten deden zich dat jaar nauwelijkvoor. Misschien kwam dat omdat de cafés om een uur moesten sluiten. Alleen tijdens de militaire parade in de ochtend van 3 oktober deden zich enige problemen voor. Die parade was een vast onderdeel van de viering. Onderdelen van landmacht en marine, voorafgegaan door de Minervaanse studentenweerbaarheid Pro Patria trokken lang het bordes van het stadhuis waar een hoge officier of de burgemeester het défilé afnam. „De overwinning op het Spaans kolonialisme en militairisme kan niet met militairen gevierd worden. Laat Leiden onzet zijn. Weg met het militairisme." Dat was de tekst op een pamflet dat door het Revolutionair An timilitairistisch Sentrum (RAS) werden verspreid. En RAS liet van zich horen dat jaar. Een steen op de Breestraat werd in de dagen voor Leidens ontzet verwisseld door een houten rookbom met tijdmechanisme dat precies afging toen de militairen langsreden. Dat ging gepaard met boe-geroep en 'mededelingen op borden van enkele provocerende sandwichmannetjes', meldt deze krant op woensdag 4 oktober. Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor en de legeronderdelen trokken gewoon door de rook heen. De actie was in zoverre succesvol dat de militaire parade in 1968 werd afgelast en niet meer in het programma terugkeerde. loman leefmans leiden» olaf v Directeur Piet Bloeminkvan het Leidse bedrijf Roulette-esta/ette gaat in hoger beroep. Gisteren verwierp de president van de Haagse rechtbank de eis van het Leidse bedrijf tot schadevergoe ding en intrekking van het noodwetje dat zijn bemiddeling bij het spelen in casino's onmo gelijk maakt. De directeur voelt zich nog steeds onrechtvaardig behan deld: „Als fk een vergunning no dig heb omdat mijn bedrijf een lotto zou zijn, dan heeft het Holland Casino er ook een no dig. Ook de bank- en giroloterij en en de bingo's zouden dan onder de categorie lotto vallen Daar maken de nummers ook uit of je in de prijzen valt", be toogt Bloemink. In de Wet op de kansspelen staat uitvoerig omschreven wat onder een lot to en een Franse roulette moet worden begrepen. „Op grond van die definities zie ik nog steeds niet in waarom mijn be drijf een lotto zou zijn", zegt Bloemink. Roulette-esta/ette geeft men sen de mogelijkheid in casino's te spelen zonder daarbij zelf aanwezig te zijn. Vlak voor de opening van het bedrijf. 1 sep tember, stak de Staat echter een stokje voor de praktijken van de Leidenaar. In allerijl kwam er een noodwetje tot stand die het gokken in casino's via bemidde ling niet langer toestaan. Bloc mink laat het er voorlopig nog niet bij: „Ik strijd door voor een rechtvaardige gang van zaken. Ze zijn nog niet van me af." balkon van Minerva. Het was in 1967 de laatste keer dat het leger was FOTO JAN HOLVAST Het Nederlandse leger groet de Studenten Weerbaarheid Pro Patria op het I vertegenwoordigd in de optocht. -# Nu Dne stralend-bloeiende ka merplanten voor de prijs van twee. Keuze urt o.a. Begonia, Kalan- choe en Chrysant. Per stuk 5,95. 3 halen, betalen!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1992 | | pagina 15