Inkatha stapt uit
overleg Pretoria
Buitenland
Treuren om familielid
Nigeriaans vliegtuig
neergestort: 163 doden
'Bonn en Parijs in
monetaire unie'
Protest tegen bezuinigingen Italië
VS-legerleider tegen beperkte
militaire interventie Bosnië
Herdenking V2-raket
ondanks Brits protest
Historisch bezoek
Junta Myanmar streeft naar beter imago
Kabinetscrisis dreigt in België
MAANDAG 28 SEPTEMBER 1992
Th« independent IPS*
Illegalen verdronken voor kast Spanje
tarifa Zeker twee mensen, die waarschijnijk illegaal Spanje
wilden binnenkomen, zijn zaterdag voor de Spaanse kust in de
Straat van Gibraltar verdronken nadat hun boot was gekapseisd.
Volgens Spaanse functionarissen worden nog twaalf opvarenden
vermist. De boot zonk op ongeveer vijf kilometer van de plaats
Tarifa, op de meest zuidelijke punt van Spanje.
'Russische spionnen terugtrekken'
londen 1 let hoofd van de Russische buitenlandse spionage
dienst, Jevgeni Primakov, heeft aangeboden al zijn spionnen te
rug te trekken uit landen die beloven hetzelfde te doen ten aan
zien van Rusland. Dat meldde de Britse krant Sunday Times gis
teren. Primakov gaf echter onomwonden toe dat zijn dienst nog
steeds geavanceerde technologie probeerde te bemachtigen in
westerse landen.
Couppoging Comoren verijdeld
moroni I>oyale eenheden van de strijdkrachten op de Como
ren (eilandengroep in de Indische Oceaan) hebben zaterdag een
couppoging tegen president Said Mohanied Djohar verijdeld. De
poging zou zijn georganiseerd door zonen van de in 1989 ver
moorde oud-president Said Ali Mohamed. Djohar verblijft mo
menteel in Parijs.
Tyfoon Ted raast over China
peking» Tyfoon Ted heeft het afgelopen wekeinde behoorlijk
huisgehouden in China. In de kustprovincie Zhejiangzijn 53
mensen omgekomen en zijn 5.000 mensen hun huis kwijtge
raakt.
Doden bij busongeluk in Hongarije
Budapest» Zestien Duitsers zijn zaterdag omgekomen toen hun
bus op een spoorwegovergang bij de Hongaarse plaats Agard, op
100 kilometer ten zuidwesten van de hoofdstad Budapest, werd
f;eramd en meegesleurd door een locomotief. De chauffeur, die
icht gewond raakte, had door de laagstaande zon de knipper
lichten bij de overgang niet gezien.
Israël krijgt helikopters van VS
arungtonDe Verenigde Staten gaan Apache- en Blackhawk-
helikopters aan Israël leveren. Ook zullen ze militaire appara
tuur in de joodse staat installeren om te voldoen aan hun ver
plichting ervoor te zorgen dat „Israël een kwalitatief militair
overwicht behoudt" in het Midden-Oosten. Dat heeft het Witte
Huis zaterdag meegedeeld.
Zwitsers stemmen voor Alpentunnels
geneve De Zwitsers hebben zich gisteren in een referendum
uitgesproken voor de aanleg van twee tunnels door de Alpen en
daarmee indirect voor een nauwere aansluiting bij de Europese
Gemeenschap. Het project Neue Eisenbahn-Alpentransversale
voorziet in de bouw van twee tunnels door de Gotthard en de
Lötschberg, die in 1996 moet beginnen en in 2010 klaar moet
zijn.
Noodweer Zuid-Frankrijk en Italië
Bij nieuwe stormen in het uiterste zuiden
Frankrijk zijn gisteren drie mensen omgekomen. Het do
dental van de eerdere overstromingen in Zuid-Frankrijk is in
middels gestegen tot 38. Het Italiaanse Genua kwam het afgelo
pen weekeinde blank te staan door aanhoudende stortregens.
Daarbij kwamen zeker drie mensen om. foto epa
Een Nigeriaans militair trans
portvliegtuig is zaterdag kort na
vertrek van de luchthaven van
de hoofdstad Lagos neergestort
in een moeras. Alle 163 inzitten
den, hoge militairen en hun ge
zinnen, Wamen daarbij om het
leven.
Het vliegtuig, een Hercules C-
130, verdween drie minuten na
dat het zaterdagmiddag van de
luchthaven Murtala Muham-
med was opgestegen voor een
vlucht naar het centraal gelegen
Kaduna van de radarschermen.
De plaats waar het toestel was
neergestort, een moeras op nog
geen 20 kilometer van de lucht
haven, werd gisteren pas ont
dekt. nadat in een dorp bij La
gos twee lijken waren komen
aandrijven.
Dc oorzaak van de ramp is
niet bekend. Volgens een piloot
die de plaats van de ramp be
zocht, was het toestel veronge
lukt bij helder weer en goed
zicht. Minister van defensie Sa-
ni Abacha heeft een onderzoek
gelast.
De meeste passagiers waren
hoge officieren van een militaire
academie in laji bij Kaduna, 650
kilometer ten noordoosten van
Lagos. Zij hadden in dc hoofd
stad marine-festiviteiten bijge
woond en waren met familiele
den weer op weg naar huis.
Duitsland ontkent bericht Der Spiegel
Dushanbe Islamitische vrouwen in Tadzjikis
tan treuren om een gesneuveld familielid. De
territoriale en tribale spanningen in de voor
malige Sovjet-republiek zijn sterk toegenomen
sinds In augustus een coalitie van democrati
sche en islamitische oppositiegroepen aan de
macht kwam. Het geweld breidde zich afgelo
pen weekeinde verder uit. Zaterdagnacht gij
zelden rebellen een Russische commandant en
soldaat. Ze dreigden de militairen te zullen do
den als niet alle Russische tanks in de repu
bliek zou worden vernietigd. Na enige tijd
werden de gijzelaars echter weer vrijgelaten.
foto'reuter
BERLIJN GPD-AP-Rtr
De Duitse regering heeft dit
weekeinde officieel ontkend dat
Duitsland en Frankrijk een bila
terale monetaire unie willen
doorzetten. Het Duitse week
blad Der Spiegel meldt vandaag
dat de Duitse bondskanselier
Kohl en de Franse president
Mitterrand dit afgelopen dins
dag bij hun topberaad in Parijs
hebben besloten. Een Duitse re
geringswoordvoerder deed het
bericht af als een „verzinsel".
Volgens Der Spiegel willen Pa
rijs en Bonn de Franse franc en
de Duitse mark aan elkaar kop
pelen en een gemeenschappe
lijke centrale Dank oprichten,
als de de EG-staten niet bereid
zijn op monetaire gebied nau
wer samen te werken. Enkele
EG-landen met een sterke
munteenheid, zoals de Benelux -
staten en Denemarken, zouden
ook welkom zijn, aldus het blad.
De in Bonn verschijnende
krant Die Welt berichtte eerder
deze week dat Kohl en Mitter
rand dinsdag hadden besloten
tot een snelle eenwording van
hun landen en de Benelux. Te
genstribbelende landen als De
nemarken en Groot-Brittannië
zouden aan de zijlijn blijven
staan. Ook dat bericht werd
door de regering in Bonn ont
kend.
Karl Otto Pöhl, de voormalige
president van de Duitse Bun
desbank, sprak zaterdag in een
reactie zijn steun uit voor een
beperkte monetaire unie, in
eerste instantie bestaande uit
Duitsland en Frankrijk. De
Duitse liberale minister Kinkel
(buitenlandse zaken) zei tegen
een Frans-Duitse solo te zijn.
Hij zei overigens niet op de
hoogte te zijn van plannen in
die richting.
Bryan Gould heeft ontslag ge
nomen uit het Britse Labour-
'schaduwkabinet'. Gould was de
meest spraakmakende tegen
stander van het Verdrag van
Maastricht binnen Labour. Zijn
vertrek is een domper op de
feestvreugde in de partij over
het Lagerhuis-debat van de af
gelopen week. Daarin won La-
bour-leider John Smith op pun
ten van premier Major.
Zware domper voor De Klerk en Mandela
ROME EELCO V
De leider van de Zulu-beweging Inkatha, Buthelezi, heeft
gisteren de besprekingen met de Zuidafrikaanse regering
opgeschort. Buthelezi zette daarmee een domper op het
optimisme dat was onstaan nadat de regering en het
ANC zaterdag hadden besloten de gesprekken over een
nieuw politiek bestel te hervatten. Zowel De Klerk als
Mandela betreuren het besluit van Buthelezi.
geëffend. Het ANC had in juni,
na het bloedbad in het zwarte
woonoord Boipatong, de be
sprekingen met de regering af
gebroken. Na de slachting in
het thuisland Ciskei had De
Klerk Mandela uitgenodigd voor
een top om de crisis in het land
te bespreken.
De Klerk en Mandela zijn het
zaterdag eens geworden over de
noodzaak van een gekozen
overgangsparlement dat ook de
nieuwe grondwet zal opstellen
en de installatie van een over
gangsregering van nationale
eenheid, waarin de zwarte op
positie is vertegenwoordigd. Zij
bekrachtigden ook de eerder
De Inkatha-leider, tevens pre
mier van het thuisland
KwaZulu, zei in de hoofdstad
Ulundi dat de 'onderhandelin
gen over een nieuwe grondwet
niet voort kunnen gaan'. Hij
noemde de akkoorden die pre
sident De Klerk en ANC-leider
Mandela zaterdag hadden on
dertekend 'ondemocratisch'.
De aankondiging van de In-
katha-chef is een ernstige te
genslag voor de onderhandelin
gen over de toekomst van het
land, waarvoor Mandela en De
Klerk zaterdag het pad hadden
door hun onderhandelaars ge
sloten akkoorden over de vrijla
ting van naar schatting 500 poli
tieke gevangenen en maatrege
len tegen het geweld.
De regering zal in dit verband
ruim 20 logemementen voor
Zulu-trekarbeiders, die zijn aan
gemerkt als brandhaarden van
geweld, omheinen en het dra
gen van wapens in het open
baar verbieden. Het wapenver
bod zal worden aangevochten
door Inkatha, dat het dragen
van 'culturele wapens', speren,
bijlen enzovoort als deel van de
Zulu-traditie beschouwt.
Tijdens de persconferentie na
afloop van de top maakten
Mandela en De Klerk duidelijk
dat zij de strijdbijl hadden be
graven. De Klerk zei dat de
'communicatiekanalen' weer
open zijn. Mandela verklaarde
dat „we samen trots kunnen
zijn op de vooruitgang die we
hebben geboekt hebben".
CORRESPONDENT
In Rome hebben zaterdag
250.000 gepensioneerden ge
protesteerd tegen de bezuini
gingsplannen van de regering-
Amato. Het was de zoveelste ui
ting van onvrede over de voor
stellen van premier Amato. Hij
wil dat het parlement deze week
zijn bezuinigingsoperatie van
122 miljard gulden goedkeurt.
Zo niet, dan stapt hij op.
De druk op de regering neemt
steeds meer toe. In verschillen
de regio's zullen, net als vorige
week, massale stakings- en pro
testacties plaatsvinden. De
ambtenaren, inclusief het on
derwijzend personeel, leggen
vrijdag het werk neer. De vak
bonden hebben al te kennen
gegeven tot een of meer lande
lijke stakingen over te gaan als
Amato zijn plannen niet wijzigt.
Déze dreigementen lijken
Amato niet te storen. Hij ziet
zijn bezuinigingsoperatie als het
enige middel om het vertrou
wen van het buitenland in Italië
terug te winnen en de lire te la
ten terugkeren in het Europese
Monetaire Stelsel (EMS). Giste
ren zei de premier dat Italië
zonder offers te brengen, ge
doemd is definitief schipbreuk
te lijden. Hij praat vandaag met
werkgevers- en werknemersor
ganisaties, maar heeft al gezegd
dat zijn plannen alleen in de de
tails kunnen worden bijgesteld.
Ook aan de hoogte van het te
bezuinigen bedrag kan niet
worden getornd.
NEW YORK-SARAJEVO-BELGRADO
De Amerikaanse generaal Colin Powell is tegen
een beperkte militaire interventie van zijn land in
de burgeroorlog in Bosnië-Hercegovina. De voor
zitter van de Amerikaanse Chefs van Staven zegt
dit in een interview met de New York Times van
vandaag. Powell zet ook vraagtekens bij plannen
om een vliegverbod in te stellen voor Servische
gevechtsvliegtuigen boven het strijdgebied.
Powell verwerpt tevens de suggestie om vanuit
de lucht Servische stellingen te bombarderen om
de Serviërs zo te dwingen hun aanvallen op Sara
jevo te stoppen. De opmerkingen van de generaal
laten zien dat er in Washington grote menings
verschillen bestaan over de eventuele inzet van
Amerikaanse troepen in Bosnië.
De Bosnische president Izetbegovic heeft giste
ren tijdens een bezoek aan Pakistan de moslims
in de wereld opgeroepen hun belegerde geloofs
genoten in Bosnië te hulp te komen. „De Serviërs
hebben een langdurige, wrede en onmenselijke
agressie tegen de moslims ingezet. De Bosniërs
moeten van de vernietiging worden gered", aldus
Izetbegovic in Islamabad. „Er is geen tijd te ver
liezen. "De co-voorzitters van de vredesconferen
tie over 'Joegoslavië', lord Owen en Cyrus Vance,
voeren vandaag besprekingen met politieke lei
ders in de Servische hoofdstad Belgrado.
londen/hamburg rfr-dpa
Ondanks een storm van protest
in Groot-Brittannië wil Duits
land doorgaan met de herden
king van de eerste geslaagde
lancering van een V2-raket, op 3
oktober 50 jaar geleden, in
Peenemünde (Mecklenburg-
Vorpommern). „Ik weet niets
van plannen om van de cere
monie af te zien", aldus een re
geringsfunctionaris gisteren in
Bonn.
In Peenemünde werd, onder
andere door de ruimtevaartdes
kundige Wernher von Braun,
gewerkte aan de totstandko
ming van de VI en de veel effec
tievere V2. Deze raket werd in
het laatste oorlogsjaar vooral af
geschoten op Londen en Ant
werpen waar ze grote verwoes
tingen aanrichtte. Alleen al in
de Britse hoofdstad kwamen als
gevolg van de 1.115 raketaan-
vallen ruim 2.700 mensen om.
De organisatoren zeggen tot
de herdenking te hebben beslo
ten omdat de ontwikkeling van
de V2, een „uitmuntende we
tenschappelijke en technische
prestatie", als de eerste stap in
de ruimte kan worden be
schouwd.
Veel Britten denken er echter
anders over. „Ik vind het onge
hoord. Ik kan zelf de V2-aanval-
len nog herinneren. Ze waren
verschrikkelijk. De viering zal de
betrekkingen tussen beide lan
den onnodig belasten", ver
klaarde een lid van het Lager
huis.
Enkele maanden geleden wa
ren de rollen nog omgedraaid.
Toen lokte de onthulling van
een standbeeld in Groot-Brit-
tannië, ter ere van de Britse
luchtmachtgeneraal 'Bomber*
Harris, veel kritiek uit. Onder
Harris bombardeerden de Geal
lieerden steden als Dresden en
Hamburg. Daarbij kwamen
honderdduizenden mensen om
het leven.
bangkok Rtr
Het opheffen van enkele maatregelen, die
in het kader van de staat van beleg in
Myanmar (het voormalige Burma) van
kracht waren, zal weinig veranderen aan
het leven van de burgers in dit verarmde
Zuidoostaziatische land. Het betekent zeker juli 1989 van kracht zijn, zijn ingetrokken
gionale commandanten het recht gaven
verdachte opponenten door krijgsraden te
laten veroordelen. Andere maatregelen vol
gens de staat van beleg, zoals het verbod tot
publieke samenscholing van meer dan vijf
mensen, blijven gewoon bestaan.
Slechts twee decreten die sinds middei
niet dat de macht van de militairen afneemt
of dat aan de schendingen van dc mensen
rechten een einde komt.
„Voor de gewone man in Yangon maakt
het allemaal weinig uit. De militairen heer
sen nog altijd", constateert Bertil Lintncr,
auteur van diverse boeken over het land.
Volgens het officiële station Radio Yang
on heeft de militaire junta decreten inge
trokken die waren uitgevaardigd „om de
staatsveiligheid te garanderen" en die re-
vanwege de verbeterde algemene situatie
in het land en met het oog op de belangen
van het volk", aldus de mededeling, zoals
die door de BBC is opgevangen. De op
dracht was afkomstig van generaal-majoor
Khin Nyunt, de legerleider die belast is met
het militaire inlichtingenwerk.
Dc junta voerde indertijd de decreten in
om de democratische beweging te onder
drukken van Aung San Suu Kyi, in 1991
winnares van de Nobelprijs voor de vrede.
Zij heeft sinds juli 1989 huisarrest en een
groot aantal van haar aanhangers is tot
langdurige gevangenisstraffen veroordeeld.
Lintner: „Het enige verschil met voor
heen is dat als iemand nu wordt gearres
teerd hij niet langer voor zo n schertsrecht-
bank hoeft te verschijnen. Het proces zal
iets zuiverder zijn."
Volgens diplpmaten zijn de generaals
slechts bezig met het verbeteren van hun
imago, nadat er veel internationale kritiek
op hun moorddadig optreden is gekomen.
De junta begon met het vrijlaten van poli
tieke gevangenen nadat generaal Than Sh-
we de plaats innam van hardliner", gene
raal Saw Maung. Maar vele belangrijke op
positieleiders zitten nog altijd achter slot en
grendel.
peking De Zuidkoreaanse president Roh Tae-woo
(rechts op de foto) is gisteren in Peking aangekomen
voor een staatsbezoek. Het is de eerste topontmoe
ting tussen zijn land en de volksrepubliek China.
China en Zuid-Korea knoopten in augustus na 43
jaar animositeit diplomatieke betrekkingen aan. Roh
blijft vier dagen in China. Hij zaJ er ontmoetingen
hebben met president Yang Shangkun, premier Li
Peng en de secretaris-generaal van de communisti
sche partij, Jiang Zemin. In het gezelschap van Roh
reist een groot aantal belangrijke zakenlieden mee
die de handel met China hopen uit te breiden.
foto afi
BRUSSEL «anp
De Belgische premier Dehaene
is er niet in geslaagd de dreigen
de crisis over extra besparingen
en de staatkundige toekomst
van België te bezweren. Uren
lange gesprekken in het Brus
selse kasteeltje Hertoginnedal
hebben tot nu toe niets con
creets opgeleverd.
Dehaene ontving daar de
voorzitters van de regeringspar
tijen, de christendemocratische
CVP en socialistische SP aan
Vlaamse zijde en de PSC en PS
aan Waalse zijde.
Het grootste obstakel is de
staatshervorming. Daarbij gaat
het om de territoriale afbake
ning van Vlaanderen, Wallonië
en Brussel bij de regionale ver
kiezingen. Het heikele punt lijkt
de eis van de Waalse partijen
dat Franstalige inwoners van
Vlaams gebied, zoals schepen
(wethouder) José Happart uit
Voeren, kunnen deelnemen aan
verkiezingen in Wallonië.
De Vlaamse partijen zijn te
gen dit zogeheten territoriali
teitsbeginsel. Zij vinden dat
Happart maar naar Luik moet
verhuizen als hij politiek hoger
op wil.
Staat van beleg
in Russisch
autonoom gebied
MOSKOU «AP-AFP
In Kabardino-Balkarië, een au
tonome republiek binnen de
Russische Kaukakus, is gisteren
de staat van beleg afgekondigd.
Dat gebeurde nadat duizenden
demonstranten de vrijlating
hadden geëist van de radicale
moslimleider Moussa Sjanibov,
die eerder deze maand werd ge
arresteerd wegens het sturen
van moslimstrijders naar Ab-
chazië (Georgië).
Na afkondiging van de staat
van beleg braken in de hoofd
stad Naltsjik gevechten uit tus
sen demonstranten en Russi
sche ordetroepen. Daarbij zou
den zeker drie mensen zijn om
gekomen.
Proces tegen
Lichtend Pad
leider begonnen
LIMA AFP-AtJp-Rtf
Een militaire rechtbank begint
vandaag in Lima het proces te
gen Abimael Guzmén. De leider
van de maoïstische terreurorga
nisatie Lichtend Pad werd twee
weken geleden gearresteerd.
Guzmén staat terecht wegens
verraad waarop maximaal le
venslange gevangenisstraf staat.
Guzman werd zaterdag door
de Peruaanse marine overge
bracht van een gevangenis in
Lima naar een marinebasis op
het eiland San Lorenzo ter
hoogte van Lima. Het risico dat
Lichtend Pad-strijders Guzmén
in Lima zouden proberen te be
vrijden, werd te groot geacht.
Andere leiders van Lichtend
Pad werden elders onderge
bracht, zodat zij gescheiden zijn
van Guzmén.