'Tarzan' tegen de houthakkers
Cultuur&Kunst Film
'Shadows and Fog' van
Allen doet Europees aan
'Five girls and a rope'
gaat door merg en been
'Ik wil het levensgevoel van 1993 tonen
DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1992
21
FILMS IN LEIDEN
Het Leidse Lido-theater begon
afgelopen voorjaar met de zoge
heten 'Arthouse Special'. Dat is
een mooi initiatief, vooral om
dat de meer artistieke films in
het commerciële circuit steeds
minder aan bod lijken te ko
men. De nieuwste keuze van
Lido is zelfs uitermate verras
send: Shadows and Fog, de
voorlaatste film van Woody Al
len. Zijn films leken eerder dit
jaar nog definitief naar de Ne
derlandse filmhuizen te zijn
verbannen. Het zou me niets
verbazen als de reprise iets te
maken heeft met de commotie
rond Aliens nieuwste film Hus
bands and Wives, die komend
najaar ook in de Nederlandse
bioscopen wordt verwacht.
Allen slaagt er de laatste jaren
steeds beter in om zijn serieuze
kanten met zijn komische talent
te verbinden. De trend was al
zichtbaar in Hannah and her
sisters, maar meer nog in Crimes
and Misdemeanors. Met
Shadows and Fog zijn 21ste
film, zet Allen deze trend voort.
Op allerlei manieren doet
Shadows and Fog denken aan
klassieke Europese films. Vooral
het Duitse expressionisme lijkt
als inspiratiebron te hebben ge
fungeerd, waarbij de naam van
Fritz Lang voor op de tong ligt.
Aliens cameraman Carlo DiPal-
ma registreerde op getrouwe
wijze de zware slagschaduwen
en de dreiging die ook in Langs
films bijdragen aan de angstige,
paranoïde sfeer. Set-designer
Santo Loquasto sloot hier nauw
bij aan en ontwierp een klein,
pittoresk Zuidduits stadje met
klinkerstraatjes en bruggetjes.
De muziek van de film werd
ontleend aan die van Kurt Weill
en om het 'Europese' karakter
te onderstrepen nam Allen de
film helemaal op in zwart-wit.
Kleinmann
Sinds aan de rand van het klei
ne Duitse stadje een circus is
neergestreken, waart er een
moordenaar rond die als 'de
Wurger' bekend staat. De bur
gers laten het er echter niet bij
zitten en besluiten een Plan te
maken om de misadadiger te
vangen. Onderdeel van dit Plan
is een burgerwacht, waarvan
ook Kleinmann (Woody Allen)
deel uitmaakt.
Op zoek naar de Wurger loopt
Allen door de schemerige, mis
tige stad. Hij begrijpt niet pre
cies wat er van hem verwacht
wordt, kent het Plan niet en
loopt dus maar wat rond op de
typische Allen-manier: voortdu
rend redenerend, zonder enig
zelfvertrouwen, vol zelfbeklag.
Tegenover Kleinmann staat
Irmy (Mia Farrow). Zij is een
degen slikster van het circus die
problemen heeft met haar ge
liefde, een circusclown (John
Malkovich). Zij ontsnapt aan
het circus, waarna zij verzeilt
raakt in een bordeel. Daar trekt
zij meer de aandacht dan de re
guliere hoertjes (onder adnere
Lily Tomlin en Jody Foster). Pas
op het moment dat de clown
een mollig kinderhandje tegen
zijn wang voelt, heeft hij vrede
met zijn status als echtgenoot
en vader en verzoent hij zich
met Irmy. Hoe het met Klein
mann en 'de Wurger' afloopt,
kunt u het beste zelf gaan zien!
FILMTIPS VOOR VOLGENDE WEEK
oslecht oomatig oooredelijk oooogoed ooooouitstekend
NIGHT ON EARTH KIJKHUIS oooo
Jim Jarmusch brengt in deze mooie film het nachtleven in Europa en
Amerika terug tot vijf nachtelijke taxiritten. Hij maakte er vijf korte
komedies van die zich afspelen in Los Angeles, New York, Parijs, Ro
me en Helsinki. Steeds gaat het om vluchtige ontmoetingen in het
'niemandsland' van de taxi. Tom Waits zingt ze aan elkaar.
HOWARDS END LIDO 2 oooo
Regisseur James Ivory houdt de Engelse samenleving van het begin
van deze eeuw genadeloos tegen het licht. Margaret en Helen Schle-
gel (Emma Thompson en Helena Bonham Carter) krijgen te maken
met de puissant rijke familie Wilcox en met de armoedige, maar nette
Leonard Bast. Ruzie tussen de Wilcoxen en de Schlegels leidt tot ge
touwtrek over het landgoed Howards End.
FAR AND AWAY LIDO 1 ooo
Film van regisseur Ron Howard blinkt uit door prachtige landschaps
fotografie, maar het verhaal stelt weinig voor. Tom Cruise en Nicole
Kidman (ook in het dagelijks leven een echtpaar) spelen twee land
verhuizers die allebei proberen een flink stuk boerengrond in de nieu
we staat Oklahoma uit te kerven. Uiteindelijk worden ze beloond en
krijgen ze elkaar. Het ligt teveel voor de hand om écht te boeien.
HIGH HEELS KIJKHUIS OOO
De Spaanse regisseur Pedro Almodóvar stapelt in zijn film de ene in
trige op de andere, waardoor het resultaat grillig en onwaarschijnlijk
is. Dochter Rebecca (Victoria Abril) ontmoet in Madrid haar moeder
(Marisa Paredes), die zij vijftien jaar niet gezien heeft. Als Rebecca
'live' op tv bekent dat zij haar man die ook haar moeders minnaar
is heeft vermoord, gaat de rechter op onderzoek uit. Hij ontdekt
dat de zaak ingewikkeld in elkaar steekt.
NIKITA. KIJKHUIS ooo
Mooi gefilmde, maar wisselvallige film van Luc Besson twijfelt tussen
actiefilm en psychologische thriller. Nikita (Anne Parrillaud) is een
onaangepaste en agressieve vrouw, die zelfs van een potlood een
moordwapen kan maken. Ze trekt de aandacht van de geheime
dienst, die haar opleidt tot staats-huurmoordenaar. Ondanks haar
amorele karakter blijkt Nikita toch eeen boeiende persoonlijkheid.
'Medicine Manmikt op ecologische bewustwording
BIOSCOPEN
Er is een voorzichtige nieu
we trend te bespeuren in
Hollywood: ecologische
films. Enkele jaren geleden
kwam een voorzetje uit on
verwachte hoek; de makers
van Star Trek hadden een
heuse 'red de walvissen'-
boodschap ingebouwd in
de plot. Eerder dit jaar
kwam Hector Babenco's At
play in the Fields of the
Lord uit, over bedreigde
stammen in het Amazone
gebied. Nu is er Medicine
Man, nota bene geregis
seerd door John McTier-
nan, die keiharde spekta
kels als Predator en Die
Hard op z'n naam heeft.
Ook Medicine Man richt het oog
op de catastrofe in het tropisch
regenwoud. Voor Hollywood is
echter het feit dat daar dagelijks
honderden, zo niet duizenden
hectaren worden verbrand en
gekapt op zich nog niet drama
tisch genoeg. In Medicine Man
vormt die omstandigheid de
achtergrond bij de speurtocht
naar een middel dat kanker ge
neest. Zo kunnen we ons geen
buil vallen, zullen de makers ge
dacht hebben, met een paar
problemen tegelijk is de markt
wat groter.
En om een nog groter publiek
te bereiken is het geheel gelar
deerd met wat exotische avon
turen en vluchtige romantiek.
Dat zo een nonsensicale film
ontstaat die z'n doel volledig
Sean Connery als onderzoeker Campbell die e
n tegen kanker heeft ontdekt.
voorbijschiet, heeft kennelijk
niemand zich gerealiseerd. Sean
Connery, voor de gelegenheid
uitgerust met een hip eigenwijs
staartje van lange grijze haren
speelt Campbell, een onderzoe
ker die al drie jaar lang niet
meer reageert op oproepen van
een farmaceutisch bedrijf. Tot
hij plots een assistent en gea
vanceerde apparatuur vraagt.
Zo doet de aantrekkelijke Rae
Crane (Lorraine Bracco) haar
intrede in z'n leven bij een ama-
zonestam.
Het contact verloopt niet
gladjes, zeker niet wanneer Cra
ne Campbell duidelijk maakt
dat zijn toekomst afhangt van
het rapport dat zij over zijn acti
viteiten zal schrijven. Maar
wanneer Crane een keer onder
de ogen van de onderzoeker
een bad neemt in een stroom
pje verdwijnt zijn aversie, en zij
raakt op haar beurt gefasci
neerd wanneer blijkt dat hij een
serum tegen kanker heeft ont
dekt.
Samen gaan ze op zoek naar
de zeldzame bloem waaruit het
serum gewonnen wordt, een
tocht die voert over hoge ber
gen en bomen, langs slangen en
medicijnmannen. Een soort
Tarzan derhalve, met als grote
bedreiging ditmaal niet een of
andere bende die achter dia
manten of apen aanzit, maar de
houthakkers die de bomen rooi
en in het enige gebied waar de
bloem en een ,il even belangrij
ke mierenkolonie zich bevin
den. En dan maar hopen dat er
nog een bewustwordingsproces
in gang wordt gezet. Maar
filmisch deugt 't van geen kan-
huis, Den Haag
Op het Rotterdams filmfestival
waren eerder dit jaar twee ver
schillende versies van eenzelfde
verhaal te zien. Het gegeven
draait om de waar gebeurde ge
zamenlijke zelfmoord van vijf
jonge meisjes op het Chinese
platteland aan net begin van
deze eeuw. De twee films kwa
men uit China, respectievelijk
Taiwan. De laatste, geregisseerd
door Yeh Hung-Wei bleek een
prachtig en ontroerend klein
ood, en werd bekroond met de
internationale persprijs.
Vanaf de eerste scènes is het
raak; het lang aangehouden
openingsbeeld van de levenloze
lichamen van vijf meisjes, bun
gelend aan touwen, zuigt de
toeschouwer meteen een zinde
rend raadsel binnen. Dan be
gint het verhaal; we zien hoe de
vijf meisjes in een rietveld wer
ken en elkaar beloven dat ze
onbekommerd van het leven
zullen genieten. Wat volgt is een
vijfluik, vijf portretten over ver
geefse pogingen om een eigen
plek in het leven te veroveren.
Tegenover die wens (maar
het is meer dan een wens, het is
een eis aan het leven), staat de
hardvochtigheid van het dage
lijks bestaan. Een vriendin van
een van de meisjes wordt geste
nigd wanneer ze met haar min
naar probeert te vluchten, om
dat
t wil
man aan wie ze is uitgehuwe
lijkt. De tante van een ander
meisje wordt gek omdat ze al
leen dochters baart. Yeh Hung
Wei toont het vrouwenleed (dat
we ook kennen uit de films van
de inmiddels beroemde Zhang
Yimou) op een droge, effectieve
manier. Het dramatisch mo
ment zelf wordt vaak weggela
ten, maar is in de suggestie des
te sterker.
Deze manier van vertellen
Five Girls and a Rope: Zeldzaam ontroerende en zuivere film.
leidt tot onvergetelijke scènes,
zoals wanneer een grootmoeder
bij een bevalling moet kiezen
tussen moeder en kind en we in
het volgend shot het levenloze
lichaam van de moeder over
een lastdier zien hangen. Of de
scène waarin de mannen uit de
gemeenschap de verjaardag van
een grootmoeder vieren en de
vrouw in de richting van hun ta
fel loopt, in de ijdele hoop dat
ze, in weerwil van de gebruiken,
mag aanzitten. In het volgende
shot ligt ze 's nachts in bed te
huilen.
Het zijn scènes die door merg
en been gaan, juist omdat ze zo
sober verteld worden. Het gaat
steeds om de onwrikbare eis dat
het leven het waard is om ge
leefd te worden. Wanneer de vijf
meisjes begrijpen dat die eis
niet zal worden ingewilligd, be
sluiten ze het in een ander leven
te gaan UUUiW Da V m/Hf-
sprekendheid waarmee dat ge
beurt maakt Five girls and a ro
pe tot een zeldzaam
de en zuivere film.
Speelfilmdebuut van Ger Poppelaars opening Nederlandse Filmdagen
Ger Poppelaars: Jk geniet v
mag.''
i het werken met acteurs, ledereen komt met z
INTERVIEW PI ETER VAN UEROP/GPD
De Drie Beste Dingen In Het Leven Regie Ger Poppe
laars. Spel: Loes Wouterson, Victor Löw, Jack Wouterse.
Gerard Thoolen, Gijs Scholten van Aschat Muziek Henny
„De Drie Beste Dingen In Het Leven is een
melancholieke komedie waarin ik het ver
haal wil vertellen van een paar mensen die
leven in deze tijd en die zich ieder voor zich
vastklampen aan een droom; een idee om
niet geheel ten onder te gaan in eenzaam
heid of zwartgalligheid. Wat hen bindt is de
poging om bij iets of iemand te willen ho
ren, waardoor ze er eigenlijk steeds meer
achter komen dat ze met zijn allen in hun
eentje zijn."
Ger Poppelaars zegt het. En hij kan het
weten weten, want als bedenker en scena
rist van De Drie Beste Dingen Van Het Leven
kwam hij in de gelegenheid deze „kleine
film met nadruk op soms burleske gebeur
tenissen" ook zelf te regisseren. Het betreft
de eerste lange speelfilm van een cineast
(afgestudeerd in 1980) met o.m. een dozijn
voor de NOS vervaardigde kunstdocumen-
taires op /ipi naam. Gisteravond vormde de
vertoning van zijn film de officiële opening de vraag
van de Nederlandse Filmdagen in Utrecht.
Het levensgevoel dat hij in zijn film uit
drukt. is Poppelaars' eigen levensgevoel dat
hij als exemplarisch ziet voor zijn generatie
en het „leven in dit westen van F.uropa."
Hoofdpersonage in het verhaal is de violiste
Sacha, gespeeld door Loes Wouterson, de
actrice die vorig jaar een Gouden Kalf won
voor haar spel in Bij Nader Inzien. De men
taal dolende Sacha heeft een inspirerende
Saxofonist
De Drie Beste Dingen in Het Leien is geëvo
lueerd uit een idee waar Poppelaars al ge
ruime tijd mee rond liep. „Het ging destijds
over een saxofonist die uit Berlijn kwam, op
weg naar Parijs en die dan twee nachten in
Amsterdam meemaakte Dat is de basis ge
weest, een kolderieke. Mean Sfrw/5-achiige
film moest het worden. Toen is dat plan
blijven liggen, ook omdat ik wat dingen
voor tv ging doen. Dan keek ik er weer eens
naar, senreef er wat aan, legde het weer een
jaar weg. Maar langzaam maar zeker is het
dus deze film geworden. Vanuit het basis
idee is een thema komen bovendrijven: 'het
verlangen'."
Het vermoeden dat zijn filmgegeven een
tikkeltje zestiger jaren-achtig over zou kun
nen komen, wordt door de regisseur reso
luut ontkend: „Dit is een film die op geen
enkele manier nostalgisch is naar iets dat
voorbij is Het doemdenken en punk en
kraak hebben we echt weer tien jaar achter
de rug. Het is nog eerder 1993 dan 1992. Ais
je het puur BwoQi h beki|kt. gaal het over
ÉHÉ^Hklaqien nu de menaen zich
eigenlijk aan vast?".
Als project heeft De Drie Beste Dingen een
tijdje op de burelen gelegen van de Amster
damse Filmassociatie. Met Léon de Winter
werd er aan het script gewerkt, maar de ge
zichtspunten liepen uiteen. Toch kwam er
een versie uit. met wat geforceerd wapen
geweld, hetgeen ook de kritiek was van het
Filmfonds waar het project werd ingediend.
Er werden twee wegen tegelijkertijd bewan
deld. waaruit niet gekozen werd.
„Bij de Associatie wilde men toen meer
een schietfilm, een genre film. Ze hadden
toen net Zoeken Naar Eileen gemaakt en
zoiets moest het worden. Ik geef toe dat had
ook gekund, maar ik dacht: la. het is toch
een debuutfilm. Daarmee wil ik toch een
persoonlijk statement geven een levensge
voel. Toen ben ik daar w eg gegaan en heeft
het v
i tijdje stil gelegen.
Vioollessen
Pas na twaalf jaar raakte Poppelaars met De
Drie BM* Dingen eimle!i|k flU de slag met
het soort dingen waarvoor hij ooit naar de
academie gegaan was. Loes Wouterson
heeft er. analoog aan Jeroen Krabbé voor
Prince of Tides, vier maanden vioollessen
voor genomen. Ger Poppelaars heeft een
mateloze bewondering voor zijn hoofdrol
speelster
„Ze duikt helemaal in zo'n personage. We
hadden dc eerste tekstbesprekingen met
haar en it tor I üw en lat k Wuutt-rse ki|-
ken of de dialogen lekker lopen cn zo. Aan
elkaar ruiken. Toen bleek hoe ongelooflijk
goed die mensen op elkaar reageerden cn
hoe Loes exact dc klassieke violiste was
zoaLs ik die in gedachte had. En ze vormt
met Victor low een fantastische combina
tie, zo verschillend als /e qua achtergrond
mogen zijn. Bij Loes draait alles om dc
emotie, 'waarom voel ik dat?' Victor is
speelser, gewoon een jonge hond die je
soms moest afremmen in zijn spontaniteit.
Van het werken met acteurs daar geniet ik
van. ledereen komt met zijn gekte, wilde in
vallen. alles mag. Daar heo ik veel van kun
nen gebruiken.
AMSTERDAM
ALFA 1 Tel 6278806
Night on earth 161 .dag 14. 18 45.
21.30. do vr 18 45. 21 30. za ro 13.
15.30. 18 45.21.30
ALFA 2
High Heels 16 .dag 14. 19 30.
22. a to 13.30. 16. 19.30.22
ALFA 3
Boven de beffen 16 j dag 14.
19 30 ra» 13.30. 16. 19 30
Naked lunch 12 j .dag 22
ALFA 4
Casablanca 14. 18.45. 21.30. ran
13. 15 30. 18 45.21 30
ALHAMBRA 1 tel 6233192
Basic Instinct 16dag (ba* vr en ra)
14. 18 45.21.30
21 45.ÖOvr mad. ook 14 15
BELLEVUE CINERAMA tel 6234876
Alien3 12 i .dag 13 45. 18 45.
21 30. ro 13.30. 16. 18 45. 21 30
CINERAMA 2
Wayne's world 12dag 14,19.15.
22.ro 13 30. 16.15. 19.15. 22
CALYPSO 1 tel 6234876
Howards end a ldag. 13 45. 20 30,
ro 13.15.17. 20.30
CALYPSO 2
Cape tear 16 j ..dag 13 45.18 45.
21.30.ro 13.15. 16. 18 45.21.30
CINECENTER-CINEMA CORALINE
Lijnbaansgrac*t 236 tel 6236615
Tous les matms du monde a i dag.
14 30. 17. 19 30.22 15
CINECENTER-CINEMA PEPPE NAPPA
Sweet Emma. dear Böbe 16 j dag
14,30. 17. 19 30. 22.15
CINECENTER-PIERROT
LaCondanna 16 j.. dag 14.30.17.
19 30.22
CINECENTER-CINEMA JEAN VIGO
Delicatessen 16 j dag. 14.30.
17.15. 19 45.22
CINEMA 1 INTERN, tel 6151243
Lethal weapon 3 12 j dag 19, 21.45.
21.30. za ro ook 14 30
CITY 1 tei 6234579
Medicine Man a i dag 14.19.
21 30. ro 13.15,15.45.19.21.30
CITY 2
Housesittera i dag 13 45. 18.45.
21 30.20 13, 15 45. 18 45.21.30
CITY 3
California Man a dag 14 15.1
13. 15.i"
Final an,
21.30
CITY 4
Flodder in Amerika a I dag 14 15.
18 45.» 13. 15 45. 18 45
White sands 16 j.. dag 21.30
CITY 5
Gladiator 12 j.. dag 14 15. 19.
21.30.ro 13.15. 15 45, 19. 21 30
CITY 6
Batman returns dag 13 45. 18 45.
21 30.ro 13. 1545. 1845.21 30
CITY 7
Lethal weapon dag. 14 15, 1845.
21 30. ro 13. 15.45. 18.45.21 30
DESMET tel 6273434
De rietfluit dag 20. 22
Sweet Emma. dear Bóbe. dag 19.
21.,
k 14.15
Late night movie dag. 23. ro ook 16
Gay Cinema i» 24.ro 16 15
KRITERION 1 tel 6231 708
The cook, the thief, his wife and har
lover dag 18
The best intention dag 20.30. roook
14 30
Kieme reemeermin r» ro wo 14 30
Pippi rot boel op stelten /a ro wo 15
KRITERION 2
Five girls and a rope, dag 19 45.22.
d. alleen 19.45
Urge dag 17 30
Sneak preview di 22 15
RIALTOlte' 6623488
On» eeuw/De seiroenen dag 18 45
Van Gogh dag 20 30
Het gouden iwaard /o 13. wo 15
RIALT02
A place in the sun dag. 18
La commedia all'ltaliana dag 20
Life on a string dag 22 15
THE MOVIES 1 tel 6386016
Night on earth dag 17. 19 30.22.
roook 14 45
THE MOVIES 2
Mr. A Mrs Br.dge dag 1 7. 19 30
De Noorderlingen dag. 22. ro 00k
14 45
THE MOVIES 3
Vooreen venoren soldaat, dag 17 15
Raise the red lantern dag 19.15.
21 45. roook 14 45
TUSCHINSKI 1 tei 6262633
Far and away I dag 20 30. ro
13.15. 17. 20 30. mad'wo 14.
20 30
TUSCHINSKI 2
Housesitter a dag (bah /a 14.
18 45.21 30.ro 13 15.16.18 45.
21 30
TUSCHINSKI 3
Unrversal soldier 16j.d4f (bah a.)
14. 18 45.21 30.ro 13T5.16
18 45.21 30
TUSCHINSKI 4
Flodder in Amenka a dag (ba*
/a.) 14. 18 45.21.30.ro 13 15.
16. 1845.21 30
TUSCHINSKI 5
The hand that rocks the craddle 12 j
dag (be* /a) 14. 18 45.21 30.ro
13.15. 16. 18 45.21 30
TUSCHINSKI 6
Basic instinct 16 j dag (boh /a
14. 1845,21 30. ro 13.15. 16.
18 45.21 30
TUSCHINSKI CINEAC
Kindergarten Cop a i doorlopende
voorsteiimg vanaf 11
D€ UITKIJK
Prinsengracht 452 tel 6237460
The best Intentions 16 idag 70 15.
roook 15
Truly, madty. deeply ;6j..dag 18 30
Het programma van Leidse en
Haagse bioscopen staat op de
pagina 'Info'