Een poging tot een
komische beschrijving
van een denkfout
c
Rtv show
De pantalon op de enkels
Avondspits in teken
van Franse popmuziek
Vlaamsche Pot internationaal
MAANDAG 21 SEPTEMBER 1992
jM
CLOSE UP
Bij RTL 4 laten ze
sinds kort late kij
kers de lasten dra
gen van de lusten van een
Amerikaans zooitje ongere
geld. Hoe later op de avond
hoe schoner volk, zei de gek
en velen waren z'n papegaai.
Vergeet het maar als 'Studs'
ergens ter sprake mocht ko
men. Want zelden zal er zo'n
banale dagsluiting zijn ver
zonnen als RTL 4 nu onder de
naam Studs' over het scherm
laat glijden. Een enkele arge
loze hockeyliefhebber zal mo
gelijk een documentaire-serie
over een of ander studenten
team (bijvoorbeeld Groninger
Studs) hebben vermoed, maar de personen in
'Studs' laten bij voorkeur andere sticks het werk
doen. Dubbelzinnig? Laat u dan eens door
'Studs' in bed stoppen en er zal wel anders wor
den gepiept.
Onder het toezicht van een telkenmale en toen,
en toen vragende puber van middelbare leeftijd
mag in elke aflevering een duo bronstige kna
pen komen vertellen over hun blind dates met
drie bevallige hittepetitten. Het relatiespel is
simpel in z'n eenvoud: de heren mogen de le
den van het triootje dames ieder afzonderlijk
uitproberen. Aan de hand van de opgedane er
varingen ten tijde van de blind date moeten de
twee versierders raden welke uitspraak bij wel
ke troelala hoort. Een goed antwoord levert een
hart van kunststof op en degene die van een
meid de meeste kunststof harten heeft verza
meld mag als King Stud (koning versierder) op
kosten van de tv-maatschappij nog eens met
haar op stap naar een of ander vakantieoord.
De TROS pronkte in hetzelfde genre al met 'Op
Goed Geluk' en RTL 4 had 'Liefde op het eerste
gezicht'. Het enige dat 'Studs' aan dit geregis
seerde geflirt mogelijkerwijs toevoegt is dat Tef-
sen, Tensen en Wouters bij het zien van dit
concurrerende programma het bloosrood naar
de kaken voelt stijgen.
RTL 4 heeft duur betaald voor dit goedkope
Amerikaanse wanprodukt, dat bij tijd en wijle
de pantalon spontaan tot op de enkels laat zak
ken. Maar wie weet is dat wel de bedoeling van
meneer De Carlo. De man kan maar geen ge
noeg krijgen van de ontboezemingen. Hoe in
tiemer van strekking de verhalen gaandeweg de
spelshow worden, hoe meer de man op z'n pre-
sentatiestoel zit mee te genieten.
It's a mad, mad world, de Verenigde Staten.
Enerzijds is daar die ridicuul aandoende
preutsheid die sommige filmregisseurs bedscè
nes doet verwarren met kussengevechten en la-
kenspektakels ter bedekking van niet-functio-
neel naakt. Anderzijds leggen Amerikanen zich
voor tv-camera's openhartig bloot. Bij Oprah
Winfrey, hulpstuk van menige shrink, trekken
relatieproblemen tot in de bizarste vorm het
scherm voorbij. Incest, impotentie, frigiditeit,
koopziekte, travestie: alles blijkt tot in de fijnste
wat niet wil zeggen fijnzinnige details be
spreekbaar. En in 'Studs' laten de dames en he
ren deelnemers aan de versiertoer weinig te ra
den over; de ins en outs worden in nog geen
half uur prijsgegeven aan wie er maar kennis
Studs: Lachen troef in een programma dat om te huilen is. foto
van wil nemen.
Zo'n blind date kan anders heftige reacties op
roepen. Eerst zedig roepen dat kussen in het
openbaar geen pas geeft om vervolgens op te
merken dat regels niet altijd opgaan.
Maar wat te denken ook van een verkoopster in
lingerie? Uitgaan met die ene oud uitziende
knul (zijn valse repliek: gaat je voorkeur dan uit
naar een jochie van de middelbare school?")
had ze een zware klus gevonden. Maar met die
ander was het van: whaddhoehoe.
Haar uitverkorene was een gladdekker met ach
terovergekamd gelkapsel, een figuur bij wie
geen haartje scheef zit en zelfs een prodent-
smilelacht als er absoluut niks te lachen valt.
Samen hadden ze bij hem thuis gebadderd en
hoe heerlijk had de lingerieverkoopster dat niet
gevonden? Pas toen het in bad echt te heet
werd was ze eruit gestapt.
Een donkerharige autocoureur, die zo te horen
vooral z'n eigen viriliteit achterna rijdt, was on
der het eten met een van zijn Stud-blind dates
maar meteen tot het keuren van vlees overge
gaan. Wat zou je je ook vermoeien met al dat
omtrekkende geklets ter voorbereiding op een
wel heel intiem onderonsje?! De dame in kwes
tie diste het verhaal dat ze had te vertellen met
smaak op, tot hoorbaar vermaak ook van de
toehoorders in de zaal.
Autocoureur had zich aan tafel laten kennen als
een man die gewend is in de hoogste versnel
ling recht op z'n doel af te gaan. Meneer wilde
haar maten weten. De maten? Ja, de maten.
Maar ze had haar maten tijdens het diner voor
twee toch maar niet over de tafel gesmeten.
Maar meneer had het blijkbaar knap warm ge
kregen van de chili, want z'n volgende vraag
luidde: ,,Wat is de maat van je bh?"
Da's wel effe anders dan: smaakt het? Nu was
zij een paar happen later toch ook wel een tikje
nieuwsgierig geworden, dus wilde ze best we
ten waarom hij zo benieuwd was naar de maat
van haar bh.
Ze stelde twee vragen: „Wil je er soms een voor
me kopen?" En: „Komen meisjes altijd met een
lineaal op je af, als ze je zien?" Voor wie er be
langstelling voor heeft hier het antwoord van
een opschepper: „Een lineaal is niet voldoende,
d'r moet bij mij minstens een duimstok aan te
pas komen."
Niet om z'n voorhoofd te meten vermoedelijk;
afgaande op hetgeen er zoal uit z'n mond komt,
heeft hij bij het uitdelen van de hersenen niet
vooraan gestaan.
'Studs': een peepshow
waarbij de kleren aan
blijven, maar die wel ge
legenheid geeft aan de
presentator om de vraag
te stellen of een van de
dames bij een van de
heren thuis soms een
opblaaspop had aange
troffen.
'Op goed geluk'. 'Liefde
op het eerste gezicht'.
'Studs'. De volgende
stap lijkt een visueel 06-
nummerspel. Wie weet
krijgt een of andere
zendgemachtigde ooit
een telecommunicatie
bedrijf zo gek als spon
sor een billboard in
beeld te brengen, zodra
de schaamte zelfs de ge
ringste kwaliteitsnor
men voorbij dreigt te
gaan. Er had op 'Studs'
al uitgebreid geoefend
kunnen worden.
STRIPS
BOLLEBOOM
BOES
Gerard van Putten
HILVERSUM GPD
De Avondspits staat de hele
week in het teken van de Franse
popmuziek. Presentator Frits
Spits is met zijn redactie neer
gestreken in Parijs en zendt
vanaf vandaag tot en met 26
september tussen zes en zeven
uur 's avonds vanuit de Franse
hoofdstad uit.
De Avondspits maakt het pro
gramma in samenwerking met
het Franse radiostation RFI, de
Franse ambassade in Nederland
en het instituut Maison Descar
tes. Frits Spits gaat in zijn pro
gramma op zoek naar de Franse
popmuziek.
De laatste jaren zijn de succe-
sen van Franse artiesten in ons
land op de vingers van één
hand te tellen. Sommigen me
nen dat de interesse voor het
Franse lied is afgenomen omdat
Frans niet langer een verplicht
vak is in het voortgezet onder
wijs. Anderen zeggen dat de
Franse popmuziek nauwelijks
iets toevoegt aan wat ons via de
Angelsaksische landen bereikt.
Een week lang zullen in De
Avondspits verschillende aspec
ten van de Franse popmuziek
aan bod komen. Zo zijn er ge
sprekken met populaire arties
ten van nu zoals, Patricia Kaas
en MC Solaar. Ook artiesten van
vroeger zoals Veronique Sanson
en Johnny Halliday. Frits Spits
belicht tevens de rol van de
Franse popradio, de hitlijsten
en Parijs. In de kwis Pop-O-Phi-
le komt de geschiedenis van de
popmuziek in Frankrijk ter
sprake. Verder zijn in het pro
gramma de vertrouwde rubrie
ken filenieuws, poplimerick en
de finale.
'v in'.'"
Frits Spits gaat in zijn programma De Avondspits vanuit Parijs de Franse popmuziek belichten. foto cpd
JAN
BRUSSE
VOOR
NIETS
BANG
GOLFEJUAN» GERARD V
inds 1955 woont en
k leeft Jan Brusse samen
met een handicap die
hij opmerkelijk liefdevol Vrou
we Claustro noemt. Van de in
woning heeft de man die als
correspondent z'n vaderland
vele jaren trouw berichtte over
het Franse savoir vivre meer last
dan gemak gehad. Niettemin
was tot voor kort maar een en
keling ervan op de hoogte dat
Brusse behept is met claustrofo
bie. In zijn semi-autobiografi-
sche boek 'Voor Niets Bang'
doet hij tal van claustrofobische
bekentenissen. „Ik beoog niets
speciaals met dit boek. Ik heb
geprobeerd komisch over
claustrofobie te schrijven. Tot
dusver heb ik er zo min moge
lijk ruchtbaarheid aan gegeven.
Niet dat ik bewust iets achter
heb gehouden, als journalist
heb ik me gewoon met andere
zaken bezig gehouden. Met
schrijven over anderen, vooral.
Twee jaar geleden heb ik mijn
journalistieke activiteiten be
ëindigd, daarna ben ik gaan
schrijven."
Als romanschrijver debuteer
de Brusse met 'De Sierlijke
Dierlijke Dagen met Jou', daar
na besloot hij zijn wel en wee
met Vrouwe Claustro aan het
papier toe te vertrouwen. Het is
geen synopsis van enkele de
cennia kommer en kwel gewor
den. „Ik heb leren inzien dat
claustrofobie een denkfout is,
vergelijk het maar met een sterk
bijgeloof. Maar ik geef toe: als ik
het beleef vind ik het niet leuk."
Geen drempelvrees
Jan Brusse is in Nederland be
kend van radio
en tv. En dan
vooral als de
man die sedert
1947 in Frank
rijk woont, in
de ogen van
zijn landgeno
ten weliswaar
danig is ver-
ffanst, maar
nooit van Nederland is ver
vreemd. Een type dat bouilla
baisse niet versmaadt, maar
snert nooit hautain terzijde zal
schuiven. In de jaren vijftig ver
zorgde hij voor de AVRO de ra
diorubriek 'Paris vous Parle'.
Vele jaren ook was hij het ge
zicht van de tv-rubriek 'Hier Pa
rijs Hier Jan Brusse'.
Brusse leed tot z'n 34ste
geremd door drempelvrees be
trad hij hotels, stapte welge
moed in treinen en liften en had
nooit last van vliegangst. Brusse
denkt nog wel eens terug aan de
tijd dat hij zijn auto zingend
door lange tunnels chauffeerde.
Maar van de ene op de andere
dag kreeg Brusse te maken met
een bestaan vol imaginaire be
perkingen. Vrouwe Claustro leg
de hem vrijheid in strakke ge
bondenheid op.
Eind jaren vijftig diende zich
Zwitserland
Jan Brusse
doet in boek
claustrofobische
bekentenissen
hem gedenk-
moment aan
dat hij als
het ware in
de dubbele
Nelson werd
onbekommerd bestaan. Niet
Jan Brusse: „Claustrofobie is niet iets ernstigs, anders had ik er niet ko
misch over kunnen schrijven." foto nieuw anefo
genomen
door iets dat hem totaal onbe
stemd voorkwam. Vreselijk be
nauwd kreeg hij het, z'n hart
klopte bijkans de borstkas uit.
Vrezend voor z'n leven parkeer
de Brusse z'n auto langs de kant
van de weg. De diagnose van
een inderhaast geraadpleegde
arts luidde dat er met zijn hart
niets loos was. Niet dat de
vluchtige medische check up
hem gerust stelde, de klachten
hielden aan, ergo ze namen toe.
„In het begin schrik je je rot, je
krijgt dat gevoel over je van: ik
kom hier niet uit. Je gaat snel
ademhalen, wordt vreselijk
bang. Daarna treedt de tweede
fase in. Je leert in te zien dat je
ermee moet leven, ook al kan
dat knap vervelend zijn. Maar je
aanvaardt op een gegeven mo
ment dat het nu eenmaal zo is."
Opgesloten
Leven met claustrofobie is een
bestaan dat wordt gedomineerd
door angst voor het gevoel op
gesloten te zijn. Brusse bena
drukt dat, huisdieren daargela
ten, het meeste beestenspul ook
claustrofobisch is. „Zet een haas
maar in een kooi en het dier zal
zich bepaald niet op z'n gemak
voelen."
Als kleuter van vijf ervoer
Brusse voor het eerst in z'n le
ven wat het is om je als mens
'gekooid' te voelen. Uitgebreid
verhaalt hij daarover in zijn
boek. Zijn ouders moesten een
paar dagen op reis en Janne-
man werd uitbesteed aan tante
Marie. Nu wilde het geval dat
tante ongehuwd was en totaal
geen benul had hoe met last
pakken van kinderen om te
gaan. Met het brutale joch was
geen huis te houden, vond ze,
ten einde raad sloot ze neefje
op in de kast. „Als psychiaters
kennis nemen van dat verhaal
zeggen ze meteen: dat is het!
Maar zelf ben ik daar bepaald
niet van overtuigd. Ik hoef trou
wens niet te weten waaraan die
claustrofobie ten grondslag ligt.
Voor mij is het veel belangrijker
te weten hoe ermee om te gaan.
Daar heb ik Freud niet voor no
dig."
Geleidelijkaan leerde Brusse
te leven met claustrofobie, door
hem consequent aangeduid als
Vrouwe Claustro, omdat vol
gens hem voor iets onbegrijpe
lijks meer begrip valt op te
brengen als er een naam aan
wordt gegeven. Brusse onder
houdt met 'haar' een haat/lief
deverhouding. Hij haat Claustro
hartgrondig op de altijd on
gelegen ogenblikken dat ze
zich onweerstaanbaar aan hem
opdringt; de nu 71-jarige Brusse
kan merkwaardig genoeg enige
sympathie niet onderdrukken
als hij haar de baas waant. Door
zichzelf lachend te confronteren
met de absurditeit ervan. Door
op z'n tijd een flinke slok te ne
men. Door af en toe vluchtge
drag te vertonen.
Voorzorgsmaatregelen
Van lieverlee begon hij zich als
het ware in te dekken tegen het
ongemak, nam voorzorgsmaat
regelen door uitsluitend hotel
kamers op de begane grond te
reserveren en vermeed pro-
bleemgevoelige ruimten. Nooit
de knip op de toiletdeur, maar
altijd de hand aan de kruk.
Brusse rijdt om, loopt om,
vlucht en verzint uitvluchten. Er
is een tijd geweest dat hij de
trap nam naar etage nummer
zoveel van torenflats, zoge
naamd om fit te blijven. Een an
dere keer loog hij anderen voor
de lift te mijden uit godsdiensti
ge motieven, die hem verboden
op vrijdag langs mechanische
weg omhoog te gaan. Een visite
aan de kapper werd zo lang mo
gelijk uitgesteld. En als het haar
van Brusse dan echt uit model
was gegroeid verzamelde hij alle
moed in het vooruitzicht ten
minste twintig minuten onbe
weeglijk („dus opgesloten") in
de kappersstoel te moeten zit
ten. Met een leugentje om best
wil („ik heb thuis het gas niet
uitgedraaid") veroorloofde hij
zich dan een knipintermezzo.
In de loop der jaren heeft Jan
Brusse Vrouwe Claustro aardig
weten te temmen. Maar dat
ging niet zo maar, daarvoor
heeft Brusse heel wat zelfover
winningen moeten behalen,
waarop meestal nog de deceptie
van een verloren gevecht met
zichzelf volgde. In het belang
van een tv-uitzending moest
Brusse de lift van Tour Mont-
pamasse wel nemen. „Het gek
ke met zoiets is, wanneer het
moet lukt het je. Maar binnen
een week kwam de liftvrees
weer terug. Maar ik vind niet
dat je dan van jezelf verliest."
Hij woont nu pal aan zee, m
het pittoreske Golfe Juan, naar
sommigen wellicht een tikje af
gunstig beweren als God in
Frankrijk. Vanuit z'n riante wo
ning vergaapt Brusse zich louter
aan fraaie vergezichten, bijna
ideaal voor hem. De dag begint
na het ontwaken met een duik
in zee, wat wil je nog meer? Zijn
woonomgeving verschaft hem
de bewegingsvrijheid, die hij
naar zijn idee node ontbeert in
een vliegtuig. In principe is
Brusse best bereid om vanuit
Zuid-Frankrijk naar pakweg
Groningen te komen voor een
lezing, kwestie van een autorit
van twee dagen. Voor geen prijs
zal hij in een vliegtuig stappen.
Tenzij. „Tenzij er bijvoorbeeld
iets ernstigs zou zijn met m'n
zoontje in Parijs. Als ik onmid
dellijk zou moeten overkomen,
dan ging ik wel. Die escape hóu
ik voor mezelf."
Udel
Brusse is ijdel genoeg om met
trots mede te delen dat de eer
ste druk van Voor Niets Bang'
binnen twee dagen was uitvet-
kocht. De Stichting Fobieclub
Nederland heeft een aantal
exemplaren opgekocht en ver
spreid onder de leden. „Wat ik
ervan heb gehoord is dat de
mensen mijn boek als zeer posi
tief hebben ervaren. Tot dusver
hadden ze alleen somber getin
te boeken over claustrofobie ge
lezen. Mijn boek wordt gezien
als een doorbraak. Ik ben daar
niet op uit geweest, maar als die
doorbraak is geforceerd on
danks mezelf geeft me dat vol
doening. Ik heb me wel eens af
gevraagd waarom m'n boeken
in Nederland zo aardig werden
verkocht. Zou het te maken
hebben met mijn bekendheid
als correspondent in Frankrijk?
En met het gegeven dat vele
Nederlanders francofiel zijn?
Die vragen heb ik mezelf veel
vuldig gesteld. Laat ik zeggen
dat ik nu de bevestiging heb ge
kregen dat m'n boeken vanwe
ge mijn pen worden gekocht.
Dank zij Vrouwe Claustro ben jk
dat toch te weten gekomen."
Voor Niets Bang; uitgeverij
La Rivière Voorhoeve, Kam
pen
Nieuwe sponsor Nipkowschijf
AMSTERDAM GPD
Het voortbestaan
van de Nipkowschijf
is voorlopig verze
kerd. Het mediavak-
blad Broadcast Ma
gazine wierp zich op
als nieuwe sponsor
van de prijs.
De Nipkowschijf
leek verloren te
gaan omdat de
sponsors Philips en
NOS dit jaar aan
kondigden zich te
zullen terugtrekken.
Philips zag niet lan
ger het nut in om de
journalistenprijs fi
nancieel te onder
steunen en de NOS
wilde niet langer
meebetalen, omdat
de vakjury ook de
programma's van
RTL 4 bij hun jure
ring wilde betrek
ken. RTL 4 heeft in
middels wel interes
se getoond de prijs
mede te financie-
HILVERSUM GPD
De Veronicaserie In de Vlaam
sche Pot, die in Nederland van
af 24 september zijn derde sei
zoen in gaat, probeert het inter
nationaal. Veronica heeft van de
Stichting Babel, een Europese
instantie die tv-producties uit
kleine taalgebieden kansen
biedt om op de internationale
markt een vuist te maken,
10.000 ecu (22.500 gulden) ge
kregen om een Engelse versie te
maken.
Eén van de afleveringen is in
middels vertaald en op dit mo
ment wordt een engelstalige
cast gezocht. De opnamen heb
ben nog dit jaar plaats. Het is de
bedoeling dat de engelstalige af
levering in april vertoond wordt
op de MIPCOM, de grootste tv-
beurs ter wereld die jaarlijks in
Cannes wordt gehouden. Dit
maakte tv-directeur van Veroni
ca, Joop Daalmeijer, bekend bij
de presentatie van de nieuwe
derde serie. De serie is inmid
dels verkocht aan de Duitse
WDR, maar die zendt de Neder
landse versie uit met Duitse
stemmen eronder.
