Meer VN-troepen naar Bosnië
Buitenland
'Hongerdood dreigt voor
zestig miljoen Afrikanen'
Miljoenen Pakistanen dakloos door overstromingen
Fujimori wil doodstraf
voor leider Lichtend Pad
'Mensenrechten in
Egypte bedreigd'
Mandela verzoenend
tegenover regering
Verzet tegen Neil Kinnock
als Brits EG-commissaris
AIDS-dragers India's nieuwe 'onaanraakbaren'
Leekpai formeert
regering Thailand
DINSDAG 15 SEPTEMBER 199219»
Algemeen Nedeftoxh Persbure
Brug in Armenië opgeblazen
tbiusi Militanten hebben gisteren een brug tussen Armenië en
Georgië opgeblazen en daarmee de enig overgebleven spoor
wegverbinding tussen de twee voormalige Sovjet-republieken
vernietigd. De vernietiging van de brug kan ernstige gevolgen
hebben voor Armenië omdat veel voorraden uit Rusland via Ge
orgië naar Armenië gaan. De andere route, door het naburige
Azerbajdzjan is reeds lange tijd afgesloten wegens de vijandighe
den over de enclave Nagomo-Karabach.
Denktash verwerpt voorstel Cyprus
nicosia De Turks-Cypriotische leider Rauf Denktash heeft gis
teren een oproep verworpen van VN-secretaris-generaal Bout-
ros-Ghali om in te stemmen met een door de VN voorgestelde
regeling voor het eiland. Denktash eist meer overleg met de
Grieks-Cyprioten.
Russisch-Japanse top in november
moskou De Russische vice-premier Poltoranin heeft een ont
moeting van de Russische president Jeltsin en de Japanse pre
mier Miyazawa op het eiland Okinawa voorgesteld. De ontmoe
ting tussen beide bewindslieden zou moeten plaatsvinden op 11
november, voorafgaand aan Jeltsins bezoek aan Zuid-Korea.
Ruim 60 doden bij gevechten Turks leger
sempinli» Bij felle gevechten tussen het Turkse leger en Kurdi-
sche rebellen zijn het afgelopen weekeinde in het oosten van
Turkije minstens 61 doden gevallen, heeft de staatstelevisie gis
teravond bericht. De PKK strijdt sinds 1984 voor een onafhanke
lijk Kurdistan in het zuidoosten van Turkije. Deze strijd heeft al
aan meer dan 4.500 mensen rebellen, soldaten en burgers
het leven gekost.
Mensenrechtencommissie in India
new delhi India heeft gisteren besloten een onafhankelijke
mensenrechtencommissie in het leven te roepen, die de be
voegdheid krijgt om vermeende wreedheden tegen separatisti
sche opstandelingen door politie en para-militaire troepen te
onderzoeken. Premier V.P. Narasimha Rao zei dat de commissie
tot taak krijgt het vertrouwen van het publiek te vergroten, dege
nen die zich schuldig maken aan wreedheden te straffen en val
se beschuldigingen te weerleggen.
'Ex-premier collaboreerde met KGB'
Vilnius» Het Litouwse Hooggerechtshof heeft ex-premier Kazi-
miera Prunskiene gisteren schuldig bevonden aan collaboratie
met de vroegere Sovjet-geheime dienst KGB. Het Hof onder
schrijft daarmee de conclusie van een parlementscommissie die
de banden tussen parlementsleden en de KGB onderzoekt. Als
het parlement de uitspraak overneemt, verliest Prunskiene haar
zetel. De ex-premier spreekt de beschuldigingen tegen en acht
de uitspraak van de rechters „politiek gemotiveerd".
Gevangenis in Cabinda bestormd
luanda Opstandelingen van het Bevrijdingsfront van Cabinda
(FLEC), die strijden voor de onafhankelijkheid van deze olierijke
Angolese exclave, hebben gisteren de gevangenis in de hoofd
stad van de exclave bestormd om zeven FLEC-soldaten te bevrij
den. Vijftien van de 69 ontsnapte gevangenen zijn inmiddels
weer in hechtenis genomen.
Indonesië verwerpt vredesaanbod
jakarta Indonesië heeft gisteren afwijzend gereageerd op een
vredesaanbod van Xanana Gusmao, de leider van de Oosttimo-
rese verzetsbeweging Fretilin. Gusmao had Jakarta voorgesteld
vredesbesprekingen te houden over de toekomst van de voor
malige Portugese kolonie die in 1975 door Indonesië werd ver
overd.
WASHINGTON-HARARE UPI-Rtr
De hongerdood bedreigt bijna
60 miljoen Afrikanen. Het conti
nent lijdt niet alleen onder de
zwaarste droogte van de eeuw,
maar wordt ook nog eens ge
teisterd door burgeroorlogen in
Somalia en Mozambique. Dat
zei gisteren David Beckmann,
de voorzitter van de organisatie
Bread for the World. Hij sprak
namens Interaction, een groep
van 136 internationale humani
taire organisaties die in Afrika
hulp verlenen.
Waarschuwende woorden
kwamen ook van de Voedsel- en
Buffels, geiten en duizenden r
met bundeltjes kleren en soms een
charpoi, oftewel bed, verstoppen de
grote doorgangsweg van Lahore naar
Islamabad. De weg is het enige stuk
hoger gelegen grond in de omgeving
en dit zijn slechts enkelen van de mil
joenen mensen die zich in veiligheid
proberen te brengen in de ergste over
stroming van deze eeuw. Er zijn al
2.000 Pakistanen omgekomen, de helft
van de oogst in de provincie Punjab is
verloren gegaan en alle bruggen in de
provincie Kashmir zijn weggeslagen.
Vorige week is de regen in heel Punjab
en het door Pakistan gecontroleerde
deel van Kashmir 72 uur lang ononder
broken met bakken uit de hemel ko
men vallen. De vijf enorme rivieren in
het gebied traden buiten hun oevers en
zetten vele honderden kilometers
vruchtbaar bouwland onder water.
De Jhelum en de Chenab de twee ri
vieren waarin het water van de bergen
in Kashmir zich verzamelt produce
ren hoge vloedgolven. Wanneer deze
kolkende watermassa's de machtige ri
vier de Indus bereiken, wat waarschijn
lijk vandaag of morgen het geval zal
zijn, zal de vernietigende kracht van
het water worden verveelvoudigd en
zullen de lager gelegen gebieden op
nieuw worden geteisterd.
De verwachting is dat het waterpeil in
de Indus morgen en donderdag zijn
hoogste punt zal bereiken. De Pakis
taanse regering heeft daarom gisteren
de evacuatie van zo'n half miljoen
mensen in de zuidelijke provincie
Sindh gelast. Het leger leidt de red
dingsoperaties, die worden bemoeilijkt
doordat elektriciteits- en telefoonver
bindingen zijn verbroken en veel
spoor- en autowegen zijn vernield. Het
zal maanden, zo niet jaren duren voor
dat deze schade zal zijn hersteld.
Oppositieleidster Benazir Bhutto heeft
de regering ten dele verantwoordelijk
gesteld voor het verlies aan mensenle
vens en de schade. Zii sprak van „mis
dadige nalatigheid" door de regering.
Velen vragen zich af of de overstromin
gen zullen leiden tot de val van de re
gering, waardoor Pakistan opnieuw in
een politieke crisis zou raken.
foto reuter muzammil pasha
VERTALING: MARGREET HESUNGA
Advocaat: Bewijsmateriaal onvoldoende
De Peruaanse president Fuji
mori heeft gisteren gezegd dat
hij zal overwegen de doodstraf
toe te passen voor de zaterdag
gearresteerde leider van de re
bellenbeweging Lichtend Pad,
Abimael Guzman. „De wet be
paalt dat levenslange gevange
nisstraf in dit geval het maxi
mum is. Maar we moeten ook
luisteren naar wat het publiek
eist", aldus de president. Op de
vraag wat Fujimori zelf vindt,
antwoordde de president dat
Guzman de doodstraf verdient.
Volgens Guzmans advocaat,
Alfredo Crespo, beschikt justitie
niet over voldoende bewijsma
teriaal tegen de leider van Lich
tend Pad. Crespo wil overigens
eerst de behandeling van Guz
man door de Peruaanse autori
teiten aan de kaak stellen.
„Guzman is vernederd toen hij
werd gedwongen zich voor tv-
camera's te ontkleden", aldus
de raadsman.
Landbouworganisatie (FAO). In
Somalia, waar zeker twee mil
joen mensen door de honger
dood worden bedreigd, zal de
tol in het komende jaar blijven
stijgen tenzij er gecoördineerde
internationale hulp op gang
komt, aldus een FAO-rapport.
Somalia weet zich nog maar
verzekerd van de helft van de
hoeveelheid voedselhulp die het
in 1993 nodig heeft. De FAO
voorziet voor het komende jaar
een verdubbeling van de in-
voerbehoefte aan graan in Afri
ka vergeleken met dit jaar. Ten
zuiden van de Sahara is zelfs
drie keer zo veel graan nodig.
De Britse premier John Major is
binnen zijn kabinet op verzet
gestuit tegen de benoeming van
oud-Labourleider Neil Kinnock
tot EG-commissaris. Een aantal
ministers vreest dat daardoor
de verdeeldheid binnen de
Conservatieve Partij over het
Verdag van Maastricht wordt
aangewakkerd.
Groot-Brittannië levert twee
van de zeventien EG-commis-
sarissen die per 1 januari 1993
moeten worden (her)benoemd.
Het aanblijven van de Conser
vatieve ex-minister sir Leon
Vredesonderhandelingen 'Joegoslavië' onder zware druk
De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN) heeft
afgelopen nacht ingestemd met een forse uitbreiding van
het aantal VN-troepen in Bosnië-Hercegovina. De extra
troepen moeten humanitaire operaties beschermen. Ze
mogen geweld gebruiken wanneer een van de strijdende
partijen de uitvoering van die taak onmogelijk maakt.
NEW YORK-BELGRADO AFP-DPA-Rtr
Met 12 stemmen voor, geen te
gen en drie onthoudingen
stemde de Raad in met het
voorstel van Boutros Boutros
Ghali, de VN-secretaris-gene
raal. De onthoudingen kwamen
van China, India en Zimbabwe.
In de jongste resolutie noem
de de Veiligheidsraad geen aan
tallen. Boutros-Ghali heeft ech
ter aanbevolen de 1.500 VN-
troepen in Bosnië te versterken
met 5.000 of 6.000 man. De
nieuwe troepen worden gele
verd door Westeuropese landen
en Canada. De kosten zullen
door de landen zelf worden ge
dragen. De manschappen ko
men onder het bevel van Un-
profor, die ook al 14.000 man in
Kroatië heeft.
De Veiligheidsraad sprak zich
ook uit over een vliegverbod bo
ven Bosnië. Invoering daarvan
zou de veiligheid van humani
taire acties verhogen, aldus de
Raad. De raad heeft echter nog
geen beslissing genomen over
de instelling ervan. Volgens di
plomaten ligt het probleem in
het afdwingen van een verbod.
Europese landen willen liever
geen gevechtsvliegtuigen inzet
ten. Zij geven de voorkeur aan
controle vanaf de grond.
De vredesonderhandelingen
over 'Joegoslavië' in Genève
staat onder grote druk. Zware
gevechten in grote delen van
Bosnië en de weigerachtige
houding van zowel de Bosni
sche president Izetbegovic als
de leider van de Bosnische Ser
viërs, Karadzic, maken een suc
cesvolle voortzetting van de be
sprekingen onzeker.
Kolonel Armil Davout, hoofd
van het Franse VN-contingent
in Sarajevo, zei gisteren dat alle
strijdende partijen proberen
voor het intreden van de winter
zoveel mogelijk militair terrein
te winnen. Bosnië-Hercegovina
gaat in de richting van een tota
le militaire oorlog, aldus ver
woordde hij zijn pessimisme.
Abimael Guzman, op een plaats waar een heleboel Peruanen hem graag
zien: achter de tralies. foto ap
Guzman zal 15 dagen door de
anti-terrorismepolitie in hech
tenis worden gehouden voor
ondervraging. Daarna wordt de
guerrillaleider overgedragen
aan een militaire rechtbank die
30 dagen de tijd heeft om hem
te berechten. Guzman zal te
recht staan wegens verraad,
waarop een maximumstraf
staat van levenslang. Alleen in
geval van oorlog staat op ver
raad de doodstraf.
Bij een bomaanslag op een
snelweg ten noorden van de
Peruaanse hoofdstad Lima zijn
gisteren acht mensen gewond
geraakt. De aanslag was kenne
lijk het werk van Lichtend Pad,
die zo wraak nam voor de arres
tatie van haar leider.
Buurland Bolivia heeft na de
arrestatie van Guzman de
grenscontrole verscherpt. De
Boliviaanse politie wil voorko
men dat leden van Lichtend
Pad massaal de grens over
vluchten.
De mensenrechten in Egypte
worden bedreigd door zowel ac
ties van de politie als door isla
mitische militanten. Dat staat in
een gisteren verschenen rapport
van de Egyptische Organisatie
voor de Mensenrechten
(EOHR).
In grote gebieden van Egypte
hebben islamitische sociale en
politieke organisaties het dage
lijks bestuur overgenomen van
de praktisch afwezige Egypti
sche overheid. De islamitische
vereniging el-Gama'a el-Isla-
miyya heeft al diverse aanvallen
op Koptische christenen uitge
voerd.
Volgens het rapport van de
EOHR waren er 18 christenen
onder de 27 slachtoffers die de
vereniging van december 1991
tot juni dit jaar maakte. Onder
de doden waren ook vier poli
tieagenten en twee mensen van
wie werd vermoed dat zij voor
de politie werkten. De mensen
rechtenorganisatie telde in de
zelfde periode 14 militanten die
door de politie zouden zijn ge
dood.
„De gewelddadigheid en
bruut optreden van de politie
zijn verergerd sinds het geweld
van de fundamentalisten is
geëscaleerd", aldus de mensen
rechtenorganisatie. Over drie
fundamentalisten die vorig jaar
december in het dorp Bassarta
het leven lieten, schrijft de
EOHR dat er „misschien sprake
was van opzettelijke liquidatie"
door de politie.
ANC-leider Nelson Mandela wil
voorkomen dat Zuid-Afrika ver
der in chaos wegzinkt en wil zo
min mogelijk hindemissen op
werpen voor het hervatten van
de onderhandelingen met de
blanke minderheidsregering.
Mandela zegt dat in een vraag
gesprek dat de krant The Star
vandaag publiceerde.
„We moeten Zuid-Afrika uit
trekken", aldus de
n het Afrikaans Na
tionaal Congres (ANC). „We
willen de patstelling doorbreken
want als we dat niet doen vrees
ik dat de economie zodanig
wordt verwoest dat er voor een
democratische regering weinig
meer valt te redden."
Mandela zei dat de regering
moet zorgen voor omheining
van arbeiderspensions, vrijla
ting van politieke gevangenen
en een verbod op wapens bij
openbare bijeenkomsten. „In
dien meneer De Klerk gewoon
tegen me zeggen kan: U hebt
uw drie zorgen uitgesproken, ik
geef u de toezegging dat ik er
werk van zal maken.' Dan zou
ik naar mijn mensen kunnen
gaan en kunnen zeggen: 'Kijk
hij komt ons tegemoet. I^ten
wij met hem praten", aldus de
ANC-leider.
Het ANC heeft een protestmars
naar het zwarte thuisland Bop
huthatswana afgelast. Waarne
mers hadden gevreesd dat de
mars zou uitlopen op een nietm
bloedbad.
Brittan, momenteel concurren-
tie-commissaris, is al bijna ze
ker. Maar over de benoeming
van ICinnock bestaat volgens de
krant Daily Telegraph echter
Enkele ministers vrezen dat
Kinnock samen met EG-com-
missievoorzitter Jacques Delors,
ook een socialist, een sociale
politiek in de EG gaan opzetten.
Kinnocks' benoeming zou daar
door koren op de molen zijn
van die Conservatieven die zeg
gen dat het nieuwe EG-verdrag
Groot-Brittannië met allerlei so
ciale regelgeving vanuit Brussel
zal opzadelen.
In India grijpt de ziekte AIDS razendsnel
om zich heen. Ze heeft een nieuwe klasse
van 'onaanraakbaren' geschapen. Discrimi
natie van lagere kasten, stamleden en me
laatsen zit diep ingeworteld in de Indiase
maatschappij. Ongewenste personen en
onderwerpen worden gemeden.
Zelfs in een modem ziekenhuis als het In
diase Instituut van Medische Wetenschap
pen in New Delhi weigerden artsen AIDS-
patiënten te behandelen. Sinds kort is een
speciale verpleegafdeling in het leven ge
roepen, maar die telt slechts twee bedden.
Toen het hoofd van de afdeling, Dr. Mala-
viya, voorstelde een nieuwe patiënt op een
gewone afdeling te plaatsen werd hij door
andere artsen ervan beschuldigd het hele
ziekenhuis te willen infecteren.
Elders in India zijh ergere versies te horen.
In de afgelegen staat Manipur aan de grens
met Myanmar (Burma) werden honderden
heroïneverslaafden in cellen opgesloten,
omdat zij wellicht met AIDS besmet waren.
Eén verslaafde werd door een woedende
menigte gelyncht.
Deze houding maakt het voor de autoritei
ten moeilijk de AlDS-epidemie aan te pak
ken. Een eerdere campagne voor geboorte
beperking mislukte om dezelfde redenen.
Voorlichters stuitten op een muur van on
begrip op het platteland, toen zij daar het
nut van condooms wilden uitleggen.
Net als in Afrika is besmetting via
heterosexueel contact de voornaamste oor
zaak van AIDS in India. Bombay, het Holly
wood van India, heeft mede vanwege de
prostitutie een grote aantrekkingskracht.
Volgens een recente studie van de VN - We
reldgezondheidsorganisatie (WHO) is 35
procent van de prostituées met het HlV-vi-
rus besmet. De organisatie vreest dat de
bordeelbezoekers, onder wie een groot aan
tal seizoenarbeiders en vrachtwagenchauf
feurs, het virus zullen verspreiden over het
platteland. Daar bestaan nauwelijks voor
zieningen voor zieken, laat staan voor
AIDS-patiënten.
Aangenomen wordt dat ongeveer een kwart
tot 1 miljoen Indiërs drager zijn van het
HIV-virus en dat reeds 2.700 mensen aan
AIDS zijn overleden.
De Indiase regering heeft daarom in allerijl
een commissie ter bestrijding van AIDS op
gericht. De organisatie richt zich met name
op voorlichting en preventie. „India zal
moeten vechten, en snel ook", aldus een
WHO-afgevaardigde. „Als India niet in actie
komt. zal het de grootste AJDS-epidemie ter
wereld krijgen."
De vier pro-democratische par
tijen die de verkiezingen van
zondag in Thailand nipt hebben
gewonnen, willen samen een
regering vormen. Dat heeft Ba-
nyat Bantathan, een vooraan
staand parlementslid van de
Democratische Partij (DP), gis
teren gezegd. De leider van de
DP, Chuan Leekpai, wordt kabi
netsformateur en maakt dus
veel kans de nieuwe premier te
worden.
De DP kwam als winnaar uit
de stembus. Ze behaalde 79 van
de in totaal 360 parlementsze
tels. Leekpai (54) sprak zich af
gelopen voorjaar scherp uit te
gen de toenmalige regering van
Suchinda Kraprayoon. Deze ge
neraal was na de verkiezingen
van maart door het leger als
premier naar voren geschoven,
hoewel hij geen kandidaat was
geweest. De benoeming van
Suchinda leidde in mei tot mas
sale protesten in de hoofdstad
Bangkok, waartegen het leger
gewapend optrad. Daarbij vie
len veertig doden.
Waarnemers stelden gisteren
dat met de winst van de DP in
Thailand een 'democratische
lente' is begonnen. De Demo
craten kunnen met drie andere
anti-militaire partijen (de Nieu
we Aspiratie Partij, de Palang
Dharma en de Solidariteitspar-
tij) in het parlement rekenen op
een krappe meerderheid van
185 zetels.
De vier partijen hadden voor
de verkiezingen een stembusak
koord gesloten. Bij de vorige
verkiezingen, in maart, verover
de de 'coalitie' 165 zetels. Thai
se kranten en het bedrijfsleven
reageerden positief op de ver
kiezingsuitslag. Maar veel waar
nemers wezen erop dat de pro-
militaire partijen nog veel van
hun kracht behouden. Boven
dien krijgen de democratische
partijen te maken met de se
naat, die overwegend bestaat
uit officieren die zijn benoemd
door de militaire top.
De democratische coalitie wil
als eerste regeringsdaad de am
nestie terugdraaien die Suchin
da had afgekondigd voor mili
tairen en betogers die tijdens de
rellen van mei buitensporig ge
weld gebruikten.
