Kabinet in
oorlog met
fraudeurs
Minderhedendebat loopt
vast in overeenstemming
Regeren is voomitzien: naar de verkiezingen van 1994
Prinsjesdag
'Dreiging van corruptie onder ambtenaren reëel'
DINSDAG 15 SEPTEMBER 1992
13
Voor 1993 stellen minister Dales en staatssecretaris De Graaff-Nauta
onder meer het volgende voor
De politie krijgt 760 extra manschappen, betaald uit de verhoging
van de accijns op tabak ('shag-agenten').
17 rijksregelingen ter waarde van 340 miljoen gulden worden ge
decentraliseerd naar de gemeenten.
Gemeenten krijgen 50 miljoen gulden extra voor investeringen.
Er komt een verslag van de gemeenten over de resultaten van de
sociale vernieuwing tot op heden.
De verdeling van het geld over provincies en gemeenten wordt
herzien.
Er komen een Nationaal Cooördinatiecentrum en een Nationaal
Voorlichtingscentrum om doeltreffend te reageren in crisissituaties.
De Binnenlandse Veiligheidsdienst gaat met Midden- en Oost-
europse landen samenwerken bij het bestrijden van grensoverschrij
dende terreur, verspreiding van wapens en georganiseerde misdaad.
Ook krijgen deze landen hulp bij het inbedden van veiligheidsdien
sten in de nieuwe democratiën.
Beleid moet 1,35 miljard opleveren
Het kabinet heeft de fraudeur de oorlog verklaard. Dege
ne die probeert de belastingen te tillen of sociale premies
te ontduiken, zal genadeloos aangepakt worden. Het
nieuwe beleid moet komend jaar 445 miljoen gulden op
leveren, in later jaren 1,35 miljard. Het geld zal gebruikt
worden voor lagere belastingen en premies.
DEN HAAG CAREL GOSELING
Het gaat het kabinet om de wit
te (een baan èn een uitkering)
en de zwarte fraude, zo schrijft
het in Fraudenota, die dit jaar
voor het eerst bij de Miljoenen
nota zit. In de sociale zekerheid
worden alle regels op 'zwakke
plekken' doorgelicht. Daarna
worden oplossingen gezocht,
zonder dat het hele stelsel op de
schop hoeft en zonder dat extra
uitgaven nodig zijn. Stroomlij
nen van regels,objectievere
normen en betere procedures
zijn de toverspreuken.
Bij de bedrijfsverenigingen
die de Werkloosheidswet (WW),
Ziektewet (ZW), Wet Arbeidson
geschiktheid (WAO) en zieken
fondswet uitvoeren zal de
controle scherper worden. Op
elke 25.000 klanten moet er
straks één controleur zijn, tegen
één op 45.000 nu. De nieuwe
norm betekent dat jaarlijks
twintig procent van de bij de
vereniging ingeschreven bedrij
ven wordt onderzocht. In de ge
meenten komen ook meer con
troleurs. Nu is er één ambtenaar
die 1.000 uitkeringstrekkers in
de gaten houdt. Die norm wordt
één op 750.
Met ingang van 1994 wordt
een verzekerdenadministratie
(VZA) gestart. Om die goed te
laten werken is besloten dat ie
mand die daarin niet staat inge
schreven geen uitkering krijgt.
Dat geldt ook als de werkgever
geen premies heeft betaald. Ge
meenten worden verplicht de
gegevens van burgers voor een
gemeentelijke basisadministra
tie (GBA), die er met ingang van
1994 komt, na te trekken.
Het kabinet ziet VZA en GBA
Nauwelijks nieuwe ideeën, vrijwel geen extra geld
DEN HAAG WILFRED SCHOITEN
Minister Dales (binnenlandse
zaken) knorde letterlijk van te
vredenheid. Op de van haar be
kende wijze mompelde zij, met
de neus in de papieren, dat het
Nationale Minderhedendebat
toch maar succesvol was verlo
pen. Een marktonderzoeker had
immers ontdekt dat de 'algeme
ne betrokkenheid' van de Ne
derlandse bevolking van acht
tien jaar en ouder flink is toege
nomen in de periode dat het
debat is gevoerd. De bereidheid
iets te doen aan het minderhe
denprobleem is ook groter ge
worden.
Afgezien van het feit dat bij
nadere bestudering van de cij
fers het optimisme behoorlijk
kan worden gerelativeerd (bijna
de helft van de bevolking is niet
bezorgd over de positie van de
minderheden), doet het wat
armzalig aan als bewindslieden
zich achter opinie-onderzoeken
verschuilen. Er is blijkbaar niets
anders om mee te pronken. Het
minderhedendebat, met veel
tam-tam begonnen, sterft een
langzame, typisch Nederlandse
dood.
Het kabinet, zo laat de minis
ter in een brief bij haar begro
ting weten, beëindigt zijn bij
drage aan de discussie. Of de
mensen en organisaties in het
land maar zelf willen doorgaan
met de 'dialoog'. Het ging im
mers om een 'tijdelijk' debat.
Bovendien hebben we de socia
le vernieuwing nog. Over tot de
orde van de dag, aldus Dales.
als basisregistraties. Zij worden
de spil van een netwerk worden
waarbij overheidsinstanties
zoals de belastingdienst en uit
voeringsorganen van de sociale
zekerheid gegevens gaan uit-
wisslen en bij elkaar gaan na
trekken. Per 1 juli 1993 worden
mogelijk ook ziekenfondsen en
ziektekostenverzekeraars ge
dwongen hun administraties
daarvoor open te stellen.
De belastingdienst wil de
plicht die banken enkele jaren
geleden kregen om rentegege-
vens van particulieren over te
leggen, uitbreiden naar bedrij
ven. Bij de controles van aangif
ten wordt extra aandacht gege
ven aan het huurwaardeforfait
(belastingtoeslag voor eigenaar-
bewoners van huizen) en het
reiskostenforfait (aftrek wegens
reiskosten). Bedrijven zullen va
ker onaangekondigd een belas
tinginspecteur over de vloer
krijgen. Voor al deze extra taken
krijgt' de belastingdienst 325
mensen extra.
Bij de belastingen gaan de
boeten omhoog. Zelfs als ie
mand vrijwillig zijn foutief inge
vulde belastingaangifte aanpast,
is er een boete van vijf procent.
Wordt iemand een tweede keer
gepakt, dan wordt de eerdere
boete verdubbeld. Een boete
van honderd procent komt er
voor ernstige of heel grote frau
de.
Bij het openbaar ministerie
krijgt men het veel drukker.
Daarom wordt er bijna 21 mil
joen gulden uitgetrokken om
205 mensen extra in dienst te
nemen. Die moeten zich per
jaar door zo'n 4.500 zaken wor
stelen.
DEN HAAG GPD
De dreiging van corruptie bin
nen het ambtelijk apparaat is
heel reëel. Minister Dales (bin
nenlandse zaken) vindt dat er
alle aanleiding is voor een on
derzoek van de Binnenlandse
Veiligheidsdienst (BVD) naar de
corrumpering of manipulatie
van personen op sleutelsposten
bij de overheid. „Niet dat cor
ruptie op grote schaal voor
komt, maar het gebeurt wel",
aldus de minister in de toelich
ting bij haar begroting.
Door de veranderende ver
houding tussen overheid en be
drijfsleven worden ambtenaren
steeds meer een mogelijke
prooi van het bedrijfsleven en
de georganiseerde misdaad, al
dus Dales. Het onderzoek richt
zich daarom in eerste instantie
niet op personen, maar op
'zwakke plekken' bij de over
heid. De minister denkt dan bij
voorbeeld aan ambtenaren die
zich bezighouden met het verle
nen van vergunningen of ont
heffingen, of aan ambtenaren
die inspecties uitvoeren.
De verwevenheid tussen 'bo-
Begroting 1993 degelijk maar oersaai werkstuk
HENRI KRUITHOF
Het duo Lubbers-Kok, door Hare Majesteit tijde
lijk belast met de leiding van ons land, heeft in al
le rust en bijna zonder incidenten zijn derde en
voorlaatste begroting afgescheiden. Het is een de
gelijk maar oersaai werkstukje geworden. De win
kel lijkt in goede handen.
De vorige twee begrotingen kwamen veel meer
gekrakeel tot stand. Rollebollend vlogen de beide
hoofdrolspelers over straat om de laatste komma
en punt te bevechten. Ook dit jaar leek het weer
een spannend schouwspel te worden, toen in het
voorjaar het kabinet over de rand van de afgrond
strompelde. De strijd over de 'inkomensplaatjes'
was weer begonnen.
Maar daarna kwam het omslagpunt. Premier
Lubbers zag in dat een kabinetscrisis een behoor
lijke smet zou werpen op ziin redelijk onbezoe
delde staat van dienst ah kekier van het land. Zijn
uiterst koele en zakelijke verhouding met zijn
sous-chef Wim Kok zorgde regelmatig voor span
ningen. Vooral ook omdat Lubbers de vice-pre
mier niet altijd in de staatszaken kende.
Ingewijden melden dat Lubbers sinds het ge
denkwaardige voorjaar veel meer tijd investeert
in de sfeer binnen het kabinet. Hij is opener ge
worden, vooral naar Kok, die hij nu werkelijk bij
alles betrekt. Het lijkt de lucht tussen beide heren
aanmerkelijk hebben doen opklaren.
De resultaten liegen er niet om. Zonder enige
rimpeling werden voor de zomer de uitgaven
vastgesteld. Toen nog voorspelden velen dat de
echte krachtproef nog moest komen. De inko
mensplaatjes, een jaarlijks weerkerend cijfer-
fetsjisme, moesten nog worden vastgesteld. Met
de denderende ruzie van het afgelopen voorjaar
nog in het achterhoofd rekende iedereen op een
interessant spektakel.
Maar dat bleef uiL Lubbers en Kok, daarin bij
gestaan door de bevriende fractievoorzitters
Brinkman en Wöltgens, werden het in een dag of
tien eens. De hogere inkomens mochten best wat
omhoog (een CDA-wens), als de laagstbetaalden
er maar niet op achteruit gingen (een PvdA-eis).
Het laatste pakje sigaretten achteruitgang per
maand voor de minima kostte nog de meeste tijd,
maar uiteindelijk werd ook dat probleempje in
goede afeer opgelost.
De duizenden pagina's papier die deze week
over de kamerleden worden uitgestort, bevatten
als gevolg van deze eendracht weinig nieuws. Het
lijkt wel of de ministersploeg zich de afgelopen
maanden veel meer heeft geconcentreerd op de
harmonie in het kabinet, dan op het ontwikkelen
van beleid.
Nu zijn de Nederlandse problemen, in vergelij
king met wat zich elders in de wereld aan ellende
afspeelt, kinderspel. Het lijkt er dan ook op dat
het kabinet zich de laatste tijd meer met buiten
Wat heeft het debat, eigenlijk
niet meer dan een samenraap
sel van conferenties, studie
dagen en forumdiscussies, nu
conreet opgeleverd? De minis
ter: voor het wegwerken van de
wachtlijsten voor cursussen Ne
derlands is 110 miljoen gulden
uitgetrokken. Verder is het
wetsontwerp Bevordering Ar
beidsdeelname Allochtonen in
gediend. En last but not least zal
zij in oktober een 'Algemene
Verklaring tegen Rassendiscri
minatie' aanbieden aan de
Tweede Kamer.
Wie zich de hooggespannen
verwachtingen bij het begin van
het minderhedendebat herin
nert, moet even slikken. Het zou
toch gaan om concrete voor
stellen om de positie van jonge
allochtonen in ons land te ver
beteren? En het debat zou toch
niet iets van hotemetoten wor
den, maar van mensen in de
probleemwijken zelf?
Helaas, verder dan tot enkele
voorzichtige experimenten en
projecten voor jongeren is men
niet gekomen. De bewoners van
de oude wijken hebben het
stadsbestuur van Den Haag op
bezoek gehad (blijkbaar iets bij
zonders) en ze hebben de 'vrij
markt in Leerdam' kunnen be
zoeken. Dat was het wel zo'n
beetje.
Zonder van de goede inten
ties van de 27 pagina's met ex
perimenten, tijdelijke subsidi
eregelingen en projecten iets af
te dingen, moet toch worden
geconcludeerd dat de extra im
puls van het al 15 jaar kwakke
lende minderhedenbeleid is uit
gebleven. Want de zaken die
concreet op de rails zijn gezet
(meer cursussen Nederlands en
rapportage over het aannemen
van allochtone werknemers)
waren vier jaar geleden al door
de Wetenschappelijke Raad
voor het Regeringsbeleid (WRR)
als zeer urgent aangemerkt.
Waar zijn bovendien de prik
kelende en onconventionele
ideeën gebleven over een 'in
burgeringscontract' voor jonge
allochtonen en alternatieve
straffen als zij met justitie in
aanraking zijn gekomen? De
minister zwijgt. En hoe zit het
met het geld voor de onmiddel
lijke opvang van èlle ongeveer
30.000 immigranten per jaar,
ook zo'n vier jaar oude aanbe
veling van de WRR? De minister
houdt de hand op de knip. In
plaats daarvan worden de ge
meenten aangespoord op hun
toch al krappe begrotingen te
bezuinigen om geld vrij te ma
ken voor deze taak.
De discussie is gesmoord in
Hollandse consensus, de over
eenstemming dat we allemaal
vóór de minderheden en tégen
discriminatie zijn. Typerend
was de oproep van PvdA ÜNK
tieleider Wöltgens een jaar gele
den om vooral geen 'partijpoli
tiek gewin' te zoeken in deze
discussie. De gevolgen zien we
nu: nauwelijks nieuwe ideeën,
vrijwel geen extra geld en nog
volop taboes.
Half miljoen gulden meer voor Oranje
DEN HAAG ANP
Het Koninklijk Huis gaat er in
1993 precies 513.000 gulden op
vooruit. In de begroting is voor
het Huis der Koningin in totaal
12.248.000 gulden uitgetrokken.
Koningin Beatrix ontvangt
daarvan 6,59 miljoen, prins
Claus 1,29 miljoen, kroonprins
Willem-Alexander 1,54 miljoen,
prinses Juliana 1,74 miljoen en
prins Bernhard 1,06 miljoen.
Deze bedragen zijn inkomen
plus vergoedingen voor de kos
ten van personeel, huizen, au-
Voor de koningin is een sala
ris van 1.135.000 gulden uitge
trokken, voor prins Claus
442.000 gulden, voor de kroon
prins 337.000 gulden, voor prin
ses Juliana 642.000 gulden en
voor prins Bernhard 309.000
gulden.
Minister Dales vindt dat de ambtenaar door de veranderde samenleving makkelijker ten prooi kan vallen aan fraude en corruptie. Daarom zal zij het
iele ambtenaren-apparaat, inclusief de politie, laten controleren op 'zwakke plekken'. foto dijkstra bv
ven- en onderwereld' maakt
een waakzame overheid nood
zakelijk. „We moeten wakker
wordenmeent de minister,
die spreekt over een 'heavy'on
derwerp dat de samenleving
grote schade kan berokkenen.
Het gaat bovendien om de goe
de naam van de ambtenaren,
de 'integriteit' van de ambtelijke
organisatie.
landse zaken bezighoudt dan met het Nederland
se beleid. En dat is nog begrijpelijk ook.
Het kan ook zijn dat het kabinet al vooruit kijkt
naar het vroege voorjaar van 1994. Dan zijn er
weer verkiezingen. De begroting voor 1993 is dan
ook vooral gericht op het niet weer uitstorten van
allerlei ellende over de bevolking. Het jaar 1993
moet het eerste oogstjaar worden voor deze coali
tie, want vooral de PvdA wil na dit kabinet graag
met het CDA verder.
Als het lukt om de voorspellingen over econo
mie, inflatie en inkomens te doen uitkomen (dat
is overigens allerminst zeker), kan het kabinet
volgend jaar zelfs denken aan een zekere lasten
verlichting voor de burgers. Een lastenverlichting
die in het loonzakje van januari 1994 voelbaar
moet worden. Dan is het nog maar een kleine
twee maanden tot aan de verkiezingen, zodat de
kiezers het in het stemhokje hopelijk nog niet
vergeten zijn.
Belangrijke beleidsvoornemens voor 1993 van minister Maij-Weg-
gen zijn:
Verder uitvoering van het verkeers- en vervoersbeleid. Dat is erop
gericht de bereikbaarheid van Nederland te verbeteren door de groei
van het autoverkeer te halveren en het gebruik van het openbaar ver
voer te verdubbelen. De stand van zaken tot nu toe is:
het gebruik van auto en openbaar vervoer is in 1991 met ruim 3
procent gestegen.
de groei van het openbaar vervoer is met 15 procent gestegen,
vooral door de invoering van de studentenkaart;
het aantal personenauto's is niet gestegen; het aantal file-meldin
gen wel: met 5 procent;
De tarieven van het openbaar vervoer stijgen In 1993 met 6 pro
cent. zoals al bij de Tussenbalans afgesproken. Mogelijk komt er in
de zomer een extra tariefsverhoging, als de stads- en streekvervoer
ders door doelmatiger te werken niet nog eens 50 miljoen gulden
kunnen bezuinigen.
Voor bestrijding van agressie in het openbaar vervoer is 23 miljoen
gulden beschikbaar.
15 september '92~^G
LANDBOUW.
NATUURBEHEER
EN VISSERIJ
Agrarisch onderwijs
778 miljoen
Landinrichting, beheer
landbouwgronden,
bos- en landschaps
bouw, en openlucht
649 miljoen
3024 miljoen
306 miljoen
De belangrijkste beleidsvoornemens van minister Bukman en staats
secretaris Gaborzijn:
In het structuurschema Groene Ruimte wordt vastgelegd welke de
len van ons land worden gebruikt voor landbouw, natuur en open
luchtrecreatie.
De hervorming van het landbouwbeleid Is gericht op een concurre
rende, veilige en duurzame landbouw.
Het beheer van de visvangsten moet zo worden verbeterd dat zo
veel mogelijk recht wordt gedaan aan de eigen verantwoordelijkheid
van de sector.
Het mestbeleid zal worden aangescherpt.
