Een underdog, maar geen loser
c
Rtv show
Genieten van burengerucht
Krachtenbundeling van AVRO, KRO en NCRV op Nederland 1
Meer religie
in programma's
van de IKON
Rockster Songfestivalwinnaar met dank aan Pierre Kartner
MAANDAG 14 SEPTEMBER 1992
CLOSE UP
inds jaar en dag pretendeert
k de VPRO een eigenzinnig
vrij geluid te verkondigen als
tegenstem, dwars tegen de vervlak
king bij de Hilversumse buren in. Ta
melijk elitair houdt de club van Heer-
ma van Voss, Jan Haasbroek, Cor Gal
lis en Harmke Pijpers vrijwel uitslui
tend rekening met zichzelf. Met 'aard
se' zaken als het bijhouden van scores
en kijkcijfers houden ze zich in de sta
tige VPRO-villa amper op. De VPRO
past zich niet aan kijkers en luiste
raars aan, kijkers en luisteraars moe
ten zich maar aan de VPRO aanpas
sen. Volksvermaak laat de grotendeels
door tientjesleden tot A-omroep op
gefokte omroepkabouter aan andere
zendgemachtigden over, maar de
zelfingenomenheid van de VPRO slaat
niet zo ver door dat er helemaal
hautain voorbij wordt gegaan aan wat
onder het volk leeft. Ook de meeste
belezen en o zo genuanceerd denken
de VPRO-leden hebben al dan niet
enge buren en dan valt het niet altijd
mee de neiging om over de schutüng
te loeren te onderdrukken.
Al plegen burenruzies in sjiekere
buurten anders, subtieler te worden
uitgevochten dan in zogenaamde
kansarme wijken, het gaat er daar niet
minder verbeten aan toe. Burenruzies
komen in alle geledingen van de
maatschappij voor. En al zal menige
lezer van de VPRO-gids geneigd zijn
alles afwegend en beredenerend op te
merken dat een geschil bij voorkeur
overeenkomstig het overlegmodel
dient te worden bijgelegd, de serie
'Buren' bewijst dat ordinaire scheld
partijen op driehoogachter wel dege
lijk in de interessesfeer van de (would
be en semi intellectueel kan worden
geplaatst. Deel 1 scoorde 730.000 kij
kers en een ruime 7; vermoedelijk zal
het daar niet bij blijven. Als er een do
cumentaire verpakking om een plat
vloers verschijnsel als burengerucht
zit, verschaft dat blijkbaar ook het ho
ger opgeleide VPRO-lid het alibi om
als een rechtgeaarde voyeur te genie
ten van onbekookt gekissebis om
veelal een strijdpunt dat te onbenullig
is om over te praten.
In een zondagse vierluik geeft de
VPRO een filmische uiteenzetting
over al wat buren elkaar kunnen aan
doen. De serie Buren leert hoe vaar
dig mensen kunnen zijn in het mobi
liseren van laag bij de grondse ge
dachten. Waar het gemiddeld hoger
opgeleide VPRO-lid een conflict met
boze buurman in het uiterste geval
voor de rechter zal beslechten, daar
gaat het in De Pijp, de Schilderswijk,
in Crooswijk en in Wijk C recht voor
z'n raap. Van dik hout
zaagt men planken.
Namens de VPRO trok
Frans Bromet de wijk
in teneinde onenigheid
te zien uitgroeien tot
straatterreur. De stem
zonder gezicht die de
eerste aflevering van
Buren inleidde, beloof
de al veel onheilspel
lends: „Op het eerste
gezicht lijkt Nederland en haar bewo
ners tevreden, maar wie goed kijkt
ziet dat er veel broeit. Zo'n kijker is
Frans Bromet en hij boorde een enor
me bron van irritaties aan."
De kinderlijke essentie van een ruzie
is meestal dat de een de ander als
schuldige van het geschil aanwijst.
Meer dan eens komt het na jaren ge
bekvecht en erger voor dat strijdende
partijen niet eens exact weten aan te
geven waarom het onderling niet bo
tert. Woede maakt blind voor de reali
teit. In Buren zie je mensen stellingen
betrekken en vandaaruit medemen
sen bestoken met minder goed be
doelde rotzooi. Zoals in dat ene por
tiek in een willekeurige Rotterdamse
straat. Muren en deuren worden be
krast met schriftelijke agressie en vuil
spuiterij, over en weer storten buren
schillen, eierschalen, rotte appels en
uitwerpselen over elkaar uit. De da
ders liggen op het kerkhof.
In de tragedie op luttele vierkante
meters zet een kerel van een wijf zich
dag in dag uit af tegen haar allochto
ne portiekdeurdelers. Die van num
mer 19 en 39 zijn volgens haar de erg-
sten. En ze zeggen wel dat alle zegen
van bovenkomt, maar laatst is er nog
op haar kop gepist. Nooit had ze een
hekel aan buitenlanders en haar over
buurvrouw als haar enige bondgenote
ook niet, maar nu haat ze haar buren
als de pest. „En ik weet wel waarom
ze dat doen. Die dochter staat op het
punt van trouwen en daarom willen
ze mij uit m'n huis pesten, zodat die
meid erin kan trekken."
Maar zij van boven zeggen van niets
te weten. Nee, dan kunnen ze nog wel
een boekje over mevrouw open doen.
Met eigen ogen zagen ze immers me
vrouw de auto van een buurman be
krassen. En was zij het niet die de
muren met stront besmeurde en de
sloten van de brievenbussen met
kauwgum dichtpropte? Een aloude
Nederlandse wijsheid zegt dat waar
twee partijen kijven er twee schuld
dragen. Maar niet met elk cliché valt
een schuldvraag op te lossen. En Bro
met maar olie op het vuur gooien.
Fascinerend om te zien hoe hij ruzie
zoekers voor camera en microfoon te
gen elkaar uitspeelt.
Vermoedelijk komt het nooit meer
goed in deze Rotterdamse straat. Ru
zies kunnen binnenkort dan wel weer
worden bijgelegd bij Catharine Keyl
in de Vijf Uur-show van RTL 4, maar
hier is meer nodig dan het uitwisselen
van een bloemetje om de kijvende
partijen tot normaler omgangsgedrag
te verleiden. Een conflict derhalve dat
louter verliezers heeft opgeleverd,
tenzij Bromet straks wordt genomi
neerd voor een of andere onderschei
ding.
Frans Bromet,
vaardig in het aan
boren van bronnen
van irritaties.
archieffoto
hans van weel
Hetzelfde programma steeds op een vaste tijd
HILVERSUM «GPD
H
Nederland 1 wordt voorlopig 'bespeeld' door de AVRO, KRO en de NCRV. Jos Brink, die de
overstap maakt naar de NCRV, in gesprek met A. van den Bosch (midden) van de NCRV e
Het komend winterseizoen hebben AVRO, KRO
en NCRV op Nederland 1 geen vaste uitzendda
gen meer, maar vullen ze gezameriijk de dage
lijkse zendtijd. Iedere dag van de week is op het
zelfde tijdstip hetzelfde soort progranma te zien.
Behalve op prime-time. Dan worde» verschillen
de genres zoals film, show en drame aan een vas
te dag gekoppeld.
Iedere omroep zal zich van haar sterkste kant
laten zien. De AVRO neemt een groot deel van de
middagprogrammering voor haar ekening met
onder meer Service Salon. Ook veEorgt de om
roep de vooravondprogramma's en icht informa
tieve programma's zoals Vinger aan je Pols.
De KRO richt zich op de informative program
ma's met Brandpunt en Reporter e» het zogehe
ten infotainment met 'Ook dat no£. Grote spel
shows wil de KRO niet meer maken.
De NCRV zal veel films, drama enfamilie-amu-
sement inbrengen. Met Jos Brink neent de om
roep "een nieuwe spitsspeler in hiis te hebben
gehaald", die naast een kennisqui: en een talk
show ook een godsdienstig progranma gaat ma
ken.
Wallis de Vries van de AVRO.
Nieuwe programma's zijn onder neer op zater-
foto herman pieterse dagmorgen een drie uur durend kiidermagazine
met Bas Westerweel. Een gezamenlijke produktie
van AVRO, KRO en NCRV. Westerweel presen
teert tevens het spelprogramma 'No time to Was
te' (AVRO). Mies Bouwman komt op de zondag
avond terug met 'In de Hoofdrol' (AVRO).
De KRO zendt op zondagavond voor de kinde
ren tekenfilms van Nijntje uit. Nieuw bij de KRO
is ook Arena. Een debatprogramma over maat
schappelijke en levensbeschouwelijke vraagstuk
ken.
Ook is er drama uit eigen huis. De KRO zendt
vanaf eind deze maand 'Plantage Allee' uit en de
NCRV brengt 'Help', een 13-delige reeks over
misstanden in de maatschappij. Verder komt de
NCRV met 'Zonder Ernst', een comedy over drie
generaties vrouwen die in één huis wonen.
Tijdens de presentatie van de programma's in het
komend winterseizoen was niet iedereen laaiend
enthousiast over de 'AKN-formule' (AKN: AVRO,
KRO en NCRV). „We zijn wel één familie, maar
met verschillende gezichten", meende KRO-voor-
zitter Braks. „Iedere club blijft verantwoordelijk
voor zijn eigen produkten, dus daar geen integra
tie." Boudewijn Klap, radio- en televisiedirecteur
van de AVRO, toonde zich inschikkelijker. „Een
'avondje AVRO' bestaat straks niet meer. Van een
eigen club is in het nieuwe seizoen veel minder
sprake."
HILVERSUM JOS HAAGMANS
Hij laat op zich wachten, omdat
hij wordt bijgeschminkt. De
ontmoetingsplaats is een chi
que hotelkamer, die RTL 4 speciaal voor de
ze gelegenheid voor één dag heeft afge
huurd. Hier ontvangt Peter Lusse de pers
op audiëntie. Hij is vriendelijk en op zijn
hoede.
Peter Lusse, beter bekend als
Eddie uit Vrienden voor het Le
ven, de comedy-serie, die RTL 4
Peter Lusse vanaf vandaag weer uitzendt.
r. j De soap, die tot ieders verras-
OjteWel sing de Gouden Televizierring
j-i li- kreeg uit de handen van - net
Laaie Uit zo verrassend - Mies Bouwman.
j j En die bovendien de TROS Ster
Vnenaen in de wacht sleepte. Peter Lusse
j is ook de man van „zis is tievie,
VOOV tiet men" uit de reclame voor te
j luidruchtige knabbels.
LeVeil Hij spreekt Engels, Duits,
Frans, Italiaans, Portugees en
Hongaars. Zingt, danst klassiek
en heeft een opleiding gevolgd aan de Aka-
demie voor Kleinkunst in Amsterdam. Lus
se, relativerend: „Ik ben inderdaad in Italië
en Portugal op vakantie geweest. Klassieke
dans zal ik niemand aandoen, dat was een
verplicht vak op de academie. Ach, vooral
in het begin van je carrière moet je bereid
zijn je proeve van bekwaamheid met een
grote mond te ondersteunen."
Net zo relativerend is hij over zijn activi
teiten op de televisie. Rollen in jeugdpro
gramma's als de musical Niettemin (TROS)
en een serie als Simon Winner (KRO), de
presentatie van het jongerenmagazine Vol
Super (AVRO) en van Brainstorm van de
VAPA. Zijn theater-activiteiten vermelden
rolletjes in Junkieverdriet, Fien, de Moeder
David S. Het meest in het oog springend
zijn nog zijn eigen cabaretachtige program
ma's zoals Pappenheim en Winnetou's Tes
tament en binnenkort zijn nieuwe: Schou
dervulling.
Manipuleren
Het meest opmerkelijke is misschien wel
dat Peter Lusse niet alleen acteert maar ook
teksten schrijft. Voor Vrienden voor het le
ven bewerkte hij de vertalingen van de oor
spronkelijke, Engelse teksten van Alex
Shearer. Voor de nieuwe serie van 26 afle
veringen, schreef hij er deze keer zes zelf,
samen met Jan-Simon Minkema.
„Dat deed ik al in mijn schooltijd", zegt
hij. „Daar pleurde ik al stukjes in elkaar,
met draaiboek en al. Ik vond het normaal.
Toen ik op de academie auditie moest doen
en in een stuk moest spelen van Dimitri
Frenkel Frank bijvoorbeeld, vond ik dat
heel vreemd. Nog gekker was dat Gerard
Peter Lusse alias Eddie verlaat vriendin Ellen en Vrienden voor het Leven'
Cox me bij een cabaret-serie voor de TROS-
radio leerde mijn eigen tekst te interprete
ren."
Cox noemt hij een van de vakmensen,
van wie hij 'de kunst heeft afgekeken'. Een
naam die hij vaak laat vallen is die van Sieto
Hoving, in wiens cabaret hij een gastrol
speelde. 'Maak aantekeningen tussen de
coulissen', luidde de tip van de pianist.
„Dat ben ik blijven doen. En daar heb ik
veel aan gehad voor mijn eigen program
ma's. Een conference is manipuleren. Bij
een liédje ligt 90 procent vast, bij een sketch
70 procent, maar bij een conference blijft
het fifty-fifty. Als het publiek niet wil, kun je
op je kop gaan staan: dan lukt het je niet.
Ach, dat is de kick: wie wil er nou 100 pro
cent veilig zijn...? Het is zo betrekkelijk. Vrij
dag breken ze de zaal voor je af en op zater
dag moet je weer opnieuw beginnen. Het
enige is dat je zeker moet zijn over jezelf. Ik
weet wat ik kan, en wat niet. Klassiek ballet
dus niet."
Intiem
„Voor televisie kun je veel subtieler spelen.
In het theater acteer je robuuster. Vrienden
voor het Leven heeft beide aspecten in zich.
Het gekke vind ik eigenlijk dat je voor zo'n
theatershow eindeloos repeteert en heel
wat try-out voorstellingen speelt, voordat je
er de boer mee op gaat. Op de televisie ver
tonen we elke week een nieuwe aflevering,
dus een nieuw programma."
Het effect van zijn televisie-optreden is
opvallend. „Dat werkt inderdaad heel an
ders dan bij het theater. Je merkt het aan de
reacties als mensen je tegenkomen. Ben je
bekend van het theater dan kijken ze hoog
stens naar je. Als je op de televisie bent is
het al snel van 'Ha, Edde, alles kits?'."
„Ik denk dat dat kont omdat theaterbe
zoekers zich netjes ainkleden voor hun
avondje cultuur. De tvkijker kan met zijn
broek open op de baik liggen te hangen
met een pilsje en een krabbeltje. Dat maakt
ook de afstand veel kiener. Je hoort tot zijn
intieme wereldje."
Bij het schrijven vin de teksten be
schouwt Peter Lusse zijl collega Jan-Simon
Minkema als zijn 'klanlbord'. „Als je schrijft
heb je nogal de neigin; om te navelstaren.
Je kunt in je tekst verdvalen." Op zo'n mo
ment is het belangrijk dat hij zelf acteert.
„Ik kan geen dialogei schrijven die niet
bekken. Bovendien schijf je de rollen veel
meer naar de acteurs t>e. Bij de eerste op
name voor de nieuwe serie vond iedereen
het leuk om elkaar wter te zien. Maar ik
had het gevoel dat nfemand was wegge
weest. Ik had me al m.anden met hen be
ziggehouden. Ik zat aai de tekstverwerker:
zo praat opa; dat is typiich iets voor Paul en
Karin..."
- Is Eddie niet een bee je een 'schlemiel'?
Lusse: „Hij is wel en underdog, maar
geen loser. Hij is een iceale figuur voor een
comedy. Hij wil altijd cfe kolen en de geiten
sparen. Er er gaat altijc wel iets mis als hij
met oplossingen aankant. Hij bedenkt al
tijd wel een 'goedkopié, waardoor het als
nog mislukt. En als hij lief probeert te zijn
voor zijn Ellen, doet hijdat op zo'n manier
dat hij haar kwetst."
HILVERSUM GPD
De come-back van de religie is door de
IKON aangegrepen om in het komende sei
zoen een aantal nieuwe programma's rond
dit thema te brengen. Dat liet Geerten van
Empel, directeur radio en televisie van de
IKON, onlangs weten tijdens de presentatie
van de programmering voor het komende
winterseizoen.
„Voor de IKON is het een uitdaging om
daarover programma's te maken." In het
komend seizoen staan documentaires ge
pland over reïncarnatie en Sai Baba, een in
carnatie van God in India. Ook gaat de
IKON een serie over God als romanfiguur
op het scherm brengen. Bovendien is de
omstreden film 'The Last Temptation of
Christ' van regisseur Martin Scorcese aan
gekocht.
Algemeen directeur Roelf Haan van de
IKON sprak zijn bezorgdheid uit over het
aanbod op televisie. „Wie de omroepgids
raadpleegt, vindt wel goede programma's,
maar weinig pluriformiteit. Spelletje, quiz
zen, comedies, politieseries en een veelheid
van buitenlandse B-films op ieder net en op
ieder uur van de dag. De kijker heeft steeds
minder keuze. De eigen programmamakers
krijgen een afvloeiingsregeling of worden op
rantsoen gezet." De zendgemachtigden
worden volgens Haan steeds meer pro
gramma-makelaar in plaats van program-
ma-maker.
De IKON-televisie krijgt in het nieuwe sei
zoen vaste zendtijd voor jongerenprogram
ma's op de woensdagavond op Nederland 1
tussen zeven uur en half acht. Naast de be
staande programma's 'Tussen eten en af
was' en 'P.S. De Ruimte' brengt de IKON
een aantal nieuwe jongerenprogramma's.
'Naar de sterren, naar de maan' is een
nieuwe driedelige eigen dramaserie over de
pubertweeling Rinus en Rianne. 'Uit de
schaduw' is een reeks portretten van jonge
ren in China en in 'Deugt de jeugd?' onder
zoekt de IKON de gedrevenheid onder jon
geren tijdens grote evenementen. De IKON
werkt tevens met een Duitse en Zwitserse
omroep aan een zesdelige drama-serie over
jongeren en rechts-extremisme.
Op donderdagavond begint de IKON om
half tien met de actualiteitenrubriek Ken
merk. In het najaar wordt Kenmerk gevolgd
door een half uur drama. De BBC-serie 'Een
ongelijke strijd' en nieuwe afleveringen in
de reeks 'Oog in oog' zijn daarvoor gepro
grammeerd.
Tussen half elf en elf uur zendt de IKON
afwisselend de documentaireserie Werelden
en het themaprogramma Vesuvius uit. Ve
suvius, gepresenteerd door Cees Grimber
gen, stelt door middel van een mix van vor-
tv-joumalistiek thema's aan de or
de.
STRIPS
BOLLEBOOM
BOES
SCHEVENINGEN
Als een kind zo blij was de ervaren Ame
rikaanse rockster Carl Anderson (48) za
terdagnacht na het winnen van het der
de Scheveningse Songfestival. „Neder
land mag dan een klein land zijn, in het
organiseren van een festival als dit is het
groot, veel groter dan de rest van de we
reld denkt," jubelde Carl, 10.000 gulden
en een gouden microfoon rijker, na af
loop van de prijsuitreiking in het Scheve
ningse Circustheater.
Anderson, die in de Broadway-versie
van de musical 'Jezus Christ Superstar'
de rol van Judas vertolkte, zong op de
twee festivalavonden in totaal 183 pun
ten bijeen. Na de eerste festivalavond
stond hij al op de tweede plaats. De
Indonesische Ruth Sahanaya (26), die de
eerste avond won, kwam in de totaal
klassering op de tweede plaats. Zij kreeg
178,7 punten, een zilveren microfoon en
6000 gulden. „Wat ben ik daar blij mee
en trots op. Wat zullen ze in Jakarta op
kijken als ze daar de tv-beelden zien",
riep zij opgetogen uit.
De Fran^aise Annick werd derde (171
punten, 3000 gulden) en ze had dat voor
een groot deel te danken aan haar Fran
se versie van het lied 'Telkens weer' van
de Nederlanders R.Bos en F.Wiegersma.
De Nederlandse deelnemer Marco
Borsato eindigde de eerste avond als
derde en hij was daar naar eigen zeggen
'dik tevreden' mee. De persprijs (2000
gulden) was voor Sandy Ried, die na
mens Duitsland zaterdagavond het Ne
derlandse lied 'Memories' (makers: Chris
en Gerard Koerts en H.W. Ziech) vertolk
te.
„Dit lied en he liedje Lady van Pierre
Kartner en J. Foryth, dat ik zelf zong, ga
ik volgend jaar qj mijn nieuwe Ameri
kaanse cd zettenkondigde festival win
naar Anderson am. Dit zeer tot genoe
gen van de orgatisator van het festival,
John de Mol sr, ook directeur van de
stichting Conamis, die als doel heeft het
Nederlandse lied Dp hee1 de wereld te la
ten opklinken. Er dat is ook de doelstel
ling van het festval, dat weer door de
Vara-tv werd uitg! zonden.
De festivalwinnaar van dit jaar, Ander
son, was hier op tv al eens te zien als ac
teur in de serie Hill Street Blues en ook
zong hij de titelsong van de serie Days of
Our Lives, een song, die in Amerika een
hit werd. Tijdens zijn diensttijd bij de
Amerikaanse Luchtmacht won hij zijn
eerste songfestival en daarna trad hij
veelvuldig op voor zijn mede-soldaten.
Jazz, rock, pop, ballads; hij zong van alles
op de platen die hij maakte.
„Ik heb in mijn leven ook op veel festi
vals gezongen, maar dit, in Schevenin-
gen, spant de kroon," zei hij nog zeer ge
ëmotioneerd op het feest, dat na afloop
van de tv-uitzending in Scheveningen
was georganiseerd.
Het feest werd niet bijgewoond door
de Peruaanse zanger Rocky Belmonte.
Een fikse virusbesmetting dwong Rocky,
ook al een veelvuldig festivalwinnaar,
vrijdag al het vliegtuig terug naar zijn
land te nemen. Er kwam geen geluid
meer uit zijn keel en hij rilde over zijn
hele lichaam. In plaats van twaalf deel
nemers uit twaalf landen mocht presen
tatrice Astrid Joosten slechts elf kandida
ten aankondigen.
