Cultureel Wassenaar staat paraat
Cultuur&Kunst
Modern jasje past
Hamlet maar slecht
Cargo is spoorloos
met mast èn broden
Met Lolita op de foto
MAANDAG 14 SEPTEMBER 1992
11
Duitser wint Gaudeamus-prijs
Amsterdam De 29-jarige Duitse componist Jörg Birkenkötter
heeft tijdens de internationale Gaudeamus-Muziekweek de
Gaudeamus-Prijs 1992 gewonnen. Hij krijgt de prijs voor zijn
compositie 'Klange Schatten', een werk voor kamermuziek. Een
speciale vermelding kreeg de 23-jarige Spanjaard Ramon Lazka-
no voor zijn compositie 'Su-itzalak', een werk voor acht cello's.
Aan de prijs is een bedrag van 10.000 gulden verbonden, dat is
bedoeld voor een opdrachtwede voor de muziekweek in 1993.
De compositie van Birkenkötter is gekozen uit 352 inzendingen.
De winnende compositie is op 5 oktober en 20 november vanaf
20.00 uur 's avonds op radio 4 te beluisteren.
Frans Halsmuseum krijgt 'De Katten'
haarlem* De schilder Otto Boudewijn de Kat (1907) heeft het
Frans Halsmuseum in Haarlem tien van zijn werken geschon
ken. Deze schenking is mede aanleiding voor het museum om
een tentoonstelling van het werk van De Kat te houden. Deze is
van 26 september tot en met 15 november te zien. Haarlem is de
stad waar De Kat een groot deel van zijn leven doorbracht en
waar veel van zijn werk tot stand kwam. Voor de expositie zijn
ongeveer zeventig werken bijeengebracht uit musea en particu
liere verzamelingen en uit het atelier van Otto de Kat zelf.
Erotisch zegel voor Utrechts museum
De collectie van het Utrechtse Nationaal Museum van
Speelklok tot Pierement is onlangs uitgebreid met een gouden
'cachet érotique'. Het erotisch zegel dateert uit 1820 en is van
Franse makelij. Een in het zegel verborgen minuscuul muziekcy-
lindertje (diameter 14 mm, hoogte 4 mm) tokkelt door middel
van muziekpinnetjes de tandjes van de speelkam aan èn beroert
stiftjes die de „scène galante" in beweging zetten. Het resultaat
is een door muziek begeleide voorstelling van twee figuurtjes die
een ritmisch bewegende vrij-scène opvoeren. Het instrument is
het eerste museumstuk in de langverwachte en -gewenste cate
gorie erotica, aldus het museum.
Vooral bij het bassin waarin de modelboten rondsnorden
was het tijdens de Wassenaarse 'Uitmarkt' afgelopen za
terdagmorgen behoorlijk druk. Kinderen hingen over de
bassinrand en keken met open mond naar de levensech
te stoomschepen en raderboten die radiografisch werden
bestuurd. Een man met microfoon gaf uiüeg maar daar
luisterde het jonge volkje niet naar. 'Je lult te veel', zei
een van zijn collega-modelbouwers en daarmee sloeg hij
de plank niet helemaal mis.
naast het grote podium waren
amateurschilders driftig met
hun penselen in de weer.
Kortom: de culturele fronttroe
pen van Wassenaar stonden pa-
wassenaar saskia stoelinga
Dankzij dit spektakel kregen de
ouders gelegenheid om het ach
ter de modelbouwstand gelegen
Weense café te bezoeken, waar
enkele muzikanten oude tijden
probeerden aan te strijken. Dat
lukte hen aardig. Maar de 'finis
hing touch' was toch vooral de
Sachertorte en de appeltaart,
die men speciaal voor de gele
genheid had geïmporteerd uit
Den Haag, en wel van het eta
blissement van Prager uit de
Korte Poten, een zaakje dat bij
de Hagenaar bekend staat als
'De Wiener'.
Na de ochtendkoffie was het
erg gezellig om te flaneren langs
de talrijke stands op deze cultu
rele markt. Veel informatie over
interessante cursussen. Cultu
reel Centrum Warenar liet zien
wat er het komende seizoen
zoal op het programma staat,
enkele Wassenaarse fotoclubs
toonden hun werkelijk zeer ge-
foto's en bij een stand
Erg onprettig oogde het op
treden van een soort mime-
groep die voor de beweging 'Er
is hoop voor u' het sterven van
Jezus playbackte. Vanuit een
slagerswinkel zag ondergete
kende hoe een jongeman een
van prikkeldraad gemaakte
doornenkroon op zijn hoofd
zette en met quasi-lijdende blik
keek naar de hemel boven het
villadorp Wassenaar. Nu maar
hopen dat het niet de organisa
tie van de 'Uitmarkt' is geweest
die deze troep schijnheilige va
ganten heeft ingehuurd.
De manifestatie, met als titel
Van straat naar theater', werd
zaterdagavond besloten met
een voorstelling van Shake
speare's 'Hamlet' in het theater
Warenar. De gehele dag trok
enkele duizenden bezoekers.
venetie» De Chinese regisseur Zhang Yimou toont de Gouden Leeuw. Hj kreeg deze prijs zaterdagavond op het filmfestival van Venetië voor
zijn komedie 'Het verhaal van Qiu Ju'. De film gaat over een boerenvroiw en haar ervaringen met de bureaucratie. Naast de regisseur staat
Gong Li, hoofdrolspeelster in de winnende film. Zij werd uitgeroepen tct beste actrice. De Amerikaanse acteur Jack Lemmon werd bekroond
voor zijn rol als oudere makelaar in de film 'Glengarry Glen Ross' van rejisseur James Foley. Zhang Yimou kreeg vorig jaar in Venetië een Zilve-
i Leeuw voor 'Rode Lantaarns', die in dat jaar ook een Oscarnominate kreeg. foto ap
Lee Towers opzij
voor Anita Meyer
ROTTERDAM GPD
De serie concerten die de zan
ger Lee Towers had geprogram
meerd in Rotterdam Ahoy' van
11 tot en met 14 december gaat
niet door. Towers heeft het plan
opgegeven, vooral omdat zijn
collega Anita Meyer eerder in
december haar eigen Ahoy'-
concerten geeft.
Towers: „Je kunt er van uit
gaan dat we ruw genomen toch
zo ongeveer hetzelfde publiek
bereiken. Zakelijk gezien zou
het niet verstandig zijn om de
markt te overvoeren. Daarvoor
zijn de risico's echt te groot. Je
kunt rustig zeggen dat het voor
mij het hele jaar Ahoy' is als je
zo n gigantisch project als een
concertserie met alle randver
schijnselen zoals organisatie,
sponsoring, promotie, publici
teit, programmering, bijzondere
gasten, techniek en groot orkest
op je neemt. Daarom sla ik dit
maal over. In de laatste zeven
tien jaar heb ik zeven keer
Ahoy' gedaan en als ik 't me
goed herinner betekende dit 37
avonden uitverkocht."
Populaire Nederlandse zan
gers en zangeressen zijn tegen
woordig steeds meer bezig met
prestige-objecten. Dit seizoen
zijn niet alleen Benny Neyman,
Rob de Nijs en Koos Alberts on
derweg met een concerttoemee.
Ook René Froger en Gerard Jo
ling zoeken hun publiek voor 't
eerst in hun loopbaan avond
vullend op met concerten in de
grote zalen.
Overleden: Anthony Perkins (1932-1992)
PARUS/DEN HAAG AFP/ANP
Voor de filmkijkers is Anthony
Perkins, de Amerikaanse ac
teur die zaterdag op 60-jarige
leeftijd overleed, altijd de neu
rotische jongeman gebleven
die hij uitbeeldde in de film
'Psycho' van Alfred Hitchcock
uit 1960. Zijn breekbare uiter
lijk en zijn gekwelde oogopslag
maakten van hem op 28-jarige
leeftijd een internationale ster.
Perkins was een acteur met
een gevoelig en genuanceerd
spel, maar na 'Psycho' zat hij
lange tijd vast aan het hoofd
personage van deze film, de
psychopathische moordenaar
en hotelmanager Norman Ba
tes. Tien jaar psychotherapie,
een huwelijk met Berry Be-
renson (zuster van de actrice
Marisa Berenson) en de ge
boorte van hun twee kinderen
waren nodig om los te raken
van Bates en van zijn eigen
noodlot.
Anthony Perkins werd op 4
april 1932 geboren als zoon
van Osgood Perkins, een ver
maarde acteur in de jaren der
tig. Toen hij vijf was verliet va
der Osgood hem. Anthony
bleef achter met een verstik
kende en bezitterige moeder,
die van hem een gecom-
plexeerde jongeman maakte
die doodsbenauwd was voor
vrouwen.
Zijn lange, magere en spichtige
gestalte, het nerveuze, gevoeli
ge gezicht met de scheve glim
lach maakten hem geschikt om
klungelige onbegrepen pubers
uit te beelden. Perkins eerste
rol op 22-jarige leeftijd was
hem op het lijf geschreven: in
het toneelstuk 'Tea and Sym
pathy' van Elia Kazan speelde
hij een verlegen leerling die
stapelverliefd is op de vrouw
van zijn leraar. Succes oogstte
hij in Hollywood met 'Fear stri
kes out' (1957) als een honk
balspeler die te lijden heeft on
der zijn heerszuchtige vader.
Na 'Psycho' bleef Perkins ste
ken in de rol van een jonge ro
mantische man die verstrikt
raakt in affaires met rijpere
vrouwen, zoals Ingrid Bergman
in 'Aimez-vous Brahms' en
Melina Mercouri in 'Phaedra'
Gedurende deze Europese pe
riode, begin jaren zestig, speel
de hij ook in een aantal minder
succesvolle films, die zijn carri
ère ondermijnden. Een uitzon
dering was 'Het proces' van
Orson Welles naar het boek
van Franz Kafka, waarin
Perkins Jozef K. speelt, op
nieuw een mens dat door zijn
lot wordt verdrukt.
Terug in de Verenigde Staten
stak Perkins, nog steeds een
verstokte vrijgezel, zijn angst
voor vrouwen niet onder stoe
len of banken. „Om eerlijk te
zijn hebben vrouwen me nooit
aangetrokken, lange tijd heb
ben ze me angst aangejaagd",
erkende hij toen.
Pas op 40-jarige leeftijd kwam
Perkins tot rijpheid. Maar de
echtgenoot en vader overtuig
den niet in de nieuwe gedaan
te en slaagden er niet in zijn
carrière nieuw leven in te bla
zen. Hij trad op in 'Desire un
der the Elms', 'Catch-22',
'Murder on the Orient Ex
press'. In 1979 speelde Perkins
een rol in de Nederlandse film
'Twee vrouwen' die door Geor
ge Sluizer werd geregisseerd op
basis van de gelijknamige ro
man van Harry Mulisch. Maar
hij bleef de slungelige Norman
Bates, met hetzelfde uitgemer
gelde gezicht en korte haar.
Uiteindelijk herstelde Perkins
de band met het verleden in
'Psycho II' en 'Psycho III', die
hij zelf regisseerde.
Drie jaar geleden was Perkins
nog steeds geobsedeerd door
Bates, over wie hij met teder
heid sprak. „Enerzijds is hij
sympathiek en hartelijk, ander
zijds negatief en cynisch. Ik
kan zijn existentieel lijden
goed begrijpen."
De balletgroep van SEL in actie op de ongemakkelijke dansvloer van het Burchtplein in Wassenaar.
foto hielco kuipers
jargon praten, geeft een ver
vreemdend effect.
Ook de verschillende speel
stijlen sloten niet op elkaar aan.
Natuurlijke acteerprestaties
naast dramatisch gedragen
hoogstandjes zorgen ervoor dat
je de figuren moeilijk serieus
kunt nemen.
Het was ook jammer dat de
momenten van stille ontroering
nauwelijks een plaats kregen
terwijl de Hamlet zich daarvoor
bij uitstek leent. Hamlet heeft
namelijk niet alleen zijn vader
verloren, hij verliest in de loop
van het stuk ook zijn geliefde,
zijn familie en zijn eigen leven.
Het leek erop dat de regisseur
de overtuiging heeft dat verdriet
alleen aanvaardbaar gespeeld
kan worden als er veel gesnikt
wordt, dat kwaadheid met ge
schreeuw gepaard gaat en dat
er bij inspanning veel en hard
gehijgd moet worden.
Het is spijtig dat een produkt
waaraan je duidelijk kunt zien
dat er met veel toewijding aan
gewerkt is, door gebrek aan lijn
slechts met veel moeite kan
boeien. En dan is drie-en-een-
half uur voor het publiek een
lange zit.
Veel gehuil, geschreeuw en
gehijg, dat zijn de ingrediënten
van de Hamlet waarmee het
Centraal Wassenaars Theater
Gezelschap het culturele sei
zoen opende. Het beroemde
Shakespeare-drama waarin
Hamlet, de prins van Denemar
ken, de dood van zijn vader
wreekt, was voor de gelegen
heid in een modem jasje gesto
ken. Dat gold in letterlijke zin
voor de kostuums waarin vrolij
ke blauwe tinten de boventoon
voerden.
Was de modernisering op het
gebied van de vormgeving een
succes, de tekstaanpassingen
lieten te wensen over. Slechts
een gedeelte van de tekst- was
met een 'nieuwerwets' sausje
overgoten zodat er rare verhou
dingen ontstonden. Een Hamlet
die ach en wee klaagt, terwijl de
overige figuren in een eigentijds
Frans Weisz boycot Filmdagen
was.
De speelfilms die Weisz voor
vertoning terugtrekt, zijn naast
'Op Afbetaling' onder meer 'Het
Gangstermeisje', 'Leedver
maak', 'Zwoele Zomeravond' en
'Entrée Brussels'. De films zou
den te zien zijn in het kader van
het Kittv Courbois retrospectief
en het thema Theater en Film.
Nederlandse Filmdagen-di
recteur J. van Heijningen be
treurt de gang van zaken.
„Weisz benadeelt niet alleen
zichzelf maar ook het publiek
aldus Van Heijningen die de
zaak op korte termijn met de
betrokkenen wil bespreken.
De Nederlandse Filmdagen
worden van 23 september tot
en met 2 oktober gehouden.
Regisseur Frans Weisz wil niet
dat zijn speelfilms worden ge
toond tijdens de Nederlandse
Filmdagen (NFD) in Utrecht.
Dit uit protest tegen het besluit
van het NFD-bestuur om zijn
film 'Op Afbetaling' uit te slui
ten van deelname aan de Grote
Prijs van de Nederlandse Film,
Het Gouden Kalf.
'Op Afbetaling' mag niet mee
doen aan de competitie omdat
de film eerder dit jaar als serie
te zien was op televisie. Volgens
het onlangs vernieuwde regle
ment van de Filmdagen mag
een film uitsluitend meedingen
naar de Gouden Kalveren als hij
niet eerder op televisie te zien
BREEZANDDUK GPD
De dertig meter hoge hoog
spanningsmast die door de Alk-
maarse kunststichting Cargo
met 12.000 wittebroden was ge
vuld om te dienen als 'Natio
naal Geschenk aan de Zee', is
zaterdag in alle vroegte spoor
loos verdwenen. Het hele
bouwwerk op het werkeiland
Breezanddijk, halverwege de Af
sluitdijk, is met telekranen bin
nen zes uur afgebroken en, vol
gens omstanders, naar België
afgevoerd. Ook de barakken en
de broodbakkerij van waaruit
aan het project werd gewerkt
zijn verdwenen.
Tien bedrijven verleenden
onder geheimhouding mede
werking aan het transport. Het
beeld werd in gedemonteerde
vorm, de romp nog gevuld met
de broden, op open wagens
weggevoerd. De stichting wilde
de bestemming niet bekendma
ken en verder geen commen
taar geven.
Het project was sinds de start
in februari dit jaar fel omstre
den. Cargo wilde de mast ge
vuld met broden in zee laten af
zinken, om hem weer op te ha
len zodra het brood verteerd
was. De stichting kreeg echter
geen vergunning, omdat het ge
schenk het milieu te zeer zou
aantasten. Vervolgens wilde
Cargo de mast begraven. Dat
zou in de nacht van aanstaande
vrijdag op zaterdag hebben
moeten gebeuren, in een zand-
lichaam naast de dijk, maar
Rijkswaterstaat verbood ook dit,
vanwege 'waardevermindering
van de grond'. Uiteindelijk be
sloten de initiatiefnemers tot
een geruisloze aftocht.
Amsterdam Op de foto met de verleidelijke Lolita. Dat was moge
lijk tijdens de beeldende kunst manifestatie 'A Propos Portret', die
het afgelopen weekeinde in de Beurs van Berlage in Amsterdam
werd gehouden. foto an
OVEN VERSE °mag™"mn
WITTE MINI- ™rTEN
PUNTEN <2*>tuit:
hmrifwul'.
Ifï CTIIIfC
IVdlUINd BEKERl/tUTUt
ELDERS L6f IU ONS KOfRS l.W BIJ ONS
RODE KOOL, MAGER
WITTEK001. RUNDER.
KOOLRAAP GEHAKT
HEEL POND
EL0CRS 59 BU ONS. NU V00N SLECHTS
'SSB'
UIERS 1,03 SU ONS EL0ERSl.ro SU ONS ELDERS 55 IU ONS j NU VOOR SLECHTS
