House is uit, acid jazz 'in'
AVR wil ook een sloopstraat voor bruingoed
Data-archief
opent deuren
in Leiden
Het Gesprek van de Dag
BOUWPLANNEN?
Herfstbuien
Aantal gastgezinnen voor
Bosniërs groeit gestaag
RPD: Meer
woningen
bij grote
migratie
VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1992
17
DE BEZORGER
Nieuwe stroming in muziek
'Rond een uur of drie krijg ik de kriebels
Niets irriteert meer dan
een abonnement op een
krant te hebben om ver
volgens de krant een keer
niet in de brievenbus aan
te treffen. De krantenbe
zorger is onmisbaar, be
langrijker nog dan jour
nalisten die bij de krant
werken. Maar de belang
stelling voor het vak van
bezorger neemt af. Dat is
onder meer een gevolg
van het slechte imago.
Vandaar dat de krant een
actie houdt om het bla
zoen van bezorgers op te
poetsen in de verwachting
dat daarmee meer men
sen voor dat werk zullen
kiezen. Het motto: 'Zon
der nieuwe helden is de
krant nergens'.
Vrijdag 11 september is er
een landelijke bezorgers
dag. Journalisten, kan
toor- en grafisch perso
neel lopen dan een keer
mee met krantenbezor
gers om eens te proeven
welke ontberingen zij zich
moeten getroosten. In de
ze rubriek vertellen bezor
gers van deze krant alvast
wat zij zo leuk - of juist
niet - aan het werk vin
den.
MARCO VAN DER HOORN (19)
UIT SASSENHEIM
Een ding weet hij zeker: hij gaat
z'n wijlde verschrikkelijk mis
sen. Na bijna vijf jaar trouwe
dienst en slechts twee bezorg
klachten, bezorgt Marco van der
Hoom morgen voor de laatste
keer deze laant in de Sassen-
heimse wijk Koningspark. „Je
kunt het vergelijken met een
wekker. Rond een uur of drie
krijg ik die kriebels, dan moet ik
de kranten ophalen. Als ik straks
in dienst zit, zal ik ongetwijfeld
eraan denken dat iemand an
ders op dat moment mijn wijk
loopt."
Het bezorgen van de 75 kran
ten kost hem 45 minuten. „Dat
gaat dus redelijk snel. Zeker
wanneer ik mijn walkman op
heb, of nee, inmiddels is dat een
discman geworden. Voor een
deel betaald met de verdiensten
van het krantenlopen. Daar
naast heb ik van dat geld appa
ratuur gekocht voor het mixen
van muziek. Daar ben ik name
lijk helemaal gek van."
Wat Van der Hoom zeker gaat
missen zijn de contacten met
de klanten en met natuurlijk
meneer Vink, bij wie hij in de
Hoofdstraat altijd zijn kranten
ophaalt. „Na bijna vijf jaar gaan
de mensen je goed kennen. Als
ze je zien is het van: daar heb je
het Leidsch Dagblad. Het klinkt
misschien overdreven, maar ik
ben in die wijk kind aan huis.
Mensen achter het raam zwaai
en allemaal naar mij", zegt Van
der Hoom die onlangs zijn op
leiding electro-techniek aan de
KMBO met succes afrondde.
Rond de afgelopen jaarwisse
ling haalde hij ongeveer 300
gulden op. „Er was een heel
aardige kerel bij, die gaf in
plaats van geld een onbespeel-
de cassete. Heel origineel. Die
zag mij natuurlijk altijd met een
walkman op voorbij schuiven.
Ik heb vaak een bandje op met
mijn lievelingsmuzikant Jean-
Michel Jarre, daar ben ik hele
maal wezenloos van, dat loopt
heerlijk. Ook heb ik wel eens
een bandje met mijn eigen
mixen op, kan ik meteen luiste
ren wat er goed en wat er slecht
Ook voor Marco is slecht weer
een van de minpunten van het
krantenbezorgen. „Een lekke
band is natuurlijk een kleine
ramp, maar de regenbuien van
de laatste dagen zijn ook geen
pretje". En met een vies gezicht:
„Of neem nu die sneeuw van af
gelopen winter of die februari
stormen. Als je dan een krant
niet goed beetpakte, waaide die
direct alle Kanten op. Op dat
moment baal je, maar dan denk
ik meteen aan alle apparatuur
die ik thuis heb staan. Dan ga je
toch weer verder."
Ze zijn gekleed in pakken uit de
jaren twintig, zwart met een
krijtstreepje. Strakke witte over
hemden, zwart-witte schoenen
met gladde zolen. Slobbersok
ken. Met z'n tienen staan ze in
een kring en om de beurt geven
ze een kleine act. De muziek
waar ze op dansen heet acid
jazz, of beter: jazzdance. Een
nieuwe stroming in de muziek,
in Amsterdam dé trend. De mu
zieksoort verdringt ook in Lei
den langzaam maar zeker de
harde housemuziek. De dansers
in hun opvallende kleding zijn
in de Leidse regio echter nog
nauwelijks gesignaleerd.
Acid jazz is eigenlijk een rare
naam voor de muziek, vindt
Frans van der Heijde uit Voor
schoten, die bij de Free Record
Shop in Leiden werkt. Die naam
is afgeleid van acid house. Acid
jazz lijkt daar echter totaal niet
op. „Het is heel swingend,
OP NAAR VAN DER PLOEG!
Het vertrouwde adres voor:
RAMEN EN DEUREN,
WAND- EN PLAFONDBEKLEDING
SCHUIFPUIEN
SERRES. ETC.
Voor nieuwbouw en renovatie.
Uitgevoerd in onverwoestbaar
kunststot van het kwaliteitsmerk
deceuninck
Onderhoudsarm, leverbaar in
diverse kleuren, volledig
gegarandeerd en door onze
vakmensen perfect op maat
gemaakt. Het geheel voorzien van
Komo-cerlificiit.
Kom gewoon eens alles op uw
gemak bekijken. We geven u graag
uitgebreid advies.
KUNSTSTOF OM OP TE BOUWEN.
BI
E03 TbVbU
Fabriek en showroom:
De Lasso 60. Roetofarendsvwn,
tel 01713-15361 - telefax 01713-15202
deceunincK 0
apart. Je hoort veel saxofoons
en andere blaasinstrumenten,
vandaar acid jazz. 't Is heel
nieuw, jazzrockachtig", aldus
Van der Heijde. Eigenlijk valt de
nieuwe muzieksoort in twee de
len uiteen. Er zijn echt experi
mentele nummers, die vrijwel
geheel instrumentaal zijn. En er
is de wat toegankelijkere mu
ziek, melodieuze vocale platen,
die ook al de hitparades zijn
binnengedrongen
De tweede soort wordt vrij
veel gedraaid in discotheek Ho
tel de Ville aan de Leidse Bree-
straat, vertelt eigenaar Roel van
Akkeren. Tussen de andere mu
ziek door, maar ook wel exclu
sief, bijvoorbeeld op donder
dagavond. „Heel erg lekkere
muziek", vindt Van Akkeren
zelf. Hij heeft ook wel het idee
dat de nieuwe muzieksoort aan
slaat. Maar de platen moeten
niet te experimenteel zijn. „Die
onbekende nummers slaan niet
zo aan. Die zijn weer te moei
lijk. Dan hebben die muzikan
ten weer te veel zitten freaken."
Hij hoort zelf liever acid jazz
of jazzdance dan de harde hou
semuziek. De 'scheur- en piep-
platen' zijn trouwens nauwelijks
meer te horen in Hotel de Ville.
House is uit, beweert hij. On
danks dat het nummer 'Poing'
deze zomer hoog scoorde. .Af
schuwelijk", vindt Van Akkeren.
„Maar ja, wie kopen zulke pla
ten? Dat zijn de 13- en 14-jari-
gen, die vinden zoiets prach
tig-"
Extravagante types die er een
hele show van maken als ze
dansen op de nieuwe muziek
heeft Van Akkeren in Leiden
nog niet gezien. Hij heeft er wel
een verklaring voor. Opvallende
types zie je niet zo gauw in Lei
den, waar iedereen veel meer
op elkaar let dan in de hoofd
stad. Bovendien zijn het vooral
de wat oudere jongeren die ge
fascineerd zijn door jazzdance.
„En die rennen allemaal de stad
uit vanwege de vroege sluitings
tijden."
In een van de cd-bakken van
de Free Record Shop staat een
zielig wit kartonnen bordje.
'Acid jazz', is er met een rode
viltstift opgeschreven. Erachter
staan tien cd'tjes. „Van de een
op de andere dag kwam er meer
vraag naar", zegt filiaalhouder
Richard Mansveld. „De muziek
soort is moeilijk thuis te bren
gen, het is geen pop en het valt
niet onder jazz. Dus hebben we
maar een apart vakje gemaakt."
Volgens Mansveld zijn het
vooral jongeren tussen de 20 en
30 jaar die de 'lekkere relaxte
muziek' kopen. Vandaar ook
dat er geen sprake is van een
explosie rond acid jazz, maar
dat het geleidelijk aan steeds
populairder wordt. „Jonger pu
bliek reageert veel explosiever
op een nieuwe trend. Boven
dien wordt het op de radio ab
soluut niet gepushed."
Desondanks voorspelt zijn
collega Van der Heijde dat de
nieuwe stijl echt gaat doorzet
ten. „Er komt veel uit op het
Talking Loud-label, dat veel
acid jazz uitgeeft. Het is muziek
die je thuis ook kunt draaien. Ik
denk niet dat de echte jazzlief
hebber het mooi vindt. Ik vind
het wel mooi. Het is niet zo een
tonig, er zit meer in dan in hou
se. Ik zou wel naar een disco
theek willen waar ze alleen deze
soort muziek draaien. Jammer,
dat je die bijna niet hebt."
JANET VAN PUK»
Bij de wisseling der seizoenen
ondergaan mensen ook veran
deringen. Dat verschijnsel is
vooral bekend bij het vallen van
de bladeren, de intrede van de
herfst. Sommigen worden som
ber, melancholiek. Anderen
krijgen daardoor juist weer zin
in lange strandwandelingen,
lekker uitwaaien in een najaars
storm. Wij van 'Het gesprek van
de dag' willen weten welke ver
andering u ondergaat wanneer
de zomer op zijn einde loopt en
de herfst zich aankondigt. Ook
zijn wij benieuwd naar de ver
anderingen die u bij mensen
om u heen waarneemt.
Schroom niet te schrijven naar
of te bellen naar 'Het gesprek
van de dag', Postbus 54, 2300
AB Leiden, tel: 071-161440.
Het aantal families dat zich als gastgezin opgeeft voor de opvang
van Bosnische vluchtelingen, groeit gestaag. Sinds het begin van
deze week zijn er in de Leidse regio weer 17 bijgekomen. Het totaal
voor dit gebied is hiermee volgens Vluchtelingenwerk in Amster
dam op 98 gekomen. Koplopers zijn de gemeenten Leiden (23),
Alphen aan den Rijn (21), Rijnsburg (8), Sassenheim (8), Katwijk
(7), Leiderdorp (7), Noordwijk (5) en Voorschoten (5).
Volgens een woordvoerster van Vluchtelingenwerk wordt binnen
twee weken in Leiden een voorlichtingsavond belegd. Daar vertel
len medewerkers over de achtergronden van de actie, aan welke
voorwaarden gastgezinnen moeten voldoen en welke afspraken er
met de ontheemden worden gemaakt. Wanneer een familie dan
nog steeds als gastgezin wil fungeren, kan een formulier worden in
gevuld voor een definitieve aanmelding. Zij krijgen daarna bezoek
van medewerkers van Vluchtelingenwerk, die bekijken hoe de huis
vesting is. Volgens de stichting is nog geen zinnig woord te zeggen
over de termijn waarop de eerste Bosniërs bij de gezinnen kunnen
intrekken. Daarover komt verder overleg met het ministerie van
WVC.
DEN HAAG ANP
Als de migratie blijft toene
men, kan dat ertoe leiden dat
tot het jaar 2015 in de Rand
stad 200.000 extra woningen
moeten worden gebouwd.
Dit is één van de uitkomsten
van de verkenningen van de
Rijksplanologische Dienst
(RPD) in het gisteren ver
schenen jaarboek 'Ruimtelij
ke Verkenningen 1992'.
De dienst gaat er van uit
dat in 2050 de bevolking is
toegenomen tot 20 miljoen
mensen. „Het is de vraag of
een dergelijke bevolkingsom
vang toelaatbaar is. In 1965
werd voor het jaar 2000 met
zo'n inwonertal rekening ge
houden.
Toen werd zo'n inwonertal
rond de eeuwwisseling on
aanvaardbaar geacht, mits de
bevolking beter gespreid zou
wordenaldus de Rijkspla
nologische Dienst.
De planologische dienst
verkent jaarlijks een aantal
ontwikkelingen dat van be
lang is voor de toekomstige
ruimtelijke ordening. Mr J.
Kroese, hoofd van de Rijks
planologische Dienst, zei bij
de presentatie van het rap
port: „De spanning die nu al
ligt op het Groene Hart zal
hierdoor alleen nog maar
Kroese onderstreept dat
beleidsmakers daarom keu
zes zullen moeten maken
zoals de vierde nota over de
ruimtelijke ordening aan
geeft. De nota gaat uit van
concentratie van bebouwing
rond de steden en behoud
van het Groene Hart.
Ook in Gelderland en Bra
bant zou de druk om te bou
wen kunnen toenemen. De
Leidse regio en de Duin- en
Bollenstreek worden in dit
rijtje niet genoemd. Wel zou
de Haarlemmermeer een
grotere bouwlocatie kunnen
zijn.
Treinverkeer
'Historici zijn erg langzaam met computers'
een preventieprogramma suc
ces kan hebben. Proefdraaien
met een aangepaste Ameri
kaanse methode wees uit dat
een preventieprogramma ge
richt op de leerlingen alléén,
weinig zin heeft. Ook dè ouders
moeten hierin worden betrok
ken.
De Afvalverwerking Rijnmond
(AVR) wil naast een sloopstraat
voor koelkasten ook een derge
lijke installatie bouwen voor het
zogenaamde bruingoed als tv's,
radio's en computers. De nieu
we recyclingsfabriek, waarnaar
op dit moment een haalbaar
heids- en technische studie
wordt gehouden, gaat tussen de
vijf en tien miljoen gulden kos
ten. De AVR gaat uit van een
voldoende aanbod van afge
dankte apparatuur. Per jaar
worden er in ons land alleen al
800.000 tv's afgedankt.
De Gevulei, het samenwer
kingsverband van gemeenten in
deze regio voor de verwerking
van afval, is bijzonder ingeno
men met het idee. Oude tv's en
radio's die bij het grof vuil wor
den neergezet, worden nu ver
nietigd, veelal door de VAM in
Drente. Hergebruik van (delen
van) deze apparaten bespaart
afval.
Beleidsmedewerker van de
gemeente Leiden, J. Goudsmit,
denkt dat het nog niet zo'n
vaart loopt met het aanbod van
computers. „Bedrijven wisselen
hun computers wel in, maar tot
nu toe heb ik nog nooit een
computer bij het grof vuil zien
staan."
Verwacht moet worden dat de
komende jaren, met het voor-
schriiden van de techniek,
steeds meer mensen van com
puterwisselen.
„En dan is het natuurlijk pri
ma dat de oude apparaten niet
allemaal op de afvalhoop te
recht komen."
ontregeld
UTRECHT ANP
Als gevolg van een blik
seminslag bij Woerden is
vanmorgen het treinverkeer
tussen Alphen en Utrecht
ernstig ontregeld geweest.
Reizigers moesten 'rekening
houden met vertragingen.
Het treinverkeer tussen
Utrecht en Gouda werd zelfs
gestaakt. Tussen Gouda en
Alphen aan den Rijn reden
daarom bussen.
In Woerden trof de bliksem
de beveiligingskast, waar
door geen veilige treinenloop
meer mogelijk was. Niet al
leen moest de treinenloop
gestaakt worden, ook het au
toverkeer in het centrum
raakte ontwricht, want de
cruciale verbinding 'oVer het
spoor' moest met de hand
bediend worden.
Preventie roken
enige dat helpt
LEIDEN
Leerlingen van een lagere be
roepsopleiding of de mavo ro
ken beduidend meer dan jonge
ren die een opleiding op hoger
niveau volgen. Steekt van alle
leerlingen van vwo of havo
slechts twee procent geregeld
een sigaret op, bij de lager-op-
geleide jongeren rookt bijna een
kwart. Jongens op lbo of mavo
lijken iets verstandiger dan mei
den: van de jongens rookt 16,7
procent tegenover 31 procent
bij het vrouwelijk deel van de
schooljeugd.
Een en ander blijkt uit een
onderzoek van de Leidse psy
chologe M. Chartrou. Uit haar
onderzoek blijkt dat de ouders
van 'lageropgeleiden' veel
meer roken dan de ouders van
vwo/havo-klantjes. Chartrou
ontdekte ook dat het effect van
stoppen- met - roken - program -
ma's zeer gering is. Ze heeft
daarom onderzocht in hoeverre
Niet langer speuren in dikke
dossiers met muf papier, maar
uren turen naar een beeld
scherm. Dat lijkt de toekomst
van het archief-onderzoek in
Nederland, dankzij de actvitei-
ten van het NHDA, het Neder
lands Historisch Data Archief.
Deze maand opent dit nationa
le instituut officieel de deuren
in Leiden. Het NHDA is een
centrum dat instellingen en in
dividuen wegwijs maakt in het
gebruik van de computer bij de
bestudering van de geschiede
nis. Voorlopig heeft het NHDA
onderdak gevonden bij de vak
groep geschiedenis van de Leid
se universiteit, gevestigd aan de
Doelensteeg.
„Historici zijn erg langzaam
met computers", vertelt de
Leidse historicus H. Tjalsma die
samen met vier vakgenoten al
enige tijd werkt aan de oprich
ting van het NHDA. „Vaak moe
ten we mensen helemaal weg
wijs maken, maar soms is een
simpel advies over de te gebrui
ken software genoeg."
Het data-archief van het insti
tuut is nog bescheiden, maar
breidt zich snel uit. In samen
werking met het Leidse ge
meente-archief heeft het NHDA
net een project afgerond, dat
bronnen voor de lokale ge
schiedschrijving via de compu
ter toegankelijk moet maken.
„Alle vonnissen uit de periode
1811-1838 van de 'rechtbank in
eerste aanleg' (te vergelijken
met de huidige arrondisse
mentsrechtbank) zijn in de
computer ingevoerd", vertelt
Tjalsma.
„Dat is interessant voor een
heleboel amateur-historici die
op het gemeente-archief onder
zoek doen naar hun voorou
ders. Vroeger moest je eindelo
ze mappen en lijsten door om
een naam te vinden, nu heb je
iemand met een druk op de
knop gevonden."
Ook voor professionele histo
rici kan dit gecomputeriseerde
archief interessant zijn, meent
de historicus. „Op de universi
teit kunnen wetenschappers ge
gevens uitsplitsen en analyse
ren: welke leeftijd en beroep
hadden veroordeelden, hoe
hoog was de strafmaat, welke
delicten werden voor de recht
bank gebracht?, dat soort za
ken."
Eerder werd al onderzoek ge
daan met behulp van gecom
puteriseerde gegevens naar
vonnissen uit de 17e en 18e
eeuw. Tjalsma: „Op een gege
ven moment zie je bijvoorbeeld
opeens een strenge vervolging
van homoseksuelen, die daarna
weer langzaam wegebt. Hoe
komt dat? Was er misschien een
strenge dominee neergestreken
die vanaf de kansel stemming
maakte, of zijn er andere oorza-
De Leidse historicus H. Tjalsma: „Vaak moeten we mensen helemaal wegwijs maken, maar soms is een simpel advies over de te gebruiken softwa
re genoeg." foto jan holvast
ken? Zo blijf je zoeken naar het
waarom van de gebeurtenis
sen."
On line
Het gecomputeriseerde archief
kan door particulieren vanuit de
luie stoel in de woonkamer wor
den gebruikt. Een pc met een
'on line' verbinding kan contact
maken met de centrale compu
ter van de universiteit. Daarin
heeft het NHDA een apart op-
slaggebied, waar in principe ie
dereen gegevens kan raadple
gen. Voorlopig is dat zelfs koste
loos. „Maar je weet natuurlijk
nooit hoe lang dat duurt", haast
Tjalsma zich te zeggen.
Het NHDA bewerkt historisch
materiaal zodanig dat het door
een computer gelezen' kan
worden. Dat wil zeggen dat er
gens een plaatje van wordt ge
maakt, dat vervolgens op een
beeldscherm van een computer
weergegeven kan worden. Voor
een groot deel is dat nog toe
komstmuziek. „Stel dat je in de
toekomst in een archief een
brief van Willem van Oranje wil
lezen, dan krijg je daar een
soort foto van op beeldscherm",
verklaart Tjalsma.
Het NHDA onderzoekt nog
welke software geschikt is voor
geschiedenis, maar een grote
doorbraak op korte termijn ver
wacht Tjalsma niet. „De banken
en de giro hebben apparaten
die alleen nog maar cijfers kun
nen lezen, handschrift is nog
veel te moeilijk. Kun je nagaan
hoe lang de weg nog is naar een
16e eeuwse tekst in computer
taal."
