Weer plannen voor railverbindingen
'Er zal veel liefde verloren gaan, meneer'
Naar de zon
Vakantieleed
of
vakantiepret
Het Gesprek van de Zomerdag
'Een pakje sigaretten
5,50 gulden? Het is wel
een ramp aan 't worden'
OF NAAR DE MAAN
Voorbereiding op rolletjes
De ene keer zit dé enige ster die het hotel
heeft in de badkamerspicgel, zoals de Leid-
se band Rubberen Robbie ooit zong. De
andere keer kom je op een vakantie in een
uithoek van Thailand je buurman tegen. Of
je wordt mee uit gevraagd door Julio Iglesi-
as. Gebeurtenissen die een vakantie onver
getelijk makten, in,vele ppzicluen.
Wij willen weten wélke bizarre, vrolijke
en nare avonturen onze lezers op hun rei-
zen deze zomer meemaken. Ook zijn wij
geïnteresseerd in toepasselijke foto's.
Schroom niet te schrijven of te bellen naar
'Het Gesprek van de Zomerdag', Postbus
54,2300 AB Leiden, tel: 071 - 161440.
'DINSDAG 18 AUGUSTUS 1992
Drie sigaretten heeft hij reeds
opgerookt als hij op maandag
ochtend een landelijk ochtend
blad onder ogen krijgt. Oef. wat
brengt de eerste dag van de
nieuwe werkweek slecht
nieuws. ,,Een pakje sigaretten 5
gulden 50?Tééring!"
De 30-jarige Leidenaar rookt
negen a tien pakjes per week.
Een pakje wordt volgend jaar
veertig cent duurder. Maar
stoppen, nee: „Ik denk het niet.
Ik krijg alleen wat hogere vaste
lasten."
Psycholoog Daan van Knippen
berg kijkt niet vreemd op van
deze reactie. De menselijke
geest van de gemiddelde roker
zit nu eenmaal zo in elkaar dat
die zich niet zal laten afschrik
ken door prijsverhogingen. Het
enige wat kan helpen zijn rook
verboden.
Want de meeste mensen roken
puur uit gewoonte, weet de Lei
denaar. Ze denken niet na, zo
van: zal ik deze wel of niet op
steken? „Het gaat vanzelf en
daarom hebben voorlichtings
campagnes over de gevaren van
roken ook niet zo veel zin. Be
halve voor mensen die nog niet
roken", aldus Van Knippenberg.
Als mensen voor het eerst de
hogere prijs moeten betalen
voor een pakje sigaretten, zullen
ze wel heel even nadenken, ver
wacht hij. „En dan nemen ze
onbewust of bewust het besluit
om door te roken. Dat is het he
le effect."
„Het is wel een ramp aan het
worden, hè", verzucht Lia Baar,
eigenaresse van Het Havana-
huis aan de Leidse Apothekers-
dijk. Toch heeft ze deze maan
dag nog niet zoveel klanten ho
ren mopperen over de nieuw
prijsverhoging van tabak. „Ge
lukkig niet. Maar ja, als ze een
maal weer meer moeten beta
len dan schrikken ze zich rot.
Dan willen ze stoppen, maar
dat gaat ook niet."
Het is druk in de zaak en Baar
verwacht dat dat ook wel zo zal
blijven. „De prijs gaat de laatste
tijd steeds omhoogen tot nog
toe blijven flë méiiseri gewootl
roken. Volgens mij wordt het
aantal rokers ook na deze nieu
we prijsverhoging niet minder."
Lia Baar is er blij om, de Leidse
huisarts B. Crul betreurt het. De
een z'n brood is immers de an
der z'n dood. „Ik denk niet dat
een prijsverhoging zal helpen",
zegt de dokter, die enige jaren
geleden bekendheid verwierf
vanwege zijn verbeten maar
vergeefse actie tegen de grote
reclamezuil van Marlboro op de
Plesmanlaan.
Hij moet eigenlijk een 'beetje
lachen' om de aangekondigde
prijsverhoging. Die heeft hele
maal niet tot doel het aantal ro
kers te verminderen. „Het is al
leen maar om de schatkist te
vullen."
Nog steeds is hij ervan over
tuigd dat het verbieden van ta
baksreclame meer zoden aan de
dijk zet dan het verhogen van
de prijs van sigaretten en shag.
Het beleid van de regering
noemt hij hypocriet, want de si-
garettenfabrikanten krijgen nog
steeds volop de gelegenheid om
vooral jongeren te laten weten
dat het stoer is om te roken, en
sportief.
Crul: „Als je dat imago er af
krijgt, dan zullen minder jonge
ren gaan roken. Maar Neder
land is een van de weinige lan
den waar tabaksreclame nog
niet verboden is. Nederland
verdient er een heleboel aan,
het grootste gedeelte van de si
garetten die hier worden ge
maakt is bestemd voor de ex
port. Het ministerie van econo
mische zaken staat lijnrecht te
genover het departement van
volksgezondheid. Maar minister
Andriessen is zelf ook een er
kend roker. Die wil de rokers
geen strobreed in de weg leg
gen."
Rokers moeten het geld dat ze
vooreen pakje sigaretten uitge
ven eigenlijk in een apart potje
doen, vindt de huisarts. .Als ze
dan een jaar geen sigaretten ko
pen, kunnen ze van dat geld op
vakantie."
Vlak voor de praktijk van Crul,
op het Noordeindeplein, staat
W. de Graaf een sigaretje te ro
ken. „Ik doe al jaren mijn best
om te stoppen, maar het lukt
niet erg", vertelt de 62-jarige
Leidenaar, die vanaf zijn zes
tiende jaar zo'n 25 sigaretten
per dag opsteekt. De prijsverho
ging zal hem niet van het roken
afhelpen, verwacht hij. „Ik denk
dat ik ze gewoon blijf kopen. Of
het moet zo ver komen dat ik
mijn eten ervoor moet laten
staan. Maar dat is nog niet het
geval."
Ook D^Gfa&fhëèft weinig
de woorden over voor het rege
ringsbeleid. „Eerst wordt het de
automobilist onmogelijk ge
maakt om auto te rijden en nu
gaan ze de roker aanpakken. Ik
vind het een beetje absurd en
mensen gaan er echt niet min
der om roken. Je ziet het aan de
drank. Vroeger kostte een fles
jenever een paar gulden en nu
moet je er 20 gulden voor beta
len. Maar er is nog nooit zo veel
gedronken als tegenwoordig."
JANET VAN PUK»
Rokers en niet-rokers over het rook\>erbod in stoptreinen
VAKANTIEPERIKELEN
'Die wervelwind koos
slachtoffers zelf uit'
Ron van den Broek uit Leider
dorp ging met zijn vrouw en
drie kinderen van elf, tien en
zes jaar naar Frankrijk, kam
peren aan de Loire bij Saumur.
„We hadden een tent gehuurd
via Eurocamp. We doen dat al
jaren, het zijn mooie grote ten
ten. Op een avond zagen we on
weer aankomen, niks om ons
ongerust over te maken, we
kamperen wel vaker. Maar het
was toch net alsof ik een be
paald voorgevoel had, want ik
heb nog wel de autosleutels bij
me gestoken.
Op een gegeven moment kwam
er een enorme stroom water de
tent binnen, zoiets had ik nog
nooit gezien. Terwijl mijn
vrouw de tent vasthield, heb ik
de kinderen uit bed gehaald. De
jongste was helemaal niet bang,
die keek me aan met een blik
van 'papa lost dit wel op'; Ter
wijl ik bezig was de schoenen
van de kinderen aan te trekken,
hoorde ik een gil en zag ik dat
mijn vrouw over me heen vloog.
Ik heb eerst de kinderen in de
auto gezet en ben toen naar
m'n vrouw op zoek gegaan. Die
was gelukkig zelf weer overeind
gekrabbeld. Die heeft er wel een
gekneusde nekwervel aan over
gehouden, maar dat is nu bijna
over. Ze had ook een shock,
want van het hele voorval kan
ze zich niets herinneren.
De mensen spraken later van
een kleine tyfoon, het was in
een minuut voorbij. Het bleef
verder wel noodweer, maar er
stond niet meer zo'n zware
wind. Wat je op die camping
zag kun je niet beschrijven. Er
lagen twee tenten in een ravijn,
maar aan de andere kant was de
tent naast de onze volledig on
beschadigd. Het leek er op alsof
die wervelwind heel willekeurig
op de camping z'n slachtoffers
heeft uitgekozen.
Ik heb die nacht m'n spullen
bij elkaar gezocht. Het trai
ningspak van m'n zoontje lag
300 meter verderop. We kregen
de volgende dag wel de moge
lijkheid om nog een week op
een camping in de buurt te
staan, maar we zijn toch maar
naar huis gegaan. Op zo'n mo
ment voel je je maar op een
plek veilig en dat is thuis.
In eerste instantie denk je dat
je nooit meer gaat kamperen.
Maar als je het later relativeert,
denk je dat het wel heel erg toe
vallig zou zijn als dit je nog eens
zou overkomen. Volgend jaar
zal het in elk geval nog wel geen
camping worden, we zoeken
iets wat meer aard - en nagelvast
j Uit is het, voorgoed uit, met de
blauwe walm van zware shag in
j stoptreinen, met het pittige aro-
j ma van de Gauloises, de Cabal-
lero's en de Marlboro's. Weg de
edele geur van de bolknak, die
van zo menig dunne onderlip
een vriendelijk dikke heeft ge
maakt. Alle asbakken in de
rookcoupé'svan stoptreinen
zullen binnenkort door de NS
worden verwijderd. Roken mag
dan niet meer.
Een gezonde zaak? Volgens ve
len wel. Maar ook een brutale
inperking van de individuele
vrijheid, vinden sommige ro
kers. Zij voorspellen nu al een
ongebreideld roken op de wc's.
Anderen leggen zich er maar bij
neer, een beetje droevig. Zoals
meneer Van Stipriaan uit Den
Haag: 'Ach, er zal zoveel liefde
verloren gaan, meneer. 'Heb je
een vuurtje voor me?' was
dat niet een van de beste ma
nieren om met het meisje van je
dromen in contact te komen,
om boven een vlammetje even
in eikaars ogen te kunnen kij
ken?'
Rokers. Op het NS-station in
Leiden lopen er nog genoeg.
Hup, de gloeiende puntjes ach
terna en erachter aan de stop
trein in naar Utrecht. Meneer
Gordijn uit Alphen aan den Rijn
zit naast zijn vrouw een siga
retje te roken. „Wat zegt U, mag
dat binnenkort niet meer? Dat is
dan een zeer, zeer slechte zaak.
Ze moeten iedereen eens in zijn
waarde laten. Als er geen rouk-
coupé's meer komen, dan ga ik
niet meer met de trein. Zo een
voudig ligt dat."
Een ferm standpunt. Rechten
student Heslenfeld, die op weg
is naar Utrecht, kan zich er wel
in vinden. Hij vindt de maatre
gel een pregnant voorbeeld van
'negatieve discriminatie'. „Dit
doet mij toch wel héél sterk
denken aan Vadertje Staat die
wel even alles voor ons zal rege
len. Krijgen we straks in de ca-
fé's ook alcoholvrije secties?
Kijk, rokers moeten rekening
houden met niet-rokers, dat is
normaal. Maar dit vind ik ex
treem."
'We lossen het samen wel op',
'We komen er samen wel uit',
'Roken moet kunnen', zeggen
de affiches op de stations. Maar
kennelijk ziet de NS niks in een
goede verstandhouding tussen
roker en niet-roker. Onder een
van die affiches zit een meneer
uit Voorhout. „Laten ze maar
op de perrons gaan roken", zegt
hij. „Maar ja, aan de andere
kant: wat is de volgende stap?
Gaan ze straks het zingen en
fluiten op straat ook verbieden?
Ik rook zelf een stevig sigaretje,
liefst bij een potje bier. Mijn
vrouw zit altijd te mopperen dat
haar gordijnen zo geel worden
van de rook. Daar erger ik me
wel eens aan. Dan verlang ik
wel eens terug naar tijden waar
in de toeback nog vrolijk smeul
de in de Goudse pijpen, 't Is
geen man die niet rooken kan,
zeiden die jongens van Johan
de Witt. Toen had je als roker
nog enige standing"
Conducteur van Empel hoe
kan het ook anders vindt de
maatregel van de NS een goede.
„Echt, het staat hier soms zo
blauw van de rook, daar sla je
steil van achterover. En daar
hebben de mensen altijd last
van, hoe dan ook. Ik ben zelf
een roker, maar wat moet dat
moet."
Tijdens onze terugreis reageert
een collega van Van Empel
nogal aangebrand op onze po
gingen reizigers aan te spreken.
„Weet u dat u eerst schriftelijk
toestemming bij de NS moet
aanvragen voor dit soort ge
sprekken?" Nee, dat weten we
niet. En we willen ook niet één
keer per maand een krant ma
ken maar het liefst vijf dagen in
de week.
Maar we hadden het over de ro
kers. Volgens meneer Van
Nood, die leeft in een woonge
meenschap in Groningen, pro
beert de roker telkens zijn terri
torium te verruimen. „Kijk als
ze een apart hokje zouden ma
ken voor rokers, dat kan. Maar
ook bij de rookcoupé's zie je dat
ze telkens de grenzen gaan ver
leggen. We hebben dat in onze
woongemeenschap ook gehad.
Eerst mochten ze alleen in de
serre roken. Maar al gauw zag je
dat ze ook al met één voet in de
keuken gingen staan. Dat be
doel ik. Nu is het bij ons zo dat
er alleen nog buiten gerookt
mag worden. Je hebt nu echt
twee groepen gekregen. Dat wil
den sommigen niet en daardoor
zijn ze minder gaan roken.
Maar je hoort bij ons mensen
nog wel eens zeggen: 'Ga je mee
even gezellig een sigaretje roken
in de regen'.".
De 72-jarige heer Borsboom
kan zich behoorlijk kwaad ma
ken over deze maatregel. „Weet
je wat ze eens moeten verbie
den in de trein? Die vieze, op
dringerige, luchtjes van dames.
Dat is niet om uit te houden
soms. Als ze het roken aanpak
ken, moeten ze dat ook eens
doen."
Sportschoolhouder Aad van der
Luit kwam enige dagen geleden
ter redactie met een aardige
anekdote. In een stoptrein had
hij naast een oude man gezeten
die een sigaar zat te paffen.
'U mag hier niet roken, me
neer', zei Van der Luit. 'En bo
vendien is het ook nog erg on
gezond'.
'O, ja', zei de oude man, 'mijn
vader is anders toch maar mooi
94 geworden'.
'Rookte die net zoveel als u?',
vroeg de sportschoolhouder.
'Nee. dat niet', antwoordde de
oude baas, 'maar hij bemoeide
zich nergens mee'.
CEESVAN HOORE»
Meneer Gordijn uit Alphen aan den Rijn: 'Ze moeten iedereen eens in zijn waarde laten'.
FOTO HENK BOUWMAN
-V* *W. '<L
leiden Menigeen heeft de zomer nog in zijn hoofd, maar dit meisje denkt al weer volop a
zich voor op het komende langlauf-seizoen. Voorlopig gaat alles nog op rolletjes.
AGENDA
Provincie moet 20 miljoen bezuinigen
DINSDAG 18 AUGUSTUS
Sjoelen bi| Speeltuin'
•r-sioelbak, o'g Café de Spons. Korte
it Blaaskapel De Zeedorper V
fdsvaat'96. aanvang
rtt/oSoefi-Tempelom 19 30
DEN HAAG PAUL VAN DER KOOU
Hoewel de provincie de komen
de drie jaar 20 miljoen gulden
moet bezuinigen, heeft het da
gelijks bestuur net als vorig jaar
tien miljoen gulden 'gevonden'
voor nieuwe plannen. Dat blijkt
uit de provinciale begroting
voor 1993, die vandaag is gepre
senteerd door Gedeputeerde
Staten.
Het 'nieuwe' geld is vooral
bedoeld voor milieumaatrege
len. nieuwe recreatiemogelijk
heden, natuur en landschap,
zorgvoorzieningen en verkeer
en vervoer. Alleen het komend
jaar al is een half miljoen extra
gereserveerd voor een betere
doorstroming van het openbaar
vervoer in de provincie.
Hoog op de prioriteitenlijst
staan een hoogwaardige railver
binding tussen Zoetermeer en
Leiden en een studie naar zo'n
verbinding tussen Katwijk en
Noordwijk enerzijds en Leiden-
/Den Haag anderzijds. Een bos
bij Benthuizen/Zoetermeer-
oost is een belangrijk actiepunt
in de Bosnota. Een projectgroep
is ingesteld om het project, dat
in verschillende rijksnota's
wordt genoemd, panklaar te
maken.
Van de tien miljoen voor
nieuwe plannen komt zes mil
joen uit verschuivingen en vier
miljoen uit een verhoging van
provinciale belastingen. In 1994
moet nog eens negen miljoen
naar het potje nieuw beleid
vloeien.
Waar het de bezuinigingen
betreft wil de provincie het ko
mende jaar al zes (van de twin
tig) miljoen 'binnenhalen'. Las
tenverzwaringen moet nog eens
vijf miljoen opleveren. Zo zal
een automobilist in 1993 èn in
1994 gemiddeld twee gulden
meer aan provinciale opcenten
kwijt zijn, terwijl ook de groei
van het aantal auto's voor extra
inkomsten moet zorgen.
Voor milieuvergunningen,
aanlegsteigers en uithangbor
den moeten burgers en zakenlui
dieper in de buidel
tasten.
Bezuinigen doet de provincie
vooral door tientallen formatie
plaatsen te schrappen en mil
joenen minder uit te geven aan,
onder meer. het onderhoud van
wegen en fietspaden en culture
le en sociale zaken. De bezuini
gingen ziin nodig om de kortin
gen van het rijk te kunnen op
vangen.
