Baas viert vakantie,
bedrijf failliet
'Alles moest je
uitvechten via
juristen'
ZATERDAG 25 JULI 1992
Vragen en bedreigingen na ondergang van Coaxis uit Leiderdorp
-
De grootscheepse opening van het luxe Coaxis-pand aan de Leiderdorpse Elisabethhof, in januari
1989. Met een helikopter die de sleutel bracht. Het leek allemaal niet op te kunnen.
ARCHIEFFOTO HENK BOUWMAN
ZATERDAGS
BIJVOEGSEL
Bij ieder faillissement
rijzen vragen, maar bij
het Leiderdorpse
computerbedrijf Coaxis
zijn ze wel heel pikant.
Hoe kon
eigenaar!directeur C.
Brandt vakantie vieren
op Cyprus terwijl in
Leiderdorp de laatste
uren sloegen voor zijn
bedrijf? Hoe konden
vlak voor het
faillissement nog
mensen worden
aangenomen en
spullen verdwijnen met
een waarde van zeker
een half miljoen? En
wie forceerde na het
faillissement de
tussendeuren op een
bovenetage van het
super-de-luxe pand
aan de Leiderdorpse
Elisabethhof?
Het zijn vragen
waarop niemand het
antwoord weet, of wil
weten.
PAUL VAN DER KOOL)»
urator F.M. Wachter is er na drie
b weken speuren nog niet uit, op-
gehouden als hij wordt door 'ver
velende kleinigheden'. Zoals: van wie zijn de
autotelefoons in de lease-auto's en wie
maakt de toiletten schoon voor de overgeble
ven onderhuurders? Toch houdt hij er serieus
rekening mee daj een nader onderzoek nodig
is naar de gedragingen van oud-bestuurders
van Coaxis. In ieder geval mogen ze uitleggen
waarom alles 'imcompleet' was toen hij arri
veerde: „Veel apparatuur was weg en de ma
gazijnstellingen waren grotendeels leeg.
Overal lagen losse snoeren."' En wat de ver
meende inbraak na het faillissement betreft:
de curator heeft geen aangifte bij de politie
gedaan, maar dat betekent niet dat hij het
'erbij laat zitten'. De politie spreekt van 'een
vreemde zaak'.
Eigenaar/directeur Chr. P. Brandt wil best
wat licht op de zaak werpen, maar zit zelf ook
met vragen. De Koudekerker is er vooral be
nieuwd naar wie de belastingdienst heeft ver
teld dat zijn bedrijf uitstel van betaling zou
aanvragen. Want nu knevelden deurwaarders
zijn bedrijf op een moment dat het de vrije
hand nodig had bij het verkopen van twee
van de acht Coaxis-bedrijven.
De verkoop moest het miljoen opleveren
dat het bedrijf nodig had en volgens Brandt
waren de onderhandelingen bijna afgerond.
De curator is daar nooit iets van gebleken en
weet zelfs niet met welke partijen werd on
derhandeld.
Verbaasd
Hoe dan ook. Brandt lag twee dagen op het
strand in Cyprus en daar belden de achter
blijvers. Ze moesten uitstel van betaling aan
vragen omdat crediteuren geld wilden zien.
Vrijdagochtend 17 juli nam hij het vliegtuig
en 's middags arriveerde hij net voor de deur
waarders in zijn pand aan de Elisabethhof.
Verbaasd constateerde hij dat de magazij
nen opvallend leeg waren. Aan een reddings
poging dacht de teruggekeerde vakantiegan
ger niet eens. De bankrekening van zijn be
drijf bevatte nog geen dubbeltje, ontdekte
ook de bewindvoerder die de maandag daar
op werd toegewezen. ,rEr is zelfs geen geld
meer om de bewindvoerder of het personeel
te betalen. De kans dat Coaxis de schuldei
sers hun miljoenen kan terugbetalen, lijkt
dus nihil", merkte hij op over het bedrijf dat
uit drie poten bestond: technische service en
opleidingen, het verkopen van personal -
computers aan het midden- en kleinbedrijf
en het importeren en aan dealers leveren van
programma's en randapparatuur (als printers
en beeldschermen). De meeste van de 80
personeelsleden werkten in Leiderdorp, maar
er waren ook vestigingen in Utrecht, Breda
en Brussel.
Het faillissement was nog niet uitgesproken,
of de nieuwe initiatieven schoten als padde
stoelen uit de grond. Ook Brandt heeft weer
een nieuw bedrijfje, MacPoint/ServicePoint.
Vanuit het Alphense kantoorgebouw Rijn-
staete verzorgt hij met elf oud-Coaxis-mede-
werkers onderhoud en service van Apple-
computers. Ook wil MacPoint dit merk com
puters binnenkort verkopen aan eindgebrui
kers, net als Coaxis dat vroeger vanuit een
aantal Apple Centers deed.
Afgelopen maandag is het bedrijfje begon
nen, maar het eerste conflict dateert al van
vorige week. Tegen de regels in benaderde
Brandt klanten die vroeger werden bediend
door CompuTasc, een werkmaatschappij van
Coaxis (de onderhoudspoot). De klanten van
CompuTasc waren na het faillissement offi
cieel 'overgenomen' door het Engelse bedrijf
1CM. Brandt waarschuwde de cliënten dat ze
beter geen zaken kunnen doen met de Engel
sen. Want die zouden geen verstand van
Apple hebben en 'wanprestaties' leveren.
Toen de curator hiervan hoorde, heeft hij
Brandt verteld dat hij met zulke praktijken
buiten zijn boekje ging. Wat er verder ge
beurt. laat Wachter in het midden: dat is een
zaak van de advocaat van ICM.
Ondanks het telefoontje van de curator
blijft Brandt de Britten aanvallen: „De klan
ten zullen al snel inzien dat ze bij ICM niet
aan het goede adres zijn. Met je Citroen ga je
toch ook niet naar een Mercedes-dealer?"
De boude uitspraken doet hij vanuit de ju
te stoeltjes die zijn voorganger heeft achter
gelaten op de Alphense kantooretage. Het is
wel even wennen na de luxe van vroeger,
maar het kon niet anders. Om in deze moei
lijke tijden te overleven, moeten de kosten
omlaag. Bovendien is Brandt door het faillis
sement mooi van de miljoenenschuld af die
als een molensteen om de nek van zijn oude
bedrijf hing.
Volgens critici heeft Brandt hierop aange
stuurd.. Zelf heeft hij het over het einde van
een jongensdroom en een heel harde les: „Ik
heb de verkeerde mensen om me heen ver
zameld. directeuren te veel de vrije hand ge
geven."
Anderen
Kortom, het zijn de anderen die de fouten
hebben gemaakt. Hoewel hij 75 procent van
de aandelen bezat ('maar de winst stopte ik
nooit in eigen zak'), zou Brandt veel zaken
hebben gedelegeerd. „Met bankzaken hield
ik me al helemaal niet bezig", zegt hij. En:
„Ook ik heb me erover verbaasd dat anderen
vlak voor het faillissement nog mensen heb
ben aangenomen." Wie die anderen zijn. laat
hij in het midden. Hij heeft ze na zijn vakan
tie 'nog niet gesproken' en weet niet of hij dat
nog gaat doen: „De curator heeft ook een
taak."
Oud-directeur I. Terwisse gelooft niets van
dat delegeren. „Kent u Brandt? Nou, neemt u
maar van mij aan dat hij 99 procent van alle
beslissingen nam en neemt." In de Automa
tisering Gids beschuldigde hij Brandt van
wanbeleid, maar een weekje en enkele tele
foontjes later wil hij dat niet herhalen. Ook
de mensen die Brandt anoniem de inbraak in
de schoenen schuiven, weigeren dat tegen
over de politie te bevestigen.
„Het kwaad is echter al geschied", reageert
Brandt. „Mijn gezin staat bloot aan de ene
bedreiging na de andere." Telefoontjes 's
nachts, auto's met geblindeerde ramen die
overdag op zijn erf staan en heren die drei
gend heen en weer lopen voor zijn woning.
De politie heeft er nooit iets over gehoord,
maar als Brandt via zijn autotelefoon wordt
opgebeld blijkt zijn angst. „Wie heeft dat
nummer verdorie gegeven?", vraagt hij zich
af. „Ik praat niet met u als u dat niet zegt."
Uiteindelijk draait hij bij, maar in Alphen
komt een bezoeker pas zijn kantoor binnen
als hij een kaartje afgeeft.
Groei
Brandt begon twaalf jaar geleden aan zijn le
venswerk op een etage aan de Leidse Hoge-
woerd 166. Hij verkocht hier Apple-2 compu
ters met dubbele disc-drive. De 24-jarige
schoolverlater programmeerde ze zelf en be
zorgde er het eerste jaar vijftien thuis. Omzet:
300 000 gulden..
Concurrentie was er alleen van Vlasveld
aan de Morsweg en al snel begon de groei.
Eind 1982 werd het eenmansbedrijfje omge
zet in drie bv's. Een bv voor de verkoop (Al
Computers Nederland bv). een bv voor de
service en een soort moeder-bv (Coaxis
Complementary Services bv). Het totale
startkapitaal bedroeg 300.000 gulden en daar
kreeg Brandt alle aandelen voor. De vijfen
twintig procent die mede-aandeelhouders la
ter in handen kregen, waren nieuwe aande
len.
Via de Leidse Herengracht kwamen de bv's
van Brandt in 1985 terecht in een kantoor
pand boven de Leiderdorpse Winkelhof. In
januari 1989 volgde dé verhuizing naar een
geheel nieuw onderkomen aan de Leider
dorpse Elisabethhof. Dat pand had een aan-
neemsom van 7,4 miljoen en één van
Brandt's bv'tjes kocht het met volledige hy
potheek.
Over de opening wordt drie jaar na dato
nog immer nagepraat in Leiderdorp. Een he
likopter. getooid met de naam Coaxis, bracht
een reusachtige sleutel. Het vuurwerk was tot
ver in de regio te horen en voor de muziek te
kenden toppers als Pim Jacobs, Rita Reys èn
Pia Beek. Er werd zelfs een speciale Coaxis-cd
gemaakt met hun zoete klanken.
Begin
In interviews en in een paginagrote adverten
tie in de Telegraaf meldde Brandt dat dit nog
maar het begin was. Hij vond het niet vol
doende dat zijn bedrijf de grootste Apple-
dealer in Nederland was, maar wilde een nóg
groter marktaandeel. Waarom zou hij met 15
procent marktaandeel genoegen nemen als
30 procent ook zou kunnen, of het bij 40 mil
joen omzet laten als 130 miljoen ook kon?
Voor Apple zou men nög interessanter wor
den door de 'overname' van importeurs in
belangrijke Apple-landen als Engeland en
Frankrijk.
De oud-directeur van Apple Computers
Nederland, Terwisse, mocht de zo vurig ge
wenste uitbreidingen realiseren. En hij kocht
wat af. Apple Centers in Den Bosch, Breda en
Groningen, een distributiemaatschappij in
België. Het aantal personeelsleden groeide
tot 140.
Anderhalf jaar later verdween Terwisse van
het toneel. Volgens de man in kwestie stapte
hij op omdat eigenaar/directeur Brandt niet
langer wilde terugtreden en het düs niet mo
gelijk was om banken en andere geldschie
ters over de brug te laten komen: „Brandt
had namelijk nogal wat zakelijke relaties te
gen zich in het harnas gejaagd en zaken te
rooskleurig voorgeschilderd. Hij was niet ge
loofwaardig. We hebben hier 30 geldschieters
en vijf banken over de vloer gehad, maar er
hapte er maar één toe." Het was Multihouse-
oprichter Mulder, die voor miljoenen geld
leende en de nodige aandelen kocht.
Belabberd
Brandt ziet alles anders. Volgens hem hapten
financiers niet toe omdat de werkmaatschap
pijen onder Terwisse zulke belabberde resul
taten haalden in 1991: 5.5 miljoen gulden
verlies, na een miljoen winst in '89 en een
miljoen verlies in '90. Terwisse had volgens
Brandt gewoon slecht zaken gedaan: „Den
Bosch heb ik zelf moeten sluiten na een ver-
Advocaten, deurwaarders en incassobu
reaus. Wie zaken deed met zakenman C.P.
Brandt, eigenaar/directeur van de failliete
Leiderdorpse Coaxis-groep, kreeg vroeg of
laat met ze te maken. Althans, zo heet het
bij de Leiderdorpse Ondernemers Vereni
ging (LOV).
Niet voor niets raakte de club onmid
dellijk een bestuurslid kwijt toen Brandt
lid werd. Het bestuurslid, een autodealer,
had voor 1200 gulden een auto gerepa
reerd, van banden en een uitlaat voorzien.
Betalen deed Brandt pas nadat de recht
bank hem daartoe dwong, zo'n 2,5 jaar la
ter en 400 gulden minder. „Hij zei zelfs
dat hij geen relatie met ons had. ons niet
kende", kijkt de benadeelde terug. „Van
daar ook dat hij zijn instructies telefonisch
gaf. Heel sluw."
Nog geen jaar was Brandt lid of hij
stond al lijnrecht tegenover de voorzitter
van de LOV, die ook advocaat is. In die
hoedanigheid eiste deze dat Brandt zijn
belofte na zou komen en het bedrijfspand
van zijn cliënt zou kopen.
Brandt had zijn lidmaatschap nog niet
opgezegd, of het bestuur bepaalde dat hij
nooit meer lid mocht worden. Daarbij vie
len woorden als 'proleet'.
Voormalige onderhuurders van zijn
pand aan de Elisabethhof zijn niet minder
negatief over Brandt. „Het onderhoud was
prima, maar overleg was niet mogelijk.
Het was van: ik, de computergigant bepaal
wat hier gebeurt. En dat zei-ie dan het
liefst in aanwezigheid van velen. Alles
moest je via juristen uitvechten. Of het
nou om bordjes met je naam ging of om
kapotte lampjes."
Brandt doet de kritiek af als 'kinnesin
ne'. Zelf herinnert hij zich niet alles meer.
maar weet hij nog wel dat de LOV-voorzit-
ter als advocaat geen poot had om op te
staan: „Hij beweerde dat ik mondeling
overeenstemming had bereikt over de
aankoop van het bedrijfspand van zijn
cliënt. Maar dat sloeg nergens op. Drie
maanden later was die zaak trouwens fail
liet. Toen wist ik wel hoe laat het was".
„Als ik vertel dat de vorige LOV-voorzit-
ter naar de Antillen is gevlucht omdat zijn
bedrijfjes hier failliet gingen, geeft dat een
aardige indruk van het niveau van die on
dernemersclub", zo besluit hij venijnig.
Dat hij drie jaar na dato nog steeds niet
heeft afgerekend met de eigenaar van zijn
vorige kantoorpand, Nationale Nederlan
den, zou absoluut niet betekenen dat hij
'financieel onbetrouwbaar' is, zoals van
verscheidene kanten wordt betoogd. „Het
gaat er gewoon om dat ik 200.000 gulden
schade claim. Ik kreeg daar namelijk de
stank van het Chinese restaurant naar
binnen." Nationale Nederlanden ont
houdt zich van commentaar.
lies van 900.000 gulden in 1991, Groningen
draaide ook slecht en hebben we met 2.5 mil
joen gulden verlies doorverkocht. Op België
verloren we 1,9 miljoen." Ook moet niemand
volgens Brandt vergeten dat het toch al moei
lijker was geworden in de computerwereld,
waar de winstmarges al tijden onder flinke
druk staan door prijzenoorlogen.
1991 werd een vreemd jaar voor Coaxis.
Terwijl de kosten onverminderd waren afge
stemd op oneindige groei en expansie, kwam
het bedrijf uit op een fors verlies. Er werd
voor een tot twee miljoen bezuinigd door
geen Alfa Romeo's van 70.000 gulden meer te
leasen en meer zelf te doen. van reclame ma
ken tot koffie schenken. Ook werd er fors ge
sneden fn de te hoge salarissen. „Fr waren
mensen die 8000 gulden per maand kregen,
maar het niet terugverdienden verklaart
Brandt. Voor twaalf personeelsleden werd el
ders een andere baan gezocht door het be
drijf dat welgeteld één vakbondslid telt, het
geen de spraakzaamheid niet bevordert.
De Leiderdorpse Elisabethhof bleef de luxe
thuisbasis. Maar anders dan de curator, vindt
Brandt dat geen punt. „Zo duur was het daar
niet. Aan de Statendaalder betaalden we jaar
lijks 190 gulden per vierkante meter, aan de
Elisabethhof 250 gulden." Probleem was al
leen dat het personeel zo ongeveer zwom in
de vierkante meters.
Nieuwe klap
Begin dit jaar leek er een voorzichtig winstje
in te zitten, maar in mei en juni volgde een
nieuwe klap. Micro Totaal en Software Solu
tions verkochten geen software en randappa
ratuur meer en kwamen daardoor in de pro
blemen met de bank. Die schoot namelijk te
gen een forse rente geld voor tussen het mo
ment van de bestelling en afrekening.
Toch ontworstelden deze werkmaatschap
pijen zich het snelst aan het faillissement,
met twaalf oud-Coaxis-mensen èn het geld
van Mulder die ook Coaxis steunde. Tien an
deren begonnen een Apple Center in Zoeter-
meer, eveneens met Mulders geld. ICM kocht
voor de neus van Brandt de onderhoudspoot
uit de inboedel en nam vier personeelsleden
over. Andere oud-Coaxis-werknemers heb
ben plannen om in Utrecht verder te gaan
met een Apple Center en in het nieuwe be
drijfje van Brandt werken elf van zijn oud-
werknemers.
Zesendertig van de tachtig personeelsleden
van Coaxis weten inmiddels dus al weer wat
ze moeten gaan doen. Hoe het met de ande
ren. en met hun oude bedrijf verder moet is
nog een open vraag.
De eigenaar/directeur Chr. P. Brandt van de failliete Coaxis-groep, in een tijd (begin 1989) dat hij nog wilde poseren: „Ik heb de verkeerde mensen om me heen verzameld.
FOTO JACQUES ZORGMAN
