Leidsch
Dagblad
Nederland
wil Bosniërs
in huis
4
'Bonden en werkgevers uit
toezicht sociale zekerheid'
Japanners roosterden Javanen op een vuurtje
Amsterdam bomvol
Vers van de warme bakker
PIET KERKHOF
VAN ROYC.S.
ZATERDAG 15 AUGUSTUS 1992
OPGERICHT 1 MAART 1860
NR. 39930 LOSSE NUMMERS 1,50
Bush
2 Bush' handen 'jeuken'
om de strijd aan te
gaan met Clinton. Op de
Republikeinse Conventie
kan hij een begin maken
ZATERDAGS
BIJVOEGSEL
In de provincie Zeeland is
het worstelen om boven te
komen in de chaos aan
regels en wetten rond de
tweede (recreatiejwoning.
Het echtpaar Allard en
Hella Voute. „Als je weg
bent van deze aarde moet
de wereld er iets beter uit
zien."
De eerste opera over wiel
rennen: Fausto Coppi als
bron van inspiratie voor
theatermaker
George Brugmans.
De vereniging
Artsen Zonder Grenzen
bestaat 20 jaar. Een foto
expositie van tien fameuze
fotografen.
Vele vragen rond de onder
gang van het Leiderdorpse
computerbedrijf Coaxis
zijn nog niet beantwoord.
De passie van Johanna K.
uit Den Helder. Ooit trof de
politie haar woning aan als
een wapen-en
munitiedepot.
071-1407451
Sudanese jongens
'verdwenen'
uit YN-kamp
nairobi frans van den houdt
correspondent
se jongens verdwenen uit een
vluchtelingenkamp bij de grens
tussen beide landen. De VN-
vluchtelingenorganisatie UNH-
CR heeft een onderzoeksteam
naar het grensgebied gestuurd.
De vrees is dat de jóngens, alle
maal rond 18 jaar oud, zijn ge
ronseld door het Sudanese
volksbevrijdingsleger (SPLA).
Het SPLA ontkent echter ten
stelligste dat zij de jongens met
geweld heeft gerecruteerd.
De jongeren maakten deel uit
van een groep van 25.000
Sudanese vluchtelingen, onder
wie 12.000 jongens in de leeftijd
van 7 tot 18 jaar, die eind mei
naar Kenya kwamen en in een
kamp in Lokkichokio aan de
grens met Sudan werden onder
gebracht. De UNHCR begon
onlangs met het overplaatsen
van de vluchtelingen naar een
kamp in Kakuma, verder van de
grens vandaan. Bij aankomst in
het nieuwe kamp ontdekten
hulpverleners dat met name de
oudere jongens waren verdwe-
Het SPLA is al vaker in de nu
negen jaar oude burgeroorlog
beschuldigd van ronselpraktij
ken. De met geweld geworven
jongelui zouden worden opge
leid voor het SPLA-leger in spe
ciale kampen in Zuid-Sudan.
Amsterdam Amsterdam zit vol. Alle 30.000 plaat
sen in hotels, pensions en andere gelegenheden
zijn verhuurd, terwijl de toeristen blijven komen. En
dus zit er voor velen weinig anders op dan onder de
blote hemel te slapen, zoals hier bij het Centraal
Station. foto anp»
Ter Veld wil onafhankelijk toezicht om geld te besparen
den haag gpd-anp
Werkgevers en werknemers mo
gen zich niet meer bemoeien
met de uitvoering van de socia
le zekerheid. Staatssecretaris
Ter Veld van sociale zaken wil
een nieuw college van vijf ge
heel onafhankelijke personen in
het leven roepen dat de huidige
Toezichtkamer en de Sociale
Verzekeringsraad gaat vervan
gen. De FNV is fel tegen het
plan van Ter Veld, dat waar
schijnlijk binnen enkele weken
binnen het kabinet wordt be
sproken.
De Tweede Kamer dringt al
langer aan op een onafhankelijk
toezicht bij de uitvoering van
advisering, levering en begeleiding
door gekwalificeerde medewerkers.
Heemskerk De Jager
Administratieve Automatisering.
Noordwijk. tel. 01719-46566
fax. 01719-48547
sociale verzekeringen. Tot dit
jaar was dat voorbehouden aan
de sociale verzekeringsraad
(SVR), waarin werkgevers en
vakbonden een tweederde
meerderheid hadden. Onder
druk van de Kamer besloot de
SVR op 1 januari het toezicht
onder te brengen bij een specia
le Toezichtkamer met negen
tien leden. Werkgevers en vak
bonden kregen zes plaatsen:
een minderheid dus. Kort voor
de zomervakantie lieten alle
fracties in de Tweede Kamer
echter weten dat onvoldoende
te vinden. De Kamer gelooft dat
er behoorlijk wat geld te bespa
ren valt op de sociale zekerheid
als werkgevers en bonden daar
geen toezicht meer op houden.
De discussie heeft vooral een
impuls gekregen door de WAO-
Luchtvaartvete
3 De vete tussen Air Hol
land en Martinair is
nog niet opgelost. De
twee directeuren beschul
digen elkaar over en weer.
Irak
5 Oud-minister Van der
Stoel: Saddam Hussein
heeft lak aan Verenigde
Speciale telefoonlijn roodgloeiend
Nederland belt sinds de opening van een speciale tele
foonlijn (020-6880000) afgelopen donderdag massaal
naar Vluchtelingenwerk Nederland om hulp en woon
ruimte aan te bieden aan vluchtelingen uit het voormali
ge Joegoslavië. Op de eerste dag meldden zich direct al
duizend mensen aan, gisteren volgden er opnieuw drie
honderd.
Lubbers rekent
met snelle
interventie
Premier Lubbers houdt er re
kening mee dat Nederland op
korte termijn wordt gevraagd
een bijdrage te leveren aan
militaire actie in Bosnië-Her-
cegovina, mogelijk al in de
loop van de volgende week.
De premier zei dat gisteren
op zijn wekelijke persconfe
rentie in reactie op de donder
dagavond door de Veiligheids
raad van de Verenigde Naties
aanvaarde resolutie die de weg
vrijmaakt voor onder meer mi
litaire bescherming van hulp
konvooien. „Het is beter niet
te lijdzaam te zijn maar in ge
val van twijfel iets te doen",
merkte Lubbers op. Hij zei in
ieder geval te hopen dat het
niet maanden gaat duren.
Europa zou niet nog eens de
volgende conferentie over het
voormalige Joegoslavië moe
ten gaan zitten afwachten, al
dus Lubbers. Die conferentie
vindt eind deze maand plaats
in Londen.
amsterdam sander van veen
De meeste bellers bieden 1
korte of lange tijd
aan. Op de tweede plaats staan
de vrijwilligers die de vluchte
lingen wegwijs willen maken in
Nederland. Voor de rest bellen
mensen voor algemene inform-
tie, of geven Vluchtelingenwerk
een seintje dat ze een leeg
staand pand hebben gezien. De
organisatie zoekt vervolgens uit
wie de eigenaar is en of hij be
reid is zijn pand tijdelijk af te
staan voor de opvang van
vluchtelingen.
„Na de journaalbeelden
wordt het ineens razend druk",
aldus medewerker Wilfred Soe-
rel. „De meeste mensen reage
ren toch impulsief op de beel
den". Vluchtelingenwerk regi
streert voorlopig alleen maar.
Als het tot opvang komt, wor
den de gastgezinnen vooraf ter
dege geïnformeerd over de druk
die op een gezin wordt gelegd
als er plotseling een of meerde
re vluchtelingen in huis komen.
„Die mensen hebben een oor
log meegemaakt. Die willen dat
van zich afpraten of zitten apa
thisch in een hoekje", aldus
woordvoerder Jan Heerkens,
„Daar moet je mee om kunnen
gaan".
Hoeveel vluchtelingen naar
Nederland komen is tot nu toe
onduidelijk. Heerkens geeft toe
dat de gastgezinnen wellicht
overbodig kunnen zijn. „We
maken alleen maar een inven
tarisatie", stelt Heerkens. „In de
bestaande opvangcentra, kazer
nes, pensions en campings is
nog plaats voor ongeveer vijf
duizend vluchtelingen. Pas als
daar niemand meer kan worden
opgevangen komen de gastge
zinnen 'in the picture'".
„Het zijn vooral moeders met
kinderen die bellen dat ze nog
een slaapplaats over hebben",
meent medewerkster Moud
Struyfenberg. „Zelfs voor moe
ders met meerdere kinderen is
het absoluut geen probleem om
kwestie. De 'afspraak' tussen
werkgevers en bonden om de
WAO te gebruiken als afvloei
ingsregeling was mede mogelijk
omdat ze samen het toezicht op
de uitvoering van de sociale ze
kerheid hielden.
De FNV is fel tegen de plan
nen van Ter Veld. De vakcentra
le vreest dat de uitvoering van
de sociale zekerheid erdoor zal
verslechteren. Bij het kleinere
CNV zit men er minder mee. In
werkgeverskring is men niet ge
lukkig met de plannen. Vergro
ting van de overheidsinvloed is
geen garantie voor een beter
toezicht, stelt men daar. Boven
dien zou de pas opgerichte Toe
zichtkamer een reëlere kans
moeten krijgen zich te bewij-
Cairo» Met één hand aan het stuur en een grote
schaal met broden overeind blijven in het verkeer in
Cairo, waar het recht van de sterkste geldt. Deze
bakker presteert het tijdens het afleveren van zijn
waren bij de diverse verkooppunten in de Egypti
sche hoofdstad foto reuter
Haarlemmer Van Namen vond in 1950 botten op Nieuw-Guinea
haarlem piet arp
0P ALLE KINDERT-5HIRT5 KtNDEJORUIEN
K1NPCRBL0U3E5 KIMPERDRPEKEN
LEIDEN Haarlemmerweg 41
(bij Groenoordhallen) Tel.: 071-213222
Voor Haarlemmer Van Namen kwamen de berichten
over Japans kannibalisme in de Tweede Wereldoorlog
deze week niet als een verrassing. Tussen 1947 en 1956
stuitte hij als politieman op Nieuw-Guinea in het dis
trict Geelvinkbaai (nu Teluk Cendrawasih) op vele aan
wijzingen en verhalen over het eten van mensenvlees
door Japanse soldaten.
Zes kilometer ten zuiden van Nabire moeten veel
slachtoffers van de maaltijden begraven liggen, weet
hij. Zelf heeft hij daar een paar schedels aangetroffen
van mensen die volgens de Papoea's door de Japanners
waren opgegeten.
Volgens Van Namen zijn op Nieuw-Guinea vooral Ja
vanen gegeten. „Dat moeten er honderden zijn ge
weest." De Japanners hadden hen als slaaf meegeno
men, toen de keizerlijke soldaten begin 1945 voor de
Amerikanen vluchtten van hun basis bij Hollandia
(Jayapura) in het noorden naar de Etna-baai aan de
zuidkust. Dat was een tocht van meer dan duizend ki
lometer, dwars door jungle en moerassen, en over hoge
bergen. Na het passeren van de rivier Mamberamo
raakte het voedsel op, waarna de Japanners hun dra
gers maar verorberden
Over Japans kannibalisme hoorde Van Namen voor
het eerst in het district Vogelkop (Jazirah Doberai). Een
van zijn mensen, de Javaanse agent Beroh, vertelde het
hem in 1947. Beroh was zelf als slaaf door het oerwoud
meegevoerd, maar had het overleefd. „Op een avond,
toen ik iets wilde weten over cassave-tuintjes van de Ja
panners bij de boorputten van de Bataafse Petroleum
Maatschappij, vertelde Beroh me dat de Japanners
geen cassave, maar mensen aten: zijn Javaanse kame
raden. De Javanen konden niet weg, ze waren op
vreemd grondgebied. Als ze de bossen in zouden
vluchten, werden ze door de Papoea's gepakt."
De Papoea's hadden eveneens de naam kannibaal te
zijn, maar „aan de noordkant van Nieuw-Guinea, waar
de Japanners zaten, waren ze dat al lang niet meer.
Daar was iedereen bekeerd door zendelingen. Over
menseneten werd niet meer gepraat. Zulke praktijken
gebeurden alleen nog aan de zuidkant van het eiland".
Beroh vertelde Van Namen, dat de fitste Javanen tij-
ADVOCATEN
Rapenburg 55,
2311 GH Leiden.
Tel. (071) 122362
er nog vluchtelingen bij te ne-
Ondanks al deze hartverwar
mende telefoontjes, zijn er nog
steeds mensen die misbruik
maken van de situatie, vertelt.
„Gisteren had ik een kerel aan
de lijn die wilde dat de Joego
slaaf ook met zijn pitbull zou
spelen. Ik dacht eerst dat hij een
grapje maakte, maar hij meen
de het serieus. Die vent heb ik
dus niet genoteerd".
De inzamelingsactie op giro
777 van de Samenwerkende
Hulporganisaties heeft in een
week tijd bijna 9 ton opge
bracht. Een .hele goede start, al
dus een woordvoerder van het
Rode Kruis. Het gironummer is
geopend voor bijdragen aan de
hulpactie voor de vluchtelingen.
De publieke omroepen onder
steunen de inzamelingsactie
met spotjes op radio en televi-
HET WOORD IS AAN
Lichtenberg
Velen vergeten bij hun opvoeding
voor de hemel die voor de aarde.
VANDAAG
Binnenland
Buitenland-
Cultuur
Familieberichten4
Feiten en meningen2
Financiën24,25
Info16
Religie -
Sport-
Zaterdags bijvoegsel 29 t/m 35
HET WEER
Verwachting van het KNMI
voor vandaag:
Af en toe zon
Af en toe zon en in het noordoos
ten eerst nog kans op een bui.
Middagtemperatuur ongeveer 20
graden. Noordwesten wind, zwak
tot matig, rond kracht 3. In de loop
van de dag draaiend naar west tot
zuidwest.
'Duizenden zullen
sterven in winter
in Joegoslavië'
LONDEN AP
Duizenden mensen zullen de
komende winter in het vroegere
Joegoslavië overlijden. Vooral
ouderen en kleine kinderen zul
len niet opgewassen blijken te
gen de barre weeromstandighe
den die dan in het Balkan-land
heersen.
Dat zei gisteren de Britse me
dische deskundigde Sir Donald
Acheson na een rondreis door
Bosnië die hij voor de Wereld
Gezondheids Organisatie
(WHO) heeft gemaakt. Hij zei
geschokt te zijn door de vernie
lingen die een jaar burgeroorlog
hebben aangericht.
„De meeste gebouwen heb
ben geen ramen meer en de
medische voorzieningen zijn zo
schaars, dat de winter onvermij
delijk zijn tol zal eisen. Bejaar
den en kinderen zullen het eerst
sterven, maar het kunnen er
veel meer worden. De winters
in dit gebied zijn zeer streng",
aldus Acheson.
I
I
dens de tocht van Hollandia naar Nabire met hun zwa
re vracht voortdurend probeerden vóór de Japanners
uit te lopen. „Wie wegens uitputting achterbleef, werd
doodgemaakt en opgegeten."
Rond 1950 werkte Van Namen opnieuw in het Geel-
vinkbaai-district. „Bij de voet van het gebergte aan de
Wanggar-rivier, ten zuiden van het vliegveldje van Na
bire, hadden de Japanners een tijdje gewoond, voor ze
doorreisden naar de Etna-baai. Daar vond ik in de vel
den twee schedels en wat ribben van mensen. Geen an
dere botten. Ik vroeg aan de Papoea's wat dat was. Er
zijn hier veel Javanen door de Japanners opgegeten,
zeiden ze. Hoe ze die mensen aten? Die werden geroos
terd boven een vuurtje..."
Van Namen stelde verder geen onderzoek in. „Wat
moest ik? Ik kon met niemand overleggen. Ik had veel
andere, actuele zaken aan mijn hoofdTBovendien, ie
dereen wilde de oorlogsperiode liefst vergeten. En het
betrof Javanen. Die waren toen als nationalisten de vij
anden van de Hollanders. Niemand had belangstelling
voor wat ze hadden meegemaakt
Pagina 2: Japan ontkent zijn verleden.
Laidsch Dagblad I
twoordnummer 10050
2 300 VB Leiden
8 712141 400053