'Ik ben recht door zee, doe nooit geheimzinnig'
Erwin Koeman: 'Simpel spelen
is nu net het moeilijkste...'
Sport
VRIJDAG 14 AUGUSTUS 1992
N JOUSTRA AD VAN KAAM (CHEF) TIM BROUWER DE KONING
ROB ONDERWATER ROB V
Nieuwe bondscoach Dick Advocaat trekt bij Oranje de lijn-Michels door
Hij zit als een veldheer achter z'n bureau - de rug recht,
de borst breed vooruitgestoken. Daardoor, zo lijkt het,
toont Dick Advocaat net iets groter dan hij is. Z'n werk
kamer, een gezellige puinbak van pakweg tien bij zes,
ruikt naar voetbal en is een verademing vergeleken bij
die decadente vergaderzaal met lange, ovalen tafel, waar
Beatrix over de schouder van Rinus Michels meekeek als
hij het vaderlandse pennevolk in audiëntie ontving. De
bondscoach aan de ene kant van de tafel, jij aan de ande
re. Op slag bekroop je een gevoel van onderdanigheid.
ZEIST ALBERT GEESING
GPD VERSLAGGEVER
Daar was het meneer Michels,
nu is het Dick, óók de bonds
coach. Dat geldt niet alleen voor
z'n omgeving in Zeist, ook voor
het gros van de vaderlandse
voetbaljournalisten. Tenminste
zij die hem iets langer kennen
dan vandaag. Dan is hij de jovi
ale volksjongen uit de Haagse
Majubastraat. En, minstens zo
belangrijk, dat draagt hij ook
uit. Wars van grootspraak en
gewichtigdoenerij, doorgaans
recht voor z'n raap, hard en eer
lijk. Precies zoals hij voetbalde.
Het is een 'aardige kwalificatie'
van zijn persoon en karakter,
vindt hij.
Net als zijn bijnaam, de Klei
ne Generaal. Daar schuilt vol
gens hem geen kwaad achter.
Hij beschouwde het eerder al
eens als een compliment. „Met
klein wordt in dit verband niet
mijn lengte bedoeld, neem ik
aan. Het is de man naast Mi
chels, de echte generaal." Was.
Sinds enkele weken heeft Dick
Advocaat het alleen voor het
zeggen en bepaalt hij, en nie
mand anders, wie de komende
twee jaar het shirt van Oranje
draagt. Te beginnen op woens
dag 9 september in Eindhoven
tegen Italië. Het is zijn debuut
als zelfstandig bondscoach en
voor het Nederlands elftal de
eerste interland na het zo te
leurstellend verlopen EK in
Zweden.
Teleurstellend qua eindresul
taat, daarin kan Advocaat zich
wel vinden. „We hebben", zegt
hij, „een kans voor open doel
gemist. Doodzonde." Een et
maal eerder heeft Johan Cruijff
nog eens extra zout in de won
den gestrooid met zijn opmer
king dat 'Nederland voor de
tweede achtereenvolgende keer
op een groot toernooi voor
schut stond'. Advocaat negeert
de prikkel vanuit Odoorn. „Ie
der mens heeft het recht z'n
mening te geven, dus ook
Cruijff. Daar reageer ik niet op."
Het kan niet anders, of diep
in z'n hart moet Advocaat het
eens zijn met de kritiek van
Cruijff dat je van zulke goede
spelers meer had mogen ver
wachten dan ze in Zweden heb
ben laten zien. Desondanks laat
hij zich niet uit de tent lokken.
En kan, zegt-ie, 'moeilijk aange
ven waarom het tegen de Duit
sers wel lukte en het Neder
lands elftal tegen Denemarken
totaal niet in de wedstrijd zat'.
Stuiptrekking
Misschien was het wel de
laatste stuiptrekking van een
voetbalgeneratie, die fysiek en
geestelijk aan het eind van z'n
latijn is. De bondscoach rea
geert geprikkeld. „Spelers van
28, 29 jaar zijn in de kracht van
hun leven. Ik kan me niet voor
stellen dat die nu al op zijn. Ze
spelen elke week topvoetbal. Als
ze het in Spanje en Italië kun
nen opbrengen, moet dat in het
Nederlands elftal ook kunnen.
Ze willen nog graag voor het
Nederlands elftal spelen. Als het
anders was, had ik het wel ge
hoord. Ze kennen mijn tele
foonnummer. Maar behalve
van Van Tiggelen en Van Breu-
kelen heb ik geen enkele afmel
ding gekregen. Nee, ook niet
vanGullit."
Alles blijft dus bij het oude?
„De roep om verjonging is heel
aardig, maar dan zullen die jon
geren toch eerst moeten laten
zien dat ze beter zijn. Dat is in
mijn ogen nog niet het geval.
Een half jaar voor het EK riep de
buitenwacht dat het elftal oud
en versleten was, maar door een
goede voorbereiding met een
aantrekkelijke, gevaarlijke
speelstijl en met veel goals
draaide iedereen als een blad
aan de boom om. En riep ieder
een ineens dat we het kwalita
tief beste elftal hadden. Zo zie je
maar hoe snel het kan verande-
Wouters heeft voorlopig dus
niets te vrezen
„Jan heeft in de kwalificatie
wedstrijden het meest constant
gespeeld, dat schijnt iedereen te
De Generaal In gesprek met de Kleine Generaal. Inmiddels heeft Dick Advocaat de rol van Michels overgenomen. foto cor mulder/anp
zijn vergeten. In het begin van
het EK had hij conditioneel wat
moeite, maar gaandeweg het
toernooi bleek dat hij nog van
veel waarde kan zijn voor het
elftal. Mede gezien zijn karak
ter. Daarom had ik Van Breuke-
len er ook graag bij gehouden.
Hij heeft enorm veel ervaring en
is daarnaast een speler, die de
boel bij elkaar houdt. Hij stimu
leert anderen en is zelf heel fa
natiek."
Het riekt naar eerbied voor ge
vestigde namen en reputaties.
„Onzin. Ais wij, de technische
staf, vinden dat een jongere
speler beter in vorm is, dan
staat-ie er gewoon in. Zo simpel
is dat. Het is beslist niet zo dat
wij bewust voor de oudere spe
lers kiezen, wij kiezen voor de
besten. Voor spelers die in vorm
zijn. Het is duidelijk dat ieder
een in het Nederlands elftal
moet presteren. Daar wordt
naar gekeken. Iedereen moet
graag willen, dat is voor ons de
leidraad."
Rust
De bondscoach speelt daarin
een belangrijke rol. Advocaat
weet dat, Libregts werd door
schade en schande wijs. Met
zijn vertrek en de terugkeer
twee jaar geleden van Michels
keerde de rust rond het Neder
lands elftal terug. Advocaat wil
dat maar het liefst zo houden
en denkt daarin te kunnen sla
gen. Het zal hem ook weinig
moeite kosten de sfeer van orde
en discipline te handhaven. Hij
heeft dan niet de humor van
Hughes, de autoriteit en de uit
straling van Michels, hij heeft
niet zo'n vlotte babbel als Been
hakker, maar hij weet exact wat
er in het hoofd van een voetbal
ler omgaat.
Als speler van ADO, FC Den
Haag, Roda JC, VW, Berchem
Sport, FC Utrecht, Sparta ('daar
heb ik nog gespeeld met Van
Tiggelen') en Chicago Sting
leerde hij de voetbaltaal spre
ken en beheerst hij dat jargon
nog tot in de perfectie. Hij voelt
aan wat er in een spelersgroep
leeft en werd al ver voor het ver
trek van Michels door de inter
nationals voorgedragen als op
volger van Michels. Door Gullit,
Van Basten en Koeman. Toch
niet de minste zonen van Oran
je-
Zijn populariteit is groot. Niet
alleen bij de spelers, ook bij de
pers. En dat kan nooit kwaad.
„Ik ben vrij eerlijk en oprecht en
doe nooit geheimzinnig. Voet
ballers blijken dat op prijs te
stellen. Ik ben recht door zee.
Als iemand slecht speelt, ga ik
niet zeggen dat hij goed heeft
gespeeld. Ik draai niet om de
feiten heen. Dat wordt op den
duur toch het meest gewaar
deerd."
Schoolmeester
Het heeft ook te maken met de
manier waarop Advocaat met
de spelers omgaat. Hij sjoemelt
niet en is consequent. Altijd,
zegt-ie. „Maar ik voel me als
trainer geen schoolmeester. Zo
gedraag ik me ook niet. Ik kan
voor spelers wel heel vervelend
en irritant zijn als ze niet doen
wat ik wil. Dan ben ik niet zo
vreselijk aardig als wel eens
wordt gezegd. Een menselijke
trainer? Ja, als het moet, anders
niet."
Hij is in alle opzichten de te
genpool van Michels. Behalve
als het gaat om zijn liefde en
bezetenheid voor het vak. In dat
opzicht doen ze niets voor el
kaar onder. Maar niet alleen
daarom kwam het duo naar de
buitenwereld over als een hech
te twee-eenheid. Michels was in
alle opzichten de baas, gedroeg
zich er ook naar en was voor
Advocaat de perfecte kruiwa
gen, die ieder mens in z'n leven
een keer nodig heeft. De model
leerling ontkent het niet. Zo eer
lijk is-ie wel. „Michels heeft in
mijn carrière als trainer een he
le belangrijke rol gespeeld, daar
draai ik niet omheen. Michels
neemt je heus niet als assistent
omdat je zo'n aardige jongen
bent. Hij selecteert puur op
kwaliteit. Als je bij hem over
eind blijft..."
Hij maakt de zin niet af, het
zou over kunnen komen als een
iets te hoge eigendunk. „Resul
taten en omstandigheden kun
nen je veranderen, dat heb je bij
het EK aan Platini gezien, ik
probeer mezelf te zijn en te blij
ven. Onder alle omstandighe
den. Of dat altijd lukt. is vers
twee. Michels is vreselijk recht
lijnig, hij wijkt nooit van z'n
standpunt af. Hij is ook een ge
weldige autoriteit. Als hij bin
nenkomt, dan komt er ook ie
mand binnen. Dat heeft met de
persoon te maken, met de ma
nier waarop hij zich gedraagt en
presenteert. Niet of je groot,
klein of dik bent."
Avontuurlijk
Advocaat spiegelt zich graag
aan z'n voorganger als het gaat
om de speelwijze van het Ne
derlands elftal. „Als het om aan
vallend voetbal gaat, lopen wij
voorop. Het is alleen doodzon
de dat wij met die avontuurlijke
speelwijze de EK-finale niet
hebben gehaald. In Zweden
hebben wij bewezen dat het an
ders kan en dat puur resultaat-
voetbal niet zaligmakend hoeft
te zijn. De meesten durven het
alleen niet aan." Cruijff noemt
hij een uitzondering. „Hij heeft
de lef en de kracht om het waar
te maken en speelt altijd aan
vallend. Dat is niet nieuw, want
dat heeft hij altijd gedaan."
En Advocaat? „In principe
gaan we door op de manier
zoals we in Zweden hebben ge
speeld. Ja, met een links- en
rechtsbuiten. Mits ze natuurlijk
in vorm zijn. Nee, dat is niet het
Ajax-concept. Het raamwerk
vertoont veel overeenkomsten
met de manier waarop Ajax
speelt, maar de uitvoering ver
schilt. Maar wees nou eerlijk: als
je op de rechterkant de beschik
king hebt over Gullit, Van 't
Schip en Taument, je hebt Roy
voor de linkerkant en Van Bas
ten en Bergkamp voor het cen
trum, dan zou het toch dood
zonde zijn als je daar geen ge
bruik van maakt?"
Verdedigende middenvelder kijkt door de 'ruit'van Westerhof
Verdedigende middenvelder
Koeman zegt: „Ik sta graag in de
defensie. Dat is veel gemakkelij
ker dan doelpunten maken. Je
laat ze maar rustig komen. Toch
wil ik graag mijn oude post
weer innemen, want ik heb al
heel wat doelpunten gemaakt
bij mijn oude verenigingen. Nu
mag ik van de trainer niet meer
over het middenveld komen..."
Erwin Koeman is inmiddels
30. De verdedigende midden
velder van PSV heeft (opnieuw)
een ietwat teleurstellend sei
zoen achter de rug, afgesloten
met een blessure. Over de kri
tiek dat hij bij PSV niet de ver
rassende Koeman van het EK
van '88, niet de sterke Koeman
van KV Mechelen is, zegt hij: „Ik
speel vaak verdedigender dan ik
zelf wil en dan speel ik onopval
lend, voor het team. Veel spe
lers bij ons zijn aanvallend inge
steld, dan moet er iemand con
troleren en de zaak taktisch in
de gaten houden. Vroeger wilde
ik steeds naar voren. Scoren.
Dat kan niet meer".
Saillant detail: afgelopen
woensdag in het duel om de Su
percup met Feyenoord trok
Koeman toch een paar maal
mee naar voren. En kogelde
vanaf 25 meter op schitterende
wijze de bal langs doelman De
Goey. Naaf later bleek de win
nende treffer...
Kwetsuren
Het is een redelijke reqetie van
de sympathieke PSV'er, waarin
het woord blessures niet eens
voorkomt. Koeman zit het ech
ter niet mee sinds hij in de zo
mer van 1990 voor vier miljoen
van KV Mechelen kwam. Zijn
eerste jaar werd goeddeels ge
frustreerd door kwetsuren, het
afgelopen seizoen speelde hij
alle wedstrijden, tot vijf duels
voor het einde het noodlot op
nieuw toesloeg.
Koeman eindigde het seizoen
geblesseerd, Koeman begint dit
seizoen geblesseerd. Want de
pijn aan zijn knie verdween in
de zomer niet, hoewel hij geen
oefenwedstrijd oversloeg. „Ik
heb ook de hele zomer doorge-
traind, in de voorbereiding alles
gespeeld. Maar als ik trap heb ik
nog steeds last. De medische
staf heeft nu geconstateerd dat
er kalkafzetting is in m'n knie.
Ik heb een spuit gekregen en
hoop er nu van af te zijn".
üp de vrije woensdag is
Koeman dus in het krachthonk
op de Herdgang te vinden, sa
men met zoon Len van 2, die
een balletje wil trappen en a la
pa stijf links blijkt te zijn. „Wat
is Ajax?", vraagt Koeman hem.
„Shit", roept het manneke met
overtuiging. „PSV is natuurlijk
Ajax niet" zei Erwin Koeman
begin '82 in het Rotterdams
Nieuwsblad... Tijden verande-
Technicus
Het is eigenlijk de leidraad in
het verhaal-Erwin Koeman. Tij
den veranderen. Met 17 in het
eerste van FC Groningen, drie
maanden later voor 250.000 ge
kocht door PSV. De fijne techni
cus, de gedroomde spelbepaler,
de jongen die in Groningen bin
nen de kortste keren alle ballen
opeiste, dit grote talent mislukte
bij PSV. Het eerste jaar, het
tweede jaar, het derde jaar.
Voor 750.000 gulden mocht hij
weer weg. „Maar wie in Neder
land betaalt dat? Niemand toch!
riep hij in wanhoop uit. Trai
ner Thijs Libregts wist wel waar
om. „Hij speelt nog steeds te
soft, technisch goed, maar het is
geen schoffie."
FC Groningen kon hem uit
eindelijk huren, later kopen,
nog weer later verkopen, aan KV
Mechelen. En zie: de ware
Koeman stond op. In april 1988
durfde hij al te hopen op selec
tie voor het EK in West-Duits
land. Hendrie Krüzen leek ech
ter eerste keus achter Arnold
Mühren. Koeman toen: „Ik zou
zelfs als schoenpoetser meewil-
len".
Koeman werd toch geselec
teerd en vocht zich in Duitsland
op schitterende wijze in het elf
tal dat kampioen zou worden.
Twee jaar later volgde een nieu
we overwinning: de transfer
naar PSV. Veel rijper, veel beter,
veel duurder dan tien jaar eer
der. Tijden veranderen.
Onbeschaafd
De diepgaande middenvelder
was de verdedigende midden
velder geworden, zich net als
zijn vader indertijd bij GVAV
concentrerend op het spel zon
der bal. Hij speelde ook niet
langer 'te soft'. Integendeel: de
Koeman van de jaren negentig
is hard, soms onbeschaafd hard.
Maar dat moet, vindt hij zelf,
want priegelaars en beenterug-
trekkers heeft PSV al genoeg. Hij
rent, scharrelt, regelt en schaaft
dus verder tussen alle techneu
ten en erkende vedetten.
Als eerste keus, zoveel is dui
delijk, achter de wijde midden
velders Vanenburg en Numan
en achter Ellerman, de aanval
lende man achter het duo Ro-
mario-Kieft. Zo wil Hans Wes
terhof het en Koeman stelt die
duidelijkheid wel op prijs.
„Westerhof bevalt absoluut ge
weldig. Hij is duidelijk en hij
spreekt een voetbaltaal waar ik
wel van hou. Ik heb heel veel
respect voor die man. Het is een
hele goeie vent Een vent ook
met capaciteiten".
Ook wat trainingen betreft
zitten Koeman en Westerhof op
één lijn. „Westerhof wil een sys
teem spelen met twee spitsen
en een ruit op het middenveld,
maar dat kost veel training. En
dus wordt er op getraind, op al
le mogelijke manieren. Bij Ajax,
bij Milan in de beste jaren, bij
Barcelona zie je er de training
ook af. Kijk naar de Olympische
Spelen: wat goed is, is door veel
training goed geworden. Wij
moeten dat ook beseffen. Ik heb
dat al eerder bij Mechelen mee
gemaakt".
Robson
Hij zegt het niet, maar hij be
doelt het te zeggen: onder Rob
son is er niet echt geoefend, nu
wordt er werkelijk getraind. En
Erwin Koeman mag de voetbal
lerij relativeren („Er is meer in
het leven dan voetbal. Ik heb
twee kinderen, meer interesses.
Vorige week heb ik een vriend
gecremeerd. Dan stelt al het an
dere niks meer voor. Als voet
baller leef je sowieso van con
tract naar contract."), eenmaal
Erwin Koeman ging voorop in het feestje dat PSV bij aanvang van het seizoen vierde door beslag te leggen op de Supercup, foto cor mulder/anp
in de korte broek gaat hij te
werk met het fanatisme van de
geboren zendeling.
„Je moet karakter tonen. Het
begin van een carrière is ge
makkelijk, daarna komt het aan
op knokken. Het is heel knap
wat Ronald bij Barcelona heeft
laten zien. In het eerste jaar zat
Ronald in een diep dal, nu heeft
hij zich opgewerkt tot de beste
man van het elftal. Ik weet wat
daarvoor nodig is: bloed, zweet
Hij is gematigd optimistisch
over het nieuwe seizoen. „Het
kan wat worden, kwaliteit is er
genoeg. Waar het om gaat is dat
we simpel moeten spelen en dat
is net het moeilijkste, simpel
spelen. Dan kom ik weer bij Ro
nald, die laat de bal het werk
doen. Ronald raakt de bal een of
twee keer, maximaal. Zo voetbal
ik ook al jaren".
Gematigd optimistisch, dat is
hij. „Vorig jaar hadden we te
veel bv'tjes. Je kunt alleen pres
teren als je een echte ploeg
bent. Nee, niet noodzakelijk een
vriendenploeg. Ik ga redelijk om
met de andere spelers, dat is ge
noeg. Redetijk is genoeg om M
voetballen. Maar net moet een
team zijn. Ik denk dat we daar
nu mee bezig zijn
