Polygram gaat weer in film
Stijgende prijzen die dalen
PC-oorlog eist steeds meer slachtoffers
Economie
Vrijhandelsakkoord
valt goed bij GATT
Ankerkettinkje' voor supertanker
Samenwerking Ohra en SNS kan nog
Eastman hakt knoop nog niet door
DONDERDAG 13 AUGUSTUS 1992
6
De GATT, de Algemene Over
eenkomst inzake Tarieven en
Handel, heeft het gisteren over
eengekomen vrijhandelsak
koord tussen de Verenigde Sta
ten, Canada en Mexico een „be
langrijke ontwikkeling" ge
noemd in de wereldeconomie
en de wereldhandel. Het ak
koord maakt van het Noor-
damerikaanse continent de
grootste vrijhandelszone ter we
reld.
Volgens GATT-fiinctionaris-
sen zal de overeenkomst terde
ge worden bestudeerd op even
tuele schendingen van de
GATT-regels voor de vrije we
reldhandel. Het gaatdaarbij
vooral om of andere landen
geen nadeel ondervinden van
de vrijhandelsovereenkomst.
President Salinas van Mexico
meent evenals zijn Amerikaanse
ambtsgenoot Bush dat de over
eenkomst voor meer banen zal
zorgen. In een tv-toespraak zei
de president meer economische
gróèi en een toename van de
investeringen uit de VS en Ca
nada te verwachten. Ook zal de
economische groei beter over
Mexico worden verdeeld, aldus
Salinas.
Premier Mulroney van Cana
da sprak van een „belangrijke
stap vooruit". Hij verwacht dat
de overeenkomst zijn land de
zelfde economische voordelen
zal brengen als het vrijhandels
akkoord tussen Canada en de
VS uit 1989. Die overeenkomst
heeft Canada 15,1 miljard Ca-%
nadese dollar (ongeveer 21 mil
jard gulden) aan nieuwe inves
teringen opgeleverd.
De reacties in de Verenigde
Staten lopen nogal uiteen. De
vakbonden zijn bang dat er dui
zenden banen verloren gaan,
omdat veel bedrijven zullen ver
huizen naar het lag'e-lonenland
Mexico. De financiële sector
heeft daarentegen niets dan lof
voor de vrijhandelszone. Mexi
co heeft toegezegd zijn markt
open te stellen voor banken en
verzekeringsmaatschappijen uit
Canada en de VS.
Over het akkoord is 14 maan
den onderhandeld. Dinsdag
zouden de laatste plooien zijn
gladgestreken. Vooral verschil
len over invoerrechten op au
to's zouden een obstakel zijn
geweest. Amerikaanse autofa
brikanten zijn bang dat hun Ja
panse concurrenten fabrieken
in Mexico neerzetten, en de
voertuigen belastingvrij de
grens over brengen voor ver
koop in de VS en Canada.
Resultaat luchtvaart fors omhoog
brussel Het passagiersvervoer door Europese luchtvaartmaat
schappijen is in de eerste helft van dit jaar met bijna 20 procent
gegroeid ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Dat heeft
de AEA, de organisatie van Europese luchtvaartmaatschappijen,
bekendgemaakt. De cijfers geven echter een vertekend beeld,
omdat de luchtvaartindustrie begin vorig jaar te kampen had
met de negatieve gevolgen van de Golfoorlog, onder meer de
door Irak aangekondigde aanslagen.
Winst diamantgigant De Beers ingezakt
Johannesburg» De nettowinst van het Zuidafrikaanse diamant
gigant De Beers is in de eerste helft van dit jaar met 26 procent
gekelderd. Dit is het gevolg van de recessie en extra aanbod door
clandestiene produktie in Angola.
Fruitproducent in Mexicaanse handen
new vork» Het failliete Britse Polly Peck International heeft de
fruitproducent PPI Del Monte Fresh Produce voor ongeveer 500
miljoen dollar verkocht aan een groep Mexicaanse investeer
ders. De onderneming telt 14.Q00 werknemers en staat sinds
1989 volledig los van de bedrijven die onder de naam Del Monte
vruchtesappen en conserven produceren.
Minder winst voor Delta Lloyd
Amsterdam» Delta Lloyd, dochteronderneming van de Britse
verzekéraar Commercial Union, heeft in de eerste helft van dit
jaar minder winst geboekt dan vorig jaar. Delta Lloyd verwacht
dat het resultaat over geheel 1992 iets lager zal zijn dan dat van
1991 (202 miljoen gulden).
Wijziging belang aandelen Akzo
arnhem Chemieconcern Akzo in Arnhem meldt een wijziging
in het aandelenbezit van één van zijn grootaandeelhouders. In
het kader van de Wet Melding Zeggenschap (WMZ) maakte de
Amerikaanse beleggingsmaatschappij FMR uit Boston een be-
lang.van 7,87 procent bekend. Het merendeel van het belang is
ondergebracht bij dochtermaatschappij Fidelity Magellan Fund,
dat 5,88 procent van de aandelen Akzo bezit.
Aardgasproduktie op niveau vorig jaar
den haag» De Nederlandse aardgasproduktie was in het tweede
kwartaal van dit jaar 15,5 miljard kubieke meter, evenveel als in
het tweede kwartaal van 1991. Uit gasvelden op het vasteland
werd 11,6 miljard kubieke meter gewonnen. Buitengaats beliep
de produktie 3,9 miljard kuub.
Singapore Een supertanker is niet zómaar een bootje en het anker hangt dan ook niet aan zomaar een kettinkje. Deze enorme schakels, waartussen de arbeider van een scheeps
werf uit Singapore bijna wegvalt zijn nodig voor de kettingen die anker én supertanker op hun plaats kunnen houden. foto reuter jonathan drake
Philips-dochter neemt meerderheidsbelang in succesvolle producent
'Platenboer' Polygram keert terug op het witte doek.
Werd de film in 1981 na een miljoenenverlies gedag ge
zegd, deze week kondigde het Nederlandse concern
nieuwe filmplannen aan. Polygram (voor tachtig procent
eigendom van Philips) gaat met filmproducent Intersco
pe uit Hollywood een wereldwijd filmproduktie- en dis
tributiebedrijf opzetten.
den haag.gpd
procent van de totale omzet van
Polygram, dat vooral een mu
ziekmaatschappij is. Dat bedrag
gaat echter rap omhoog, zo
kondigde Polygram aan. Het
naai. Het bedrijf bezit b"elangen bedrijf wil voorlopig 200 mil-
in zeven produktiemaatschap- joen dollar in film investeren,
pijen. De omzet was tot nu toe Voor 35 miljoen dollar krijgt
63 miljoen gulden, slechts één Polygram 51 procent in handen
Polygrams filmactiviteiten, ver
zameld in Polygram Filmed En
tertainment, zijn nu nog margi-
van Interscope. Deze filmpro
ducent staat te boek als^ucces-
vol en renderend. Interscope
maakt de komende twee jaar
acht films, oplopend tot negen a
tien in 1997. Polygram gaat de
films wereldwijd distribueren.
De Philips-dochter zorgt ook
voor de financiering, al is er
sprake van allerlei voorwaarden.
Die voorzichtige houding is
geen toeval. In het begin van de
jaren tachtig probeerde Poly
gram een eigen studio op te zet
ten, maar dat bleek al snel een
te ambitieus plan. Een illusie en
enkele miljoenen armer liet Po
lygram deze filmplannen schie
ten. Interscope echter produ
ceert gemiddeld goedkoper dan
de rest van Hollywood en
brengt ook nog eens bovenmo-
daal op. Het bedrijf produceer
de meer dan 25 films (onder
meer 'Three men and a baby'
en 'The Hand that rocks the
cradle'), die de afgelopen acht
jaar meer dan een miljard dollar
in het laatje brachten.
Ook bij Philips zal men zich
in de handen wrijven. Concur
renten als Sony en Matsushita
zagen ook al in hoe belangrijk
het voor een elektronica-fabri-
kant is om sterk te staan in de
entertainment-wereld. Sony
kocht voor veel geld CBS (in
middels Sony Records) en Co
lumbia (inmiddels Sony Pictu
res). Dat leverde de Japanners
voorlopig echter vooral een to
renhoge schuld op.
Philips daarentegen geniet
van Polygram, dat door de pro
blemen in Eindhoven op de
beurs al meer waard is dan
moeder Philips. Vorig jaar steeg
de winst van Polygram met een
kwart tot 446 miljoen gulden.
Het eerste halfjaar van 1992 gaf
opnieuw een stijging van 16
procent zien. Polygram ver
wacht dat de gunstige gang van
zaken zich voortzet.
Winst British
Airways schiet
de hoogte in
De winst vóór belastingen van
de Britse luchtvaartmaatschap
pij British Airways (BA) is in het
eerste kwartaal (tot en met juni)
van het lopende boekjaar zeer
sterk gestegen. De maatschap
pij meldde deze week een winst
van 91 miljoen pond sterling
(290 miljoen gulden) te hebben
geboekt na een winst van negen
miljoen pond (28,7 miljoen gul
den) in het eerste kwartaal van
het vorige boekjaar.
BA vervoerde in het kwartaal
7,2 miljoen passagiers, 15,5 pro
cent meer dan een jaar ervoor.
Het aantal passagierskilometers
steeg met 17,2 procent tot 18,7
miljard. De bezettingsgraad
ging met 2,5 procent omhoog
tot 71,6 procent. Doordat veel
passagiers met goedkope tickets
vlogen, daalde de winst per ki
lometer per passagier met 6,5
procent.
Volgens BA-topman Lord
King mag uit de voortijdige boe
kingen worden opgemaakt dat
de vraag naar stoelen groot
blijft, maar dat de opbrengst er
van voorlopig wordt bepaald
door de matige vraag naar
duurdere tickets. Volgens des
kundigen moet het begin van
het seizoen (september) voor
het bedrijfsleven daar verande
ring in brengen, maar hangt een
werkelijk herstel af van de ont
wikkeling van de economie.
United Airlines, op één na de
grootste luchtvaartmaatschap
pij van de Verenigde Staten, is
tegen de voorgenomen investe
ring van 750 miljoen dollar (1,2
miljard gulden) door BA in
USAir. United Airlines heeft het
Amerikaanse ministerie van
transport gevraagd de Britse
deelneming in de Amerikaanse
luchtvaartmaatschappij tegen te
houden.
In een brief aan het personeel
schrijft United dat het ministe
rie van transport een grote fout
begaat als het de Britse deelne
ming goedkeurt. De Amerikaan
se luchtvaartmaatschappijen
zouden volgens United in ruil
op zijn minst vergelijkbare mo
gelijkheden moeten krijgen op
de Britse luchtvaartmarkt.
Vorige week tekenden ook
Americain Airlines en Delta Air
Lines bezwaar aan tegen de
deelneming van BA in USAir.
BA krijgt voor het genoemde
bedrag 44 procent van het aan
delenkapitaal en 21 procent van
het stemrecht in USAir, op drie
na de grootste luchtvaartmaat
schappij van de Verenigde Sta
ten.
arnhem-den bosch »gpp
De SNS Bank in Den Bosch sluit niet uit dat het
in de toekomst toch komt tot enige vorm van
samenwerking met de Arnhemse verzekeraar
Ohra. De bankkantoren van SNS zouden in de
toekomst kunnen optreden als tussenpersoon
voor Ohra-polissen. Ohra krijgt daarbij echter
geen recht op exclusiviteit.
SNS en Ohra kondigden twee jaar geleden
een onderzoek naar de mogelijkheden van sa
menwerking aan. Vorige maand maakten beide
bekend dat de besprekingen waren
stopgezet. Volgens Ohra-directeur B. Hues-
mann konden beide partijen het niet eens wor
den over een volledige fusie.
Beide partijen hebben besloten de zaak voor
lopig te laten rusten. De wederzijdse interesse
blijft echter aanwezig. „We zijn nuchter-
vriendschappelijk uit elkaar gegaan", zegt
W. van Bockhove. woordvoerder van de Raad
van Bestuur van SNS Bank. „Ohra blijft natuur
lijk een goede 'merknaam' om aan je pakket
toe te voegen."
den haag carel goseling
amsterdam wilco dekker
De moordende prijzenslag rond
personal computers (PC's) kost
steeds meer automatiseringsbe
drijven de kop. De verkoop van
PC's blijft wel op peil, maar de
prijzen zakken in snel tempo.
Steeds meer computerfabrikan
ten en -dealers raken daardoor
in de rode cijfers. Op hulp van
banken of particuliere geld
schieters hoeven ze niet langer
te rekenen, want ook daar is
doorgedrongen dat de glorietijd
Van de automatisering voorbij
is. Slechts een flinke sanering
van de branche biedt uitkomst.
Die sanering is al aan de
gang. Zo moeten de 45 Tandy-
winkels de deuren sluiten, legde
onlangs het automatiseringsbe-
Brijf de Kerngroep definitief het
loodje en moest de Coaxis-
groep in plaats van de geplande
beursgang het faillissement be
kendmaken. Coaxis, de grootste
dealer van Apple-computers in
ons land, had de markt te opti
mistisch ingeschat en te hoge
investeringen gedaan. Dat valt
het bedrijf nauwelijks te verwij
ten, want de snelheid en hevig
heid van de PC-oorlog heeft ve
le deskundigen verrast.
De eerste slag in die oorlog
werd vorig jaar april uitgedeeld
door Compaq. Deze Texaanse
computerfabrikant, tot dan toe
bekend als goed maar duur,
kondigde een drastische prijs
verlaging aan. Andere fabrikan
ten konden niet achterblijven
en boden hun computers ook
goedkoperaan.
Sindsdien volgen de stunts el
kaar in rap tempo op, waarbij
het prijsverschil tussen de A-
merken en de klonen steeds
kleiner wordt. De chaos wordt
verergerd doordat de computer
branche een prijszettende
marktleider a la Shell moet ont
beren.
Volgens senior consultant
P. Bilderbeek van de Amster
damse vestiging van het Ameri
kaanse marktonderzoeksbureau
IDC is de gemiddelde prijs van
PC's sinds begin vorig jaar met
zo'n 40 procent gedaald. Kostte
de gemiddelde computer an
derhalf jaar geleden nog zo'n
5000 gulden, nu staat de set
voor gemiddeld drie mille thuis.
Daarmee is de bodem nog niet
bereikt.
Het kan nog even duren voor
dat al het 'dode hout' uit de au
tomatiseringsbranche verwij
derd is. In de hoogtijdagen
stapten vele bedrijven in de
aantrekkelijke automatiserings-
markt. Nu blijkt zowel het aan
tal "fabrikanten als het aantal
dealers te groot. Herstel is pas
mogelijk als er via doorgaande
prijsverlagingen net zo lang aan
de automatiseringsboom is ge
schud, tot alleen de sterken
overblijven. Bilderbeek ver
wacht dat moment niet voor
Het leven kan duurder en tegelijk goedkoper wor
den. Tenminste, volgens het Centraal Bureau
voor de Statistiek (CBS). Zie hier het bewijs. Het
leven werd tussen medio juni en medio juli 0,6
procent duurder. Tegelijk daalde het inflatieper
centagevan gemiddeld 4 naar 3,1 procent.
Onbegrijpelijk, zegt u? Zeker. Voor elk normaal
mens tenminste. Zo niet voor het CBS en voor de
genen die grote waarde hechten aan het cijfer-
werk van dit instituut. In het geval van de inflatie
zijn dat de politici in Den Haag.
De verklaring luidt als volgt. Tot medio 1991
werden er in ons land twee inflatiecijfers gehan
teerd. De prijsindex voor gezinsconsumptie en
een index met een verlaagde weging voor kosten
van medische verzorging.
Met ingang van juli 1991 verhoogde het kabinet
in het kader van de Tussenbelans enkele zoge
noemde indirecte belastingen. Lees accijnzen.
Daarnaast werd er gesneden in subsidies. En dat
leidde tot prijsverhogingen.
De maatregelen van juli 1991 gaven een extra
verhoging van de inflatie. Met 1,2 procent liefst.
Inclusief de 'normale' prijsstijgingen werd het le
ven zo in een maand 1,5 procent duurder.
Vervelend voor een kabinet dat er naar streeft
de infatie zo laag mogelijk te houden. Mede met
het oog op een gewenste loonmatiging die weer
goed is voor het scheppen van meer banen. Het
CBS introduceerde dus een derde prijsindex. Een
index waarin wijzigingen in indirecte belastingen
en subsidies niet werden meegenomen. En die
dus lager uitkwam.
Op papier zag het er allemaal fraai uit. Het le
ven werd op basis van de gecorrigeerde index in
1991 maar 3,8 procent duurder. Volgens de 'oude'
prijsindex was dat 4,9 procent. Beide cijfers lagen
boven de niveaus van 1990. De inflatie trok dus
aan. Een lijn die dit jaar werd voortgezet. Zo lag
het gemiddelde inflatiecijfer (let op: de oude defi
nitie) in april op 4,4 procent.
Dat deed het ergste vrezen. Geen wonder dat
met name premier Lubbers een punt ging maken
van de inflatie. Zonder maatregelen zouden de
prijzen steeds verder uit de hand gaan lopen,
meende hij. Een BTW-verlaging werd voor 1993
aangekondigd. Dat zou minstens een half procent
schelen. Later werd zelfs besloten die verlaging in
oktober 1992 al te laten ingaan. Daarmee konden
de prijsstijgingen dit jaar nog met 0,1 procent ge
drukt worden.
En nu is er dan de 'hulp' van het CBS. Met in
gang van juli 1992 telt het effect van de verhoging
van indirecte belastingen en de ingrepen bij de
subsidies uit medio 1991 niet meer mee in de
prijsindex. En zo kon het gebeuren dat op papier
tenminste de inflatie van gemiddeld 4,4 procent
uit april is gedaald naar gemiddeld 3,1 procent
nu. Een getal dat veel beter 'toont', ook naar bui
ten toe.
Of het beeld inderdaad zo gunstig is, is echter
zeer de vraag. In de eerste helft van 1990 werd het
leven 1,2 procent duurder. In de eerste zes maan
den van vorig jaar 1,5 procent. En dit jaar staat de
index tot nu toe op 2,1 procent. Er zit dus een stij
gende trend in. Nog steeds. Ook al passen het
CBS en andereN de nodige trucs toe om dat te
verbloemen. In de tweede helft van 1990 werd het
leven 1,2 procent duurder. Vorig jaar lag dat per
centage op 1,6 procent. Volgens de 'oude' defini
ties.
Wat er in de laatste zes maanden van dit jaar
gebeurt, staat nog in de sterren geschreven. Het is
echter veel te vroeg om nu op basis van de opti
sche vertekening te roepen dat de inflatie weer
onder controle is gebracht. Ook al wil de politiek
het graag zo hebben. En voordat u het vergeet: u
blijft toch betalen.
De publieke verkoop van de boedel van Infotheek in februari.
medio 1993. De computerdea
lers zoeken in de stagnerende,
door prijserosie geteisterde
markt naarstig naar kpstenbe-
sparing. Het starten van cash
cany winkels grote verkoop
ruimtes op goedkope grond
is daarbij sterk in opkomst. Des
ondanks verwacht 1DC na de
Kerngroep en de Coaxisgroep
nog meer slachtoffers van de
PC-oorlog.
Bilderbeek sluit niet uit dat de
bedrijfstak automatisering
straks gelijkenis toont met de
markt voor rekenmachines of
fotorolletjes: vier of vijf grote fa
brikanten, maar wel een grote
diversiteit aan merken. „Com
puters fabriceren is alleen nog
winstgevend als je het in grote
aantallen kunt. En niet iedereen
kan dat", aldus Bilderbeek. Voor
zowel de grote, wereldwijd ope
rerende bedrijven als de kleine,
in technologische foefjes gespe
cialiseerde fabrikanten ziet de
IDC-consultant goede kansen.
Voor middelgrote fabrikanten
zoals het Nederlandse Tulip
is de situatie moeilijker. Plus
punt voor Tulip is dat het be
drijf de kosten altijd goed in de
gaten heeft gehouden. Iets dat
gezien de hoge salarissen, dure
auto's en dito panden lang niet
van iedere automatiseerder kan
worden gezegd.
rotterdam »gpd
Het Amerikaanse concern East
man Chemical Company heeft
nog niet besloten of zijn nieuwe
chemie-complex in Rotterdam
of in Moerdijk zal worden ge
bouwd. Woordvoerder Dickens
van Eastman spreekt de berich
ten tegen dat Eastman al voor
Rotterdam zou hebben geko
zen. Adjunct-directeur Scholten
van het Gemeentelijk Havenbe
drijf Rotterdam zei deze week
dat hij goede hoop heeft dat
Eastman definitief zal kiezen
voor de plaats die hij heeft aan
geboden: 100 hectare bij de
Maasvlakte. Die 'wens' van
Scholten is volgens Dickens
echter geen definitieve keuze
voor Rotterdam.
Eastman zou aanvankelijk in
mei of juni de keuze maken,
maar heeft de beslissing uitge
steld. De knoop wordt waar
schijnlijk binnen drie weken
doorgehakt. Europoort en
Moerdijk zijn beide nog in de
race voor de investering, die in
de komende tien jaar oploopt
tot rond twee miljard gulden.
