N .Vat/
Aanhang Gamsachoerdia
houdt politici in gijzeling
Zal interventiemacht
Serviërs afschrikken?
Israël denkt na over gebmik bankgaranties
Buitenland
Panic naar Sarajevo
'Verdachten Lockerbie in
Schotland voor de rechter'
Handje aap
DONDERDAG 13 AUGUSTUS 1992
5
Miljoen Newyorkers krijgen uitkering
new york Het aantal uitkeringsgerechtigden in New York ligt
voor het eerst sinds de jaren zeventig weer boven het miljoen. In
ruim twee jaar tijd is het aantal Newyorkers met een uitkering
met meer dan 20 procent gestegen. Bijna één op de zeven inwo
ners van de Big Apple is aangewezen op ondersteuning door de
overheid.
Russische boeren krijgen meer geld
moskou De graanboeren in Rusland krijgen meer geld voor het
graan dat ze aan de overheid leveren. De prijsverhoging bete
kent een concessie van de regering aan de boeren, die eerder de
ze maand de straat opgingen om te protesteren tegen Wat ze be
schouwden als te lage graanprijzen. De prijs per ton is opgetrok
ken van 10.000 tot 12.000 roebel (ongeveer 122 gulden).
Duitsland: rechts-extremisme groeit
bonn» Het aantal Duitse neo-nazi's en andere rechts-extremis-
ten is het afgelopen jaar met bijna 8.000 gegroeid tot 40.000, ter
wijl hun aantal gewelddadige acties vervijfvoudigde. Volgens een
regeringsrapport groeide het aantal gevallen van gewelddadig
heden tegen buitenlanders van 270 naar 1.300.
Ankara verbiedt staking vuilophalers
ankara. De Turkse regering heeft gisteren de al twee weken sta
kende vuilnisophalers in de grote steden weer aan het werk ge
last. De regering nam de maatregel omdat de acties tot grote
overlast begonnen te leiden. De vuilnisophalers staakten voor
een hogere prijscompensatie.
Effectenbeurs Shenzhen weer open
shenzhen De handel op de effectenbeurs in de Chinese stad
Shenzhen is gistermorgen weer hervat. Dinsdagmiddag werd de
handel stopgezet nadat de zondag uitgebroken onlusten aan
hielden. De onrust ontstond toen circa een miljoen Chinezen
zich stortten op de aanvraagformulieren voor aandelen.
Ontwikkelingslanden 'erbij'
Bonn. Kazachstan, Oezbekistan, Kirgistan en Turkmenistan
worden in de herfst door de Organisatie voor Economische Sa
menwerking en Ontwikkeling (OESO) erkend als 'ontwikkelings
landen'. De voormalige Sovjet-republieken kunnen dan ontwik
kelingshulp krijgen op dezelfde voordelige voorwaarden als de
overige 115 Derde Wereldlanden.
Thaise koningin jarig
bangkok De Thaise koningin Sirikit neemt felicitaties in ont
vangst ter gelegenheid van haar zestigste verjaardag, gisteren.
De verjaardag van de koningin is een nationale feestdag, foto
Sjevardnadze verklaart militanten de oorlog
De Georgische leider Eduard Sjevardnadze heeft militante aanhangers van de verdre
ven president Gamsachoerdia de oorlog verklaard. Sinds dinsdag houden de aanhan
gers van de ex-president twaalf hoge regeringsfunctionarissen, onder wie minster
Zventsade van binnenlandse zaken, in gijzeling.
moskou peter pringle
Sjevardnadze (op foto in het midden met armen over elkaar) stelde zich aan het hoofd van de stoet betogers.
Hij.noemde de ontvoeders 'barbaars'. foto ep/
betekenen heeft. Op dat mo
ment zijn westerse strijdkrach
ten „de vijand" geworden en
kan de strijd geleidelijk uitbrei
den en resulteren in een volle
dige oorlog. De militaire ge-
volledige oorlogen zijn uitge
mond. Vietnam is misschien
wel het beste voorbeeld.
Veel geallieerden verwachten
dat slechts de dreiging met ge
weld afdoende is een vrije baan
De westerse politieke leiders
zijn uiteindelijk zover dat ze ac
tie gaan ondernemen tegen het
moorden in het voormalige Joe
goslavië. Zij beweren dat het
sturen van troepen ter bescher
ming van hulpkonvooien moge
lijk is, zonder dat dit leidt tot
grootschalige interventie.
Maar militaire deskundigen en
NAVO-functionarissen zeggen
dat een dergelijk standpunt ge
vaarlijk en misleidend is.
De grens tussen het
escorteren van konvooi-
en onder VN-mandaat
en gewapende strijd kan
weieens heel erg snel
overschreden worden.
„Politici die zeggen of
suggereren dat een be
perkte missie om ervoor
te zorgen dat hulp ter
plaatse komt, mogelijk is
zonder dat men in ge
vechtshandelingen ver
zeild raakt, misleiden de
boel", aldus Edward Fos
ter van het Royal United
Seruices Institute. „De missie zal voor de hulpkonvooien te cre-
kosten met zich meebrengen - eren. „Men hoopt dat het aan-
in levens en in geld. Het publiek nemen van deze resolutie het
hankelijk van Belgrado functio
neren en de beschikking heb
ben over tanks en zware artille-
Volgens militaire deskundigen
is het daarom noodzakelijk dat
schiedenisboeken staan vol met elk plan moet inhouden dat zo-
beperkte militaire operaties die veel strijdkrachten worden i
gezet dat inderdaad sprake is
van een reële bedreiging. De
NAVO is dergelijke plannen
voor een gecombineerde multi
nationale strijdmacht aan het
uitwerken. Meer dan 100.000
militairen, met voortdu
rende ondersteuning
vanuit de lucht door ge
vechtshelikopters en aan-
valsvliegtuigen, zouden er
ankara-belgrado dpa-Rtr- Panic zei tegen zijn Turk
se ambtgenoot Demirel
dat Joegoslavië bereid is
de onafhankelijkheid van
Bosnië te erkennen. „Als
het moet, zullen wij Bos
nië-Hercegovina erken
nen. Maar nu gaat het er
om een eind te maken
aan het vechten", aldus
Panic.
Zijns inziens kan Tur
kije veel doen om het
bloedige conflict op de
Balkan te bezweren. Zo
kent hij Ankara de rol van
bemiddelaar toe tussen
de Serviërs die tegen
Bosnische onafhankelijk
heid zijn, en Bosnische
moslims en Kroaten.
Premier Panic van rest-
Joegoslavië (Servië en
Montenegro) bezoekt
vandaag Sarajevo voor ge
sprekken met leiders van
de Servische en Kroati
sche Bosniërs. Volgens
het Joegoslavische pers
bureau Tanjug is het niet
waarschijnlijk dat Panic
de Bosnische president
Alija Izetbegovic zal ont
moeten.
Panic was gisteren in
Turkije. Turkije heeft de
internationale gemeen
schap opgeroepen militair
in te grijpen in Bosnië.
the independent
Sjevardnadze heeft de hoop op
een verzoening met de rebellen
opgegeven. Hij riep in een tv-
toespraak de bevolking van Ge
orgië op te strijden tegen de
'boze krachten' in hun land. Te
gen een menigte van 20.000 de
monstranten in de hoofdstad
Tbilisi noemde Sjevardnadze de
ontvoeders barbaars. „Zelfs
kannibalen beseffen dat je je te
genstanders tijdens onderhan
delingen niet opvreet."
De hoge regeringsfunctiona
rissen werden gegijzeld tijdens
vredesoverleg met de aanhan
gers van Gamsachoerdia in de
Westgeorgische stad Zugdidi.
Het was de tweede aanval van
de rebellen op een van Sjevard-
nadzes naaste medewerkers.
Vorige maand ontvoerden re
bellen de plaatsvervangend pre
mier, Alexander Kavsadze. Hij is
nog steeds niet vrijgelaten.
Wanneer de politie besluit
met geweld de gijzelaars te ont
zetten, betekent dat het einde
van Sjevardnadzes pogingen op
een vreedzame manier met
Gamsachoerdia's volgelingen af
te rekenen. De voormalige mi
nister van buitenlandse zaken
van de Sovjetunie was duidelijk
bitter teleurgesteld omdat hij
eerder dit jaar naar zijn geboor
teland Georgië was terugge
keerd met de belofte een einde
te maken aan de geweldsspi
raal.
Sinds Gamsachoerdia in ja
nuari is afgezet, leeft de eens
zeer populaire leider, die tot
president was gekozen op het
moment dat de Sovjetunie uit
een begon te vallen, in balling
schap in de republiek van de
Tsjetsjenen in Rusland.
Zijn volgelingen voeren een
bloedige aanslagenoorlog tegen
de voorlopige regering, waarbij
ze soldaten in Tiblisi aanvallen
en burgers in hun bolwerk in
het westen van Georgië. In juli
trokken ongeveer 150 gewapen
de rebellen met het aanbreken
van de dag Tbilisi binnen en na
men het televisie- en radiosta
tion in, maar werden snel door
regeringstroepen overweldigd.
Indertijd werd gedacht dat
dat hun laatste stuiptrekking
zou zijn en dat ze zouden ver
dwijnen in het zicht van de par
lementaire verkiezingen in ok
tober. Maar zij hebben blijkbaar
besloten hun terreuracties op te
jeruzalem ad bloemendaal
correspondent
Libië is in principe bereid de
twee verdachten van de aanslag
op een Pan Am-toestel boven
het Schotse Lockerbie in Schot
land te laten berechten. De Li
bische leider Gaddafi is van
plan vandaag of morgen aan te
kondigen dat de twee zich vrij
willig overgeven aan de Schotse
autoriteiten om te worden be
recht.
Dat zou betekenen dat ze niet
voor een Amerikaanse of een
Engelse rechtbank komen, die
volgens de Libische leider te
zeer bevooroordeeld zijn. In ruil
voor die stap wil Gaddafi garan-
VN gaan hulp
aan Muqdisho
beschermen
nairobi frans van den houdt
correspondent
De Verenigde Naties zijn het
gisteren met de Somalische ge
neraal Aideed eens geworden
de voedseldistributie in de
hoofdstad Muqdisho te be
schermen met 500 gewapende
veiligheidstroepen.
De 500 speciale manschap
pen, die uit Pakistan zullen ko
men en naar verluidt binnen
een paar dagen kunnen worden
ingezet, moeten de haven en
het vliegveld van Muqdisho be
waken en voor het veilige ver
voer van voedselhulp naar de
diverse distributiecentra in de
stad zorgen. Tot op heden is
een groot deel van het aange
voerde voedsel ingepikt door
zwaarbewapende rebellen en
bandieten, terwijl de bevolking
omkomt van de honger.
ties voor een eerlijke rechts
gang, een einde aan de VN-boy
cot en de belofte van de Vere
nigde Staten dat Libië niet het
mikpunt zal worden van nieuwe
beschuldigingen.
Het vertrek van de twee ver
dachten is het resultaat van in
tensief Egyptisch-Libisch over
leg, bedoeld om een einde te
maken aan de nu vier maanden
oude luchtvaartboycot. Libië wil
het compromis-aanbod in ieder
geval voor zaterdag bekendma
ken, als de Veiligheidsraad van
de VN bijeenkomt om een be
sluit te nemen over het al dan
niet uitbreiden van de sancties
tegen Libië.
Inwoners van
Kabul kunnen
geen kant op
De strijd rond de Afghaanse
hoofdstad Kabul heeft zich gis
teren verder verhevigd. De afge
lopen dagen zijn vele honder
den bewoners voor de gevech
ten op de loop gegaan, maar
door de aanhoudende bombar
dementen en beschietingen is
zelfs vluchten niet meer moge
lijk.
Gevechtsvliegtuigen van de
regering bombardeerden giste
ren op grote schaal posities van
rebellen van de radicale verzets
beweging Hezb-i-lslami ten
oosten van de stad. Met de
bombardementen wil de rege
ring de verzetsbeweging, die
Kabul de afgelopen week door
lopend met raketten en artillerie
onder vuur nam, voorgoed het
zwijgen opleggen.
Macedonië: Rusland
wil bemiddelen
ATHENE DPA-AFP-Rtr
Rusland wil bemiddelen in het conflict om
de vroegere Joegoslavische republiek Mace
donië. Dit heeft staatssecretaris Vitali
Tsjoerkin (buitenlandse zaken) gisteren de
Griekse regering aangeboden. Griekenland
is tegen erkenning van Macedonië als zelf
standige staat onder die naam.
De Griekse regering heeft gisteren woe
dend gereageerd op de vlag die Macedonië
heeft gekozen in plaats van de huidige
communistische vlag. Het nieuwe nationale
symbool van Macedonië is een zon met
zestien stralen tegen een rode achtergrond,
het embleem van de oude Macedonische
dynastie.
londen Angstig klampt dit elf weken oude Celebes-aapje zich vast
aan de handen van zijn Britse verzorger. Kikker, zoals het kleintje is
gedoopt verloor bij de geboorte zijn moeder en wordt nu door men
senhanden grootgebracht. In het wild had de dreumes het waar
schijnlijk niet gered. foto epa
De grens tussen het escorteren
van konvooien onder VN-man- nodig kunnen zijn om
j i een landcorridor te ope-
daat en gewapende strijd kan nen van split, aan de
weieens heel erg snel overschre- AdnatischeZee,totsara-
jevo.
den worden. De Ser\>iërs kennen voor het bezetten v
het terrein. Ze kunnen uit zicht
blijven
moet zich daar van bewust
Een NAVO-functionaris z
de wijze waarop troepen of
mogelijk maakt op vreedzame
wijze (de hulp te leveren) zon
der enig gebruik van geweld",
aldus Thomas Niles, de Ameri-
vliegtuigen die de hulptranspor- kaanse onderminister voor Eu-
ten begeleiden vijandelijk vuur
beantwoorden van cruciaal be
lang is om te bepalen of het
Westen zichzelf heeft verbon-
ropese en Canadese zaken.
luchthaven van Sarajevo,
zodat voedsel en medicij
nen kunnen worden inge
vlogen, zijn zo'n 12.000
man nodig die de be
schikking moeten hebben
over zwaar materieel en lucht-
dekking.Als je dergelijke cijfers
ziet, dan valt te begrijpen dat
we niet praten over een een
paar duizend lichtbewapende
militairen", aldus een andere
NAVO-functionaris. „We kun
nen het ons niet veroorloven
licht bewapende escortes te stu-
NAVO-diplomaten zeiden dat er ren die het risico lopen
riig kans is dat Servische den kapotgeschoten. We moe
strijders in Bosnië geintimi-
den te gaan vechten. „Het is vrij deerd zullen worden. Hun v
eenvoudig", zei hij. „Wat doe je pens mogen inferieur zijn aan
als een hulpkonvooi wordt be- die van het Westen, maar zij
schoten?" kennen het terrein, zijn in staat
Het antwoord is: terugvuren, als uit het zicht te blijven. Boven-
bescherming ten minste iets te dien lijkt het erop dat ze onaf
ten zoveel mensen en materieel
sturen, dat al sprake is van een
interventiemacht die afschrikt.
Maar de vraag is: zal het ook
werken als afschrikkingsmacht?
JERUZALEM DPA-AEP
De toezegging van de Amerikaanse pre
sident Bush voor kredietgaranties bete
kent voor Israël zoveel als het springen
van de bank in een casino. En net zoals
de winnaar die dan nagaat wat hij met
al dat geld kan doen, denkt Jeruzalem
na over een bestemming. De Israëlische
regering heeft nog geen duidelijke plan
nen op welke wijze het geld kan worden
gebruikt om de economische proble
men aan te pakken.
Bush maakte dinsdag na besprekingen
met de Israëlische premier Yitzhak Ra
bin bekend dat hij het Amerikaanse
Congres zal vragen Israël bankgaranties
ter waarde van tien miljard dollar (16,5
miljard gulden) te verstrekken. Met de
garanties kan Israël goedkoper geld le
nen om de opvang van de honderddui
zenden nieuwe immigranten te bekosti
gen.
Naar de opvatting van een voormalige
financiële deskundige van het Israëli
sche ministerie van financiën zijn de
verwachte miljardenuitgaven voor de
woningbouw voor immigranten uit de
voormalige Sovjetunie veel te hoog ge
raamd. „Ik vrees dat het geld zal worden
gebruikt om de staatsuitgaven te verho
gen", zei David Boaz. De reden voor de
te hoge ramingen is dat het dit jaar ver
wachte aantal van een miljoen immi
granten bij lange na niet wordt gehaald.
Mogelijk wordt dat aantal pas in 1997
bereikt, aldus Boaz.
Het Joods Agentschap, de semi-rege-
ringsorganisatie die verantwoordelijk is
voor de immigratie, denkt dat dit jaar
60.000 joden uit de voormalige Sovjetu
nie naar Israël zullen komen. Aanvanke
lijk werd hun aantal op 250.000 geschat,
maar de moeilijke economische situatie
lijkt vele potentiële joodse emigranten
ervan te hebben weerhouden daadwer
kelijk naar Israël te vertrekken. Van de
nieuwe immigranten kan 36 procent
geen werk vinden. Dat is driemaal zo
veel als het percentage voor de rest van
de bevolking. Sinds april 1989 heeft Is
raël 400.000 immigranten onderdak ge
boden.
De minister van immigratie en opvang,
Yair Tsaban, veridaarde dat de bankga
ranties de weg openen voor het schep
pen van nieuwe banen en kansen voor
Israëlische en buitenlandse investeer
ders. De directeur van de centrale bank
van Israël, Jacob Frankel, noemde als
pluspunt van de toezegging van de
Amerikaanse president dat andere po
tentiële geldverstrekkers daardoor wel
licht meer vertrouwen in de Israëlische
economie krijgen.
De krant Hadashot meldde gisteren dat
Rabin in september tijdens een bezoek
aan Duitsland de regering in Bonn om
kredietgaranties van rond vijf miljard
mark wil vragen.
De kredietgaranties zullen Israël er ook
toe moeten brengen bittere, maar on
vermijdelijke economische hervormin
gen door te voeren. De overeenkomst
met de VS was niet alleen afhankelijk
van een duidelijke beperking van de
bouw van joodse nederzettingen in de
bezette gebieden, maar ook van een in
grijpende liberalisering van de econo
mie.
Daartoe behoren het privatiseren van
bedrijven, het verminderen van de bu
reaucratie en het niet langer Financieel
steunen van de wapenindustrie en be
drijven die behoren aan de vakbonden.
Met de beloofde bankgaranties kan Je
ruzalem ook geld vrijmaken voor drin
gend noodzakelijke investeringen die
het zich nu niet kan veroorloven. De
krant Ma'ariv schreef dat Israëlische fi
nanciële deskundigen tegenover de
Amerikaanse regering hebben verklaard
dat de joodse staat de komende tien jaar
20 miljard dollar (33 miljard gulden) in
de infrastructuur wil investeren.
Een lid van het Amerikaanse Congres,
Larry Smith, zei dat als deze Israëlische
programma's op het gebied van de tele
communicatie,electriciteitsvoorziening,
wegenbouw en de uitbreiding van ha
vens succesvol zijn, Israël op eigen voe
ten kan staan.
Wellicht is dit een waarschuwing aan
het adres van Israël dat het tegen die
tijd zonder de jaarlijkse Amenlcaanse
steun van drie miljard dollar kan stellen.
De kredietgaranties die Bush dinsdag
aan Rabin toezegde, zullen waarschijn
lijk volgende maand door het Congres
worden goedgekeurd, aldus leden van
de Amerikaanse volksvertegenwoordi
ging-
