Rozalla's stem breekt de hemel open
Cultuur&Kunst
ieuwe keuken?
ni
w
SieMatic Keukencenter Leiderdorp SipMatir
John Cage
overleden
«J^^ewondering
DONDERDAG 13 AUGUSTUS 1992
15
REDACTIE: CEES VAN HOORE
Zambiaanse zangeres heeft positieve kijk op het leven
EXPOSITIES
LEIDEN
LAK GALERIE
Cleveringaplaats 1. Fotobeelden e
installaties van Hélène van Hoorn,
van 16/8 t/m 25/9. ma t/m za van
22 uur en zo van 12-17 uur.
DE WAAG
Aalmarkt 21. Ruimtelijk werk van
Marlène Staals; t/m 30/8. wo t/m
12-17 uur, za en zo 11-17 uur.
GALERIE ZONE
Nieuwstraat 17/b. Schilderijen vai
Nicole Carvajal, t/m 20/8; di t/m v
118
11-18 uur. za 10-17 u
uur. do 19-21 uur. Zöne i:
t/m 31 juli gesloten.
TIME IS ART
Nieuwstraat 10. "Zomeravond-exposi
tie' met werk van Rob Schouten, Re-
né van Dam, Astrid Beumer, Rob Re
geer, Louis Stuijfzand, Frans de Wit
en Rob van "t Zelfde, t/m 31/8; ma
t/m vr 19-22.30 uur.
FOTOGALERIE KLEINE KLUP
Nieuwe Rijn 1Foto's van Teun Voe
ten. t/m 3/9, ma t/m za 10-22 uur, zo
12-22 uur.
HOOGLANDSE KERK
Nieuwstraat. 'De wisselwerking tus
sen kunst en projectie'; Guus Herm-
n Ger Oudshoorn, gemengde
Prinsen t/m 19/9; ma 13-15 uur, di
t/m vr 11-15.30 uur, za 11-16 uur
GALERIE AMBER
Hooglandse Kerkgracht 8. Houten
vaatwerk uit Nepal, Japanse schilde
ringen, keramiek uit China en Japan,
tekeningen uit Frederick Francks
'Echoes from the Bottomless Well',
t/m 30/8.
GALERIE AZL
Academisch Ziekenhuis, Gebouw 1.
Presentatie Kunst Tweede Fase
Nieuwbouw; t/m 30/8, dagelijks 10-
17 uur.
BLEIJENERG GALERIE
Breestraat 113. Stockexpositie t/m
3/9; di. t/m za. 9-18 uur, 1ste zo. van
de maand 12-17 uur.
BLEIJENBERG BEELDEN
Langebrug 61. Vaste opstelling diver
se beelden, vr, za en 1ste zo. van de
maand 12-17 uur.
GALLERIA PROPITIA
Nieuwe Rijn 93. Buitenlands grafiek
ALPHEN AAN DEN RIJN
STAA GALERIE
Prinses Irenelaan 88.
HAZERSWOUDE
GALERIE LAERKEN
Bent 2. Zomerexpositie met werk van
Geri Graveland en Erik Chatenier (ra-
ku keramiek), Fraukie Isardi (siera
den). Willemien van Ineveld, John
Hansen en Bodil Brems (acryl op
doek), 01e Puitzen Hans Tyrrestrup
(olie op doek), Jan Snoek (grafiek) en
TheoGermann (beelden in brons en
steen); t/m 5/9, zaen zo 11-17 uur,
ma t/m vr na tel. afspraak (01728-
9837).
VOORSCHOTEN
GALERIE MERCEDES
Voorstraat 35 b (steeg. Louis Meys -
90 jaar, schilderijen van 1942 tot
1992, t/m 5/9, wo t/m za 11-17 uur.
WASSENAAR
DE PAAUW
Raadhuislaan 22. Schilderijen van
Geldoph Stuyling de Lange, t/m 16/8.
di t/m vr 10-16 uur. za zo 13-17 uur.
GALERIE VERHAAR
Schoolstraat 9. Etsen en aquarellen
van Ronnie Meerts, t/m 27/8; do t/m
zo 13-18 uur.
THEATERS
DEN HAAG
APPELTHEATER
wo 19t/mza 29 (beh zo/ma/di),
20.15 uur. Toneelgroep De Appel;
'Ingeblikt I', tekst en regie Lodewijk
de Boer.
KONINKLIJKE SCHOUWBURG
do 20 t/m wo 26 (beh ma). 20.15
uur: 'Tsjechov' musical met Boude
wijn de Groot in de titelrol.
AMSTERDAM
CARRÉ
t/m zo 6/9 (beh ma). 20.15 uur;
zo/wo ook om 14.00 uur: Groot Cir
cus van Azié.
STADSSCHOUWBURG
vr 14, 20.15 uur: Het Zuidelijk To
neel; 'Het begeren onder de olmen',
za 15. 20.15 uur: Het Zuidelijk To
neel; 'Thyestes'.
MUSEA
Een beeld van Osiris uit Egypte (Thebe), 26ste dynastie 664-525 v. Chr.,
te zien op de expositie Brons uit de Oudheid in het Rijksmuseum van
Oudheden. toto pr
LEIDEN
PESTHUIS
Pesthuislaan.
MUSEUM BOERHAAVE
Lange Agmetenstraat 10. Expositie
'Oog in oog', diagnostische ontwikke
lingen in de oogheelkunde', t/m
29/11, do t/m za 10-17 uur, zo 12-
17 uur, elke zondag om 14 en 15 uur
gratis rondleidingen.
MOLENMUSEUM DE VALK
2de Binnenvestgrachtm 1. Di t/m za
10-17 uur. zo 13-17 uur.
RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN
Rapenburg 28. Taffehzaal: 'Brons uit
de Oudheid', t/m 4/10; di t/m za 10-
17 uur, zon- en feestdagen 12-17
uur. Elke eerste zondag van de
maand archeologisch spreekuur.
RIJKSMUSEUM VOOR VOLKEN
KUNDE
Steenstraat 1. Tentoonstellingen: 'ln-
sulinde in Leiden, voorbij de Javazee'
en 'Boeddha en Shiva op Java', t/m
31/10; di t/m za 10-17 uur. zo 13-17
uur; rondleidingen elke di om 14 uur
(Voorbij de Javazee) en zo om 14 uur
(Voorbij de Javazee en Boeddha op
Shiva). Dagelijks filmvoorstellingen
(15 uur).
'Waar twee olifanten vechten', foto's
van Kadir van Lohuizen met tekst van
Adriaan van Dis, t/m 4/10.
ACADEMISCH HISTORISCH MUSE
UM
Rapenburg 73. woe t/m vr 13-17 uur.
HORTUS BOTANICUS
Rapenburg 73. Ma t/m za9-17 uur,
zo 10-17 uur. Kassen geopend ma
t/m za 9-17 uur; Clusiustuin geopend
ma t/m vr 10-12.30 uur en 13.30-16
uur. Zomertentoonstellmg: Van 's
lands Plantentuin de Buitenzorg tot
Kebun Raya Bogor, t/m 30/8.
DE LAKENHAL
Oude Singel 28-32. 'Uit ti|d geplukt',
bloeroen in beeldende kunst en poé-
zie, t/m 11/10; di t/m za 10-17 uur.
zo 13-17 uur.
'En toen was er licht', zestig werken
uit de verzameling moderne kunst,
t/m 23/8.
PRENTENKABINET
Rapenburg 65; di t/m vr 14-17 uur.
PIJPENKABINET
Oude Vest 159a; zo 13-17 uur
KONINKLIJK PENNINGKABINET
Rapenburg 28. 'Nederlandse Pen
ningkunst 1890-1990', t/m 25/10;
di t/m za 10-17 uur. zo 12-17 uur.
WAGENMAKERS MUSEUM
Oude Varkenmarkt 13; zo 13-17 uur
REMBRANDT EN ZIJN ATELIER
Kort Galgewater 24a. Reconstructie
van het Leidse atelier van Rem
brandt, geïnspireerd op het schilderij
'De schilder en zijn atelier'; di t/m za
10-17 uur, zo 12-17 uur.
KATWIJK
KATWIJKS MUSEUM
Voorstraat 46. 'Strandleven', aquarel
len van Albert Jan Cool, t/m 26/9, di
t/m za 10-12 uur.
CONCERTEN
LEIDEN
HOOGLANDSE KERK
15 augustus
Orgelconcert door Frank van Wijk, or
ganist Ruïnekerk Bergen N.H., 13.30
HOOFDDORP
THE CHALLENGE
20 augustus
Optreden van de Amsterdamse zan
ger Gordon, zaal open 21.00 uur.
KATWIJK
VREDESKERK
18 augustus
Batzorgelconcert door Vincent de
Vries, 20.15 uur.
NOORDWIJK
GROTE KERK
20 augustus Orgelconcert door San-
der van Marion. 20.15 uur.
AMSTERDAM
CONCERTGEBOUW
14 augustus
European Community Youth Or
chestra olvb Carlo Maria Giulmi mmv
Philharmomca Chorus uit London en
vocale solisten. Negende symfonie
van Van Beethoven. 20 15 uur.
16 augustus
Jeugd Orkest Nederland olv Alexan
der Vakoulsky mmv Daniel Rowland,
viool; werken van Olthuis.
Tsjaikowsky en Sjostakowitsj, 20.15
19 augustus
Koninkh|k Concertgebouworkest olv
RiccardoChaiily; werken van Haydn
en Bruckner, 20.15 uur.
20 augustus
Joshua Bell. viool, Steven Isseriis.
cello, Olli Mustonen, piano; werken
van Van Beethoven, Schumann en
Ravel. 20.15 uur
Rozalla, de zangeres van Zambiaanse afkomst, bestookte
in de afgelopen maanden de hitparades met prachtige
liedjes als 'Everybody's Free (To Feel Good)', 'Faith (In
The Power Of Love)' en 'Are You Ready To Fly': charman
te, dansbare werkjes met melodieën die het gemoed
doen opveren en refreinen die ieder slecht humeur ten
goede keren. Dat beloofde wat. Blijkens enkele remixen
van haar hits stak de jeugdige Afrikaanse schone ook
haar afkomst niet onder stoelen of banken. Die Rozalla
kon nog wel eens een nieuwe, transcontinentale richting
aan gaan geven in de wereld van de dansmuziek, dach
ten we nog. We zagen het al voor ons: hier komt de nieu
we wereldster.
Toen kwam haar cd uit, ook
'Everybody's Free' geheten, en
dat viel toch een beetje tegen.
Op een paar korte tussenstukjes
na, waarin Rozalla in het Bemba
haar stem verheft, bleken de
exotische uitstapjes verbannen
naar het land der remixen, en
verder biedt de plaat toch wel
een beetje veel van hetzelfde,
hoe fraai en meeslepend ook.
Maar alla, je kunt er lekker op
dansen en zodra Rozalla haar
mond opendoet en haar stem
banden spant, breekt de hemel
open.
De frele Rozalla begon haar
zangcarrière in haar vaderland
Zambia, toen ze een jaar of der
tien was. Op haar zestiende ver
huisde het gezin naar buurland
Zimbabwe, waar ze een paar
jaar later haar eerste plaatjes
maakte. Rozalla maakte daar
aardig naam, maar haar baan
als secretaresse moest ze aan
houden. „Ik wilde graag al mijn
tijd aan zingen besteden, maar
dat kon niet terwijl ik daar
woonde. Ik moest weg, dus be
sloot ik drie en een half jaar ge
leden naar Londen te gaan."
Daar raakte ze in contact met
Nigel Swanston en Tim Cox van
het producersteam 3mi. „Zij
schrijven de meeste muziek,
maar we doen alles wel in goed
overleg. Als iets me niet bevalt
doe ik het niet en zeg ik hoe ik
het anders wil hebben. Net als
bij de videoclips. Het gaat nog
steeds om mij. Ik sta daar, niet
zij."
Rozalla werkt ook aan haar ei
gen vocale arrangementen en
schrijft samen met Swanston
haar teksten die een positieve
kijk op het leven weerspiegelen.
„Dat was het idee: positieve tek
sten, die iets te zeggen hebben.
Dat is de boodschap: voel je
goed over jezelf, het leven is
lang en kort tegelijk, maak er
iets van. 'Faith..gaat over mijn
carrière, en over het najagen
van je eigen dromen. Ik heb
mijn dromen, zeker, en ik zal
zorgen dat ze uitkomen. Ik wist
dat het moeilijk zou worden
toen ik naar Londen vertrok,
maar ik geloofde in mezelf. Ik
wist dat ik het op een dag zou
maken."
De zorgvuldig ontkroesde Ro
zalla ziet er in het echt een paar
tintjes donkerder uit dan op fo
to's of in videoclips. Dat house
van oorsprong een Afrikaans
concept is, daar kan ze het wel
mee eens zijn. Maar dat het we
derom de blanken zijn die er
met de revenuen vandoor gaan,
een constante in de geschiede
nis van de populaire muziek, val
daar Rozalla niet mee lastig.
„Zwart, bruin of wit, als ze maar
goede muziek maken. Sommige
blanken doen het niet slecht,
tenslotte."
In haar muzikale smaak is
Rozalla altijd op het westen ge
oriënteerd geweest, een uitzon
dering als Miriam Makeba daar
gelaten. Haar grootste voor
beeld is Diana Ross. „Soms
wordt het mij allemaal te veel
en wil ik er mee kappen. Maar
dan denk ik aan Diana Ross, die
nog steeds enorme wereldtoer-
nees maakt. Ik ben nog niet half
zo oud als zij, dus dan moet ik
het toch ook kunnen?"
Ik denk dat ik een
jaar of dertien was
^7,^7 toen ik Maria Callas
voor het eerst hoorde op de ra
dio. Het was op een woensdag
middag, toen ik huiswerk zat te
maken. Ineens dacht ik: hé, wat
is dit...? Dat was dus Callas met
een of andere aria, welke weet
ik niet meer. Maar haar stem
viel me meteen op. Met Sinter
klaas kreeg ik de eerste gram
mofoonplaat van Callas. Ik heb-
um nog steeds. Ook al staat nu
alles op cd, die grammofoon
platen, ik heb er in totaal zo'n
200, doe ik nooit weg. Alleen al
om de hoezen en tekstboeken
zijn ze heel bijzonder.
Mijn grootste bewondering gaat
uit naar de live-opnamen van
Callas. Daar bestaat een leven
dige handel in. Als ik een opna
me tegen kom die ik nog niet
heb, ook al klinkt het voor geen
meter, dan moet ik die hebben.
Laatst vond ik een live-opname
van Lucia di Lammermoor, met
Di Stefano von Karajan, uit het
Scala in Milaan. Daar heb er al
vier uitvoeringen van, maar die
vijfde wil ik dan toch ook. Wat
ik daar zo leuk aan vind is het
vergelijken, het luisteren naar
de verschillen. Soms pak ik er
een paar boeken bij. Dan lees ik
de recensies die na de betref
fende uitvoering zijn versche
nen. Dat is heel boeiend.
Als je vraagt: 'Was ze nou zo'n
goeie operazangeres?' Dan zeg
ik: Nee, er zijn wel betere opera
zangeressen. Maar ze had wel
een heel bijzondere stem. Eén
die je uit duizenden herkend.
En wat ze met die stem deed
was wonderbaarlijk. Ze kon
10.000 keer meer met haar stem
dan operazangeressen van van
daag. Daarom vind ik ook die li
ve-opnamen zo interressant.
Ik heb nu zo'n 120 cd's en een
veertigtal boeken verzameld. In-
mijn huiskamer hangt ook een
portret van Callas dat Wim
Hoogstraten voor mij gemaakt
heeft. Toen ik vorig jaar 'De
64.000 gulden vraag' won bij
RTL 4 heb ik hem ook een schil
derij laten maken. Daar sta ik
op, samen met Callas. Ik heb na
het winnen van de quiz natuur
lijk ook een feestje aangericht
voor wat vrienden. Die hebben
toen een Callas-act voor mij op
gevoerd. Aan het slot lagen er
zeven dooie diva's onder aan de
trap.
Wat ik jammer vind is dat er
maar heel weinig beeldmateri
aal bestaat van Callas. Dat is ei
genlijk heel raar voor een vrouw
die in de jaren vijftig zo be-
Rozalla: „Zwart, bruin of wit, als ze maargoede muziek maken. Sommi
ge blanken doen het niet slecht tenslotte." foto gpd
Ook in onze showroom benl u welkom
Behalve een heleboel ideeën krijgt
u bij ons bovendien een ID., een
Individueel Design. Dat is een
Meubelplein 9, Leiderdorp. Tel. 071-412615 (le etage Mijnders Meubelen) 7 .V
Geopend van 9.30-17.30 uur. Donderdag koopavond tot 21 uur. Zaterdag van 9.30-17.00 uur.Individueel Desigli
NEW YORK»
De Amerikaanse componist
John Cage is woensdag op
79-jarige leeftijd in een zie
kenhuis in New York aan de
gevolgen van een beroerte
overleden. Cage geldt als een
van de belangrijkste Ameri
kaanse componisten van de
ze eeuw. Hij was een avant-
gardist die veel heeft bijge
dragen aan de vernieuwing
van de muziek. De in Los An
geles geboren componist
stelde zich ten doel met elke
nieuwe compositie een nieu
we richting in te slaan en
'een soort ontdekkingstocht
te maken'. Hij was ook op
andere muzische terreinen
actief. Hij schreef poezie en
essays, schilderde en etste,
en was een gerespecteerd
mycoloog.
Nederlanders in
NOS Meesterklas
Twee jonge Nederlandse diri
genten zijn uit een groep van 25
internationale talenten geselec
teerd om deel te nemen aan de
eerste ronde van de NOS Inter
nationale Dirigenten Meester
klas.
band staat... De enige keer dat
ik Maria Callas in levende lijve
heb gezien was in 1973. Dat was
een pijnlijke ervaring waar ik
nog spijt van heb. Ze was op dat
moment nog maar een scha
duw van wat ze ooit geweest is...
Toentertijd was het natuurlijk
heel duur om naar een opera te
gaan. Als ze r\u geleefd had zou
ik haar waarschijnlijk overal
achterna gereisd zijn, bij wijze
van spreken dan... Ik ga nu re
gelmatig naar opera's. Maar als
je vraagt of ik nou zo'n enorme
operaliefhebber ben, dan zeg ik:
nee. Soms betrap ik mezelf er
op dat ik alleen maar ga om te
roemd was. Er gaan geruchten
dat binnenkort de complete
opera La Traviata op beeldband
zal verschijnen. Nou, als dat
waar is... Dat zijn echt dingen
waar ik wakker van lig. Elk frag
ment van Callas is iets bijzon
ders. Dus laat staan als er plot
seling een hele opera op beeld
horen hoe MariaCallas het ge
daan zou hebben. Ei
genlijk hou ik hele
maal niet van opera
Ik hou alleen
Foto Lotfc Zuydwrduin
Lawrence Renes uit Leids-
chendam (22) en Peter Santé uit
Huizen (24) zullen zich vanaf
vandaag met nog zes buiten
landse talenten door de Japanse
dirigent Hiroyuki Iwaki laten
'bijscholen'. Het is de bedoeling
dat de acht geselecteerden een
week repeteren met piano. Cur
susleider Iwaki zal op basis van
die repetities uiteindelijk de vier
beste dirigenten uitkiezen, die
vervolgens gaan repeteren met
het Radio Symphonie Orkest
voor het slotconcert op zaterdag
29 augustus in het Amsterdam
se Concertgebouw.
Volgens jurylid Willem Vos,
Hoofd afdeling Klassieke Mu
ziek bij de AVRO die gedurende
de afgelopen twee dagen alle
audities heeft bijgewoond, was
het peil van alle 25 deelnemers
verrassend hoog.
In deze rubriek komen al of niet bekende streekgenoten aan het woord die hetzij
direct hetzij zijdelings met kunst of cultuur te maken hebben. Zij praten over een
kunstvoorwerp waaraan zij bijzondere waarde hechten. Van de snuifdoos van oma
tot het grijsgedraaide muziekstuk en alles wat daar tussenin zit. Vandaag spreekt
Frank Cremer zijn bewondering uit voor Maria Callas, één van de grootste
operadiva's van deze eeuw. Cremer is hoofd van het secretariaat van de RIAGG-
Leiden.
