OR HEMA naar rechter
voor inspraak afslanking
'Laat snel 3000
ontheemden toe'
Eis twee jaar en tbs voor
doden HEMA-bewaker
Binnenland
De Jong wil NOS-bestuur
ondersteboven gooien
PTT verdient miljoenen
aan ongebruikte telefoons
Fruitoogst in Betuwe kan beginnen
Politie maakt einde
aan xtc-laboratorium
Het oog van de mee(s)ter
'Daar maken ze elkaar af, hier kaarten ze samen
Politie achterhaalt treinvandalen
Groningen De spoorwegpolitie is er na zeven maanden in ge
slaagd alsnog enige tientallen supporters van FC Groningen op
te sporen die op 19 januari een trein in Zwolle vernielden en NS-
personeel bedreigden. De Groningse officier van justitie spreekt
van een 'knappe prestatie'. Volgens hem kan de verdachten mis
handeling, openlijke geweldpleging, bedreiging en/of vernieling
ten laste worden gelegd. De vandalen maakten deel uit van een
groep van 120 Groningen-supporters, die voor ruim 150.000 gul
den schade aanrichtten aan een trein toen ze op weg waren naar
de wedstrijd Twente-Groningen. Op het station in Zwolle braken
ongeregeldheden uit, waarop de NS besloten de trein te laten te
rugkeren naar Groningen. Hierop sloopten de supporters het in
terieur. Bij aankomst in Groningen werd de groep ongemoeid
gelaten.
Zieke Belgen mogen naar Roosendaal
brussel Zieke mensen uit het Belgische plaatsje Essen mogen
voortaan in dringende gevallen naar het ziekenhuis in het Ne
derlandse Roosendaal worden gebracht. Over die zaak heeft Es
sen jarenlang gevochten met het Belgische ministerie van volks
gezondheid. Zo'n vijftien jaar geleden werd het Jozefziekenhuis
in Essen een psycho-geriatrische inrichting. Mensen die drin
gend hulp nodig hadden moesten van dat moment af naar Ka
pellen of Brasschaat worden gebracht. Maar daarbij ging het om
afstanden van ruim twintig kilometer, terwijl er op nauwelijks
tien kilometer afstand, in Roosendaal, een goed uitgerust zie
kenhuis aanwezig is.
Rover blijkt ontsnapt uit kliniek
assen» Een van de twee mannen die afgelopen dinsdag in het
Drentse Hooghalen een gewapende roofoverval hebben ge
pleegd op een filiaal van de Rabobank, blijkt op 25 april te zijn
ontsnapt uit de Van der Hoevenkliniek in Utrecht waar hij in het
kader van een terbeschikkingstelling werd verpleegd. De twee
kwamen dinsdag in politie-uniform de bank binnen waar zij de
directeur te spreken vroegen. Die werd vervolgens onder bedrei
ging met een vuurwapen met nog een personeelslid vastgebon
den waama de mannen er met enige tienduizenden guldens
vandoor gingen. Na een achtervolging werden ze aangehouden.
ZATERDAG 8 AUGUSTUS 1992ra
Leerling (RPF)
'geschokt' door
eed CDA'er
den haag anp
RPF-voorman Leerling is ge
schokt door het feit dat het on
langs aangetreden CDA-ka-
merlid Ramlal bij zijn beëdi
ging als kamerlid de eed zwoer
en daarbij zei: „Zo waarlijk
helpe mij God almachtig^'.
Omdat het nieuwe kamerlid
hindoe is, heeft Leerling dit
„met verbijstering" aange
hoord, zo zegt hij in het RPF-
blad Nieuw Nederland.
Leerling: „Naar mijn vaste
overtuiging is er slechts één al
machtige God en dat is de Va
der van onze Heer Jezus Chris
tus. Ik neem aan dat de heer
Ramlal als hindoe bij het zwe
ren van deze eed zich niet op
deze God heeft beroepen".
Hij verbaast zich er over dat
steeds meer moslims en hin
does op kandidatenlijsten van
het CDA verschijnen.
Hilversum moet afrekenen met
de beschuldigingen van beslui
teloosheid en onderling gekisse
bis. NOS-voorzitter De Jong wil
daarom het NOS-bestuur ge
heel reorganiseren en opsplit
sen in een algemeen bestuur,
een raad van bestuur en drie
besturen voor de televisienet
ten.
Het algemeen bestuur wordt
het hoogste orgaan. Dat maakt
de jaarplannen en netindelin-
gen en houdt toezicht op de
gang van zaken binnen de pu
blieke omroep. Alle A-omroe
pen, de NOS en de kleine zend
gemachtigden moeten in het
bestuur worden vertegenwoor
digd. De raad van bestuur, met
daarin onder meer de net-coör
dinatoren van de televisienet
ten, een NOS-programmadirec-
teur en een onafhankelijke
voorzitter wordt belast met de
beleidsvoorbereiding en de co
ördinatie. Het netbestuur wordt
de hoogste instantie voor het
betreffende televisienet. Het
netbestuur wordt gevormd door
de betrokken zendgemachtig
den.
Het huidige NOS-bestuur be
staat slechts uit de acht verte
genwoordigers van de A-omroe
pen, een onafhankelijke voorzit
ter, een vice-voorzitter en vier
door de minister benoemde le
den.
Vluchtelingenwerk wil ruimhartig beleid
Vluchtelingenwerk Nederland
doet als eerste Europese organi
satie voor vluchtelingen een ap
pèl op de EG en de nationale re
geringen en parlementen om de
deuren open te zetten voor de
vluchtelingen uit het voormali
ge Joegoslavië.
De Europese vluchtelingenor
ganisaties hebben forse kritiek
op de uitkomsten van de confe
rentie vorige week in Genève.
Daar bleek dat alle EG-landen
met uitzondering van Duitsland
het vluchtelingenprobleem
vooral in de regio zelf willen op
lossen. Zo bleek dat de Neder
landse regering alleen in „acute
noodsituaties" groepen ont
heemden wil opvangen. De EG-
conferentie was een schaamte
loze vertoning, aldus de organi-
Voorzitter Scholten van
Vluchtelingenwerk is geschrok
ken van de beelden van de con
centratiekampen. „Er is weer
barbarij in ons Europa in de ja
ren negentig", aldus Scholten.
Als het aan Vluchtelingenwerk
ligt, zal Nederland op korte ter
mijn 3000 ontheemden uitnodi
gen. Daarmee wordt een begin
gemaakt met een ruimhartiger
opvangbeleid.
Hoewel Vluchtelingenwerk in
Nederland het voortouw neemt,
is ze ervan overtuigd dat de Eu
ropese zusterorganisaties het
initiatief snel zullen volgen. Dat
het appèl eerst in Nederland
wordt gedaan, komt deels door
de centrale manier waarop het
vluchtelingenwerk in Nederland
is georganiseerd. Het appèl van
Vluchtelingenwerk wordt on
dersteund door prominente po
litici als de oud-ministers De
Gaay Fortman (CDA) en Van
der Stoel (PvdA) en Glastra van
Loon (D66).
Ondernemingsraad eist zetels in 'reorganisatiestichting
De ondernemingsraad (OR) van de Hema heeft een kort
geding aangespannen tegen de HEMA-directie. De Raad
voelt zich buitenspel gezet bij de reorganisatie, die 200
tot 250 werknemers hun baan kost. De OR eist een
dwangsom van 50.000 gulden per dag als de directie niet
aan de eis tegemoet komt.
Het conflict spitst zich toe op de
stichting HEMA Transfer, die
beslist over de uitvoering van
het sociaal plan voor de reorga
nisatie op het hoofdkantoor. De
directie heeft bepaald dat de OR
geen bestuursleden mag benoe
men in de stichting die de 200
tot 250 afvloeiende werknemers
aan ander werk gaat helpen.
Ongeveer de helft van de ver
trekkende werknemers krijgt
een andere baan bij de HEMA,
de rest bij Koninklijke Bijenkorf
Beheer (het moederbedrijf van
de HEMA) of bij andere bedrij
ven. De stichting Transfer gaat
dit regelen. In het ergste geval
volgt ontslag, een beslissing die
de HEMA ook al aan de stich
ting overlaat. De stichting heeft
eveneens invloed op de duur
van de aanvulling op de werk
loosheidsuitkering van ontsla
gen werknemers.
De OR heeft direct nadat de
reorganisatie bekend werd de
helft van het aantal bestuursze
tels in Transfer opgeëist. De
HEMA heeft dit 'categorisch ge
weigerd' zo stelt de onderne
mingsraad in de dagvaarding.
Het lot van een aantal werkne
mers wordt volgende week al in
handen gelegd (zij worden 'ge
detacheerd') van de stichting.
Aangezien de HEMA het voor
het zeggen heeft in de stichting,
maakt de OR nu aanspraak op
bestuurszetels. De Raad ver
langt van de rechter dat deze de
claim, gebaseerd op de wet op
de ondernemingsraden, toe
wijst. De ondernemingsraad wil
dolgraag, zo blijkt in de dag
vaarding, tevens ingrijpen in de
wijze waarop de directie werk
nemers voor ontslag selecteert.
De winst van de HEMA loopt
al jaren terug. KBB-voorzitter
Maas zei eerder dit jaar dat de
HEMA nog altijd winst maakt,
maar dat die winst door reorga
nisatiekosten (20 tot 25 miljoen
gulden) zeker tot 1994 zal wor
den gedrukt. Verder wil de On
dernemingsraad noch het con
cern iets zeggen over de zaak.
Het kort geding dient maan
dag voor de Amsterdamse
rechtbank.
Steeds meer mensen leveren
alsnog hun oude PTT-telefoon
met kiesschijf in, nu zij erachter
komen, dat PTT Telecom daar
voor huur berekent. PTT Tele
com incasseert jaarlijks nog vele
tientallen miljoenen voor niet
gebruikte apparatuur.
Tot 1986 werd bij elke tele
foonaansluiting standaard het
model T-65 (grijs toestel met
kiesschijf) geleverd. Toen na
1986 ook telefoons van andere
merken mochten worden aan
gesloten, werd de T-65 door
gaans grif vervangen door een
goedkoop 'Japannertje' met de
leukste snufjes of door een mo
derner toestel van PTT Telecom
zelf.
Sommige klanten leverden
het grijze toestel in, maar de
meesten zetten het ergens in de
kast of gooiden het zelfs weg,
niet beseffend dat de huur van
fl ,80 per maand bleef doorlo
pen. Dat kwam pas uit toen de
PTT vorig jaar het abonne
mentsgeld splitste in de kosten
van de aansluiting en de huur
van het toestel.
Volgens PTT-woordvoerder
De Vos circuleren er nog enkele
miljoenen T-65's in Nederland.
Mochten deze worden ingele
verd, dan kan de PTT fluiten
naar de 'gemakkelijke' inkom
sten. Een simpel rekensom
metje leert dat de oude draai-
toestellen de PTT jaarlijks nog
tenminste veertig miljoen gul
den opleveren.
De PTT heeft zijn klanten er
nooit op gewezen dat zij een
deel van hun abonnementsgeld
in hun zak konden houden als
ze de oude T-65 zouden inleve
ren. Volgens De Vos is er echter
rekening mee gehouden dat de
vorig jaar doorgevoerde huur-
specificatie als een soort oproep
tot inlevering zou werken.
„Toen de huurspecificatie net
was ingevoerd, belden een paar
duizend mensen op om te vra
gen waar die ƒ3,60 vandaan
kwam. Na uitleg van onze kant
hebben veel mensen de T-65
alsnog ingeleverd", aldus De
Vos.
ophemert De fruitoogst in de Betuwe is be
gonnen. Scholieren en 65-plussers helpen de
telers de appeloogst binnen te halen, die dit
jaar ongeveer eenderde groter is dan in de af
gelopen vijf jaar. De oogst belooft dit jaar
daarmee bijna overgelijkbaar groter te worden
dan vorig jaar, toen noodweer ervoor zorgde
dat slechts ongeveer de helft van de normale
hoeveelheid kon worden geoogst.
FOTO ANPCOR DE KOCK
Een regionaal rechercheteam
van de Eindhovense politie
heeft in samenwerking met de
Belgische Rijkswacht \ier Ne
derlanders aangehouden. Drie
van hen werden in België opge
pakt en een in Nederland. De
mannen worden ervan verdacht
op grote schaal xtc-poeder te
hebben vervaardigd.
Het laboratorium was inge
richt in een woning in Kinrooi,
vlakbij Maaseik. De politie heeft
grote hoeveelheden chemica
liën, 60.000 Engelse ponden en
drie personenauto's in beslag
genomen.
De politie stuitte bijna ander
half jaar geleden op de xtc-ben-
de tijdens een onderzoek dat
was gericht op een andere
groep die zich ook bezig hield
met de handel in het pepmid
del. De afgelopen zestien maan
den is vanuit Nederland met
twintig rechercheurs aan die
nieuwe zaak gewerkt.
Toen de Rijkswacht een inval
deed in de woning in Kinrooi
was het laboratorium in bedrijf.
Ter plaatse werden een 43-jari-
ge man uit Geldrop en een 45-
jarige Eindhovenaar aangehou
den. Zij worden samen met een
in Nederland aangehouden 38-
jarige inwoner van Leende be
schouwd als hoofdverdachten.
De Rijkswacht hield ook nog de
45-jarige bewoner van het huis
in Kinrooi aan. De rol van deze.
uit Nederland afkomstige man,
is nog niet geheel duidelijk. De
politie heeft geen idee aan wie
de xtc werd geleverd.
Volgens de Eindhovense poli
tie bestaat wel de indruk dat het
spul niet alleen werd afgezet in
Nederland maar ook in andere
landen. Volgende week dinsdag
vindt overleg plaats tussen het
openbaar ministerie in Den
Bosch en justitiële autoriteiten
in Belgie. Dan zal onder andere
worden bekeken of de drie Ne
derlandse verdachten die nu in
België vastzitten, kunnen wor
den uitgeleverd.
sneek Onder het
toeziend oog van Sie-
te Meeter, de legen
darische voormalige
schipper van de Bols-
ward, werd gisteren
de laatste race geva
ren van het skutsjesi-
len. In de laatste
wedstrijd kwam
Heerenveen als eerste
over de finish en
toonde zich daarmee
een waardig kam
pioen. Tweede werd
uiteindelijk Grouwt,
derde Joure.
katwuk annet van aarsen
Kroaten, Bosnische moslims en Serviërs,
die zonder elkaar de hersens in te slaan,
gewoon op één kamer wonen. Dat is nog
steeds mogelijk, zo blijkt in de twee voor
noodopvang van vluchtelingen ingerich
te hotels in Katwijk. Zo'n zeventig men
sen uit het voormalige Joegoslavië ver
blijven daar in afwachting van overplaat
sing naar een asielzoekerscentrum.
„Eigenlijk kun je het niet bevatten",
zegt secretaris Truus den Hollander van
de stichting Vluchtelingenwerk Katwijk.
„Daar maken ze elkaar af en hier spelen
ze gewoon een potje kaart met elkaar.
Wij Nederlanders snappen daar niet van.
We krijgen ze op het spreekuur en dan
vertellen ze bijvoorbeeld over hun buren
waar ze jaren goed mee hebben kunnen
opschieten en die nu plotseling de vijand
zijn. Hoe kan dat nou, vragen ze dan. En
dan kun je ze gewoon geen antwoord ge-
„Ik zit met een Bosniër en een Kroaat
op de kamer", vertelt een 20-jarige Ser
viër, die vorig jaar al vluchtte uit Belgra
do om de dienstplicht te ontlopen. „We
hebben nooit problemen. We gaan goed
met elkaar om." Het lijkt erop of de
asielzoekers 'ontheemden' hebben ze
nog niet in Katwijk bepaalde onder
werpen taboe hebben verklaard om op
die manier wrijvingen te voorkomen.
„We praten niet over politiek", zegt een
20-jarig moslim-meisje uit Bosnië.
Waarschijnlijk is zo'n opstelling de
beste. De vluchtelingen in Katwijk heb
ben vrijwel allemaal een eigen mening
over de gebeurtenissen in het voormali
ge Joegoslavië. Die meningen staan vaak
lijnrecht tegenover elkaar. De beelden en
verhalen die de vluchtelingen deze week
hebben gezien en gehoord over Servi
sche concentratiekampen in Bosnië,
worden op verschillende i
„Ja, ik weet dat de Serviërs kampen
hebben", zegt de 20-jarige Serviër,
„maar het zelfde geldt voor de Kroaten
en de Bosniërs. Die hebben ook kampen.
De één zegt dit, de ander weer iets an
ders, maar wat er nu van klopt... In ieder
geval vind ik militair ingrijpen, waar nu
veel over gepraat wordt, uit den boze.
Het zal alleen maar tot meer gevechten
leiden. En dat zeg ik niet omdat ik uit
Servië kom. Ik ken de mentaliteit daar.
Ze houden er niet van inmenging, geen
van de partijen. Als er wel militair wordt
ingegrepen, ben ik bang dat de oorlog
zich uitbreidt, misschien wel tot een Eu
ropese oorlog."
„Natuurlijk moet het leger ingrijpen",
zegt een Bosnische. „Het is toch ver
schrikkelijk wat we nu op tv zien met die
kampen. Zo veel mensen zijn er gedood.
En er is toch al van alles geprobeerd. En
alle andere manieren werkten niet. De
concentratiekampen bestaan, dat kun je
niet ontkennen. Je hebt ze zelf gezien.
Maar niemand is erin geïnteresseerd. Ja,
wel als we in Kuwayt hadden gewoond
en olie hadden... Ik neem het de andere
landen kwalijk dat ze niet ingrijpen."
Een Serviër uit Bosnië verklaart er alle
maal niets meer van te snappen. ,Als ik
die beelden zie, weet ik niet meer wat ik
moet doen. Ik word er helemaal nerveus
van. Ze zijn er allemaal verkeerd bezig.
De Bosniërs, de Kroaten en de Serviërs,
ik ben het met geen van allen eens.
Hij is in het verleden met een Kroati
sche getrouwd geweest, zijn vrouw met
een moslim man. Waarschijnlijk doordat
zij zich op deze manier met de andere
groeperingen hebben vermengd," werden
ze begin dit jaar in elkaar geslagen. Dat
was de aanleiding voor hun vlucht. „We
weten nog steeds niet wie ons heeft ge
molesteerd. Elke partij kan het zijn ge-
De stellingnames blijken onverenig
baar. Om de vrede te bewaren wordt er
onderling dan ook nauwelijks over ge
sproken. Maar ook dat leidt weer tot pro
blemen. „Er is helemaal niemand met
wie we kunnen praten", zegt de 20-jarige
Serviër. Hij heeft voor hij naar Katwijk
kwam in het asielzoekerscentrum in
Zwolle gezeten. „Daar hadden we een
maatschappelijk werker met wie we over
onze problemen konden praten. Maar
hier zit je op je kamer, je gaat eens wat
eten of de straat op. Maar wat je werke
lijk bezig houdt, kun je niet kwijt."
amsterdam
Twee jaar en tbs met dwangver
pleging. Dat eiste gisteren offi
cier van justitie Kortenhorst
voor de Amsterdamse recht
bank tegen een 20-jarige Antilli
aan die op 27 november vorig
jaar een JJEMA-bewaker dood
stak voor de deur van de vesti
ging op het Amsterdamse Bijl
merplein.
De man stak de bewaker diep
in het hart op het moment dat
deze hem wilde aanhouden we
gens winkeldiefstal. Het mes
hij stak had hij enkele
eerder gestolen in de
winkel.
De dodelijke steekpartij in de
Bijlmermeer leidde tot veel on
rust. Volgens de officier werd de
hele problematiek van Antillia-
nen die naar Nederland komen
en hier losslaan, daaraan vast
gekoppeld. De Verdachte kwam
in 1988 naar Nederland. Hij
raakte verslaafd aan drugs en
leidde een zwervend bestaan
nadat zijn grootmoeder, die hij
vorig jaar in elkaar sloeg, hem
de deur had gewezen.
De verdachte zei gisteren
bang te zijn geworden toen hij
bij de arm werd gegrepen op
het moment dat nij met zijn
eveneens kort tevoren gestolen
fiets wilde wegrijden. Bij het
omdraaien zou hij min of meer
per ongeluk de bewaker 'ge
prikt' hebben, omdat hij het
mes nog in zijn hand had. Deze
verklaring staat in schril con
trast met de verhalen van getui
gen. die de man diep en met
kracht zagen insteken op de be
«vaker
et het
:tierapport,
waaruit blijkt dat het slachtoffer
met één diepe steek in het hart
werd getroffen.
De deskundigen noemden de
verdachte een jongen met een
schizofrene ontwikkeling en he
vige angst om overweldigd te
worden. Zijn veelvuldig hasjge-
bruik zou zijn stoornis hebben
kunnen versterkt, zo menen
psychiater en psycholoog. In
een vergelijkbare situatie zou hij
volgens hen makkelijk tot een
zelfde gedrag kunnen komen.
Vanwege dat herhalingsgevaar
eiste de officier de tbs met
dwangverpleging, waarbij hij
kan worden opgesloten totdat
echt alle herhalingsgevaar is ge
weken
Uitspraak op 21 augustus.
