Bedrijven ronselen
onder asielzoekers
De leider doet alles voor voedsel en vrouwen
Vondst dolfijn maakt wetenschappers erg blij
Binnenland
Pools vee leverde
geld en gevaar op
Achterhuis blijft publiekstrekker
Polderdistrict schort
verzwaring dijken op
VRIJDAG 7 AUGUSTUS 1992
3
Vluchtelingen krijgen rijksdaalder tot vijf gulden per uur
Vluchtelingen in het asielzoekerscentrum in Almelo wor
den regelmatig door bedrijven benaderd met de vraag of
ze zwart willen werken. De directeur van het Almelose
asielzoekerscentrum heeft inmiddels bij de politie twee
werkgevers aangemeld die zich schuldig hebben gemaakt
aan het ronselen en het illegaal in dienst nemen van
asielzoekers. Vluchtelingen mogen niet werken, omdat
zij niet over een verblijfsvergunning beschikken.
Directeur Van Woerkom van
het Almelose centrum wil niet
kwijt om welke bedrijven het
gaat. „Meestal worden de
vluchtelingen op straat door on
dernemers gevraagd of ze bij
hen willen komen werken. Het
gebeurt overigens ook dat be
woners van ons centrum zelf
werkgevers vragen of ze werk
hebben", zegt hij.
Volgens de directeur bedraagt
het loon voor zwartwerkers tus
sen een rijksdaalder en vijf gul
den per uur. Het asielzoekers
centrum neemt geen maatrege
len tegen asielzoekers die zich
schuldig maken aan zwart wer
ken.
Dat ze iets willen bijverdie
nen, noemt Van Woerkom be
grijpelijk. „Het zakgeld is 20
gulden per week. Dat werkge
vers misbruik maken van hun
situatie vind ik echter schanda-
lig"
Naspeuringen van de Almelo
se politie hebben nog niet tot
resultaat geleid, aldus een
woordvoerder. Net als directeur
Van Woerkom wil de Almelose
politie geen namen noemen
van mogelijk betrokken bedrij
ven. Wordt een bedrijf op het in
dienst hebben van asielzoekers
betrapt, dan volgt er een proces
verbaal.
Als de directeur van een be
trokken bedrijf wordt gedag
vaard, hangt hem een geldboete
van maximaal 10.000 gulden en
zes maanden hechtenis boven
het hoofd. Daarnaast kan het
openbaar ministerie het bedrijf
dagvaarden. In dat geval wacht
de werkgever 'alleen' een geld
boete van ten hoogste 25.000
gulden.
Drie en vier jaar cel hoorden
gisteren een 42-jarige man uit
Putten en een 28-jarige Lim
burger tegen zich eisen we
gens een miljoenenfraude met
runderen. Het tweetal maakte
deel uit van een bende die in
Polen runderen kocht voor en
kele tientjes per stuk.
De dieren gingen zoge
naamd naar Tunesië en Alge
rije en werden via de EG ver
voerd. Ze kwamen echter
nooit in Noord-Afrika aan,
maar werden onder meer in
Duitsland voorzien van valse
documenten en valse oormer
ken en als Duitse runderen
binnen de EG verkocht. De
dieren leverden daardoor 1000
tot 1200 gulden per stuk op.
De Puttenaar zou de dieren
hebben gekocht en het trans
port naar de EG hebben gere
geld. De Limburger zou voor
de oormerken en nieuwe pa
pieren hebben gezorgd. Bei
den ontkenden gisteren hun
aandeel in de fraude, waarmee
naar schatting meer dan tien
miljoen gulden is verdiend.
De officier van justitie wees
op de risico's voor de gezond
heid van mens en dier door
deze invoer van vee uit Oost-
Europa zonder EG-controles.
Volgens hem is het niet uitge
sloten dat de dieren radio-ac
tief besmet waren door de
Tsjemobyl-ramp. Justitie
kwam de zaak op het spoor tij
dens een ander onderzoek.
De zaak tegen de hoofdver
dachten, twee broers uit Scha-
ijk, werd gisteren voor nader
getuigenverhoor terugverwe
zen naar de rechter-commis-
saris. Hun raadslieden vroegen
daarom schorsing van de
voorlopige hechtenis. De
rechtbank wees dat verzoek af
„om verdere beïnvloeding van
de getuigen die deels van de
verdachten afhankelijk zijn, te
voorkomen."
Amsterdam Het hele jaar door is het er druk, maar vooral zodra de zomervakanties zijn begonnen, vergt
het heel wat geduld om het Anne Frankhuis in Amsterdam binnen te komen. Drommen vooral buitenland
se bezoekers hebben er graag een langdurig verblijf in de rij voor over. Het Anne Frankhuis is de drukst be
zochte attractie in de hoofdstad. foto ap albert overbeek
Alkmaars café vol bezoekers beschoten
tweee
ten. Tijdens de beschieting bevonden zich ongeveer 15 bezoe
kers in het etablissement. De verwondingen bleven beperkt tot
letsel door glassplinters. In een ruit van het café werden twee ko
gelgaten gevonden. De politie trof een derde kogelgat aan in een
tussendeur. Voor het café lagen twee patroonhulzen. De daders
hebben zich vermoedelijk uit de voeten gemaakt in een auto. De
Alkmaarse politie weet nog niets van de daders en hun motief.
Toezichtkamer: GAK-feestje mócht
zoetermeer De Toezichtkamer van de Sociale Verzekeringska
mer heeft geen problemen met het grote feest bij Joop van den
Ende dat het Gemeenschappelijk Administratiekantoor (GAK,
uitvoerders van een aantal sociale zekerheidswetten) het perso
neel aanbood ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum. Het ju
bileum kostte zes miljoen gulden. Omgerekend was dat nog
geen 200 gulden per deelnemer. Het geld kwam uit de algemene
middelen van het GAK. Staatssecretaris Ter Veld van sociale za
ken had om een oordeel gevraagd na een klacht van een WAO-
belangenvereniging, die de kosten buitensporig vond.
Vrouw opgepakt voor doden peuter
echt» De politie heeft gisteren de 20-jarige vriendin opgepakt
van de 21-jarige man die is gearresteerd wegens de dodelijk mis
handeling van een 2,5-jarige peuter uit Echt. De politie ver
moedt dat de vrouw ontucht heeft gepleegd met het jongetje,
dat door zijn ouders tijdens hun vakantie aan de man werd toe
vertrouwd. De man, een kennis van het echtpaar, had zich als
oppas aangeboden. De verdachte heeft de mishandeling be
kend. Over het motief tast de politie nog in het duister.
Shell ziet winst stijgen, BP krijgt tik
den haag De Koninklijke/Shell Groep heeft de winst in het
tweede kwartaal van 1992 zien stijgen tot bijna 1,9 miljard gul
den, zo heeft het bedrijf gisteren bekendgemaakt. De winst over
het eerste halfjaar kwam daarmee op ruim 4,6 miljard gulden,
vier procent meer dan vorig jaar. British Petroleum (BP) maakte
gisteren een verlies van 2,6 miljard gulden over het tweede
kwartaal bekend. Vorig jaar verdiende het bedrijf in die periode
nog ruim een miljard gulden. Het verlies wordt veroorzaakt door
afvloeiingsregelingen (1,5 miljard gulden) en afschrijvingen (1,74
miljard). Zonder die lasten zou BP dit kwartaal 342 miljoen gul
den hebben verdiend.
Militair verkracht ex-vriendin
zwolle De politie heeft een 21-jarige militair aangehouden we
gens gijzeling, mishandeling, verkrachting en bedreiging van
zijn ex-vriendin uit Zwolle. De man wilde de verbroken relatie
herstellen. Hij nam daartoe de 18-jarige vrouw dinsdag mee
vanuit Den Helder onder bedreiging van een pistool en dwong
haar bij hem in Lelystad te overnachten. Daar werd ze bedreigd,
mishandeld en seksueel misbruikt. De man stemde toe in het
verzoek van de vrouw om woensdag haar moeder in Zwolle te
bezoeken. Van daaruit wist de vrouw de politie te waarschuwen,
waarna de man kon worden aangehouden.
Unilever schroeft verdiensten op
Rotterdam Het Nederlandse levensmiddelen- en zeepconcern
Unilever heeft het afgelopen halfjaar ruim 1,8 miljard gulden
verdiend tegen 1,76 miljard in 1991. Bestuursvoorzitter Maljers
zei vanmorgen in een toelichting dat ondanks de economische
tegenwind in een aantal afzetgebieden „de vooruitgang van de
eerste zes maanden vastgehouden kan worden in de tweede
helft v^n het jaar".
amersfoort
saskia van westhreenen
De mensheid keert terug naar
de natuur, de manager keert te
rug naar de apen. Onder dit
mom stroomden gisteren dertig
Nederlandse managers samen
om een dag lang voor de spiegel
te staan. Trekpleister en
hoofdspreekster tijdens de stu
diedag was Jane Goodall, de 58-
jarige Britse onderzoekster die
al meer dan dertig jaar een
groep chimpansees in Tanzania
volgt.
Een beetje onwennig stroom
den de heren binnen. Een be
leefd antwoord op de wel
komstgroet van Goodall „Oe-
oe-oe-oe-oeoeoe-ieieiehhh!"
was er niet bij. De geijkte grap
jes. „Het kan niet anders dan
een stuk interessanter worden
dan de gemiddelde organisatie-
cursus." En inderdaad. Tijdens
het relaas van Goodall werden
al rap paralellen opgemerkt tus
sen het leiderschap van chimps
en dat van de gemiddelde
manager.
Bij chimpansees heeft de 'al
fa-aap' het voor het zeggen. Zijn
status dankt hij aan een gevecht
met de voorgaande alfa-aap
waarin hij als winnaar uit de
bus-kwam. „Maar wat is nu de
drijfveer van een aap om leider
te worden?" wilde een organisa
tiedeskundige weten. Het ant
woord zorgde voor een onge
makkelijke stilte. Goodall: „De
alfa-aap heeft privileges die een
ander niet heeft. Hij mag beslag
leggen op het lekkerste eten als
'ie wil. Kan ook de meest sexy
vrouwtjes annexeren.
Twee kanten van het leider
schap werden door Goodall be
licht. Hoe handhaaft een leider
zijn positie en wat meer be
langstelling van de cursisten
had hoe bereikt hij de top?
Toen Goodall zich in 1960 voor
het eerst tussen de groep chim
pansees begaf, had chimp Gulli
ver-daar de touwtjes in handen.
Na vier jaar werd hij verslagen
door Miice, zijn superieur in in
telligentie. Als overrompelings
strategie trommelde Mike op le
ge watertonnen van 'de mens'
Goodall. Zijn wapen was een
doordringende blik in de ogen
van Gulliver. Les één: „Je moet
moed en zelfvertrouwen heb
ben en je meerdere recht in de
ogen durven kijken."
Mike zat lang op de troon.
„Hij gedroeg zich dominant,
Chimpansees kunnen de moderne manager heel wat leren. Zo gedraagt een 'alfa-chimp' zich dominant, maar brengt hij de groep aanwijsbare
voordelen. Een goede leider zorgt dat de groepsleden hun energie niet verspillen door het uitvechten van allerlei onderlinge gevechten.
foto cpd cees zorn
bracht de groep aanwijs- Op dit moment Goodall bovendien dat 'de emotie weer
bezocht haar groep chimpan- terug moet komen'. Goodall:
sees twee weken geleden voor „Mensen hebben overal tiental-
het laatst zwaait Willy er de len verklaringen en woorden
scepter. Dat laatste gevecht le- voor. Apen niet. Dankzij de
verde wederom herkenbare si- apen besef je dat de mens zijn
tuaties op: er was een aantrek- eigen omgangsvormen heeft
kelijke vrouw in het spel. Willy bedacht, en die nog voor 'waar'
wilde haar wel eens wat beter houdt ook."
bare voordelen. Een goede lei
der zorgt dat de groepsleden
hun energie niet verspillen door
het uitvechten van allerlei on
derlinge gevechten. Ook in soci
aal opzicht doet hij nuttig werk.
Hij brengt vrouwen en voedsel
binnen de groep", legde
Goodall uit.
Toch moest Mike na een aan
tal jaren het veld ruimen voor
Humphrey: „een aap zonder
hersens." Maar ook dat komt in
de grote mensen-wereld voor,
knikte een geestdriftige fysicus.
De overwinning dankte
Humphrey aan zijn grote en
sterke gestalte. „Hij zorgde er
gauw voor om goede maatjes te
worden met Mike, zijn voorgan
ger. Dan had hij iemand om op
terug te vallen. Erg belangrijk
vooreen leider."
leren kennen, maar kreeg geen
toestemming van zijn superi
eur. De schoonheid van de da
me was Willy het gevecht wel
waard. Na een zware strijd
droop de onttroonde leider
Dat was de laatste les van
Goodall: de emotie moet weer
terug in het management. Ge
baren en gevoelens. Geen ruzies
maken, maar ruzies vergeven.
.Managers denken vaak 'alles
bloedend af. Bij zijn terugkeer wat ik doe komt de organisatie
werd hij door de groep met ten goede'. Pas daarmee op.
ïinachting bekeken.
Overeenkomsten
machtsverlangen van a
mens waren zichtbaar,
wat konden de heren nu
chimps leren? Een sterk bewust
zijn
Houd jezelf geen foute spiegel
voor. Alles wat je doet en zegt
heb je zelfbedacht."
„Ik heb twee wees-aapjes zien
opgroeien. Ze waren anders dan
de andere apen. Bleven kleiner,
sief gedrag in de groep. Afwe
zigheid van de moeder is slecht
voor een kind. Dat zie je terug
in onze eigen maatschappij. Ge
brek aan gevoel, binnen en bui
ten het bedrijf, is één van de
grootste problemen van onze
tijd."
Goodall besloot met een ge
ruststellende gedachte: ook
apen hebben last van stress. „Ik
heb ze zelden honderd procent
relaxed gezien. Een leider moet
alles in de gaten houden. Con
stant zijn ogen open hebben.
Foute manoeuvres zijn fataal."
Goodall heeft al verschillende
apen dood zien gaan van de
stress. En dèt komt in de mana
gerswereld nou zelden voor,
wist de ambtenaar van 's Rijks
Gebouwendienst.
het eigen gedrag. En vertoonden soms vreemd agres-
Taxiberover
bekent ook
moord vrouw
amsterdam cpd
De 25-jarige berover van Am
sterdamse taxichauffeurs blijkt
zich ook schuldig te hebben ge
maakt aan doodslag. Het gaat
om een 21-jarige vrouw die op
24 juli vorig jaar dood werd
aangetroffen in het Oostelijk
havengebied van de hoofdstad.
De taxirover was de ex-vriend
van het slachtoffer.
De man werd vorige week
aangehouden, nadat zijn signa
lement was verspreid onder
taxichauffeurs. Acht chauffeurs
werden de weken daarvoor het
slachtoffer van zijn berovingen.
Na zijn arrestatie bekende hij
ook nog 25 andere overvallen.
Na de vondst van het stoffe
lijk overschot werd de man vo
rig jaar gearresteerd op verden
king van de moord. Hij ontken
de en na drie maanden voorar
rest besloot de officier van justi
tie hem wegens gebrek aan be
wijs vrij te laten. Woensdag be
kende hij alsnog.
Buschauffeur
na ongeluk in
Duitsland vast
den haag-schlüsselfeld anp-DPA
De 31-jarige Nederlandse bus
chauffeur die afgelopen zater
dag een ongeval met 8 doden
en 22 gewonden veroorzaakte
bij Würzburg, is gisteren offi
cieel gearresteerd wegens on
achtzaamheid. Daarop staat
een maximale straf van vijf jaar
cel.
Volgens de politie hebben een
bloedonderzoek en een tech
nisch onderzoek geen aanwij
zingen gegeven over de oorzaak
van het ongeval, zodat er sprake
moet zijn geweest van een
menselijke fout.
Op de Autobahn Nürnberg-
Würzburg boorde de Neder
landse touringcar zich in een
passagiersbus uit Tjecho-Slowa-
kije. De Nederlandse bus was
eerst door de vangrail in de
middenberm gereden.
De man is in dienst van Beuk
Touringcars in Noordwiik. Vol
gens het bedrijf kan de man
zich niets van het ongeval her-
Dier is waarschijnlijk door pijn de weg kwijtgeraakt
leiden monica wesseling
vervolg voorpagina
„Eert wetenschappelijke kick van de eer
ste orde. Hier droomt iedere conservator
van. Een prachtmoment." Conservator
Smeenk van het Nationaal Natuurhisto
risch Museum in Leiden is razend en
thousiast over 'zijn' aangespoelde spits-
snuitdolfijn. Er zijn sinds 1896 slechts elf
exemplaren aangespoeld, de laatste in
1977. De dolfijn die eergisteren op de
Zeeuwse kust werd gevonden, is ver
moedelijk afkomstig van de noordelijk
Atlantische Oceaan.
De wetenschappers weten nog weinig
over de spitssnuitdolfijn. Het dier leeft
ver Luiten de kust en Vist op grote diep
te. In tegenstelling tot andere dolfijn
soorten is de spitssnuitdolfijn schuw.
Wetenschappelijk waarnemingen van
het gedrag op zee zijn er nauwelijks.
Smeenks hoop dat dit dier tot een bij
zondere soort behoort, werd gistermid
dag de kop ingedrukt. Net als zijn aange
spoelde voorgangers behoort dit exem
plaar waarschijnlijk tot de 'normale'
soort Mesoplodon Bidens. „Helemaal ze
ker weten we dat pas over enkele weken.
We weten zo weinig van het dier dat we
nog niet op uiterlijke kenmerken de
soort kunnen vaststellen. Daarvoor moet
de schedel worden geprepareerd."
Het bergen, ontleden en prepareren
van het 800 kilo zware dier is geen sine
cure. Bij de berging ervan, woensdag
avond, is een laadschop bijna in zee ge
gleden. Met twee enorme graafmachi
nes, een kraan en een vrachtwagen is het
gevaarte naar Leiden gebracht.
Dierenarts-patholoog M. Garcia, ge
specialiseerd in dolfijnen en zeehonden,
is gisteren uren achtereen druk doende
geweest het dier uiteen te halen. Onder
grote belangstelling van andere weten
schappers werd de dolfijn in stukjes ge
hakt. Eerst werd de speklaag verwijderd.
Een paar stukjes van die laag worden on
derzocht op verontreinigingen met bij
voorbeeld PCB's. Vervolgens worden de
organen stuk voor stuk bekeken. Smeenk
is onder meer razend benieuwd naar de
maaginhoud: daaruit valt af te lezen hoe
lang het dier onderweg is geweest. „Ik
verwacht een lege maag aan te treffen.
Het dier moet erge honger hebben ge
had."
Smeenk besteedt de komende weken
aan het schoonmaken van het skelet.
Dan valt ook de schedel te bestuderen.
Voor Garcia is het dier eveneens uiterst
interessant. Hij doet een promotieonder
zoek naar de manier waarop de geluids
golven zich door de kop van de dolfijn
verplaatsen naar de hersens.
Garcia stelde gisteren vast dat de dol
fijn aan een ernstige darminfectie moet
zijn overleden. „Het dier heeft erg veel
pijn gehad. Door de dikke speklaag kan
de zwelling van zo'n infectie niet naar
buiten, en dus drukt die op alle andere
organen. Vermoedelijk is de dolfijn door
de pijn gedesoriënteerd geraakt."
Spitssnuitdolfijnen leven verspreid
over de hele wereld, in hele diepe zeeën.
Het dier vist op naar schatting 1000 me
ter diepte en eet vooral inktvissen. Om
dat dolfijnen zoogdieren met longen
zijn, komen ze elke tien minuten boven
om adem te halen. De spitssnuitdolfijn is
niet zeldzaam. Het grijs-zwarte dier
baart na een draagtijd van een jaar le
vend en houdt het jong ongeveer ander
halfjaar bij zich.
Cosmo-kappers
verdacht van
miljoenenfraude
De directie van de kappersketen
Cosmo Hairstyling, met vesti
gingen in onder meer Leiden en
Haarlem, wordt ervan verdacht
voor miljoenen guldens aan be
lastingen en sociale premies te
hebben ontdoken. Volgens ja
renlang onderzoek van de be
lastingrecherche FIOD en de so
ciale verzekeringsinstanties De-
tam en GAK zijn op grote schaal
inkomsten niet opgegeven.
Cosmo heeft echter al ge
vraagd om heropening van he
onderzoek. De Utrechtse recht
bank heeft 20 en 21 oktober ge
reserveerd voor de zaak, m
de officier van justitie houdt re
kening met uitstel. „De dag
vaardingen zijn nog niet opge
steld. Er kan nog van alles
beuren".
De dijkverzwaring van de Erle-
comsedam in Ooij bij Nijmegen
is voorlopig van de baan. Het
Polderdistrict Groot Maas en
Waal heeft besloten het werk,
waarmee eind deze maand zou
worden begonnen, een halfjaar
op te schorten.
Directe aanleiding is het be
sluit van minister Maij-Weggen
(verkeer en waterstaat) een on
derzoek in te stellen naar de
normen waaraan de rivierdijken
in de nabije toekomst moeten
voldoen. Het polderdistrict wil
de resultaten hiervan afwachten
voordat „de schop in de grond
gaat".
heeft een onaf
hankelijke commissie de op
dracht gegeven binnen een half
jaar een advies uit te brengen.
Volgens plaatsvervangend se
cretaris-coördinator J. Verhoe
ven is tot uistel besloten om te
voorkomen dat een situatie zou
ontstaan die niet meer terug te
draaien is.
Verhoeven ontkent dat het
bijdraaien van het polderdistrict
te maken heeft met druk uitge
oefend door de Belangenvereni
ging 'De Ooijse Dijken' en de
provincie Gelderland. De ver
eniging wilde een verbod op de
dijkverzwaring middels een kort
geding afdwingen, maar heeft
die rechtzaak inmiddels afge
blazen. Ook de provincie heeft
aangedrongen op uitstel.
