Granaten verstoren
begrafenis kinderen
Duitsland zet snijbrander in tanks
Buitenland
Als ik niet werk, hoe denken zdan dat we kunnen leven?
Wetenschappers ontdekken
verschil in hersenen homo's
Advocaten willen voor
Honecker huisarrest
Akkoord Zwarte Zeevloot
Bush niet geliefd
Amnesty luidt noodklok voor Somalia
DINSDAG 4 AUGUSTUS 1992
4
AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur CPD Gemeenschappeh|ke Persdienst
Ind» The Independent IPS Inter Press Service RTR Reuter
UPI United Press International
Jacksonville Het gaat niet goed
met de verkiezingscampagne van
de Amerikaanse president George
Bush. De economie sukkelt ver
der, Saddam Hoessein trekt een
lange neus, vice-president Dan
Quayle kan nog steeds niets goed
doen en de Democratische tegen
strever in de komende presidents
verkiezingen, Bill Clinton, is bij-
johannesburg p. van nuusenburg
CORRESPONDENT
Chris verkoopt boereworst en hamburgers in het
centrum van Johannesburg. Niets bijzonders, in
derdaad, behalve vandaag en gisteren. Want
Chris (19) is zwart en hij hoort eigenlijk te staken.
Het ANC heeft daartoe opgeroepen. Chris, een
verlegen, goedlachse jongen, is dus een onder
kruiper.
Waarom werkt hij? Is hij het niet eens met wat
Nelson Mandela wil? „Ik interesseer me niet voor
politiek", zegt Chris. „Ik ben voor geen enkele
partij, niet voor het ANC, niet voor Inkatha (de
Zulu-beweging, red.) en niet voor De Klerk. Ik wil
met rust gelaten worden. Ik moet het geld verdie
nen voor mijn moeder en mijn twee jongere zus
ters, die nog naar school gaan. Als ik niet werk,
hoe denken 'ze' dan dat we kunnen leven"?
Dit lijkt op papier stoerder dan het op straat
klonk. Chris is geen praatjesmaker. Zijn toon is
zacht en aarzelend. Hij woont in Alexandra, een
township even ten noorden van Johannesburg en
een broedplaats van radicalisme. De comrades,
jonge, vaak losgeslagen ANC-aanhangers, maken
daar de dienst uit. Zij tolereren geen afwijkende
opinies, laat staan werken op de dag van de Grote
Staking. Hoe is hij aan hun surveillances ontsnapt
en langs hun controleposten gekomen?
„Dat heb ik niet gedaan. Als er een staking is of
een andere actie, dan slaap ik bij vrienden in de
stad. Ik wil niet dat ze mij of mijn moeder en zus
ters iets aandoen. Daarom ben ik er nooit".
Maar als je na een paar dagen weer thuiskomt,
is er dan niemand van het wijkcomité die dan
'even langs komt'?
„Je moet zorgen dat je niet opvalt, dan laten ze je
op gewone dagen meestal wel met rust".
Het zou Chris gisteren niet zijn gelukt Alexandra
uit te komen. De minibusjes hèt transportmid
del van dit kleine, overbewolkte ghetto naar Jo
hannesburg reden niet. Wie had gedacht lopend
naar zijn werk te kunnen, stuitte op comrades die
op elke straathoek de wacht hielden. Vrijwel alle
straten waren verlaten. Wie zich toch buiten
waagde, werd gelijk aangehouden. Alleen patiën
ten van de townshipkliniek mochten door, als ze
een verwijsbriefje konden tonen. Wie naar de
winkels wilde, die tot 11 uur open waren, werd
vergezeld door een comrade.
Werkwilligen waren er niet. Zij wisten 's ochtens
vroeg al dankzij waarschuwingssalvo's uit AK-47
automatische geweren, dat ze geen kans zouden
hebben. Van de politie, die hen zou beschermen,
geen spoor.
Sipho is één van een groepje van twaalf comra
des, jongens en meisjes tussen, naar schatting, 16
en 20 jaar. Waarom laten zij werkwilligen niet
naar hun werk gaan, zoals Mandela hen heeft op
gedragen?
Sipho lacht schamper: „Mandela heeft ons niet te
vertellen wat we doen moeten. Zij organiseren de
staking niet, dat doen wij. Dit is onze actie en die
laten we niet door de ANC-leiding ondermijnen".
Zijn woorden worden met luide instemming door
de rest van het gezelschap begroet.
Aan de overkant van de straat kwam een oudere,
gezette vrouw aangeschommeld. Ze werd onmid
dellijk belaagd door enkele comrades. De vrouw
liet zich kennelijk niet overdonderen. Ze barstte
los in een door wilde gebaren onderstreepte tira
de. Een collega die haar taal, Xhosa, kent, vertaal
de: Ze moet naar de dokter en ze zal zich niet
door snotapen die op school horen te zitten, te
gen laten houden.
Verrast door dit tegenspel lieten ze haar gaan.
THE INDEPENDENT
Wetenschappers hebben nieuw
bewijs ontdekt dat de hersenen
van homoseksuele mannen ver
schillen van' die van hetero
seksuele mannen. Hiermee
wordt eens te meer onder
streept dat homoseksualiteit
biologisch is bepaald.
Een zenuwstreng die de linker
en recher hersenhelft met el
kaar verbindt, is in homoseksu
ele mannen groter dan bij
heteroseksuele mannen of bij
vrouwen, aldus onderzoekers
van de Universiteit van Califor
nia in Los Angeles (UCLA).
De ontdekking, die het resul
taat is van onderzoek van herse
nen die bij lijkschouwingen zijn
verkregen, is verwelkomd door
homoseksuele groeperingen in
de Verenigde Staten als bewijs
dat homoseksualiteit niet een
voudigweg een kwestie van
keus is. Ze vragen öm wetgeving
die alle vormen van discrimina
tie tegen homoseksuelen ver
biedt, waardoor homoseksuelen
een gelijke positie zouden inne
men als minderheden en vrou-
Vorig jaar barstte een open
bare discussie los toen dr Simon
LeVay, een neuroloog van het
Salk Instituut in La Jolla, Cali-
fomië, onderzoek publiceerde
waaruit bleek dat een deel van
de hersenen dat het seksuele
gedrag beïnvloedt bij homo
seksuele mannen kleiner is dan
bij heteroseksuele mannen.
De laatste ontdekkingen,
waarvan verslag werd gedaan in
de Proceedings of the National
Academy of Sciences, suggereren
dat homoseksualiteit niet wordt
veroorzaakt door één enkel ana
tomisch verschil, maar door
meerdere verschillen.
De ontdekking van UCLA be
treft een onderdeel van de her
senen dat niet direct in verband
wordt gebracht met seksueel
gedrag. Onderzoek heeft uitge
wezen dat de bewuste zenuw
weefselband gewoonlijk groter
is in vrouwen dan in mannen.
Maar bij homoseksuele mannen
is de zenuwstreng het grootst,
aldus de wetenschappers Laura
Allen en Roger Gorski van
UCLA.
LeVay, die zelf homoseksueel
is, verwelkomt de onderzoeks
resultaten. „Dit is erg belangrijk
omdat het een deel van de her
senen betreft dat niets met seks
te maken heeft. Het is duidelijk
dat er iets opmerkelijks gebeurt
wanneer de hersenen zich in
het foetale stadium ontwikke
len. Dit bevestigt het idee dat
seksuele voorkeur een biolo
gische basis heeft. Het is de zo
veelste nagel aan de doodskist
van de opvatting dat homo
seksualiteit een keuze is en dus
immoreel."
Hoewel het onderzoek door
veel deskundigen is geprezen,
zijn er ook kritische kantteke
ningen geplaatst. De weten
schappers van UCLA hebben al
leen de hersenen van mannelij
ke AIDS-slachtoffers gebruikt.
Ze waren niet in staat hersenen
van lesbische vrouwen te on
derzoeken, omdat die zelden
aan seksueel overgedragen ziek
tes overlijden en omdat hun
seksuele geaardheid in de VS
niet op de overlijdensakte wordt
vermeld (anders dan bij man
nelijke homoseksuele slachtof
fers van AIDS).
Andere critici vinden het on
verantwoord om dergelijke con
clusies te trekken, omdat er zo
weinig bekend is over het func
tioneren van de menselijke her
senen.
vertaling: margreet heslinga
berlijn hans hoogenpijk
correspondent
De advocaten van de vroegere
Oostduitse staats-en partijleider
Erich Honecker willen bereiken
dat hun cliënt uit zijn voorarrest
wordt ontslagen. Zij willen een
soort veredeld huisarrest.
Honecker zou gezien zijn ge
zondheidstoestand moeten
worden vrijgelaten en dient dan
door de staat te worden be
schermd als een „nog actief po
liticus", zo verklaarde zijn advo
caat Becker maandag. De jurist
acht het mogelijk dat Honecker
door een dominee opgenomen
wórdt.
Bekend is dat dominee Uwe
Holmer, die het echtpaar na de
val van Honecker in 1989 on
derdak had verschaft in de in
richting voor geestelijk gehandi
capten Lobetal buiten Berlijn,
ook nu de 79-jarige communist
wil opvangen. Holmer leidt in-
tussen een centrum voor alco
holici in het westen van Duits
land. Ook zijn opvolger in Lobe
tal zou bereid zijn Honecker op
te nemen.
De Berlijnse justitie deelde
gisteren mee dat Honecker nog
steeds in de ziekenboeg van de
gevangenis Berlijn-Moabit ver
blijft en dat zijn toestand gezien
de omstandigheden goed is.
Deze week zal worden beslist
over de vraag of hij in voorarrest
blijft. Een onafhankelijk me
disch team zal Honecker onder
zoeken.
Berichten dat Honecker geëist
zou hebben dat zijn privébank-
rekeningen, waarop ongeveer
drie ton zou staan, niet langer
geblokkeerd blijven, konden
niet worden bevestigd.
De vraag die velen bezig
houdt, is of Erich Honecker met
onthullingen zal komen als het
proces dit najaar begint. Zijn
vrouw Margot, die haar toe
vlucht in Chili heeft gezocht,
zou hebben gezegd: „Mijn man
zal spreken. Dat betekent een
aardbeving".
Honecker weet erg veel. Door
zijn vroegere Stasiminister
Mielke werd hij tot in detail op
de hoogte gebracht over het
doen en laten van Westduitse
politici. Daarnaast heeft hij met
vele groten uit Bonn gesprekken
onder vier ogen gevoerd.
Hoge hallen in China: eeltknobbels
peking Na eeuwenlang te zijn gedwongen hun voeten in te
snoeren in te kleine schoenen, kunnen Chinese vrouwen nu on
bekommerd modieuze schoenen met hoge hakken dragen.
Maar de bevrijding van de Chinese vrouwenvoet heeft wel een
prijs: een dramatische toename van het aantal eeltknobbels. Art
sen krijgen steeds meer klachten en de eeltknobbel-explosie was
een prominent thema op de eerste nationale conferentie over
voetproblemen eerder dit jaar.
Minder Fransen voor Maastricht
parus Volgens een opiniepeiling in het Franse dagblad Libéra-
tion zijn steeds minder Fransen voorstander van het verdrag van
Maastricht. Van de kiezers die zeggen hun stem te zullen uit
brengen tijdens het referendum over Maastricht in september is
57 procent voorstander van het verdrag en 43 procent tegen
stander. Twee maanden geleden was dat nog 62 en 38 procent.
Militairen muiten in Benin
cotonouIn het Westafrikaanse land Benin zijn militairen zon
dagmorgen aan het muiten geslagen in een legerkamp bij de
st^d Natitingou, 450 kilometer ten noorden van de hoofdstad
Cotonou. Zij hebben de vrijlating geëist van soldaten en officie
ren die eind mei gevangen werden gezet wegens hun aandeel in
een mislukte opstand.
Brandweerchef bedduwend ten onder
souris Een 66-jarige brandweerchef is zaterdag bij een bed-
duwwedstrijd in Souris in de Canadese provincie Prince Edward
Island aan een hartaanval overleden. Het evenement was geor
ganiseerd om geld in te zamelen voor spierdystrofie(spierzwak-
te)-patiënten.
Militante sikhs vermoorden hindu's
lucknow Militante sikhs hebben in het oerwoud in de Indiase
deelstaat Uttar Pradesh 29 hindu's doodgeschoten. De lichamen
van de hindu-dorpelingen werden drijvend in een rivier gevon
den. Ze waren vrijdag het oerwoud ingetrokken om wortels te
verzamelen die als voedsel worden verkocht. De politie verdenkt
een Sikh-terrorist, Sukhdev Singh, van de moordpartij. Vanmor
gen bliezen radicale siks een legertruck op. Daarbij werden ze
ven militairen gedood.
België wil begrotingstekort verkleinen
brussel De Belgische regering heeft gisteren bezuinigingen
aangekondigd om het tekort op de begroting terug te brengen
van 5,7 procent van het bruto nationaal produkt dit jaar tot 5,2
procent in 1993 (54 miljard gulden). De regering wil het tekort in
1996 tot 3 procent hebben teruggebracht om België klaar te ma
ken voor ae economische en monetaire eenwording van de Eu
ropese Gemeenschap.
AIDS-proces: artsen waren onwetend
parus» Onwetendheid speelde een belangrijke rol bij de be
smetting in 1985 van 1.000 Franse hemofiïiepatienten met het
AIDS-virus, hebben de verdedigende advocaten gisteren gezegd
in een spraakmakend proces tegen vier hoge functionarissen in
de Franse gezondheidszorg. Zij worden ervan verdacht verant
woordelijk te zijn geweest voor de toediening van bloed waarvan
bekend was dat het besmet was met het AIDS-virus. De artsen
zouden destijds geloofd hebbert dat „AIDS minder ernstig is dan
andere ziekten".
Protest moeders Russische rekruten
moskou Woedende moeders van Russische dienstplichtigen
hebben gisteren in Moskou de regering opgeroepen een einde te
maken aan wijdverbreide gruweldaden in het leger. In 1990
werd bekend dat tussen 1986 en 1989 6.000 tot 10.000 meest
dienstplichtige soldaten in vredestijd om het leven waren geko
men of gebracht.
Senaat VS voor verbod kernproeven
Washington De Amerikaanse Senaat heeft gisteren ingestemd
met een moratorium van negen maanden op kemproeven en
een volledig verbod vanaf 1996. President George Bush dreigt de
wet met een veto te treffen. De wet werd echter aangenomen
met 68 tegen 26 stemmen, meer dan de tweederde van de 100
stemmen die nodig zijn om een presidentieel veto te overstem-
Nog steeds problemen met Eureca
Houston Vluchtleiders van het Europese Ruimtevaartagent-
schap (ESA) proberen vandaag opnieuw proberen de Europese
onderzoekssatelliet Eureca in een hogere baan om de aarde te
brengen. De 354 miljoen gulden kostende satelliet raakte door
besturingsproblemen in een te lage baan en bevond zich daar
gisteren nog steeds. Vandaag worden opnieuw de stuwraketten
ontstoken in een poging de sonde in een hogere baan te bren
gen.
President Boris Jeltsin van Rus
land en zijn Oekraïnse ambtge
noot Leonid Kravtsjoek hebben
gisteren in Jalta op de Krim be
sloten de marinevloot in de
Zwarte Zee tot eind 1995 onder
een gezamenlijk commando te
plaatsen.
Jeltsin en Kravtsjoek zeiden
dat de huidige commandanten
van de vloot zullen worden ver
vangen door nieuwe officieren.
Het geschil over de zeggen
schap over de ongeveer 300
schepen en de marinefacilitei
ten in en langs de Zwarte Zee,
een belangrijke bron van span
ningen tussen Rusland en Oek
raïne, zal volgens de overeen
komst voor eind 1995 worden
opgelost.
zonder populair. Bush, op de foto
op verkiezingstoernee in Florida,
staat ver achter in de opiniepeilin
gen en zijn campagne loopt van
blunder naar blunder. Gisteren
nog moest het Witte Huis afstand
nemen van een uitspraak van een
lid van president Bush' campag
nestaf, MaryMatalin.
Die had Clinton een „huilebalken
de" hypocriet genoemd. Matalin
heeft zich inmiddels verontschul
digd. Een woordvoerder van het
Witte Huis zei dat Bush wel een
harde campagne wil, maar deze
tevens zuiver wil houden en dat
de president vastbesloten is om
niet modder te gooien.
foto afp
Rouwenden op de begrafenis van de twee weeskinderen
die zaterdag door sluipschutters in Sarajevo gedood wer
den, zijn vanmorgen in paniek het kerkhof ontvlucht
toen dat gebombardeerd werd met granaten. De 40 an
dere oorlogswezen, die tijdens een omstreden reddings
operatie Sarajevo verlieten, zijn inmiddels aangekomen
in Duitsland.
Ruza Glavas, de grootmoeder
van een 14-jarig meisje dat
doodgeschoten werd tijdens de
evacuatie uit het weeshuis in de
Bosnische hoofdstad, raakte
zwaargewond door granaat
scherven. Artsen zeiden dat zij
wellicht haar arm zullen moe
ten amputeren.
De granaten ontploften op
100 meter afstand van de gra
ven, in een blijkbaar opzettelij
ke aanval om de rouwplechtig-
heid te verstoren, meldden
journalisten. Medewerkers en
kinderen van het weeshuis do
ken in doodsangst weg achter
grafstenen om aan de rondvlie
gende metaalsplinters te ontko-
De twee kinderen, Vedrana
Glavas en de drie jaar oude Roki
Sulejmanovic, werden zaterdag
gedood door sluipschutters ter
wijl zij met een bus Sarajevo
verlieten op weg naar Duits
land. De andere 40 oorlogswe
zen kwamen vandaag na een
tocht van drie dagen aan in
Duitsland. Zij landen met een
vliegtuig dat gechartered was
door Aeroflot op een militair
vliegveld in Zerbst, bij Magde
burg in de Duitse deelstaat
Sachsen-Anhalt. De reddingsac
tie was georganiseerd door twee
leden van het parlement van die
deelstaat, die na de schietpartij
zaterdag door de Verenigde Na
ties van „misdadige nalatig
heid" werden beschuldigd om
dat zij niet voor een escorte van
de bus hadden gezorgd.
londen-nairobiRtr-afp-anpramp voor wat betreft mensenrechten. Er worden
duizenden mensen gedood,verkracht en ver-
De mensenrechtenorganisatie Amnesty Interna- minkt en talloze anderen verhongeren. Amnesty
tional heeft gisteren de noodklok 'geluid' voor het deed een oproep aan alle politieke leiders in So-
door burgeroorlog en etnische conflicten getrof- malia de cyclus van machtsmisbruik en geweld te
fen Oostafrikaanse land Somalia. Somalia is een doorbreken.
rockensussra hans hoogenpijk
correspondent
De Duitse minister Volker
Rühe (defensie) en zijn min
stens zo ambitieuze collega
Klaus Kinkel (buitenlandse za
ken) hadden het allemaal pri
ma gepland. Midden in de
komkommertijd zouden zij
het startsein geven voor de
operatie 'Sloop het wapen
tuig'. Dat garandeerde een ge
weldige belangstelling van de
media, zo hadden ze bedacht.
En dat klopte. Het Thüringse
dorpje Rockensussra in de
voormalige DDR beleefde gis
teren een ware invasie van de
internationale pers toen de
bewindslieden persoonlijk het
commando 'Snijbranders,
Mars' gaven voor de demonta
ge van het eerste slachtoffer.
Het was een bijna antieke
pantserwagen van het type
BTR- 40, gebouwd in de Sov
jetunie. Duitsland zal de ko
mende 40 maanden onder in
ternationaal toezicht ruim
11.000 wapensystemen vernie
tigen. Kosten: rond 220 mil
joen gulden.
Rühe zit al tijden in zijn
maag met al de tanks, pantser
voertuigen, kanonnen, heli
kopters, oude MiGs en oor
logsschepen die hij heeft
geërfd uit het arsenaal van de
voormalige Oostduitse Volks
armee. Duitsland moet onder
het CFE-wapenverminde-
ringsverdrag veel wapens af
voeren en de oude Ootsduitse
wapens komen daarvoor als
eerste in aanmerking.
Rühe is bovendien als de
dood dat ze via slinkse wegen
in landen als 'Joegoslavië' be
landen. Wel krijgt Finland
tanks en heeft Indonesië voor
een zacht prijsje beslag weten
te leggen op een fiks aantal
patrouilleboten. Er blijft echter
nog veel te veel over en dus
besloot Rühe tot de sloop over
te gaan. Duitsers die wapens
vernietigen, dat moet toch op
de rest van de wereld een pri
ma indruk maken, zal hij heb
ben gedacht.
Een metaalwerker snijdt een ka
nonsloop van een Oostduitse
tank aan stukken, de eerste van
in totaal 11.000 wapens uit het
arsenaal van de Volksarmee die
vernietigd zullen worden, foto
reuter Joachim Herrmann
-
