t
Concentratiekampen in Bosnië
ANC heeft geen vat meer op eigen militante jeugd
Buitenland
Veteranen blij met weerzien
Kuwayt blijft Iraks 19e provincie'
Rabin neemt Arabieren
op in regering-Israël
Transport weeskinderen
loopt uit op tragedie
MAANDAG 3 AUGUSTUS 1992
ANP Algemeen Nederlands Persbureau
Deutsche Presse Agentur CPD Gemeenschappelijke Persdienst
Ind The Independent IPS*
nited Press InternaffonaP"
Eerste niet-blanke miss Zuid-Afrika
Johannesburg De 24-jarige Amy Kleinhans is zaterdag tot de
eerste niet-blanke miss Zuid-Afrika gekozen. Kleinhans, een
kleurlinge uit Kaapstad, versloeg de zwarte Augustine Masilela
uit Soweto en de blanke Lisa King, eveneens uit Kaapstad. Klein
hans was al enkele weken geleden getipt als de grote favoriete,
omdat 'de tijd rijp zou zijn voor een niet-blanke miss'.
Oppositieleider Afrika doodgeslagen
bangui Bij een aanval op ongewapende betogers in Bangui, de
hoofdstad van de Centraalafrikaanse Republiek, hebben solda
ten zaterdag oppositieleider Claude Cojungo zodanig met hun
geweerkolven geslagen dat hij aan zijn verwondingen is overle
den. De betoging was georganiseerd om kracht bij te zetten aan
eisen van de oppositie voor democratisering.
'Duitse economie: drie procent groei'
mCinchen Vanaf volgend jaar tot en met het jaar 2000 zal de
Duitse economie jaarlijks met gemiddeld drie procent groeien,
zo heeft het Duitse Ifo-Institut voor wetenschappelijk onderzoek
berekend. Ook de prijsstijging zal in die periode uitkomen op
ongeveer drie procent per jaar. Volgens het instituut zal de eco
nomische groei in 1993 2,5 procent bedragen, twee procent in
het westen en 10,5 procent in het oosten.
Ruimteplatform Eureca in problemen
cape Canaveral Het Europese ruimteplatform Eureca wordt
achtervolgd door pech. Nadat zaterdag de lancering een dag
moest worden uitgesteld wegens een computerfout, kreeg de sa
telliet gisteren te kampen met besturingsproblemen, waardoor
hij niet in de juiste baan om de aarde terechtkwam. De vlucht-
leiding heeft er evenwel vertrouwen in dat de satelliet later deze
week in zijn normale baan zal belanden.
Parlement geeft Walesa meer macht
Warschau Het Poolse parlement heeft zaterdag een serie wijzi
gingen van de grondwet goedgekeurd waardoor de macht van
president Walesa voortaan gemakkelijker een regering kan aan
stellen. Walesa, die al lange tijd aandringt op meer macht voor
zichzelf, is evenwel teleurgesteld, omdat de wijzigingen het voor
Walesa tegelijkertijd onmogelijk maken een regering te ontslaan.
Ambitieus snelwegenplan in Afrika
addis abeba» Regeringsvertegenwoordigers uit 28 Afrikaanse lan
den hebben een plan opgesteld voor de aanleg van vijf snelwe
gen dwars door Afrika, met een gezamenlijke lengte van 15.000
kilometer. De kosten zijn becijferd op 20,5 miljard gulden. Hoe
dat moet worden bekostigd is nog niet uit de doeken gedaan.
Geen overlevenden luchtramp Nepal
kathmandu Tussen de wrakstukken van het Thaise verkeers
vliegtuig, dat vrijdag in Nepal verongelukte en dat reddingswer
kers gisteren bereikten, zijn geen overlevenden aangetroffen.
Het toestel, een Airbus-310 van Thai Airways met 113 mensen
aan boord, vloog tijdens slecht weer op 3.500 meter hoogte te
gen een bergrichel.
Doden bij bommenregen op Kabul
kabul» In de Afghaanse hoofdstad Kabul zijn gisteren veertien
mensen gedood bij een regen van raketten en mortierbommen,
afgevuurd door mujaheddin-verzetsstrijders, die geen deel uit
maken van de regering. Op het vliegveld werden twee vliegtui-
ger
Colombo nieuwe minister Italië
rome De vroegere Italiaanse premier Emilio Colombo (1970-
72) is zaterdag benoemd tot minister van buitenlandse zaken als
opvolger van Vincenzo Scotti, die afgelopen woensdag aftrad.
Colombo, een christendemocraat, was van 1980-83 al een keer
eerder minister van buitenlandse zaken.
Amerikanen redden bijbel in
geval van nucleaire oorlog
Op het hoogtepunt van de Kou
de Oorlog heeft de Amerikaanse
regering bunkers laten bouwen
om zichzelf, hoge functionaris
sen, kunstschatten en grote
hoeveelheden baar geld te red
den van een nucleaire aanval.
Het weekblad Time bericht in
zijn uitgave van vandaag over
het Last Judgment-plan (laatste
oordeel) uit de jaren vijftig, dat
nu nog grotendeels zou worden
toegepast als het tot een nucle
aire oorlog zou komen.
Bij een kernaanval zouden de
president en zijn adviseurs met
een speciale eenheid per heli
kopter worden geëvacueerd
naar een van de vele geheime
bunkers in de bergen in de om
geving van Washington. Veilig
heidsmensen hadden opdracht
JERUZALEM AD BLOEMENDAAL
Het Israëlische kabinet is giste
ren akkoord gegaan met de be
noeming van twee Arabische
parlementsleden tot ondermi
nister. Nawaf Masalha van Ar
beid komt op het departement
van volksgezondheid. In het bu
reau van premier Rabin gaat
Walid Sadik van Meretz zich
speciaal bezighouden met de si
tuatie van de Arabische ge
meenschap in Israël. Er wonen
binnen de Israëlische grenzen
van voor 1967 zo'n 750.000 Ara
bieren of Palestijnen.
Masalha is afkomstig uit de
Histadrut, het Israëlische ver
bond van vakverenigingen. De
voormalige leraar Sadik was lid
van het Centraal Comité van de
socialistische Mapam, de partij
gericht te schieten
milieleden of anderen zouden
pogen de helikopter te bestor
men om mee te kunnen.
Vanuit zijn bunker zou de
president dan een van tevoren
opgenomen tv-boodschap uit
zenden, om eventuele overle
venden van de nucleaire holo
caust ervan te verzekeren dat de
regering nog steeds in functie
was. Belangrijke leden van het
Congres, zo werd in mei dit jaar
al bekend, zouden worden on
dergebracht in een geheime
bunker in de heuvels van West-
Virginia.
Het 'Laatste Oordeel' bevatte
ook een lijst van culturele en
historische schatten die voor
het nageslacht bewaard moes
ten worden, zoals een bijbel van
Gutenberg en de Amerikaanse
Onafhankelijkheidsverklaring.
Vertegenwoordigers van het internationale Rode Kruis
hebben toegang gekregen tot vijf Servische gevangen
kampen waar ongeveer 4.000 Kroaten en moslims gevan
gen worden gehouden. Al deze gevangenen zijn geregi
streerd en het Rode Kruis heeft brieven voor verwanten
meegenomen. De organisatie eist toegang tot alle kam
pen. Ze wilde geen commentaar geven op de toestand in
de kampen.
geneve/new vork Rtr-afp-dpa als de moslims internerings
kampen ingericht. De organisa-
Volgens het Rode Kruis hebben tie gebruikt de term 'concentra-
zowel de Serviërs, de Kroaten tiekamp' niét. Tot de kampen
waar het Rode Kruis niet mag
komen, behoren de kampen
van Omarska en Brcko, waar
over de Amerikaanse sensatie
krant Newsday afgelopen week
einde de verschrikkelijkste din
gen schreef. Honderden men
sen zouden hier worden uitge
hongerd, gemarteld en geëxecu
teerd. Newsday sprak met twee
mensen die het hadden over
leefd.
Volgens een rapport van de
Verenigde Naties worden alleen
al in Omarska 11.000 mensen
gevangen gehouden. Volgens de
ooggetuige van Newsday zitten
daar 1.000 mensen in stalen
kooien, zonder wc, zonder
voedsel. Omarska is een voor
malig mijncomplex.
Journalisten en hulporganisa
ties zijn toegelaten in een 'wel
verzorgd' kamp in Manjaca dat
wordt beheerd door Servisch
buurt zijn. Medewerkers
hulporganisaties die in de een
zijdig uitgeroepen 'Servische re
publiek' in Bosnië-Hercegovina
werken, zeggen te geloven dat
duizenden mensen in de andere
kampen vastzitten en dat daar
ook wordt gemarteld.
Ooggetuigen uit de kampen
bij de steden Banja Luka en
Prijedor meldden zaterdag dat
die overvol zitten met 18.000
moslims en Kroaten. De Ser
viërs zouden volgens een over
levende uit Prijedor systema
tisch de maatschappelijke elite
uitroeien, door telkens mensen
in groepjes van tien tot vijftien
naar een meer te brengen en
hen daar dood te schieten.
In een vraaggesprek met de
Britse omroep BBC bepleitte de
Bosnische president Alija Izet-
begovic nogmaals dat de Bos-
niërs voorzien worden van wa
pens om de bevolking te verde
digen: „Ik vraag me soms af of
Europa weet wat hier gebeurt?
Weten de verantwoordelijke
mensen in Europa echt wat af
van de concentratiekampen,
van de massamoorden?"
moskou Voormalige Russische para-commando's omhelzen elkaar in komen. Onder het bewind van president Gorbatsjov werden de Sovjet-
het Moskouse Gorki-park, waar gisteren de jaarlijkse reünie van Afgha- militairen uit Afghanistan, dat zij in 1979 waren binnengevallen, terug-
nistan-veteranen plaatsvond. Zij herdachten hun kameraden, die tijdens getrokken,
de ruim acht jaar durende oorlog in Afghanistan om het leven zijn ge-
foto ap da wd brauch
kuwayt-baghdad
die eerder dit jaar opging in
Meretz. Het is voor het eerst
sinds vijftien jaar dat Arabieren
zijn benoemd tot onderminis
ter, maar het betekent niet dat
Masalha en Sadik nu zijn opge
nomen in het kabinet. Daarin
hebben alleen ministers zitting.
Tot zover onze correspon
dent.
Palestijnse leiders hebben in
het kader van Israëlische auto-
nomievoorstellen plannen voor
een 20.000 leden tellende poli
tiemacht voor de Westelijke Jor-
daanoever en de Gaza-strook
ontworpen. Dat meldden de Is
raëlische media gisteren. Het
nieuws leidde onmiddellijk tot
kritiek van de zijde van joodse
kolonisten, die tegen iedere
vorm van Palestijr
zijn gekant.
In Irak werd het afgelopen
weekeinde de invasie van Ku
wayt gevierd. „Als God met ons
is, dan gebeurt het weer" kopte
de krant Babil van Saddam
Husseins zoon Uday. Op de
tweede verjaardag van de inval
herhaalde radio Baghdad dat
het emiraat deel van Irak uit
maakt en dat „Iraakse geloofsij
veraars" zich voor de inlijving
blijven inzetten.
Diplomaten zeiden er een uit
daging aan de vijanden van Irak
in te zien, na het diplomatieke
touwtrekken met de Verenigde
Naties rond de toestemming
voor VN-experts het Iraakse mi
nisterie van landbouw binnen
te mogen.
Het door de Iraakse regering
geleide dagblad Al-Jumhouriya
schreef dat de invasie een .„his
torische vergissing" van 70 jaar
recht zette. „Uiteindelijk zal Ku
wayt terugkeren naar het recht
matige volk, maar het is aan de
geschiedenis op welke manier
en wanneer" schreef de krant in
een commentaar dat door het
officiële Iraakse persbureau INA
werd verspreid.
In Baghdad werd een poëzie-
festival gehouden alle Iraakse
dichters van enige naam leven
in ballingschap waar gedich
ten ter ere van Saddam Hussein
en over de historische verbon
denheid van Kuwayt met Irak
werden voorgedragen. Een ko
medie in het nationale theater
liet acteurs als achterlijke of aan
drank verslaafde Kuwayti's en
Amërikanen paraderen. Een
honderd man sterke cast zong
een lied voor een landkaart
waarop Kuwayt weer figureerde
als de negentiende provincie
van Irak.
Dê invasie van 2 augustus
1990 werd in Kuwayt zelf, uitge
zonderd de opening van een
oorlogsdocumentatiecentrum,
niet met plechtigheden her
dacht. Het uitblijven van een
herdenking houdt ook verband
met de 400 personen, van wie
de helft Kuwayts, die nog in Irak
gevangen worden gehouden.
Veel Kuwayti's vinden dat het
opdelen van Irak de enige ma
nier is waarop de veiligheid van
het emiraat kan worden gega
randeerd. Mpt de Iraakse oppo
sitie hebben zij echter weinig
op, en onder vooraanstaande
burgers en in het leger wordt
met steeds meer nadruk gezegd
dat een deling van Irak in een
shi'ietisch zuiden,
tisch midden, en een Kurdisch
noorden niet zo'n slecht idee
zou zijn.
Kuwayt en de Verenigde Sta
ten houden vanaf vandaag oefe
ningen waarbij aanvankelijk
ruim 2.000 Amerikaanse militai
ren zouden zijn betrokken. De
Amerikaanse regering maakte
evenwel vrijdag bekend dat
2.400 extra manschappen wor
den ingezet. De Amerikaanse
minister van defensie Dick Che
ney zei zaterdag dat de extra
Golf blijven.
Een Kuwayti treurt op de begraafplaats van Kuwayt-stad om zijn twee
jaar geleden bij de Iraakse invasie omgekomen vader, foto apcustab-
vo ferrari
Panic wil
conferentie
'Joegoslavië'
bELGRADO/BUKAREST Rtr-AFP-DPA
De Joegoslavische premier
Milan Panic heeft zich gisteren
in de Roemeense hoofdstad Bu-
karest uitgesproken voor een
conferen tie van alle republieken
van de voormalige Joegoslavi
sche federatie, zodat een oplos
sing zonder „buitenlandse in
menging" mogelijk wordt. Later
op de dag liet Panic weten be
reid te zijn Macedonië te erken-
Panic deed zijn voorstel tot
een conferentie tijdens een kor
te rondreis langs Roemenië,
Bulgarije en Macedonië. De
Roemeense premier Stolojan
zou hebben toegezegd een der
gelijke conferentie wel in Buka-
rest te willen organiseren, aldus
Panic.
De diplomatieke activiteiten
van Panic leidden niet tot een
afname van de gevechten in
Bosnië. Het hoofdkwartier van
de Verenigde Naties in' Sarajevo
is gistermorgen door rondvlie
gende granaatscherven geraakt.
Sluipschutters doden twee kinderen
SARAJEVO «Rtr-C
Een transport van 52 weeskin
deren uit Sarajevo is zaterdag
uitgelopen op een tragedie. De
bus waarin de kinderen naar
Duitsland zouden worden ver
voerd, kwam nog in de Bosni
sche hoofdstad onder vuur van
sluipschutters te liggen. Een ba-
meisje van drie jaar werdep ge
dood. Even buiten Sarajevo
haalden Servische militieleden
negen kinderen uit de bus die
volgens hen Servisch waren.
De evacuatie was opgezet
door twee Duitse parlementari
ërs uit de deelstaat Sachsen-An-
halt. Om onbekende reden wil
den zij niet wachten tot van
daag of morgen, wanneer zij
een VN-escorte hadden kunnen
krijgen. De parlementariërs
werkten samen met de hulpor
ganisatie die zich 'Ambassade
van de kinderen' noemt, geves
tigd in Sarajevo. Ook de organi
satie was tegen het transport
dat de kinderen eerst naar de
Kroatische havenstad Split
moet brengen en vervolgens
naar Duitsland.
De bus, waarin de kinderen
op de banken waren vastgebon
den, verliet Sarajevo aan de
oostkant, over een weg die be
kend staat als de „sluipschutter
slaan". Het is niet bekend wie
de bus heeft beschoten. VN-
functionarissen zeiden dat Ser
vische nationalisten zaterdag
avond in hetzelfde gebied tegen
overwegend uit moslims be
staande, Bosnische regerings
troepen vochten.
De kinderen hadden zes da
gen gewacht op hun evacuatie
naar een weeshuis in Beieren.
Het was niet mogelijk hen per
vliegtuig te evacueren, omdat
het vliegveld van Sarajevo al en
kele dagen gesloten is wegens
hevige gevechten. De bus werd
niet geëscorteerd door militai
ren van de Verenigde Naties.
VN-woordvoerder Mik Magnus-
sen noemde het tijdstip van
vertrek, zeven uur 's avonds,
„een krankzinnig tijdstip".
De 48 kinderen die de be
schieting overleefden, werden
samen met tien volwassenen
ondergebracht bij gezinnen in
de buurt van de plek waar de
aanval plaatsvond. Gistermor
gen is de tocht naar de Kroati
sche havenstad Split in dezelfde
bus voortgezet.
In het weeshuis in Sarajevo
zijn honderd kinderen achter
gebleven. Ze hebben zich terug
getrokken in de wasruimte, na
dat een vleugel van het tehuis
door granaten was geraakt.
Tudjman aan kop in Kroatië
De Kroatische president Franjo
Tudjman stevent afop een
overwinning iii de presidents
verkiezingen van gisteren, maar
zijn partij, de Kroatische Demo
cratische Gemeenschap (HDZ),
dreigt haar absolute meerder
heid in het parlement te verlie
zen.
In de strijd om het president
schap is Tudjman goed voor 57
procent van de stemmen. Zijn
naaste rivaal, de sociaalliberaal
Drazen Budisa, komt niet ver
der dan 21 procent.
Maar de HDZ zou niet meer
dan 40 procent behalen van de
124 zetels in de Sabor, het
Kroatische parlement. De twee
de partij wordt de HSLS van Bu
disa met -19 procent, gevolgd
door de Nationale Partij (HNS)
met acht procent.
Gorbatsjov waarschuwt voor coup
MOSKOU DPA-R
Minder dan een jaar nadat hij
zelf het slachtoffer werd van een
staatsgreep, waarschuwt Mi-
chail Gorbatsjov voor een coup
in Rusland. Gorbatsjov bekriti
seerde in een interview met de
Russische krant Komsomolskaja
Pravda het trage hervormings
beleid van de regering.
Moskou moet snel greep krij
gen op de levensmiddelenvoor
ziening en de werkloosheid, an
ders is een staatsgreep niet on
denkbaar. „Ik vrees dat dan de
gevaarlijkste elementen zullen
proberen een regime te vormen
dat zich niet van de vorige on
derscheidt", aldus Gorbatsjov.
Ook de voormalige burge
meester van Moskou, Gavriil
Popov, waarschuwde afgelopen
weekeinde voor een putsch.
JOHANNESBURG P. VAN NUUSENBURG
De leider van de Zuidafrikaanse Com
munistische Partij (SACP), tevens pro
minent bestuurslid van het ANC, Chris
Hani, heeft erkend dat het ANC de
controle over de militante jeugd in de
zwarte woonoorden (townships) heeft
verloren.
In een interview met de in Johan
nesburg verschijnende Sunday Times
zegt Hani dat zelfverdedigingseenhe
den (ZVE) van het ANC in sommige
zwarte woonoorden ware terreur-
brigades zijn geworden. „Ze begaan
wreedheden tegen de gemeenschap
pen die ze geacht worden te bescher
men en hebben geen flauw benul wat
democratie en tolerantie inhouden".
Hani deed zijn uitspraken aan de
vooravond van de grote algemene sta
king die vandaag en morgen wordt ge
houden. Het ANC heeft zijn aanhan
gers geïnstrueerd werkwilligen niet te
bedreigen en te molesteren, maar
Hani's uitspraken versterken de vrees
dat met name in de townships ten zui
den van Johannesburg intimidatie
schering en inslag zal zijn.
Hani heeft op verzoek van het ANC
een onderzoek verricht naar de gedra
gingen van de ZVE's. Hij stelde vast
dat de 'gemeenschap geen greep heeft
op de eenheden: de ZVE's elkaar soms
op leven en dood bestrijden; politieke
tegenstanders via de halsbandmetho
de (het slachtoffer krijgt een met bran
dende benzine of dieselolie gevulde
autoband omgehangen) vermoorden;
zwarte zakenlieden chanteren; en
mensen wegens niet bestaande mis
drijven voor een 'volksgericht' slepen
en mishandelen.
„We kunnen hier niet langer over
zwijgen", aldus Hani. „Of we het leuk
vinden of niet, de zelfverdedigingseen
heden worden met
Ze worden gezien als ploerten
gaat het ANC leden kosten
De vandaag met veel gewelddadig
heden begonnen staking maakt deel
uit van een campagne van massale ac
tie, die het ANC begonnen is na het
mislukken van de onderhandelingen
over een nieuw politiek bestel, nu
twee maanden geleden. Aanvankelijk
moest de campagne, 'Operatie Af
tocht', de regering van president De
Klerk tot aftreden dwingen.
Na de voor het ANC teleurstellende
deelname aan de demonstraties en
protestmarsen van de laatste twee we
ken is het doel aanzienlijk afgezwakt.
De staking moet nu de eisen voor
maatregelen tegen het geweld, verkie
zingen voor een grondwetgevende
vergadering en een overgangsregering
met het ANC kracht bij zetten.
De staking wordt echter minder ge
zien als een krachtmeting met de re
gering als een graadmeter van de
steun die het ANC in de townships
heeft. De staking kan als een succes
worden beschouwd als in de woon
oorden in en rond Johannesburg 80
procent van de werknemers niet naar
zijn werk gaat.
Om de kansen op succes niet te on
dermijnen, is de duur bekort van vijf
tot twee dagen. Bij eerdere stakingen
is gebleken dat het ANC zijn aanhang
niet langer dan twee dagen op een
dergelijk grote schaal kan mobiliseren.
