Christie: nooit te oud voor goud
Van Langen en Toonstra
bekeken naar eindstrijd
Tennisreputaties sneuvelen
Olympische Spelen
Marathon: martelgang
Succes Devers overschaduwd
door doping-beschuldiging
Prinsen beheersen het koningsnummer
MAANDAG 3 AUGUSTUS 1992
14
Agressie als ruwe brandstof voor de sprint. Linford Chris
tie rent de 100 meter alsof zijn leven ervan afhangt. Dan
beeldt hij zich in dat hij door de duivel achterna wordt
gezeten. Maar het is ook een brok frustratie die in het lo
pen van de eigenwijze Brit schuil gaat. Hij is 32 inmid
dels. Afgeschreven en neergesabeld door velen. Zijn over
val zaterdag op het Amerikaanse sprintbastion was een
verrassing. „Niet voor mijzelf. Ik heb altijd al geroepen
dat 1992 mijn jaar zou worden", zei Christie. „Alleen wil
de niemand me geloven."
GPD-VERSLAGGEVER
Linford Christie toverde een tri
omfantelijke grijns op zijn ge
zicht. Hij lachte als een ondeu
gende tiener, drapeerde de
Union Jack, de Britse vlag om
zijn lichaam en maakte een ere-
ronde door de arena. De oudste
olympische 100 meterkampioen
genoot intens van het spontane
eerbetoon. Als een klein kind.
„Nooit eerder werd ik zo harts
tochtelijk toegejuicht."
Met 9.96 seconden vermor
zelde hij in de finale enkele toch
bepaald niet geringe tegenstan
ders. Frankie Fredericks (10.02),
Dennis Mitchell (10.04), Bruny
Surin (10.09), Leroy Burrell
(10,10). Het jeugdige sprintge-
weld wist zich na vijftig meter al
kansloos. „Hij heeft het ver
diend. Als je ziet hoe lang hij er
op heeft gewacht en wat hij er
voor heeft gedaan. Ik gun hem
dat goud van harte", sprak de
geklopte Frankie Fredericks, die
de eerste atletiekplak voor Na
mibië binnenhaalde.
Linford Christie heeft dit sei
zoen pas een race verloren (fo
tofinish). Desondanks was hij
niet helemaal zeker van zijn
zaak. „Ik was er slechts voor 90
van overtuigd dat ik zou win
nen. Na de halve finales had ik
had evenwel nog veel over in de
tank. Dat gaf me zelfvertrou
wen. Dit was de meest ontspan
nen finale die ik ooit heb gelo
pen. Jammer dat Lewis er alleen
niet bij was."
Christie, de zilveren medaille
winnaar van Seoel, heeft altijd
een onwaarschijnlijke volhar
ding getoond. Hij is de sprinter
van de lange adem. Nooit opge
ven. Altijd blijven vechten. „Hoe
meer men over mijn leeftijd
zeurt, hoe vastbeslotener ik
word." Voor Linford Christie is
leeftijd iets immaterieels. „Je
bent zo jong als je je voelt. Zo
lang mijn lichaam, mijn benen
de inspanning nog aankunnen,
ga ik door."
Vorig jaar heeft de atleet uit
West-Londen heel even getwij
feld. Hij dacht aan stoppen. Uit
de vierde plaats tijdens het WK
kon hij geen voldoening meer
putten. „Brieven van vrienden
en supporters hebben me over
de streep getrokken. Stop niet,
jouw tijd komt nog. Daar heb ik
nieuwe motivatie en energie uit
gehaald."
Kinnock
Linford Christie, geboren in St.
Andrews op Jamaica, is zeer ge
liefd bij het grote Britse publiek.
„Als ik aan de Britse verkiezin
gen had deelgenomen, dan had
ik meer stemmen gekregen dan
Major of Kinnock." Hij kan
soms ook heel principieel zijn.
Moeilijk, volgens de Britse atle-
Barcelona'92
Sprint in cijfers
tiekregenten. Zeikerig. Eigen
wijs. Linford Christie blijft even
wel altijd zichzelf. Onafhanke
lijk.
Hij gaf zijn atletiekloopbaan
pas op 24-jarige leeftijd de spo
ren. In 1988 klokte hij als eerste
Europeaan een tijd onder de
tien seconden en vorig jaar, 31
ondertussen, noteerde hij in de
WK-finale zijn beste tijd: 9.92
seconden. „Het resultaat van
hard werken en veel ervaring."
Op toernooien van enige im
portantie moest Linford Christie
zich niettemin tevreden stellen
met een plaats in de schaduw
van de grote Amerikanen. Het
was niet de enige frustratie van
Christie. Ook het vermeende
Zuinig en tactisch lopen is altijd
Ellen van Langens kwaliteit par
excellence geweest. Ze vliegt als
het ware over de baan. De Am
sterdamse bereikte zaterdag on
danks wat energieverslindend
duw- en trekwerk soeverein de
finale. „Als men die niet te snel
aangaat, maakt ze beslist een
kans", blikte trainer Frans
Thuys al vooruit op de race van
vanavond.
De Nederlandse middenaf
stand floreert als nooit tevoren.
Behalve Van Langen lieten ook
Marko Koers en Robin van Hel
den een solide indruk achter.
Beiden liepen tactisch sterk.
Volgens het boekje. Ze bleken
echter voor dé absolute top nog
net iets te onervaren. Spranke
lend fris was ook het optreden
van Christien Toonstra op de
10.000 meter. Met een vijfde
plaats (32.07.42) haalde ze
moeiteloos de eindstrijd.
„De pijn komt in de finale
toch wel." Frans Thuys, trainer
van Ellen van Langen en Chris
tien Toonstra, denkt dat het be
hoorlijk hard zal gaan in de eer
ste ronde van de 800 meter. Hij
verwacht een combine van de
GOS-atleten Nurutdinova en
Gurina. „Een van de twee zal
zich wellicht opofferen. Het is
zaak om je niet te laten verlei
den tot onnodige verspilling van
de krachten", luidt zijn advies.
„Wanneer de finale echter op
een tactische race uitdraait,
wordt het nog leuk."
Frivool was het optreden van
de andere Nederlandse atleten.
Hoewel Robin van Helden
(1.46.98) en Marko Koers
(1.52.23) niet opgewassen wa
ren tegen het geweld dat Bar-
bosa en Tanui in hun series
ontwikkelden, konden ze terug
blikken op een geslaagd 800-
meter-optreden.
Fris, spontaan en ongecom
pliceerd. Christien Toonstra liep
een zuinige en zeer bekeken
10.000 meter. De atlete uit Vel-
serbroek nestelde zich comfor
tabel in een achtervolgend
groepje op de Keniaanse kop-
loopster Kimaiyo en hoefde
geen moment haar energiere
serves aan te spreken. „Het zou
stom zijn om harder te gaan lo
pen als het niet hoeft?"
De marathon van Barcelona
werd gekenmerkt als een van de
zwaarste in de geschiedenis. De
extreme hitte (30 graden), de
hoge luchtvochtigheid en de
gruwelijke klim naar het stadion
op de Montjuich zorgden inder
daad voor veel ongemak. Des
ondanks voltooiden 38 van de
47 atletes de martelgang.
De GOS-atlete Vanletina
Yegorova klokte bovendien met
2.32.41 minuten een uitermate
acceptabele tijd. Pas in het sta
dion wist zij haar belaagster Yu-
ko Arimori uit Japan van zich af
te schudden (2.32.49).
De finale hoogspringen bij de
mannen eindigde voor 57.640
toeschouwers in een Cubaanse
zege. Wereldrecordhouder So-
tomayor nam 2.34 meter in zijn
eerste aanloop en bleef daar
mee de Zweed Patrick Sjoberg
en de Pool Artur Partyka (even
eens 2.34 meter) voor. „Ik moet
tevreden zijn met zilver", ant
woordde Sjoberg.
In de brandende zon van Vall d'Hebron verbleekt
menige tenriisreputatie. Nicole Muns-Jagerman
en Mark Koevermans, die afgelopen weekeinde
als laatste Nederlanders werden uitgeschakeld,
bevonden zich in het eminente gezelschap van
Jim Courier, Boris Becker en Pete Sampras, waar
door er van de eerste elf geplaatsten van de man
nen er slechts één de kwartfinales bereikte: de
voor de eer van Kroatië strijdende Ivanisevic (4).
Courier, in drie setjes door Mare Rosset afgeser
veerd, was daarover zo ontdaan, dat hij niet bij de
persconferentie verscheen. Boris Becker nam zijn
verlies in vier sets tegen de Fransman Santoro ge
makkelijker op.
Volgens de Duitser heeft het olympisch tennis
toernooi in de huidige vorm geen toekomst;
hooguit als landen-evenement. De spelers vinden
de olympische sfeer wel leuk, maar zouden in
Beckers ogen niet bereid zijn zich op de baan
voor de volle honderd procent in te spannen.
Koevermans was tegelijkertijd tevreden en on
tevreden. Dat hij het als tweede reserve in het en
kelspel tot de laatste zestien reikte was mooi mee
genomen. Gisteren serveerde Jaime Oncins in de
tiebreaks - 6-7 (1-7) 0-6 6-7 (2-7) - aanzienlijk be
ter. Maar het zat hem dwars dat het dubbelspel
erbij was ingeschoten. Na zijn winstpartij tegen
de geplaatste Bniguera stond hij 's avonds om
half twaalf samen met Paul Haarhuis weer op de
baan voor de dubbel. Verre van fris uiteraard.
„Ik vind dat nog steeds zonde," aldus Koever
mans. „Als je ziet dat we daarna tegen twee Indo
nesiërs en ïwee Indiase spelers hadden gemoeten,
lag het brons voor het oprapen.
Linford Christie maakt het publiek deelgenoot van zijn succes.
dopinggebruik in Seoel is hem een openlijk excuus, maar heeft
altijd blijven achtervolgen. „Een dat nooit gekregen,
verschrikking. Ik weet precies Het was niet de eerste teleur-
wat Ben Johnson moet hebben stelling in zijn leven. Al op jonge
gevoeld." leeftijd deed schokkende erva-
Christie kreeg na een schan- ringen op met discriminatie. En
delijk verhoor het voordeel van nog niet zo.lang geleden zat het
de twijfel. „Er was alleen geble- 1.89 meter lange en 77 kg zware
ken dat ik te veel ginseng en vi- krachtpakket zelfs een nacht in
s heb gebruikt." Hij eiste een cel, verdacht van diefstal.
Linford Christie wil daarom
niet alleen een goed sprinter
zijn. „Ik wil een groot sprinter
zijn." De sociaal bewogen atleet
komt op voor de allochtone
jeugd in zijn land. „Ik wil dat ze
een kans krijgen. Daarin zie ik
een uitdaging voor de toe
komst."
Met veel gevoel voor drama-
tiek vertelde Devers haar ver
haal over de Graves'-ziekte die
haar bijna het leven had gekost.
„De eerste problemen deden
zich in juni 1988 voor. Ik had
ademhalingsmoeilijkheden, mi
graine en geheugenverlies. De
doktoren dachten aan astma en
gaven me medicijnen. Een jaar
later verslechterde de conditie."
Pas in de zomer van 1990
werd de Graves'-ziekte (een
schildklieraandoening) gedia-
gnostiseerd. „Ondertussen had
zich een abces ontwikkeld ter
grootte van een vingerhoed en
moest ik een bestralings- en
chemotherapie ondergaan. Met
alle bijwerkingen vandien. Ik
had last van haaruitval, werd
zwaarder en verloor veel bloed
door de drie a vièr menstruatie-
.cycli per maand". Blaren op de
voeten zorgden voor nieuwe
complicaties. „De orthopeed
schreef een zalfje voor, maar de
blaren werden groter. Uiteinde
lijk bleek dat mijn voeten door
de straling waren verbrand. Ik
was nog slechts twee weken van
een amputatie verwijderd", ver
telde Devers, wellicht met enige
overdrijving.
De ziekte genas wonderbaar
lijk voorspoedig en na een in
tensieve behandeling kon de at
lete uit Seattle weer lopen en
trainen. Al moet ze wel nog da
gelijks een pilletje slikken. „Ik
heb altijd in mezelf geloofd en
drie jaar lang geknokt. Hier in
Barcelona is een wonder ge
beurd", meende Devers.
Sprintfinale in het teken van doodsangsten, agressie en boze geesten
De honderd meter is veel meer
dan 'klaar, af en zo hard moge
lijk naar de overkant. Er komen
doodsangsten aan te pas, agres
sie en boze geesten. Linford
Christie is er heel gevoelig voor
en logisch was zaterdag dan ook
de vraag of hij op zijn weg naar
goud wellicht was opgejaagd
door de geest van Carl Lewis.
Nee, lachte de Brit, hij had het
op eigen kracht gedaan. „I feit
very relaxed today", jokte hij.
Ontspanning heet voor sprin
ters de sleutel tot het succes te
zijn, maar zelden zagen we zo
veel zenuwpezen bij elkaar als
zaterdag rond de klok van ach
ten. Nagels bijten, billen knij
pen, nerveus gedrentel, valse
starts. A star is bom in tien se
conden.
De toppers van toen (Seoul
'88) zijn er niet meer bij. Carl
Lewis, de regerende olympisch
kampioen, noch Ben Johnson,
de man wiens titel hij 'erfde'.
Zonder hen ziet de honderd
meter er opeens heel anders uit.
Een koningsnummer nog
steeds, maar betwist door louter
Het verschil tussen positief en
negatief blijkt al gauw een halve
seconde te zijn. Minstens. John
sons start is nog altijd rrpèoairf.
het vervolg geen schim van wat
het was. 'Big Ben', achtste en
laatste in de snelste halve finale,
slaat na de meet meteen rechts
af, de catacomben in. „Ik wilde
niets bewijzen", zei hij nader
hand. „Ik was al blij, dat ik erbij
mocht zijn."
Lewis laat zich niet zien. In de
anonimiteit van de massa op de
Montjuich realiseert hij zich bij
de val van Mark Witherspoon,
dat hij nu wel de vierde man in
de estafetteploeg zal zijn. Zo
lossen de problemen zich van
zelf op.
Beneden op de baan hebben
Dennis Mitchell en Leroy Bur
rell geen oog voor hun huilende
landgenoot. Zelfs het feest rond
Gail Devers wordt niet meege
vierd. De onverwachte winnares
bij de vrouwen passeert onop-
wordt voorbereid. Geen kus,
geen hand, hoofd in de nek en
blik op oneindig.
Dan is het zover. Het schot
valt, met meteen een tweede er
achteraan. Valse start. Duizen
den lichtjes flitsen vergeefs. Een
helikopter komt de tweede po
ging verstoren. Dennis Mitchell
steekt z'n hand op, vraagt uit
stel. want this more than any
thing in life", zei hij vooraf.
Niets liever dan goud, het enige
dat telt voor Amerikanen, zeker
voor sprinters. Bij veertien van
de 21 voorgaande Spelen lever
den zij de olympisch kampioen.
In een vloek en een zucht is
het dan over. Linford Christie
wint in 9,96 seconden, de her
haling aftvachten zoals bij de
vrouwen is niet nodig. Hij
heeft al een vlag te pakken en
stormt stralend langs de coulis
sen, achtervolgd door camera
mensen en fotografen.
In de bocht na de finish lig
gen de verliezers hun wonden
te likken. Burrell (slechts vijfde)
is er het snelst mee klaar. Mit
chell daarentegen volgt, groggy
als een bokser, het spoor van de
winnaar. „Kijk in de olympische
boeken en je zult mijn naam
vergeefs zoeken", zal hij zich
groot houden, later. „Nu kom ik
er wel in en daarom ben ik blij
met deze medaille, ongeacht de
kleur. Als ik trots ben op mezelf,
dan zou Amerika dat ook moe
ten zijn."
In de 'Zona Mista' zoeken de
verliezers naar verklaringen.
Verslaggevers verdringen elkaar
om maar geen letter te hoeven
missen. Bruny Surin, de enige
Canadees in de race bij afwezig
heid van Ben Johnson, neemt' er
de tijd voor, Leroy Burrell om
helst eerst zijn vader. „Is that
your boyt' vraagt een luidruch
tig heerschap met een priester
boordje om. Senior knikt. 'Lay
Witnesses for Christ' staat op
een t-shirt te lezen. Waar de
smart het grootst is, is de troost
nabij.
Dan is-ie daar eindelijk, de
winnaar. De priester krijgt de
eerste aandacht, daarna een ou
der echtpaar. Christie zoekt
naar zijn stapeltje kleren, om
helst dan Frankie Fredericks,
net zo blij met zilver als hij met
goud. Opvallend, pijnlijk bijna
is het uitblijven van Amerikaan
se felicitaties. Surin komt. wel
een handje geven; de Jamaica-
nen zijn al afgedropen naar de
douche.
Christie laat geen vraag ont-
beantwoord, stelt geen handte
keningenjager teleur. Een offi
cial probeert vergeefs hem mee
te tronen. Dopingcontrole en
persconferentie kunnen wach
ten. Zaterdag 1 augustus om
22.00 uur, een kleine twee uur
na het mooiste moment in zijn
leven, zit Koning Christie einde
lijk op zijn troon.
Voor wie hij bang was toen hij
zo hard wegvluchtte van de an
deren? Voor niemand eigenlijk,
ook niet voor geesten. Nee, hij
had Lewis en Johnson niet ge
mist toen hij over zijn schouder
keek. Het was 'a shame' dat Carl
er niet bij was, maar dat deed
volgens hem niets af aan zijn
Over en uit. Ben Johnson loopt
snel weg nadat hij is uitgescha
keld. FOTO EPA
prestatie. Want om goud te win
nen, olympisch kampioen te
worden, moest hij de Amerika
nen die er wel waren toch ook
eerst verslaan.
De blijdschap van Bob Kersee
sloeg om in blinde woede. De
trainer vierde een persoonlijke
triomf met Gail Devers, een me
disch sprintwonder (100 meter)
en Jackie Joyner (zevenkamp,
goud met 7044 punten), maar
moest zich tevens schrap zetten
voor nieuwe dopingaantijgin-
gen. „Waar heb ik dat toch
steeds aan te danken?", vroeg
de trainer, in 1988 nog onge
kend succesvol met Florence
Griffith, zich hardop af.
Net als bij de trials in New Or
leans was het sprintster Gwen
Torrence, die geen blad voor de
mond nam. „In Seoul was ik in
de finale kansloos omdat vijf
loopsters 'gepakt' hadden. Hier
in Barcelona waren zeker twee
van de drie vrouwen die voor
mij eindigden niet clean", luid
de de insinuatie van de Ameri
kaanse, die in de 100 meterfina
le nog net voor Merlene Ottey
de vierde plaats wegkaapte.
Consternatie alom. Veront
waardiging bij de met goud, zil
ver en brons behangen Devers
(10.82), Cuthbert (10.83) en Pri-
valöva (10.84). Woede bij trainer
Bob Kersee. Ofschoon Torrence
geen namen had genoemd,
nam Kersee ogenblikkelijk de
gelegenheid te baat om zijri gal
te spuwen en zijn atlete van alle
blaam te zuiveren.
„Dit is unfair. Dit pik ik niet;
Devers is net zo vaak gecontro
leerd als mijn vrouw Jacky. Mijn
priester is mijn getuige. Ik
zweer bij mijn vader en mijn
moeder dat Devers geen 'drugs'
heeft gebruikt. Wie dat niet ge
looft kan mijn kont kussen", re
ageerde Kersee furieus op de
aantijgingen.
Het is niet de eerste keer dat
een topper uit de stal van Ker
see met doping in verband
wordt gebracht. Er doen legio
geruchten de ronde. Bovendien
werd bij de dopingverhoren in
de affaire Ben Johnson de naam
Bob Kersee uitdrukkelijk ge
noemd door atlete Angela Bai
ley.
De beschuldigingen wierpen
een schaduw over de prestatie
op de vrouwensprint, waarin
hordenspecialiste Gail Devers
de hoofdrol vertolkte en de ge
doodverfde Merlene Ottey op
nieuw hopeloos faalde. Devers
is een bijzondere atlete. Voor
haar werd het sprookje van As
sepoester werkelijkheid.
Anderhalf jaar geleden dreig
den de doktoren nog haar voe
ten te amputeren. Ze kon piet
meer lopen. Ze moest kruipen,
omdat elk stapje dat ze maakte
een plasje bloed achterliet. En
kele maanden later pakte ze al
wel WK-zilver op de horden. En
zaterdag voegde ze daar olym
pisch sprintgoud aan toe.
