Leiden Regio
Sleutelpas opent de
deuren musea niet
Orchidee met geur van een dood dier
Man blijkt
verdronken
ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1992
9
Ook Schouwburg en Kunstuitleen houden boot af
Musea, de Schouwburg en de Kunstuitleen hebben wei
nig trek in de Sleutelpas. Dat is een speciale kaart waar
mee Leidenaars tegen gereduceerd tarief naar binnen
mogen, lid kunnen worden of een dienst aangeboden
krijgen. De geringe animo in de sector kunst en cultuur is
aan het licht gekomen bij een nog vertrouwelijke inven
tarisatie.
LEIDEN WIM KOEVOET
De Sleutelpas is vooral bedoeld
Toch komen ook
met een hoger inko
men voor de kaart in aanmer
king. Dit om te voorkomen dat
er een 'armoede-luchtje' aan
komt te hangen. Het tarief dat
voor de pas moeten worden be
taald, is afhankelijk van het in
komen.
De Schouwburg en de Kunst
uitleen hebben verklaard dat zij
geen mogelijkheid zien om
klanten en bezoekers met een
Sleutelpas te helpen. Bij de
Schouwburg is de zaalcapaciteit
(500 plaatsen) het struikelblok.
Populaire voorstellingen zijn al
tijd uitverkocht en de directie
van de schouwburg heeft prin
cipiële bezwaren tegen kortin
gen op alleen de minder popu
laire voorstellingen. „De Sleu
telpas mag geen truc worden
om lege zalen vol krijgen." Ook
voelt de directie niets voor spe
ciale voorstellingen voor hou
ders van Sleutelpassen. Dat zou
stigmatisering in de hand wer
ken. Bovendien is er te weinig
personeel voor extra activitei
ten.
Bij de Kunstuitleen zou de be
zuinigingsopdracht niet te com
bineren zijn met een vaste kor
ting. Alleen als de gemeente de
kortingen geheel zou vergoe
den, doet de Kunstuitleen mee.
Hetzelfde geldt voor 'speciale
acties' voor Sleutelpas-houders,
zoals een gratis kopje koffie.
Ook de rijksmusea zijn terug
houdend. De gemeentelijke di
rectie kunst en cultuur meent
dat de Sleutelpas zonder rijks
musea 'enorm aan waarde in
boet'. Als alternatief stelt ze
daarom een substantiële kor
ting op de landelijke museum
jaarkaart voor. Alleen Sleutel
pas-houders met een mini
mum-inkomen zouden daar
voor in aanmerking moeten ko
men, vinden de ambtenaren.
Alleen dan kan de korting aan
zienlijkzijn.
De Leidse Lakenhal, een ge
meentelijk museum, heeft zich
bereid getoond een vaste kor
ting te verlenen. Toch worden
de toekomstige Sleutelpas-hou
ders daar geen cent wijzer van
omdat de Lakenhal zijn tarieven
voor volwassenen wil verdubbe
len tot vijf gulden. Op dat nieu
we tarief is dan voor bezoekers
met een Sleutelpas een korting
van één gulden mogelijk. Overi
gens moet het gemeentelijke
museum bezoekers met een
museumjaarkaart gratis bin
nenlaten. Zoals hierboven ge
noemd krijgen de Leidse mini
ma wellicht korting op zo'n
kaart.
Het meest enthousiast over
de Sleutelpas is Molen de Valk.
Het 'gewone' tarief voor volwas
senen is drie gulden en daar
de Sluetelpas een gul-
af. Verder denkt dit
aan gratis rondleidin
gen en gratis koffie. Wie wil Mo
len de Valk voor speciale acties
compensatie terug. Uitgangs
punt van de gemeente is echter
dat deelnemers geen financiële
vergoeding krijgen. Wel kunnen
ze gratis adverteren in de twee
maandelijkse Sleutelkrant.
den
Sleutelpas is nog geen verloren zaak
LEIDEN *WlM KOEVOET
'Sesam open u\ Het lijkt erop dat in kunst en
cultuur geïnteresseerde Leidenaars meer aan
die toverspreuk hebben dan aan de toekomsti
ge Sleutelpas. Toch hoeven volgens Yvonne
van Baarle, hoofd van de directie kunst en cul
tuur, de houders van de Sleutelpas zich niet
als Ali Baba's te gedragen. Het overleg over ge
reduceerde tarieven bij musea, schouwburg
en tal van andere instellingen is nog niet afge
rond en als het plan van haar directie met de
museumjaarkaart lukt, krijgen de Sleutelpas
houders langs een om weggetje alsnog korting.
„Er is dan ook nog geen enkele redenen om
van de pas af te zien."
Van Baarle: „Ons is gebleken dat de rijks
musea in een buiten Leiden niet nóg een kaart
in omloop willen hebben gedracht. Want er
zijn natuurlijk al heel wat passen die ergens
recht op geven. Maar als we er nu in slagen dat
de minima onder de Sleutelpashouders kor
ting krijgen op de museumjaarkaarten slagen
we alsnog in onze opzet. Dan hoeven we ook
niet meer verder te praten met De Lakenhal
want met zo'n kaart mag men ook gemeente
lijke musea in."
De Kunstuitleen blijft volgens haar een on
haalbare zaak. „Die moet al vijftig mille bezui
nigen en kan er niet nog eens een gereduceerd
tarief bij hebben."
Ook de Schouwburg lijkt voor van Van Baar
le een verloren zaak. „Ook hier is geen onwil
in het spel maar de populaire voorstellingen
zijn altijd meer dan uitverkocht Daar krijgen
grote groepen mensen al nul op rekest omdat
er maar 500 plaatsen zijn. De groep teleurge-
stelden wordt alleen maar groter als de Sleu
telpashouders daar bij komen. Voorstellingen
die wat minder in trek zijn, zijn te overwegen.
Daar zit alleen dikwijls moeilijkere en zwaar
dere stof bij. Maar ook onder minima tref je
hoogopgeleiden aan, die in zulke voorstellin
gen zijn geïnteresseerd. We zijn dan ook nog
niet helemaal uitgepraat met de Schouw
burg."
Van Baarle verwacht ook veel van de bespre
kingen met LAK, bibliotheek en K&O. Die be
ginnen volgende week. Of K&O meedoet is
echter maar de vraag. De directeur van de
volksuniversiteit verklaarde onlangs nog dat
als de gemeente blijft bezuinigen op zijn in
stelling een faillissement dreigt.
Met de staf van het LVC zou al wel een ak
koord zijn bereikt Van Baarle wil daarover
nog niets kwijt omdat het LVC-bestuur nog
moet worden geraadpleegd.
Leidse bioloog Jaap Vermeulen ontdekt 40 nieuwe soorten
LEIDEN EMIEL FANGMANN
„Wie nieuwe orchideeën zoekt, vindt er al
tijd wel een. Ook in de hortus staan er nog
die niet beschreven zijn", zegt de Leidse
bioloog Jaap Vermeulen. Hij is bijna klaar
met een proefschrift over honderdtwintig
soorten orchideeën uit Maleisië, waarvan er
veertig nu voor het eerst zijn beschreven.
Wie denkt dat een orchidee altijd grote,
prachtige bloemen heeft, heeft het mis.
jaap Vermeulen (36) toont in de kas van de
Hortus een soort met piepkleine bloemen.
Erg lang bloeien sommige orchideeën trou
wens niet. „Enkele soorten staan maar één
dag of zelfs maar een paar uur in bloei."
Ook de geur hoeft niet altijd prettig te zijn.
„Je denkt dat er ergens een dood dier ligt,
en dan blijkt het een orchidee te zijn."
Vermeulen, van huis uit geoloog, is de or-
chideeënexpert van het Rijksherbarium.
Vorig jaar al publiceerde hij een dikke pil
'meer een plaatjesboek' over de orchi
deeën van Borneo, het Indonesische eiland
waar hij vijf jaar terug een tijd verbleef. De
afgelopen jaren heeft hij gewerkt op het
Rijksherbarium, waar tussen de drie en vier
miljoen planten worden bewaard. Als de
bioloog een nog niet eerder beschreven
soort een naam geeft, bedient Vermeulen
zich van 'potjeslatijn'. Waarbij hij, zoals
soms te doen gebruikelijk is, de orchidee
niet naar zichzelf vernoemt. „Ik gebruik de
naam van degene die de plant naar mij
heeft opgestuurd. Of ik vernoem de plant
naar een bepaald kenmerk. Zoals deze",
zegt hij, wijzend op een minuscule orchi
dee. „Ik zou haar flavessens kunnen noe
men, geelachtig. Als die naam tenminste
nog niet voor een andere orchidee is ge
bruikt. Maar dat kan ik controleren met be
hulp van internationale computerlijsten."
Boerenjongens
Vermeulen werkte aan zijn proefschrift in
het kader van de Flora Malesiana. Het is
een internationaal project, dat al vijftig jaar
loopt en waarin het plantenrijk van Zuid-
oost-Azië wordt beschreven. Van de 40.000
planten is tien procent orchidee. „Pas een
kwart is nu beschreven, maar wereldwijd
hopen we het project te versnellen. Zodat
het over 25 jaar af is."
Een orchidee kan, in een natte krant ver
pakt, de reis naar het westen overleven. Zo
kunnen in de hortus ook hier nieuwe soor
ten groeien. Nederland kent ook particulie
re orchideeënkwekers. In het herbarium be
vinden zich ook een aantal orchideeën die
op alcohol zijn gezet. Ze bewijzen hun nut
voor de tekentafel. „Daarom heerst er in het
Rijksherbarium vaak een soort 'boerenjon-
gensgeur', dan weet je ook dat er weer een
nieuwe lading planten binnen is", zegt
Vermeulen.
Het werk van de bioloog blijft altijd on
voltooid. Vermeulen: „In Zuid-Amerika valt
nog veel meer te ontdekken op orchideeën-
gebied. En je zal zien dat op de dag dat mijn
proefschrift verschijnt iemand een orchidee
uit Maleisië op alcohol opstuurt. En die had
er dan ook in gemoeten. Dat hou je altijd.
Maar goed, daar kan ik dan later weer een
artikel overschrijven."
geworden mee gered.
Kuierend langs de rechte
tuinpaden Edelweispad,
Anemoonpad, Klaproospad
komen we de vice-voorzitter
van Cronesteyn tegen die nog
een appeltje met de
verslaggever heeft te schillen.
Heeft die vorig jaar niet een
artikel geschreven over de
Vrouwenweg, die parallel aan
Cronesteyn loopt? Daar kwam
als kop boven 'dat de fietsen er
t op slot hoefden'. De man
woont aan de Vrouwenweg.
Vlak na verschijning van het
artikel werden brommer en fiets
uit zijn schuur gehaald.
Garantie
We vragen de voorzitter, die
negen jaar in functie is, dus
maar niet naar de veiligheid op
het terrein. Verschillen van
mening tussen tuinliefhebbers
zijn er natuurlijk wel en die
probeert de voorzitter te sussen.
„Soms leven in de huisjes buren
wel eens wat geïsoleerd van
elkaar." En al vertrekt er dan
soms iemand, liefhebbers zijn
er zat voor de huisjes en de
tuingrond. De wachttijd
bedraagt enkele maanden. Ook
voor minder draagkrachtigen
kan een tuinhuisje een uitkomst
zijn. Een huisje dat
doorverkocht wordt, mag niet
meer opbrengen dan 20
duizend gulden, maar je hebt er
ook wel van zes of acht duizend
gulden.
Zijn de tuinliefhebbers mensen
die zomers het liefst gewoon in
hun Leidse buitenverblijf
bivakkeren? De voorzitter wijst
naar de parkeerplaats bij het
clubgebouw. „Nee, kijk maar
hoe leeg het hier is, met de
bouwak." Staat er straks toch
niet een nieuwe Leidse
woonwijk op Cronesteyn? Nee,
'de tuinfunctie wordt voorlopig
niet ter discussie gesteld'. Dit
idyllisch I-eiden wordt
gegarandeerd voor zo'n veertig
jaar.
De 63-jarige man wiens stoffe
lijke overschot gisterochtend in
het water van de Morssingel is
gevonden, is niet door een mis
drijf om het leven gekomen. Dat
is gistermiddag gebleken nadat
sectie op het lichaam is uitge
voerd.
De politie vermoedt dat de
man, een Leidenaar, te water is
geraakt en is verdronken toen
hij na een avondje stappen in
Leiden naar huis terugkeerde.
De precieze toedracht is nog
onduidelijk. Het lijk van de Lei
denaar is vrijdagochtend door
een voorbijganger gevonden.
Overigens hebben politiemen
sen gisteren een groot deel van
de dag gespeurd naar eventuele
sporen. Daarbij is onder meer
in de Morssingel gedregd. Vol
gens politiewoordvoerder Dick
Graveland is dat uit voorzorg
gebeurd. „We konden een mis
drijf in eerste instantie niet uit
sluiten. Dan mag je natuurlijk
geen tijd verloren laten gaan."
Toen 's middags bleek dat de
man door verdrinking om het
leven was gekomen, is het on
derzoek onmiddellijk gestaakt.
Log/Com Alpha
C~Q M P U T E R S
NETWERK SPECIALIST
REPARATIE EN ONDERHOUD
VAN ALLE MERKEN
VELE MERKEN PC'8.
PRINTERS EN SUPPLIES
STANDAARDSOFTWARE
BEL: 01720-37 911
LogiCom Alpha bv
I OrKJernemtfigswog 32-34
Kindervliegerdag
LEIDEN
Kinderen van 9 tot en met 12
jaar kunnen zondag 2 augustus
meedoen aan een vliegerdag
van het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde. Koes en Moniek
Sardjono geven onder meer les
in het maken van vliegers. Bij
mooi weer volgt een vliegerde
monstratie. Er is zondag twee
maal een vliegerprogramma in
het museum aan de Steenstraat,
het eerste begint om 12.00 uur
(tot 14.00 uur), het tweede om
14.30 uur (tot 16.30 uur). Buiten
het museum rijdt Ronald Otter
rond op een bijzondere Indone
sische fiets, een becak. Kinde
ren kunnen op vertoon van hun
entreekaartje een ritje in de be
cak maken.
Buurtactiviteiten
LEIDEN
Buurthuis Op Eigen Wieken aan
het Valkenpad heeft de folder
gereed met een opsomming van
de activiteiten in het komende
seizoen. Het overzicht wordt in
de loop van augustus huis-aan-
huis verspreid in de Merenwijk.
Het buurthuis, dat door een lift
sinds kort op alle verdiepingen
toegankelijk is voor gehandi
capten, krijgt er overigens een
nieuw filiaal bij aan het Broek
pad. Vooralsnog betekent dat
niet al te veel voor de program
mering in Op Eigen Wieken.
Het tweede buurthuis in de Me
renwijk bouwt een eigen pro
gramma op.
Een dorp zonder politie,
zo omschrijft voorzitter
De Bruin zijn
turnvereniging. Een
groene gemeenschap aan
de rand van Leiden, nabij
Zoeterwoude. De 16.400
vierkante meter van de elf
jaar oude Turnvereniging
Cronesteyn ligt
verscholen achter het
groen van de Vrouwenweg
en de 307 tuinen met de
tweehonderd huisjes zijn
soms ook wat onzichtbaar
voor elkaar.
Een van de mooiste tuinen
bevindt zich volgens de
voorzitter aan het Klaproospad.
Na het hek volgt er een soort s-
bochtje, dat nog wat saai oogt.
En dan duikt een idyllisch
landschap op. 'Huisje ongelijk'
heet de woning, omdat vroeger
de kozijnen nog niet recht
waren. Twee honden komen de
bezoekers kwispelend
tegemoet. Tussen het groen zijn
wat klassiek ogende beelden
neergezet, er is een kleine
volière en een vijver met
enorme goudvissen. „Ze zijn
handtam", zegt de eigenaar die
op zijn strandstoel net uit een
dutje is ontwaakt. Om dat te
demonstreren strekt hij zijn
vingers naar een vis uit.
Het overigens niet alleen
vrijheid, blijheid wat de klok
slaat in Cronesteyn. Er zijn de
nodige regels waar de leden
zich aan moeten houden. Zo
worden ze in het seizoen geacht
vijf keer twee uur voor de
vereniging te werken om de
gemeenschappelijke
voorzieningen in stand te
houden. Verder mag er buiten
het seizoen niet in de huisjes
worden geslapen, mogen de
leden hun terreintjes na acht
uur 's avonds niet bespuiten en
is de fiets het enige
vervoermiddel dat de tuinpaden
mag nemen. Maar ja, wie zit er
ook te wachten op motorgeronk
in het rustige groen.
Cronesteyn is aangesloten op
Fick Home Rentals
OPENT DE JUISTE DEUREN VOOR U
Telefoon 071 - 12 00 06
Fick Home Rentals Qfl Doezaslraal 21
is een activiteit van NVM 2311GZ Leiden
Fick Makelaardij B.V. Fax071-14 1450
GROETEN UIT LEIDEN
Een idylle met kantine
Er is een kleine volière en een vijver met enorme goudvissen. „Ze zijn handtam", zegt de eigenaar die op zijn strandstoel net uit een dutje is ont
waakt. FOTO HENK BOUWMAN
het riool, maar kent verder
elektriciteit noch kabel. De
ijskast loopt op butagas. Voor
licht en televisie werkt de accu,
die bij sommige huisjes wordt
opgeladen door zonnepanelen
op het dak. Er zijn geen vaste
telefoons, voor noodgevallen is
er op het terrein wel ergens een
draagbare.
Bij de parkeerplaats is een
winkel voor tuinzaden. In het er
tegenover gelegen zes jaar oude
clubgebouw 't Kroontje worden
velerlei activiteiten
georganiseerd. Ook voor
kinderen. Vorige week zaterdag,
een snikhete avond die gelijk
viel met de openingsceremonie
van de Spelen, trok de bingo in
't Kroontje met gemak
tientallen mensen. Er zijn
viswedstrijden en sjoelavonden.
Bijzonder is de cursus
reanimatie die leden kunnen
volgen. En die heeft zijn nut
bewezen. Enkele weken terug
werd er een man die onwel was
De Leidse bioloog Jaap Vermeulen met i
de minuscule orchideeënsoorten.
I HOLVAST
FOTO
