c
Misdaad loont in
illegale dierenhandel
OMER'92
Treintaal
ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1992
ZATERDAGS
IJ VOEGS F L
De dierenhandel wordt steeds illegaler.
Dibevo, de brancheorganisatie van er
kende dierenhandelaren en - winkeliers,
noemt de situatie verontrustend. Vol
gens Dibevo neemt de malafide handel
in beschermde diersoorten hand over
hand toe en houden steeds meer crimi
nelen zich er mee bezig.
De Europese eenwording speelt die han
del in de kaart. De Europese bin
nengrenzen verdwijnen en de douane
controle wordt tot een minimum be
perkt.
FRED NICOLAI
AID-controleur Gerrit Vink (voorgrond): „Honderd procent controle is niet uitvoerbaar".
teeds meer criminelen houden van
t dieren. Niet omdat ze zo leuk zijn,
maar omdat er grof geld mee te
verdienen valt. Over enige tijd worden de
drie verdachten van de ooievaarsroof uit
broedstalion 'Het Liesveld"in Groot-Ammers
voorgeleid aan de rechtbank in Leeuwarden.
Met de geruchtmakende diefstal heeft de po
litie slechts een tipje van de sluier opgelicht.
Volgens de Centrale Recherche- en Informa
tiedienst (CRI) speelt Nederland een zeer
vooraanstaande rol bij de illegale handel in
beschermde diersoorten. In ons land zijn tus
sen 50 en 75 malafide dierengroothandelaren
actief. Zij onderhouden banden met interna
tionaal georganiseerde misdaadorganisaties,
die ook in de drugswereld actief zijn. Met de
ze handel is naar schatting tussen de 150 en
200 miljoen gulden gemoeid.
Veel handelaren hebben hun toevlucht al
gezocht tot België, waar de wetgeving verge
lijkbaar is met Nederland, maar de controle
veel minder streng. „Het gaat er allemaal ge
makkelijker", weten ingewijden. „Dat is hun
leefstijl. Belgen doen ook niet moeilijk als je
een kwartier of een half uur later op een af
spraak komt", reageert Gerrit Vink, werk
zaam als controleur op de afdeling natuurbe
scherming van de Algemene Inspectiedienst
van het ministerie van landbouw, natuurbe
heer en visserij (AID).
Volgens Vink sluit de Belgische wetgeving
niet naadloos aan op de onze en Iaat de con
trole te wensen over. Niet voor niets verhan
delen veel Nederlanders hun waar via vlieg
veld Zaventhem bij Brussel in plaats van op
Schiphol. De vele extra kilometers hebben ze
er graag voor over.
Dekmantel
Volgens Vink gebruiken malafide dierenhan
delaren vaak een legale onderneming als
dekmantel. „Wij weten in grote lijnen om
welke personen het draait. Meestal gaan ze
niet zelf op pad, want dan lopen ze de kans
dat hun vergunning ingetrokken wordt." Het
illegale circuit houdt zich hoofdzakelijk bezig
met de handel in papegaaien en slangen.
Naar ara's en amazones bestaat veel vraag.
Vink vermoedt dat op jaarbasis enkele
honderden papegaaiachtigen illegaal verhan
deld worden. „Een goed gekweekte grijze-
roodstaartpapegaai moet 1000 tot 1200 gul
den kosten, een illegaal ingevoerde vogel nog
niet eens de helft. Tel uit je winst." De vogels
komen meestal via België, Frankrijk, Duits
land, Oostenrijk en de laatste tijd ook via de
voormalige Oostbloklanden Nederland bin
nen. Ze gaan de grens over onder autoban-
ken, in gereedschapskisten en in pvc-buizen.
nelen. De laatste groep neemt in omvang toe.
Het aantal diefstallen op bestelling uit die
rentuinen en particuliere dierenparken stijgt
snel. „Men durft steeds meer. De strengere
regelgeving en controles en het dalende aan
tal wilde exotische dieren leiden tot hogere
prijzen. De financiële belangen worden daar
door steeds groter."
Dibevo is van mening dat de Nederlandse
overheid onvoldoende optreedt tegen de ille-
daarentegen mogen wel vervoerd, maar niet
geïmporteerd worden, terwijl weer andere
dieren wel geïmporteerd en gehouden mo
gen worden, maar niet verhandeld.
„Je mag sijsjes bij voorbeeld wel in je kooi
houden, maar je mag ze niet vangen, vervoe
ren, kopen of verkopen. Je mag kortom niks,
maar rara hoe komen ze dan in de kooi? Het
schijnt zo te zijn dat ze daar zo maar binnen
vliegen...", zegt Vink spottend. „Ik weet vaak
'Overheid treedt onvoldoende op'
De AID-medewerker houdt regelmatig
controles, doet onderzoek en verleent assi
stentie aan douane en politie. Veel zaken
komt hij op het spoor na tips van handelaren.
„De heren hebben een soort haat-liefdever
houding. Ze bedonderen elkaar af en toe
flink. Ze leveren slechte dieren of betalen met
vals geld. Als dat maar lang genoeg doorgaat,
krijgen we vanzelf een anonieme tip", zegt
Gerrit Vink. Ook gewone signalen uit de
markt leveren aanknopingspunten op. Als de
prijzen kelderen kan dat een aanwijzing zijn
voor illegaal aangeboden dieren. „Je weet op
een gegeven moment gewoon waar je moet
zijn."
De controleur onderscheidt verscheidene
soorten handelaren: mensen die het wel eens
willen proberen, mensen die af en toe hand
en spandiensten verlenen en de pure crimi-
gale handel. De straf staat vaak in geen ver
houding tot de handelswaarde van de in be
slag genomen dieren. Veel strafzaken, waar
bij buitenlanders betrokken zijn, worden ge
seponeerd en Nederlandse verdachten krij
gen soms maar een boete van honderd gul
den. Vink: „Voor het illegaal bezit van een
zeldzame vogel geldt in principe een even
zware straf als voor door een rood verkeers
licht rijden. Dat staat toch niet in verhouding
tot elkaar?"
Onderscheid
De onduidelijke wetgeving werkt de proble
men in de hand. De overheid maakt onder
scheid tussen het importeren, vervoeren en
bezitten van en handelen in dieren. Bepaalde
diersoorten mogen wel gehouden en verhan
deld worden, maar niet vervoerd. Andere
best wel hoe de vork in de steel zit, maar zon
der harde bewijzen kan ik niets beginnen."
Hij is voorstander van het systeem in
Duitsland, waar voor ieder dier een vergun
ning vereist is. Het systeem heeft praktische
voordelen iedereen zonder vergunning is
zonder meer strafbaar maar een belangrijk
nadeel is de enorme papieren rompslomp,
die met de invoering gepaard gaat. Vink pleit
tevens voor nieuwe wetgeving, die het wel
zijn van dieren regelt. Veel handelaren ne
men het niet zo nauw met de verzorging en
huisvesting. Kratten worden volgepropt met
dieren en daarna hardhandig overgeladen
van aanhangwagen naar kofferbak.
Door de onsamenhangende regelgeving
kunnen malafide handelaren vrijwel onge
stoord hun gang gaan. 'Misdaad loont', stelt
Dibevo vast. De grote hoeveelheden (zwart)
CATRINUS VAN DER VEEN
geld die in de dierenhandel omgaan, werken
als een magneet op criminelen. De hoge
winsten, de beperkte pakkans en de lage
straffen maken de handel lucratief.
Dibevo pleit voor een mondiaal handels
circuit met officiële gedragsregels en een
keurmerk of een deelnemerscertificaat. Zo
wel importeurs, groothandelaren als dieren
speciaalzaken zouden over een vergunning
moeten beschikken. Eerste vereiste voor het
verkrijgen daarvan is een vakbekwaamheids
diploma. Aan de huisvesting worden strenge
eisen gesteld. Op malafide praktijken moeten
forse boetes staan, eventueel gekoppeld aan
het tijdelijk of het geheel verliezen van de
vergunning.
Fokprojecten
Naast het reguleren van de handel adviseert
Dibevo op grote schaal te beginnen met het
fokken van exotische diersoorten. Dit maakt
import op lange termijn grotendeels overbo
dig. De malafide handel wordt zo buitenspel
gezet en de gezondheid van de dieren zal
verbeteren (minder ziekten en stressver
schijnselen). Naar het oordeel van Dibevo is
de op handen zijnde Gezondheids- en Wel
zijnswet voor dieren een uitstekende gele
genheid om de veranderingen door te voe
ren. De controle zou moeten worden overge
laten aan Dibevo zelf, natuur- en dierenbe
schermingsorganisaties en de AID.
Vink verwacht op korte termijn weinig ver
anderingen. Zijn controledienst is 'zwaar on
derbezet'. Drie van de negen controleurs zijn
voortdurend op Schiphol en grote onderzoe
ken vreten tijd. „Momenteel zijn we de helft
van onze mensen kwijt aan een groot onder
zoek in het Westen van het land. Andere za^
ken blijven daardoor liggen." Maar ook al
zou de AID meer controleurs inzetten, dan
nog is de illegale handel niet uit te roeien",
beseft Vink. „Honderd procent controle is
niet uitvoerbaar. Je moet alleen zorgen, dat je
i bestrijdt."
FOTO United Photos De Boer OLAF KRAAK
Onze taal
Ik zit nogal vaak in de trein en
dat bevalt goed. Het is natuur
lijk heerlijk om meteen om de
hoek te werken, maar als er
toch gereisd moet worden, geef
mij dan maar de trein. Rustig
zitten, geen files, aardige con
ducteurs en achter het loket
van het stationnetje waar ik
opstap een mevrouw die deze
stukjes altijd leest.
r zijn ook klagers. Als het eens ge
il j beurt dat een trein een lekke band
heeft of voor de brug moet wach
ten, is er steevast een mevrouw in de coupé
die verklaart dat ze dit jaar voor de derde
keer met de trein gaat en alledrie de keren
vertraging heeft. Ik zit er dit jaar al voor de
tweehonderdste keer in, ook pas voor de der
de keer vertraging. Maar wat zal ik dat haar
aan d'r neus gaan hangen? Tegen zo'n toeval
is geen enkel bedrijf opgewassen.
Er zijn eigenlijk maar twee kwesties die ik
anders zou willen bij de spoorwegen. Dat zijn
de walkmans en het taalgebruik. In het begin
had je alleen in de tweede klas die ellende-
dingen met hun niets ontziend blikkerig pop-
gedaver. Maar tegenwoordig is het ook in de
eerste klas geen uitzondering om er even sto
rend, even blikkerig Mahler- of Mozartgeda-
ver te moeten aanhoren.
Iets moeilijker ligt het taalgebruik, al ont
breekt het niet aan goede wil. De conducteur
die ons via de intercom waarschuwt om bij
het uitstappen goed te letten op onze 'per
soonlijke N eigendommen', doet hoorbaar
zijn best. Zinnen als 'de trein naar Alphen
aan den Rijn ALSMEDE de stoptrein naar
komen regelrecht uit een instructieboekje.
Geen conducteur die in het gewone leven dat
woord 'alsmede' gebruikt (drie pils alsmede
•een ouwe klare), maar bij de spoorwegen is
het springlevend. Ook de vaste formule bij
het eindpunt 'U wordt allen verzocht uit- of
over te stappen', bedenkt geen normaal
mens. Ik ben tenminste nog nooit iemand te
gengekomen die me deze woorden kon ver
klaren. Wie overstapt, zal toch evengoed
eerst moeten uitstappen? Uit hetzelfde in
structieboekje komt waarschijnlijk ook de
zin: 'Wij naderen over enkele ogenblikken
station Deventer'. Het geval wil dat we dan al
een uur lang bezig zijn Deventer te naderen,
maar over enkele ogenblikken zijn we er.
Dit alles is spoorwegfolklore; desnoods
mag het bewaard blijven. Maar wat echt an
ders zou moeten is het omroepen op sta
tions. Want dat is vaak niet te verstaan: 'Ding
dong: de trein naar brrrbrrren brrr brrr van
elf uur zes zal vandaag wegens een techni
sche storing om elf uur brrbrrvan spoor brrr
vertrekken. Alleen de niet voor ons bestemde
dienstmededelingen komen altijd messcherp
door. 'Wil perronopzichter Kalman toestel
603 bellen'. Als de boodschap herhaald
wordt, alles precies hetzelfde: trein naar brrr
brrr en brrr brrr, elf uur brrbrr, spoor brrr.
Paniek, want de een meent dat spoor zeven
gezegd is en de ander dacht negen gehoord
te hebben, terwijl niet eens zeker is of het wel
om onze trein gaat. Dat van die technische
storing heeft iedereen goed kunnen verstaan.
Maar als we met onze koffers, trap af trap op,
eenmaal hijgend bij spoor negen zijn, zien
we juist onze trein van spoor zeven wegrij
den.
Het valt niet mee om op grote stations met
veel drukte en rare akoestische effecten de
berichten goed in te spreken. En er zijn be
slist goede en slechte stemmen te onder
scheiden. Maar wat al die omroepers blijk
baar nooit geleerd wordt, is dit: zorg er voor
dat je bij de herhalihg van het bericht andere
woorden kiest, of ten minste een andere
woordvolgorde. Iedere stem en iedere ruimte
heeft z'n zwakke punten. Je schiet er niets
mee op hetzelfde woordelijk te herhalen. Zeg
daarom in plaats van 'elf uur zes' bij de her
haling: 'zes over elfzeg na 'spoor negen'
vervolgens 'het negende spoor'. De kans dat
ten minste een van beide formuleringen nu
wél overkomt, zou daardoor aanzienlijk veel
groter worden.
