Cooman kan
zich richten
op estafette
China krijgt smaak te pakken
Olympische Spelen
Nederlandse ploeg
mist bevlogenheid
ZATERDAG 1 AUGUSTUS 1992
18
Rous zwemt en passant wereldrecord
Barcelona Jeff Rous heeft, als startzwemmer van de Ameri
kaanse ploeg op de 4 x 100 meter wisselslag, het wereldrecord
100 meter rugslag verbeterd. Rous finishte gisteren na 53,86 se
conden. Dat was ruim twee seconden sneller dan het oude re
cord, dat sinds 25 augustus 1991 al op zijn naam stond met
55,93. Het Amerikaanse kwartet evenaarde het wereldrecord op
de 4 x 100 meter.
Bokser Griffin een jaar geschorst
Barcelona De Ierse bokser Paul Griffin is door de tuchtcommis-
sie van de wereldboksbond van de amateurs voor een jaar ge
schorst. De Europese kampioen kreeg de straf gisteren wegens
onsportief gedrag tijdens de Olympische Spelen. Griffin bedreig
de na zijn verloren gevecht tegen de Zambiaan Chungu onder
meer de ringarts. Daarnaast smeet hij woedend zijn mondbe-
schermer het publiek in. De Spanjaard José Ortega werd gisteren
tot nader order geschorst. Hij had een jury-lid uit Zuid-Korea
bedreigd.
Zeilrace na windstilte afgeblazen
Barcelona Het goede varen van Ron van Teylingen en Paul Ma
nuel in de Tornado is tijdens de vijfde race van de olympische
regatta niet beloond. Het duo, tweede in het algemeen klasse
ment, lag op de derde plaats toen de jury de wedstrijd afblies.
Door de sterk afgenomen wind slaagde geen zeiler erin binnen
de reglementair toegestane vier uur de finish te bereiken. Soling-
vaarder Roy Heiner ten slotte, die zich vrijwel full-time had
voorbereid op de Spelen, staat slechts achttiende. De Koudeker-
ker kan plaatsing voor het match-racen, het één-tegen-één va
ren voor de kade waarmee de strijd om de prijzen wordt be
slecht, wel vergeten.
Van der Knaap uitgeschakeld
Barcelona De verwijten in de Olympische badmintonploeg
vliegen in Barcelona net zo snel over en weer als de shuttles op
de baan. De opeenvolgende negatieve uitspraken leiden echter
tot meer consternatie dan de prestaties.
Gisteren verdween Astrid van der JCnaap, na een hoopvol ge
vecht tegen de Canadese Julien (12-93-11 9-11), als laatste ver
tegenwoordigster van de badmintonploeg uit het toernooi. In
Barcelona kregen de pluimballers voor het eerst toegang tot de
Olympische familie. Door onderlinge tegenstellingen liep het
debuut van de drie vrouwen op niets uit.
Marsman treft het slecht met jury
Barcelona* Gooitske Marsman heeft de nadelen van een jury-
sport aan den lijve ondervonden. De Amsterdamse judoka werd
gisteravond door beslissingen van de jury uitgeschakeld. Mars
man trof het zwaarste kwart van het schema, met wereldkam
pioene Mirjam Blasco en de 22-jarige Japanse kampioene
Chiyori Tateno, die vorig jaar bij de strijd om de wereldtitels in
Barcelona voor het brons op de mat had gestaan. Pas in de
laatste seconden werkte ze een achterstand tegen Tateno weg.
De scheidsrechter en zijn twee assistenten kozen echter met
twee tegen één voor de Japanse. Marsman was, om de herkan
sing te bereiken afhankelijk van de uitkomst van het duel tussen
Blasco en Tateno. Spanje zou het nooit genomen hebben als de
judokoningin van de natie op beslissing zou worden verslagen.
Blasco won dus met 2-1 en Gooitske Marsman kon na acht mi
nuten inspirerend werkjudo terug naar het Olympisch Dorp.
Amsterdam-1928. De finalisten 100 meter graven startgaatjes, want
startblokken bestonden nog niet. In het midden, met witte trainings
broek, Percy Williams.
Hij was broodmager, vaak ziek
en zijn arts had hem al te zwa
re inspanning ontraden. Het
beeld doet niet direct denken
aan een atleet van grote allure
en toch werd de Canadees Per
cy Williams in Amsterdam-
1928 olympisch kampioen op
de 100 meterhet nummer
dat vanavond het hoogtepunt
vormt van het programma in
Barcelona.
Williams was helemaal niet zo
verzot op atletiek, maar hij be
zat een groot talent voor de
sprint. Hij werd ontdekt tijdens
school wedstrijden door een
man die juist overliep van lief
de voor de sport, coach Bob
Granger. Zonder diens enthou
siasme en steun zou de zeer
verlegen Williams nooit iets
hebben bereikt. Het was wel
een coach met wat vreemde
ideeën, die Granger. Een war-
ming-up vlak vooreen belang
rijke wedstrijd vond hij maar
niets. Dat kostte maar energie.
Hij bedolf zijn atleet onder een
berg dekens om hem warm te
houden. Soms ook kwam Wil
liams met drie trainingspak
ken over elkaar aan de baan
op.
Aanvankelijk zagen de Cana
dese officials weinig in die ble
ke, dunne jongen. Ze wilden
hem niet eens reisgeld geven en
vergaten hem zelfs in te schrij
ven vooreen belangrijke wed
strijd. Toen hij Canadees kam
pioen werd, namen ze hem
toch maar op in de olympische
ploeg voor Amsterdam. Voor
Granger hadden ze plaats noch
geld. Die reisde Williams ach
terna op een schip dat vee ver
voerde, de kost verdienend met
klusjes aan boord.
Williams was een totaal onbe
kende in de atletiekwereld en
zijn overwinning op de beste
DE
SPELEN
VAN TOEN
Amerikaanse sprinters in Am
sterdam was dan ook een sen
satie van de eerste orde. Zelf
deed het hem weinig. Typerend
waren zijn eerste woorden di
rect na de finish: „Ach, wdtzal
Granger blij zijn.In 1929 bleef
hij ongeslagen, in 1930 werd
hij kampioen van het Britse
Gemenebest, maar liep daarbij
een zware dijbeenblessure op.
Hij bereikte daarna nooit meer
zijn oude vorm. In 1932 zette
hij een punt achter zijn carriè
re. Een opluchting vond hij
het.
In later jaren welde de rancune
bij hem op toen hij zag hoe at
leten in de watten werden ge
legd. Hij vergeleek dat bitter
met zijn eigen tijd. Hijging
nooit meer naar een atletiek
wedstrijd en wilde ook niets te
maken hebben met de Spelen
van 1976 in Montreal. Vijftig
jaar na zijn triomfen in Am
sterdam (hij won er ook de 200
meter) verleende men hem een
hoge onderscheiding. Die
moest hem worden thuisbe
zorgd, want hij weigerde er
voor naar Ottawa te gaan. In
zijn laa tste jaren, die hij als
een kluizenaar doorbracht,
leed hij verschrikkelijk aan
reuma. Eind 1982 benam Percy
Williams, 74 jaar oud, zich het
leven.
RUUDPAAUW
Van Langen neemt geen risico
Krachtig en explosief, zo luidde het scenario voor de ope
ningsdag van het olympisch atletiekprogramma. Jammer
dat alleen de starter het draaiboek niet van tevoren had
doorgenomen. Ontelbare keren hield hij zijn vinger te
lang aan de trekker of schoot hij de atleten terug. Tot gro
te ergernis van velen.
BARCELONA FRANS DREISSEN
Twee valse starts in haar serie
hadden ook de kracht van Nelli
Fiere-Cooman aangetast. Al wil
de ze dat zelf niet als excuus
aanvoeren. Met een vijfde
plaats in de kwartfinales was
het over en sluiten. 11.55 secon
den wees de chrono aan. Lang
zamer dan in de ochtendsessie
(11.47).
De tweevoudig wereldindoor-
kampioene nam de uitschake
ling echter niet tragisch. ,,Ik ben
niet teleurgesteld. Ik heb voor
het eerst sinds lange tijd weer
zonder pijntjes gelopen. Ik ben
er weer bij en dat is het belang- Van Langen mentaliteit
rijkste", meldde Fiere-Cooman
die in een zeer sterke serie was
Zowel Van Langen als Vriesde
liepen berekenend. Beiden wil
den het risico niet lopen om op
tijd te worden uitgeschakeld en
kwalificeerden zich daarom
rechtstreeks via een tweede
plaats. Van Langen vertrouwde
opnieuw op haar bijtende eind
sprint. Vriesde, de Rotterdamse
die voor Suriname in actie
komt, moest zich na twee ron
den tussen twee loopsters door
wringen om als tweede over de
meet te gaan. ,,Ik heb rustig
naar de Spelen toegeleefd. Van
ochtend, toen ik opstond was ik
wel gespannen. Vandaag gaat
het dan gebeuren, dacht ik.
Achteraf viel het allemaal best
Terwijl Vriesde en
spanning combineren, kon 800-
meterloopster Stella Jongmans
ingedeeld. De krachtsprintster opmerkelijk genoeg niet meer
kan zich vanaf nu helemaal op de motivatie opbrengen
de estafette-training concentre
ren. „Daarin ga ik weer als een
beest tekeer." Ellen van Langen
en Letitia Vriesde hebben aan
getoond dat ze volwassen atle
tes zijn geworden. Het tweetal
liet zich niet gek maken door de
stress en verveling die bijna ge
meengoed zijn geworden in het
Olympisch Dorp. Beide 800-
meterloopsters kwalificeerden
zich rechtstreeks voor halve fi
nales van vanmiddag. Met
1.59.86 en 1.59.93 noteerden
respectievelijk Van Langen en
Vriesde twee scherpte tijden in
de serie. ,,lk houd wel van een
beetje pit in een eerste wed
strijd. Dan kom ik lekker in mijn
ritme", sprak de Amsterdamse.
Spelen. De Haagse snakte de af
gelopen dagen naar rust. „Ik
wilde er alleen een keertje bij
horen. Ervaring opdoen. Nu pas
heb ik gemerkt hoe hard het al
lemaal gaat." Jongmans had
eind juni tijdens de Ad Paulen
Memorial nog een sprankelen
de 1.58.61 gelopen en zich daar
mee geplaatst voor Barcelona.
„Ik heb een sterk jaar achter de
rug en ben op. Ik merkte het al
tijdens de training. De spanning
was weg. Bovendien heb ik me
de afgelopen dagen stierlijk ver
veeld in het dorp. Daar is dus
absoluut niets te beleven. Ik was
blij dat mijn vriend en mijn ou
ders naar Spanje zijn geko
men."
Stella Jongmans na haar teleurstellend snelle uitschakleing op de 800 meter: „Nu pas heb ik gemerkt hoe
hard het allemaal gaat." foto
Gunthor uit
balans door
dopingverhaal
barcelona frans dreissen
gpd-verslaggever
Hoe geloofwaardig is de atletiek
nog? De dopingcontroleurs
gaan dat de komende dagen
grondiger dan ooit tevoren on
derzoeken. Ze hebben ver-
scherpte maatregelen aange-
kondigd. Na iedere finale wordt
de top-vier (voorheen de top
drie) aan een test onderworpen.
Bovendien worden nog eens 48
sporters bij lot worden aange
wezen om hun plasje in te leve-
Het atletiektoernooi begon
met een verrassing. Het gevolg
van de vele onthullingen en be
schuldigingen van de afgelopen
maanden. Vooral rond kogelsto
ter Werner Gunthor deden re
centelijk de wildste geruchten
de ronde. Dat moet de concen
tratie van de Zwitser allerminst
ten goede zijn gekomen. De
twee meter lange en 130 kilo
zware spierkolos, van wie werd
gewacht dat hij de 7,25 kilo
zware kogel zeker naar goud
zou stoten, leek mentaal gebro
ken. In de finale stond hij met
lege handen. Met 20.91 meter
werd de krachtpatser slechts
vierde. Dat was weliswaar ge
noeg voor een dopingplasje,
maar te weinig voor eremetaal.
De Amerikaan Stulce (21.70 me
ter) kon het eerste atletiekgoud
in ontvangst nemen.
Allengs worden de vermoe
dens over stimulantia-gebruik
steeds sterker. Zwitserse journa
listen zeggen bewijzen te heb
ben van een zogenaamde 'alli-
M antie van het zwijgen'. Ze zijn
alleen nog niet waterdicht. Ho
ge officials zouden betrokken
H zijn bij het schandaal. Zij zou-
den het dopinggebruik van en-
||1 kele topatleten hebben ge-
5ésé doogd, cq hebben geregeld dat
de sporters niet zouden worden
gecontroleerd in de kritieke fa-
Ook de voormalige doping-
zondaar Ben Johnson staat weer
volop in de belangstelling. De
opvoering van de Canadees op
de 100 meter was echter net zo
teleurstellend als zijn mallotig
commentaar achteraf. „Mijn
moeder is er niet."
Overheersing VS in zwembad ondermijnd
BARCELONA PAUL BERKHOUT
GPD-VERSLAGGEVER
Bij het afscheid van de olympi
sche zwemelite liet China gis
teravond andermaal dreigend
zijn spierballen rollen. Met een
vierde gouden medaille en een
tweede wereldrecord voorspel
den de uitverkorenen van de
volksrepubliek dat de 'New Kids
On The Blocks' uit Amerika
voorlopig niet het rijk alleen
hebben. Namens haar vader
land wierp Zuhang Hong de
mantel van schuchterheid af.
„Wij hebben hier ontdekt dat
het team van de Verenigde Sta
ten niet zo angstaanjagend is
als wij dachten. We kijken uit
naar een volgende ontmoe
ting."
De revanche-match laat nog
even op zich wachten. De ster
ren van Barcelona verdwijnen
weer onder water. Sommigen
voorgoed, anderen om zich in
stilte voor te bereiden op een
nieuw gala. Het wereldkam
pioenschap; of liever nog de
Olympische Spelen, het enige
toernooi waar voor een zwem
mer mondiale roem te verdie
nen valt. De komende weken
staan echter in het teken van de
ontspanning. Om met de zonni
ge Summer Sanders te spreken:
„Het fijnste van vanavond is dat
morgen eindelijk niemand iets
speciaal van mij verwacht. Het
eerste wat ik straks ga doen is
een ijssalon bezoeken."
Sanders haalde op de slotdag
eindelijk waarvoor zij naar Bar
celona was gekomen: goud. Zij
kwam uit op vier onderdelen,
maar pas de laatste maal (op de
200 vlinder) greep zij raak.
Waama Sanders van opwinding
niet wist hoe snel ze zich uit het
water moest hijsen. „Dit was
een geweldige ervaring. Ik be
gon al te twijfelen of het ooit
nog zou lukken." Sanders (19)
hoort ook bij de nieuwe genera
tie Amerikaanse meiden. Ze is
genoemd naar de zomer en
kijkt immer vrolijk de wereld in.
Te vrolijk, vindt Summer zelf.
„Op de universiteit heb ik, tus
sen alle posters van mijn idool
Michael Jordan, een poster van
een gemeen gezicht op mijn ka
mer gehangen. Ik moet kwaad
nie liep, overleed zijn vader op
de tribune. Ondanks de enorme
tragedie en de moeilijke dagen,
besloot hij op de slotdag toch
deel te nemen. „Mijn vader
kwam naar Barcelona om mij
goed te zien zwemmen, dus ik
moest goed zwemmen." Kar-
nough keerde als eerste, aange
moedigd uit duizenden kelen,
maar finishte als zesde.
Een meetbare topprestatie le
verde Wenyi Yang, door haar
wereldrecord op de 50 meter
vrij te verbeteren tot 24.79. Haar
landgenoot Zhuang Yong ging
in haar kielzog mee, Angel Mar-
tino redde de eer voor Amerika.
Martino was voorbestemd om
al in 1988 een medaille te win
nen, maar werd toen zestien
maanden geschorst. ,Ik ben van
de hemel naar de hel gegaan",
zei ze, „en nu ben ik weer terug
op aarde." Inge de Bruijn werd
achtste, Marianne Muis derde
in de troostfinale.
Summer Sanders: „Ik moet kwaad leren kijken.'
leren kijken. Hoe zou ik anders
indruk kunnen maken op mijn
rivalen?"
Al met al maakten veel kam
pioenen indruk, hoewel de
Amerikaanse meisjes nog niet
eens de helft van hun beoogde
totaal van twaalf gouden me
dailles haalden. Wel grossierde
Amerika in medailles: 27 van de
91. Rusland en China waren
echter dje verrassingen.
Openbaringen waren de Hon
gaarse voorlopers Tamas Damyi
(opnieuw tweemaal goud) en
ICrizstina Egerszegi (driemaal
goud). Beiden stonden gister
avond weer op het podium,
Damyi na een spannende race,
Egerszegi met een onvoorstel
bare voorsprong. Hard zwem
men lijkt de ranke Hongaarse
geen moeite te kosten. „Mis
schien worden zij nog wel veel
beter", meende Darnyi's trainer
Tamas Szechy. De Hongaarse
zwemidylle blijft in stand. Sui
keroom Zemplenskyi ziet geen
reden om zijn gezellige club
niet langer te steunen. Als de
planning klopt, treft Marcel
Wouda - nu zelfs buiten de
troostfinales gebleven - Damyi
ook in Atlanta weer.
de emo-
Ronald
In dezelfde ract
tionele prestatie van nunmu
Karnough indrukwekkender. Op
het moment dat de 26-jarige
Amerikaan de openingsceremo-
In totaal leverde het
tien wereldrecords op. De 18-ja-
rige Kieren Perkins deed dat be
paald niet kinderachtig. Hij ver
legde op de marathon van de
zwemsport, de 1500 meter, zijn
grenzen met vijf seconden, tot
14.43,48. Over vier jaar zal hij er
weer bij zijn. „Maar misschien
begin ik dan aan een minder
zware opgave." Zijn grote rivaal
Jorg Hoffman legde Pierkins
geen strobreed in de weg. De
Duitse zwemmers lijken uitge
blust, nu de turbulentie over
vermeend dopinggebruik weer
is opgelaaid. Hoffmann zei niet
meer gemotiveerd te zijn. „De
atmosfeer in Duitsland is vergif
tigd, door alle problematiek. Ik
kan me niet meer motiveren.
Als ik een goede prestatie lever,
worden daar onmiddellijk
vraagtekens achter geplaatst."
Dat is het lot geworden van de
topsport. Elk record is per defi
nitie verdacht en tegelijkertijd
worden records geëist. Maar
voorlopig zijn er nog bezetenen
die nieuwe tijden willen zwem
men. Voor volk en vaderland, of
ter wille van eigen grootheid.
Had zwem-evangelist Matt
Biondi het niet gezegd: „Er is
niets mooier, dan bewijzen dat
je een winnaar bent."
barcelona paul berkhout
gpd-verslaggever
Elke avond beeft de Montjuich
van opwinding. De fonteinen
klateren, overal klinkt muziek
en duizenden mensen bestijgen
nieuwsgierig en gespannen de
stoffige hellingen. De Olympi
sche Spelen als inspiratiebron
voor tallozen. Maar op de top
van die olympische berg heeft
het Nederlandse zwemploegje
schijnbaar niet uit die-bron ge
dronken. Daar ontbrak, van de
eerste tot de laatste dag, de be
vlogenheid. Om met Mildred
Muis te spreken: „Hét was er
niet." En zij knipte met haar
vingers.
In een Rocky-film wordt dat
'het' 'the eye of the tiger' ge
noemd. De bezetenheid, de be
zieling, de stalen overtuiging
hoe dan ook te slagen. Alle
olympische kampioenen van dit
zwemtoernooi, en daar waren
soms ook verliezers bij, noem
den de afgelopen vier jaren een
missie. Een leven in het teken
van de Spelen. De succesvolle
Chinese zwemsters verlieten
daarvoor al heel jong huis en
haard, de succesvollere Honga
ren sloten zich op in zonnige
strafkampen, de ijzersterke Rus
sen putten motivatie uit een
nieuw vaderland en de Ameri
kanen verbleven op welvoorzie
ne universiteiten in de weten
schap dat goud in hun maat
schappij geluk brengt.
Zonder uitzondering zwom
men zij in het Piscina Bernat Pi-
cornell alsof hun leven er van
afhing. Soms was dat werkelijk
zo. De sport verloste Nelson
Diebei van zijn drugsverslaving
en bevrijdde Norbert Rozsa van
het kansarme Hongaarse platte
land. De meeste Nederlanders
in Barcelona zwommen slechts
omdat zij het zo leuk vonden.
Maar 'leuk' is geen drijfveer om
tot de top te reiken, zo bleek.
Uitzonderingen daargelaten
was hun doel om Barcelona te
halen. Het doel van vele ande
ren was om in Barcelona iets te
winnen. De erbarmelijke terug
val leidde niet tot woede, teleur
stelling of verdriet, maar tot be
rusting. 'Het', was er niet.
Alleen Marcel Wouda, de eni
ge man tussen acht vrouwen,
zocht de schuld bij zichzelf. Hij
had jaren voor deze wedstrijd
geknokt en verknalde het. „Ik
was mentaal niet opgewassen
tegen de kracht van mijn tegen
standers", bekende de jonge
man die over vier jaar een twee
de kans krijgt. Mildred Muis
verwees openlijk naar mogelijk
doping-ge'bruik bij tegenstan
ders, de bondscoach riep uit dat
de structuur niet deugde. Daar
mee zal hij ongetwijfeld een
oorzaak bij de kop hebben.
Nederland is immers geen
paradijs voor topsporters en de
zwembond is de kneuterigste
van het land. Naar het jaarlijks
organiseren van een zwemvier-
daagse gafit meer zorg en geld
•uit dan naar een fatsoenlijke
voorbereiding voor een olympi
sche ploeg. Maar dat zal niet de
reden zijn dat voor het eerst
sinds 1972 geen enkele olympi
sche medaille werd opgedoken
door de sport die Nederland in
25 Olympiades 34 stuks ereme
taal bezorgde.
Zijn de omstandigheden dan
zo veranderd? Vast niet. Ook de
talenten zijn er nog. Alleen: top
sport levert in de moderne tijd
meer op, maar eist ook meer.
Wouda betwijfelde het of jonge
ren nog jaren van hun leven in
dienst willen stellen van het
zwemmen. Dan moeten zij nog
het geluk hebben dat er goede
trainers zijn die er net zo veel
uren in willen stoppen. Zoiets
gebeurt alleen als er een vonk
overslaat. Mark Tewksbury, for
midabel kampioen op de 100
meter rugslag, hield tijdens een
trainingskamp in Canet een
'mental speech' voor de Neder
landse ploeg. Over presteren,
over opoffering en over de belo
ning. De meesten vonden het
'wel leuk'. Alleen Wouda was er
door gegrepen. „Misschien
moet ik zoiets ook gaan doen in
Nederland." Bovenmeester Van
Klooster heeft de bezieling en
bevlogenheid in elk geval niet
op zijn zwemmer en zwemsters
kunnen overbrengen. Hij heeft
de mond vol van structuren,
planning en hard werken. En
doet het voorkomen alsof het
zwemmen failliet is. Maakt zich
op om als martelaar van het to
neel te verdwijnen. Maar over
inspiratie boor je hem niet.
