Hockeyteam draagt
zege op aan Lejeune
Sé Jigi
Kadaverdiscipline bij Hongaren
Olympischs Spelen
Wouda deelt in de malaise
Anthony Nesty na vier jaar terug op aarde
W-L«,
DINSDAG 28 JUL11992
13
Chinese schoonspringster durft alles
Barcelona Ming-Xia Fu is een durfal. De Chinese schoon
springster werd gisteren met goud beloond. Geen springster
waagde zich met zo veel flair van de tien meter hoge toren. Veer
tien jaar oud had Fu meer lef dan Jelena Mirosjina (GOS) en de
Amerikaanse Mary Ellen Clark, die zilver en brons mochten in
casseren. Daarmee is zij één van de jongste winnaressen van het
goud in de geschiedenis. Vorig jaar veroverde het meisje uit
Wuhan al de wereldtitel. Met acht sprongen verzamelde de Chi
nese een totaal van 461,430 punten. De Chinese meisjes misten
een dubbele overwinning. De laatste sprong van Jing-HongZhu
mislukte totaal. Daardoor moest zij met de vierde plaats genoe
gen nemen.
Geen dopingtest voor zwemkampioene
Barcelona Al op de eerste dag van het olympisch
ment heeft het thema 'doping' voor enige opschudding gezorgd.
De gouden medaille-winnares op de 100 meter vrij, Zhuang
Yong, hoefde zondag, tot frustratie van de Amerikaanse ploeg,
geen dopingtest te ondergaan. Er worden tijdens deze Olympi
sche Spelen twee zwemmers in de top-vier uitgeloot, zodat niet
automatisch de kampioen wordt gecontroleerd. Pikant detail is
dat de Chinese winnares tijdens de persconferentie door Ameri
kaanse journalisten openlijk verdacht werd van het gebruik van
anabolen steroïden. De Amerikanen hebben nu het verzoek in
gediend om in elk geval de winnares te controleren.
IAAF schrapt atletiekonderdelen
Barcelona De Internationale Amateur Atletiek Federatie (IAAF)
heeft op een aantal punten het programma aangepast. Op vrij
dag 31 juli vervallen door een geringer aantal deelnemers dan
verwacht de series van de 800 meter mannen. Om dezelfde re
den gaan ook de series van de 4 x 100 meter vrouwen op vrijdag
7 augustus niet door. Op beide onderdelen komt Nederland uit.
Op vrijdag 31 juli is de tweede ronde van de 100 meter vrouwen
verplaatst van 18.05 naar 18.45 uur. De tweede ronde van de 100
meter mannen is op dezelfde dag verschoven van 18.35 naar
19.20 uur.
barcelona gpd
20-jarige Udenaar en een nieu
we teleurstelling voor het Oran-
Marcel Wouda heeft niet voor je-negental, dat na anderhalve
een opleving kunnen zorgen dag nog niet heeft kunnen im-
binnen de Nederlandse zwem- poneren. Diane van der Plaats
ploeg. Hij bleef gisteren in het eindigde roemloos als laatste
sterke veld ver
wijderd van zijn
persoonlijk record.
Zijn 4.28,57 was
slechts goed voor
een negentiende
plaats. „Dit is klo
te", zei hij uit de
grond van zijn hart.
„Ik ben in een we
reldvorm, maar waarschijnlijk
ben ik mentaal niet sterk ge
noeg. Dit is mijn eigen schuld."
Wouda stortte in de tweede
helft van zijn race volledig in.
Hij had een slecht keerpunt op
de schoolslag en zag daarna
toppers als Darnyi en Wharton
steeds verder uitlopen. Het be
tekende een deceptie voor de
haar serie op de 200
meter vrije slag. Haar
tijd van 2.05,42 mi-
Waarschijnlijk nuten was acht se-
hen ik mpntaal conden langzamer
oen ik memaai dan de snelste vrouw
niet zo sterkvan de serie, de jon
ge Duitse Franziska
van Almsick. Van
Almsick benaderde
met haar tijd van 1.57,90 het
wereldrecord tot op vier-tien-
den van een seconde. Van der
Plaats legde beslag op de 26ste
plaats. Op de schoolslag meng
den Kira Bulten (2.37.09) en
Martine Janssen (2.41,46) zich
niet in de strijd om een fina
leplaats op de 200 meter.
De spontane ontlading van de vreugde over de moeiza
me 2-1 winst op Groot-Brittannië concentreerde zich di
rect na afloop rondom Lisanne Lejeune. Collectief storm
den de hockey-internationals gisteravond in Terrassa
met bloemen de tribune op om de Haagse deelgenoot te
maken van de feeststemming. Alle pogingen van de toe
gesnelde politiebeambten om die coup te verijdelen ten
spijt.
alle schijn van dat de visite voor
Lejeune een minder vrolijk ka
rakter zou krijgen. De drukken
de warmte werkte verlammend
op de nationale elf. Ofschoon
de temperatuur in de avondu
ren enigszins zakte van zo'n 32
tot 25 graden bleef het druk
kend en benauwd. Hoewel Olt-
mans daar na afloop niets van
terrassa ad heesbeen
De gedwongen vakantie had
voor de tachtigvoudige interna
tional een dag voor de viering
van haar 28ste verjaardag niet
beter kunnen beginnen. Want
drie weken geleden speelde zich
een waar persoonlijk drama
voor Lejeune af. Na vier knie
operaties en een lang revalida-
tieproces leek ze fit genoeg om
met haar vernietigende strafcor-
ners het nationale team te hel
pen in de strijd om de meest
begeerde titel op de Olympische
Spelen. Maar een sleutelbeen-
breuk in een oefenpartijtje
maakte aan die illusie definitief
een eind. De groep plengde
lang en massaal vele tranen om
het leed dat hun teamgenote
voor de zoveelste keer over
kwam.
Gisteren stond ze onverwacht
en anoniem tussen het Oranje
legioen. Maar toen ze daar een
maal door haar ploeggenoten
was gesignaleerd, hield nie
mand de speelsters meer tegen.
„Dat zijn nu typisch vrouwen",
stelde bondscoach Roelant Olt-
mans later vast. „Een mooi mo
ment van die Truzen. Bij man
nen zou zoiets niet snel gebeu
ren. Het zegt iets over deze
groep. Het is een hecht team.
We zijn hier met zestien mei
den, maar feitelijk zijn het er ze
ventien."
En om die eenheid figuurlijk
te onderstrepen heeft chef de
mission André Bolhuis, de in
Terrassa overigens nog niet ge
signaleerde oud-hockey-inter-
national, inmiddels al een dag
kaart voor Lejeune geregeld om
even te kunnen verpozen in het
ontoegankelijke Olympisch
Dorp. Aanvankelijk had het er
wilde weten, steeg het niveau
naarmate de verkoeling in het
stadion toenam. „We hebben
ook overdag in de bloedhitte
staan trainen, dus dat lijkt me
geen goede verklaring. Ik schrijf
onze matige start toe aan de
spanning. Ik heb de laatste da
gen niet de druk op de ketel ge
zet, maar zo werkt het nu een
maal vaak met dit team. Als het
eenmaal draait zoals op het WK
in Sydney zijn we nauwelijks af
te stoppen."
Desondanks kon hij moeilijk
ontkennen dat het late aan-
vangsuur voordelen biedt. Ook
morgen tegen Nieuw Zeeland
begint Oranje om 20.00 uur.
Zondag daarentegen acteert
Nederland tegen Zuidkorea in
de laatste groepswedstrijd op
een van de heetste uren van de
dag (16.00 uur). Maar dan komt
het er wellicht niet meer zo op
aan. Een overwinning op Nieuw
Zeeland, dat op de openingsdag
van het vrouwentoernooi met
5-0 door de Aziaten opzij werd
gezet, maakt een plaats in de
kruisfinales al zeker.
Mede om die reden was de
triomf op Groot Brittannië van
'overlevingsbelang'. Of zoals
Helen van der Ben, door de
blessure van haar schoonzuster
eerste cornervrouw, het nader
hand verwoordde: „Dit is vooral
ook een mentale overwinning."
De Amsterdamse, die ko
mend seizoen bij HGC op een
lager niveau gaat spelen, voelde
zelf ook grote druk op haar
schouders. Die belasting kon ze
echter aan. Want, zo bleek ook
tegen de Britse opponent weer,
de strafcorner blijft het belang
rijkste (handels)wapen van het
nationale hockey. Net als bij de
mannen een avond eerder te
gen het GOS kwam dankzij dat
breekijzer de winst tot stand.
Eerst werkte Van der Ben in de
32ste minuut een snelle ope
ningstreffer van Wendy Fraser
weg. waarna Wietske de Ruiter
twintig minuten na rust uit een
cornervariant (2-1) voor een op
leving zorgde.
Dat de Britse formatie vervol
gens nog enige illusie mocht
koesteren op meer, had Neder
land volledig aan zichzelf te wij
ten. Dank zij het gebrek aan
scherpte bij Martine Ohr, Carin-
ga Benninga en invalster Mieke-
tine Wouters en fabelachtig
keeperswerk van Joanne
Thompson bleef die hoop le
vendig en de spanning groot.
Maar de 'frisse' avondwind uit
de bergen hield de verhitte kop
pies koel.
OPSTELLING NEDERLAND:
Toxopeus; Steenberghe, Lejeune-Van
der Ben, Fokke en Van Nieuwenhuyze-
Leendcrs; Thate (40. Lewin), Benninga
Helene Lejeune-Van der Ben viert de gelijkmaker tegen Groot-Brittannië als een olympische titel, foto anp
Pablo Morales: „Ik was erop voorbereid om niet te winnen."
foto reuter
barcelona paul berkhout
gpd-verslaggever
Wonderen bestaan nog, maar
worden op de vlinderslag steeds
door anderen verricht.
Kroonde het olympisch goud
vier jaar geleden Anthony Nesty
tot meest vermaarde Surinamer
ooit, ditmaal deed Pablo Mora
les de wereld versteld staan. De
recordhouder onttroonde na
drie jaar afwezigheid het feno
meen Nesty, wiens bronzen af
scheid bitterzoet smaakte. „Het
zijn vier mooie jaren geweest",
zei hij schuchter.
Jaren waarin een stadion en
een vliegtuig naar hem werden
genoemd. Anthony Conrad
Nesty, integer maar snel op de
100 vlinder, werd een volksheld
en sportambassadeur.
„Het waren overweldigende ja
ren", sprak de student uit Gai
nesville. Hij vyas te bescheiden
om er volop van te genieten.
Met name de afgelopen weken
droeg hij de last van de kam
pioen, die zich altijd opnieuw
moet bewijzen. Die nooit meer
zijn gouden tijd van de vorige
Spelen evenaarde. „Dat maakte
me nerveus. Maar vandaag was
ik redelijk relaxed. Ik ging voor
goud, onfortuinlijk genoeg werd
het brons. Toch ben ik blij dat ik
hier sta." Ondanks het feit dat
zijn missie mislukte.
Vanavond is hij zwemmer-af,
gaat hij als 25-jarige bouwen
aan een nieuwe toekomst. Eerst
naar Rotterdam, een bezoek
aan zijn zuster, dan naar een
popconcert van Michael Jack
son in Londen. Dan verder zon
der vlinderslag, de discipline
waarop hij uitblonk. Maar niet
alleen Nesty nam gisteravond
afscheid in het hete Barcelona,
waar het water te warm was
voor de verwachte wereldre
cords. Ook voor zijn coach Ken
neth MacDonald, afgestudeerd
in Groningen, kwam het einde
van de rit. „Het is geen afscheid
met tranen", vond hij. „Met
goud was het leuker geweest,
maar dit doet geen pijn. Antho
ny heeft een fantastische carriè
re achter de rug."
In het kielzog van de donkere
atleet trok MacDonald ook de
wereld over. Sinds 1983 bege
leidde hij Nesty op alle grote
evenementen. „Als je realistisch
bent, maak ik dit nooit meer
mee. Een talent als Nesty, dat is
voor een land once in a lifeti
me'. Nederland zal ook nooit
meer een Cruijff krijgen." Dat
Nesty werd verslagen door Mo
rales - en door de vrij onbeken
de Pool Rafal Szukala - was
frappant. De 27-jarige routinier,
goed voor zilver in 1984, stopte
in 1988 met zwemmen en ging
rechten studeren. Tot de olym
pische spirit hem in zijn greep
kreeg en hij begon te knokken
voor een come back. „Ik was er
Het 'andere' Dream Team in Barcelona doet het met 'Mr. Z'
op voorbereid om niet te win
nen", aldus Morales, die des
tijds voor eigen publiek op pijn
lijke wijze verloor. „Nesty is im
mers een groot kampioen."
Amerika werd gisteravond
nog een kampioen rijker.
Nicole Haislett tikte op de 200
meter vrij het 14-jarige Duitse
toptalent Franziska van Almsick
uit. Anita Nail (16) verloor daar
entegen verrassend van de twee
jaar jongere Japanse Iwasaki
Kyoko en de Chinese Lin Li
(haar tweede zilveren plak).
Op de 4x200 vrije slag estafette
kregen de Amerikaanse man
nen bovendien een opdonder
van het GOS.
Het kwartet verpulverde het we
reldrecord (7.11,95) van de VS,
•die ook nog door de Zweden
werden verrast. Voorlopig wor
den de medailles netjes ver
deeld.
barcelona paul berkhout
gpd-verslaggever
'Mr. Mystery' verspert de nauwe doorgang
in zwembad Bemat Picomell. Zijn gouden
halsketting baadt in het zweet, het T-shirt is
vochtig. Hij lijkt in niets bijzonder,
pas op met wat je hem vraagt. Een hostess
zegt voorzichtig dat de zwemmer, die hem
als zijn schaduw is gevolgd, hier niet mag
zijn. De raadselachtige György Zemplényi
blaft terug. Dat hij bepaalt wat zijn zwem
mers doen. En niemand anders. Want hij is
de Godfather van dat andere 'dreamteam'
op deze Olympische Spelen, het Hongaarse.
Van Tamasz Damyi, Norbert Rozsa, Kriszti-
na Egerszegi. .Alleen wat ik hen opdraag
moeten zij doen. In ruil daarvoor garandeer
ik hun bestaan."
Zeker, dat klinkt griezelig. Maar zo wil
meneer Z. zijn spel spelen. Hij is de man
met de diepe zakken, de multi-miljonair
van wie niemand weet hoe hij zijn miljoe
nen verdiende. „Ik vertel u een geheim",
zegt hij geniepig. „Ik heb dertien bedrijven,
ik verkoop wat u maar wilt." Hij laat de
zwemploeg over de hele wereld reizen, in
januari hoogtestage in Oostenrijk, in febru
ari naar de zon op Mauritius, in maart trai
nen in Barcelona, in april terug naar het ei
gen, zwaar bewaakte trainingscomplex in
Szegy. En het loont. Gisteren legde Darnyi
de tweede gouden medaille van het Hon
gaars zwemmen op de stapel die deze week
langzaam zal groeien. Succes te over. En het
ontbreekt de atleten aan bijna niets. Alleen
aan vrijheid.
Zijn ze blij, die zwemmers in dat strafkamp?
Egerszegi wel, althans, zij lacht de hele dag.
Egér, wordt zij genoemd: Muis. Een opval
lende kleur op haar nagels, een voorkeur
voor popmuziek. Maar Rozsa, de platte
landsjongen, kijkt je met holle ogen aan.
Heimwee naar huis? Of slechts teleurge
steld? Jaren van beestachtig trainen bracht
hem slechts zilver. Te hard getraind? „Ik
weet het niet", liet hij meneer Z. vertalen.
„Ik heb gedaan wat de trainer van mij ver
langde."
En Damyi, de onverbiddelijke heerser op
de wisselslag die de Amerikaan Namesnik
en de Italiaan Sacchi terugwees. Wat vindt
deze vrolijke maar ook onpeilbare jongen in
het water. Heb jij plezier ondanks de zware
opgaves, Tamas? „Het is erg moeilijk om vol
te houden, maar ik raak er aan gewend. Het
afgelopen jaar was het niet erger dan voor
heen.' En meneer Z. vertaalt: „Ik zou het
niet erg vinden om door te gaan." Op het
podium huilde hij, toen de Hongaarse drie
kleur werd gehesen, deze kampioen die bij
een sneeuwballen gevecht het licht in zijn
linkeroog verloor. „Maar mijn eerste reactie
was slechts: wat ben ik vreselijk moe."
Moe van zeven jaar schrikbewind. György
Zemplényi is slechts de maecenas van deze
«i.
Tamasz Damyi: „Het afgelopen jaar was het niet erger dan voorheen."
bijzondere elite, hij geeft zijn jongens alles.
Tamas Szechy is de trainer die het onmen
selijke van zijn pupillen eist. Al sinds 1969
brengt hij kampioenen voort. Het zwem
men is voor hem een exacte wetenschap.
Arbeid is de basis voor alles; straf is gelijk
aan opvoeding; de geur van zijn parfum
jaagt de sterren al senrik aan. Hij manipu
leert hun leven. Damyi zag de jaren van
strenge tucht gisteren beloond met zijn der
de olympische hoofdprijs. Hij heeft van geld
en glorie geproefd. Waarom zou hij lichaam
en geest nog langer bloot stellen aan Sze-
chy's kwellingen? „Waarom zou ik stop
pen", zo kaatst Damyi terug.
Vanwege öreg wellicht, zoals Szechy
wordt genoemd. De Oude. En de Wijze. Hij
introduceerde nieuwe vormen van training.
Stretching is daar één van, de Hongaren
rekken en strekken zich zo veel uren per
dag, daar zou een ballerina doodongelukkig
van worden. Ook op het startblok vouwt
Damyi nog zijn enkels tegen zijn kuiten. En
daarnaast zwemmen zij duizenden kilome
ters per jaar. Meer nog dan Marcel Wouda.
de Nederlander die ook niet bang is voor af-
foto reuter
i Damyi
zien. Maar niet in de schaduw
kan staan.
Die wetenschap bevredigt niet alle men
sen. Velen menen dat 8Z0Chy nog een ge
heim heeft. Doping! Szechy lacht ze uit. Hij
weet waartoe het leidt als je dagelijks het
hart uit je lijf zwemt en je ziel uitwringt.
Het is de toverfluit van S/ediv I eM wer
den de tonen gedragen door het commu
nistische regime, en nu dus door die Ameri
kaanse Hongaar, die plotseling opdook en
straks, als het spel voorbij is, even raadsel
achtig zal verdwijnen. „Mijn wens is dat het
Hongaarse zwemmen in het centrum van
de wereld staat."
En verder wil hij niet praten. „Kom
Boedapest als je me wilt sprekenklink
het hatelijk. En Mr. Mystery geeft zijn kaart
je: president van het Hongaars zwemmen
Want het Hongaars zwemmen zijn zij, he
dream-team. Twaalf mensen sterk, zv\
mers, trainers en een geldschieter. „Ik
peeteer wat die jongens doen en daarom
doe ik dit voor hen terug", zegt meneer Z.
Damyi luistert niet, Rozsa zwijgt en Egers
zegi lacht. Maar zij lacht altijd.
