Spoedoverleg Bush
over Baghdad-crisis
Franse regering wachtte bewust
met testen besmet donorbloed
Buitenland
Beieren wil rapport
over 'München 1972'
Tranen in Palermo
Athos volgende maand
ook voor mannen dicht
Het moorden gaat door
Spanning in Irak dreigt voor Turken evenwicht te verstoren
ZATERDAG 25 JUL11992
Amnestie in Ivoorkust
abidjan President Félix Houphouet Boigny van Ivoorkust heeft
amnestie verleend aan alle 75 oppositie-, vakbonds- en studen
tenleiders die vastzitten in verband met ernstige onlusten in
Abidjan in februari. Onder hen is de belangrijkste oppositielei
der en voorman van het Populaire Front van Ivoorkust, Laurant
Gbagbo, die tot twee jaar gevangenisstraf was veroordeeld. Vol
gens sommige waarnemers tracht de hoogbejaarde president
met de maatregel een mogelijke politieke crisis in zijn land te
bezweren.
Londen wijst drie Iraniërs uit
londen De Britse regering heeft gisteren drie Iraniërs gelast het
land binnen een week te verlaten. Het ministerie van buiten
landse zaken zei dat de drie (twee werknemers van de Iraanse
ambassade en een student) het land uit moeten om redenen van
nationale veiligheid. In Britse persberichten werd gesuggereerd
dat de drie betrokken waren bij een complot om de schrijver
Salman Rushdie te vermoorden. Rushdie werd enkele jaren gele
den door de Iraanse leider Khomeini ter dood veroordeeld om
dat zijn boek De Duivelsverzen beledigend zou zijn voor isla
mieten.
Aanslag op oppositieleider Togo
lomé» In de Westafrikaanse staat Togo is gisteren opnieuw een
moordaanslag gepleegd op een leidende politicus van de oppo
sitie. Tavio Amorin werd op straat beschoten en ligt in kritieke
toestand in een ziekenhuis. De nieuwe aanslag zal volgens waar
nemers de spanning in Togo verder doen oplopen. De oppositie
en westerse landen hebben president Eyadema en de legerlei
ders ervan beschuldigd de overgang naar een parlementaire de
mocratie te blokkeren. In mei liep de populaire oppositieleider
Gilchrist Olympio bij een aanslag ernstige verwondingen op.
'President Brazilië moet aftreden'
Rio de janeiro» De meerderheid van een Braziliaanse parle
mentscommissie vindt dat president Fernando Collor de Mello
moet opstappen. Volgens een plaatselijk dagblad vinden 12 van
de 22 commissieleden dat hij weg moet. De commissie brengt
op 11 augustus officieel verslag uit aan het parlement. Algemeen
bestaat inmiddels de indruk dat de politieke crisis in Brazilië al
leen maar kan worden opgelost als de president aftreedt. De
president zou betrokken zijn bij de handel in baantjes en andere
corruptie.
MUNCHEN-JERUZALEM Rtr/AFP
wegingen niets kan zeggen over
de inhoud van de documenten.
Wel zei hij dat de Duitse autori
teiten altijd hebben geweigerd
relevante documenten over de-
De regering van de Duitse deel
staat Beieren heeft Bonn ge
vraagd om de Israëlische rege
ring een document te vragen ze zaak vrij te geven,
waaruit blijkt dat niet Palestij- Volgens de advocaat heeft pas
nen, maar de onlangs ..iemand
Berlijn De Duitse president Von Weizsacker laatste eer te bewijzen aan Heinz Galinski,
begeleidde gisteren de weduwe Galinski naar die ruim 40 jaar de Joodse Gemeenschap in
de uitvaartplechtigheid voor haar man. Ook Berlijn leidde. Galinski overleefde de nazi
bondskanselier Kohl was in Berlijn om de kampen Auschwitz, Dora en Bergen-Belsen.
Een van de sprekers zei gisteren dat Galinski
er aan heeft bijgedragen dat Duitsland weer
als 'normale' natie kan deelnemen aan de
wereldgemeenschap. foto dpa
Duitse politie de
meeste Israëlische
atleten heeft
doodgeschoten
bij de bevrijdings
actie tijdens de
Olympische Spe
len van 1972.
Slechts drie van
de elf Israëlische
atleten die tijdens
de Olympische
Spelen in München in 1972 om
kwamen, zijn volgens het docu
ment vermoord door hun gijzel-
houders, leden van het Pales
tijnse terreurcommando Zwarte
September. De andere slachtof
fers werden door kogels van de
Duitse veiligheidspolitie ge
dood, schreef het Israëlische
dagblad Yedioth Ahranoth.
De bewijsstukken, afkomstig
van de Duitse veiligheidsdienst,
bevatten medische rapporten
die aantonen dat slechts drie
van de elf atleten de dood von
den door kogels van de Palestij-
nen. Pinhas Zeltzer, advocaat
van de families van de atleten,
zegt dat hij uit juridische over-
Meeste atleten
zouden zijn
gedood door
Duitse kogels
die Israël welge
zind is" hiervoor
moeite gedaan.
..De Duitse auto
riteiten hebben
tijdens al die ja
ren klaarblijkelijk
iets te verbergen
gehad", opperde
Zeltzer.
Volgens de jurist
beschrijven de
documenten in detail hoe de
gegijzelde atleten aan hun ein
de zijn gekomen. Op basis van
de bewijsstukken heeft Zeltzer
inmiddels een onderhoud aan
gevraagd met de Duitse minis
ter van buitenlandse zaken,
Klaus Kinkel, „ten einde recht te
halen voor de families van de
slachtoffers".
De gijzeling begon op 5 sep
tember 1972. Acht Palestijnen
drongen het Israëlische pavil
joen in het Olympisch dorp bin
nen, doodden twee atleten en
gijzelden er negen. De negen
werden later in een vuurgevecht
tussen het Palestijnse comman
do en de Duitse politie gedood.
Geallieerden werken aan ultimatum
correspondent
In een kleine kerk in een bui
tenwijk van Palermo is gisteren
onder enorme belangstelling do
begrafenisplechtigheid voor de
vermoorde Italiaanse rechter
Paolo Borsellino gehouden. De
meer dan 10.000 mensen die
buiten via luidsprekers de
dienst volgden, applaudisseer
den veelvuldig en lieten hun
tranen de vrije loop. President
Scalfaro onderscheidde zich op
nieuw als boegbeeld voor wie
veranderingen wil. Hij pleitte
voor een morele wedergeboorte
van Italië. Het publiek reageer
de met applaus.
De plechtigheid zou aanvan
kelijk een strikt besloten karak
ter hebben, maar daarvan was
afgezien na de rellen rond de
Hulptroepen
voor gestrand
VN-konvooi
Functionarissen van de Vernig-
de Naties in Bosnië hebben gis
teren mijnexperts en pantser
wagens op pad gestuurd om
een hulpkonvooi bij te staan dat
op weg naar de belegerde stad
Gorazde op een landmijn is ge
stuit.
Een tolk raakte licht gewond
toen de pantserwagen die de
drie vrachtwagens van het Hoge
Commissariaat voor de Vluch
telingen begeleidde twaalf kilo
meter voor Gorazde over de
mijn reed. Het konvooi was met
wat voedsel en medicijnen op
weg om te kijken of Gorazde,
dat al maanden door Servische
strijdkrachten wordt omsingeld,
kan worden bereikt. In de stad
zitten tienduizenden vluchtelin
gen en 30.000 inwoners ingeslo
ten. Er heerst groot gebrek aan
voedsel en medicijnen.
Regering gaat
niet in op
aanbod Escobar
BOGOTA Rtr/AFP
De regering van Colombia wei
gert in te gaan op de voorwaar
den die drugsbaron Pablo Esco
bar gisteren stelde om zich, na
zijn ontsnapping uit de gevan
genis, weer over te geven. De
regering heeft dat gisteravond
verklaard.
Escobars advocaten brachten
de voorwaarden gisteren over
aan president Gaviria Een van
de voorwaarden is dat de leider
van het Medellin-kartel terug
keert naar de Envigado-gevan-
genis en niet naar een andere
gevangenis wordt overgeplaatst.
Escobars mogelijke overplaat
sing was de aanleiding voor zijn
vlucht.
begrafenis van Borsellino's vijf
lijfwachten. De inwoners van
Palermo voelden zich toen bui
tengesloten door een staat, die
als hoofdverantwoordelijke
wordt beschouwd voor de dood
van twee anti-maffïarechters en
in totaal acht lijfwachten.
Het anti-maffiadecreet, waar
voor de regering de vertrou
wenskwestie heeft gesteld, is
gisteren door de Senaat aange
nomen. Het decreet voorziet
onder andere in meer politie
personeel en oprichting van
speciale eenheden die jacht
moeten maken op de grootste
maffiabazen.
De meer dan 1500 monniken
van de Griekse monnikenrepu
bliek Athos dreigen de grens
vanaf 10 augustus voor onbe
paalde tijd te sluiten. Deze
maatregel is een protest tegen
de eenmalige belasting op het
grondbezit die de Griekse rege
ring de monniken wil opleggen
om haar financiële problemen
te verlichten.
De belasting heeft alleen be
trekking op de bezittingen van
de monniken in Athos. De ge
bouwen, huurwoningen en
landerijen die de monniken el
ders in Griekenland bezitten
de totale omvang
niet bekend is, vallen buiten de
belastingmaatregel.
„Wij sluiten de poorten van
de heilige berg op 10 augustus
om rust te zoeken en te medi
teren over de weg die wij moe
ten inslaan", staat in een ver
klaring van het bestuur van de
monnikenrepubliek. Van die
dag af kunnen toeristen en pel
grims de twintig kloosters in
de republiek niet meer bezoe
ken.
Door de maatregel worden
uitsluitend mannen getroffen.
De republiek is voor vrouwen
verboden terrein. Dit jaar heb
ben ongeveer 30.000
Athos bezocht.
Johannesburg» Terwijl Zuid- en politiemensen staan bij het li-
Afrika afstevent op een staking chaam van een ANC-aanhanger
waartoe de bevrijdingsbeweging die gisteren even buiten het cen-
ANC heeft opgeroepen, gaat het trum van Johannesburg werd
moorden door. Voorbijgangers doodgeschoten door onbeken
den. Tot nu toe heeft het politie
ke geweld in Zuid-Afrika meer
dan 1.800 mensen het leven ge
kost. FOTO Rtr JUDA MCWENYA
De Amerikaanse president, George Bush, heeft gister
avond een verkiezingstrip door drie staten afgebroken
om vandaag in Camp David met zijn veiligheidsadviseurs
te overleggen. Het gesprek gaat over de crisis rond het
ministerie van landbouw in de Iraakse hoofdstad Bagh
dad. Volgens diplomaten werken de Verenigde Staten,
Groot-Brittannië en Frankrijk aan een ultimatum dat Irak
72 uur de tijd geeft om aan alle eisen van de Verenigde
Naties te voldoen.
timatum aan Irak te formuleren,
dat erop neerkomt dat Irak
moet ophouden de inspecteurs
van de Verenigde Naties te hin
deren bij hun onderzoek naar
de Iraakse militaire capacitei
ten. Zo niet dan kan het een mi
litaire geallieerde actie verwach
ten. Washington meent dat
daarvoor geen aparte VN-reso-
lutie nodig is. Woordvoerder
WASHINGTON Ind/AP/Rtr
Vandaag pleegt Bush spoed
overleg met de voorzitter van de
chefs van staven, generaal Colin
Powell, minister van defensie
Dick Cheney en andere politie
ke en militaire adviseurs. Vol
gens de Amerikaanse krant The
Washington Post is het streven
om nog dit weekeinde een ul-
Fitzwater van het Witte Huis
sloot een beperkte luchtaanval
op Irak niet uit. Premier Demi-
rel van Turkije zal geen toe
stemming geven voor het ge
bruik van Turkse of Amerikaan
se bases in Turkije voor het lan
ceren van een aanval op doel
witten in Irak. Demirel zei dit
gisteren in Istanbul.
Vijf wapeninspecteurs van de
Verenigde Naties, die 17 dagen
lang de wacht hebben gehou
den voor het Iraakse ministerie
van landbouw, zijn gisteren
vanuit Irak aangekomen in
Bahrayn. Vijf inspecteurs waren
al eerder uit Irak vertrokken.
Een VN-functionaris in Bahrayn
weigerde te zeggen hoeveel le
den het team, dat oorspronke
lijk uit 19 mensen bestond, nu
nog telt. De inspecteurs waren
woensdag teruggekeerd naar
hun hotel in Baghdad, omdat
het niet langer verantwoord
werd geacht om voor het minis
terie te blijven bivakkeren. Ze
werden daar bedreigd door het
publiek.
Irak stelde gisteren voor dat
inspecteurs van neutrale landen
het ministerie van landbouw in
Baghdad zouden onderzoeken.
De Verenigde Naties vermoe
den dat daar belangrijke docu
menten liggen over Iraks mas
sa-vernietigingswapens. Op een
persconferentie in Wenen, ken
nelijk onderdeel van een diplo
matiek offensief om een drei
gende aanval af te wi nden, stel
de de Iraanse VN-ambassadeur
dat zijn regering bereid zou zijn
„elke verstandige aanzet tot een
oplossing te accepteren".
parus»
Een Franse regeringscommissie besloot in
mei 1985 om donorbloed „voorlopig" niet
te onderzoeken op mogelijke besmetting
met het AIDS-virus. Professor Francis Gros
heeft dat gisteren in Parijs verklaard tijdens
een geruchtmakend proces. Hij was weten
schappelijk adviseur van de voormalige
Franse premier Fabius.
De regeringscommissie, waarvan Gros
voorzitter was, besloot de Amerikaanse test
die daarvoor nodig was niet te importeren,
maar te wachten tot het Franse Institut Pas
teur zelf een proef had ontwikkeld. Gros zei
dat de belangen van de Franse industrie
zwaar wogen bij deze beslissing.
In het proces, dat vorige maand begon,
staan vier hoge functionarissen van het mi
nisterie van volksgezondheid terecht we
gens fraude. De militante actiegroep Act Up
en velen die het slachtoffer werden van ge
ïnfecteerd donorbloed vinden dat de aan
klacht niet fraude moet zijn, maar moord of
vergiftiging. Van de 1.200 Fransen die door
transfusies besmet raakten, zijn er al 256
overleden aan bloederziekte (leukemie). De
advocaten van de slachtoffers zeggen dat
zeker 4.000 mensen besmet zijn.
Professor Gros zei dat hij Fabius had ge
waarschuwd dat bloedtests hard nodig wa
ren „maar ik legde niet al te veel nadruk op-
het dramatische karakter van de situatie
van mensen die aan bloetler/iekte lijdenT*""
Fabius kondigde in juni 1985 in het parle
ment aan dat al het bloed voortaan getest
zou worden op het HIV-virus dat tot AIDS
kan leiden. Maar wanneer dit daadwerkelijk
begon, bleef gisteren onduidelijk. Ook Fabi
us was aanwezig als getuige. Hij bevestigde
het relaas van Gros en stelde dat hij alleen
wist van de noodzaak van bloedtests, maar
niemand had hem geconfronteerd met de
noodzaak van bloedverhitting zoals toen in
de VS al wel werd toegepast.
ISTANBUL» JESSICA LUTZ
Dat het Westen niet oprecht is, is een mening die
niet alleen in Irak heeft post gevat. Ook in Iran en
Turkije gelooft niemand dat de Golfoorlog geïn
spireerd was vanuit het nobele motief om recht
vaardigheid in het Midden-Oosten te brengen.
Tenslotte zitten alle dictators, Saddam Hussein
incluis, nog stevig in het zadel.
Deze visie wordt nog eens bevestigd door het
(niet) optreden van de VN in ex-Joegoslavië, waar
toch niets te halen valt. De uitleg dat de situatie
daar heel anders is, dat daar niet het ene land het
andere binnengevallen is, wordt met een scep
tisch 'jaja' aangehoord. En hoe hard Bush ook
roept dat Saddam zijn aartsvijand is en uit de
weg geruimd moet worden, men blijft van me
ning dat Saddam Hussein daar alleen maar zit
omdat het Westen dat zo wil.
Ondanks het handelsembargo wordt Irak in snel
tempo weer opgebouwd. De telefoonlijnen wer
ken voor het grootste deel weer, 120 van de 134
gebombardeerde bruggen zijn hersteld, genera
tors voorzien de huizen van stroom. In de win
kels zou, zij het voor woekerprijzen, alles te koop
zijn, van Franse kaas tot Hollandse boter aan toe,
aangevoerd vanuit Jordanië. Geen wonder dus
dat met name de Turkse politici meer en meer
het nut van het embargo betwijfelen en zich af
vragen of ze door het Westen in het ootje geno
men worden.
Turkije claimt het grootste verlies te lijden: de
olie-pijplijn, de handel, de bouwsector, de trans
portsector, het bankwezen... Alles bij elkaar be
droeg de rekening tot eind vorig jaar 20 miljard
gulden. Intussen hebben Engeland, Amerika en
Saoedi-Arabië met elkaar de olieprijs vastgesteld
en er is geen Iraakse olie op de markt die hier
verandering in zou kunnen brengen. Zolang Sad
dam aan de macht is, heeft het Westen een
prachtig excuus om dit monopolie te handhaven,
dus waarom zouden ze hem weg willen hebben?
Een gewapend ingrijpen kan door de komende
presidentsverkiezingen ingegeven worden: ener
zijds zou Amerika's enorme wapenindustrie weer
opgelucht adem kunnen halen in 43 dagen
Golfoorlog zijn meer bommen gegooid dan in de
8-jarige oorlog tussen Irak en Iran (88.500 ton
volgens het Amerikaanse blad Jane's Defense
Weekly) dus dat biedt perspectieven. Anderzijds
leidt het de aandacht af van de beschuldigingen
van ABC- tv dat het Witte Huis tijdens diezelfde
oorlog (toen Bush vice-president was) actief
meegevochten heeft aan de zijde van Saddam
Hussein om te voorkomen dat het fundamenta
listische bewind van Khomeini te machtig zou
worden. Het is ook precies dit soort dubbele poli
tiek die Amerika's geloofwaardigheid ondermijnt
en het land gehaat maakt onder de Iraakse bevol
king.
Maar een ander motief, wat in het Midden-Oos
ten als zeer bedreigend wordt ervaren, is de 'Pax
Americana'. Onder het mom van vrede brengen,
misbruikt Amerika de Veiligheidsraad om haar
invloed uit te breiden. Het feit dat de VN onmid-
delijk klaarstaat met sancties voor islamitische
landen, getuige Irak en Lybië, maar toekijkt als
christenen moslims vermoorden in de Balkan of
Nagorno-Karabach, versterkt het gevoel dat er in
het Westen een diepe angst en onbegrip voor de
islam heerst.
Turkije heeft al een paar maal gewezen op het
gevaar dat regionale conflicten ontaarden in
godsdienstoorlogen en stelt zich uiterst voorzich
tig op in dit kruitvat. Het is als de dood voor een
escalatie van fundamentalisme in de buurlanden
en wil wellicht juist daarom zo graag zien dat het
christelijke Westen nu eens opkomt voor de mos
lims, in plaats van er tegen te vechten. Irak heeft
tot nog toe het evenwicht tussen de verschillende
religieuze groepen aardig weten te handhaven,
maar de laatste tijd begint ook Saddam Hussein
de religieuze sentimenten van het volk te bespe
len. De Engels-Amerikaanse troepenmacht die
nog steeds aanwezig is om de Kurden in Noord-
Irak te beschermen, maakt Turkije's positie als
vriend van het Westen nog delicater. Samen met
Iran, Irak en Syrië deelt het land de angst dat er
een Kurdische staat opgericht wordt onder Wes
terse auspiciën.
Dat zowel Amerika alsGroot-Brittannië verklaard
hebben tegen een onafhankelijk Kurdistan te
zijn, doet daar niets aan af. Ze willen op papier
zien staan dat Irak ondeelbaar is, om te voorko
men dat er straks claims gelegd worden op hun
eigen grondgebied. Het is dan ook ondenkbaar
dat een van deze landen een militaire actie tegen
Saddam Hussein zou steunen, laat staan dat Tur
kije zijn vliegbases beschikbaar zou stellen.
„Wij kunnen niet zoals Amerika, dit onderwerp
van duizenden kilometers afstand benaderen. Als
ze Saddam niet willen, hadden ze dat maar op
moeten knappen toen de gelegenheid daar was.
Er worden allerlei scenario's bedacht, maar Tur
kije kan niet meewerken aan het omverwerpen
van het staatshoofd van een buurland. Net zoals
met bijvoorbeeld Syrië en Israël, moet Turkije
ook met Irak het juiste evenwicht zien te behou
den". was wat een regeringswoordvoerder al in
januari zei.
VN-topman wil
voedsel ruilen
tegen wapens
NEW VORK Rtr
De Verenigde Naties sturen
technici naar Somalia waar 4,5
miljoen mensen met de honger
dood worden bedreigd. Dit
team moet onderzoeken of het
mogelijk is gewapende Somalië-
rs te overreden nun wapens in
te ruilen voor voedsel en hoe
veel militair en burgerpersoneel
de VN op pad zouden moeten
sturen om een politicmacht op
te zetten en VN-hulpkonvooien
te begeleiden.
Een cn ander is een initiatief
van secretaris-generaal Boutros
Boutros-Ghali van de Verenigde
Naties. Hij opperde ook een
luchtbrug naar Somalia te orga
niseren om vooral in gebieden
hulp aan te voeren, waar het
wel vrij rustig is maar waar lutt-
Voedselprogramma van VN niet
naar toe gaat.
