Aanpak criminele
illegalen mislukt
AIDS-congres liep op rolletjes
'Cindu-ramp is nog lang niet afgelopen'
Binnenland
Arts wil af van misbruik echos's
'Ingreep Sint Maarten is geen kolonialisme'
ZATERDAG 25 JULI 1992
3
Uitgezette misdadigers binnen de kortste keren terug
amsterdam cpd
De gerichte acties van de Amsterdamse politie tegen
groepen criminele illegalen hebben geen structureel ef
fect. Zo blijken al enkele maanden groepen Noordafri-
kaanse criminelen actief in de Amsterdamse Transvaal-
buurt en Rivierenbuurt, die eerder tijdens een grootscha
lige 'schoonmaakactie' door de politie waren vastgezet.
uitgezet, blijken na een paar
maanden afwezigheid weer in
Amsterdam teruggekeerd. De
politie houdt de groep verant
woordelijk voor 85 procent van
de criminaliteit in de Transvaal-
buurt.
Voor de omgeving van het
Amstelstation geldt hetzelfde.
Vorige maand werden daar bij
een 'schoonmaakactie' honderd
criminele buitenlanders opge
pakt, diezich in leven hielden
met bestelen van reizigers. Nu
blijkt dezelfde groep zijn oude
'werkterrein' bij het station te
hebben opgepakt. Het aantal
Eind januari viel de politie en
kele tientallen kraakpanden in
de Transvaalbuurt binnen en
trof daarbij grote aantallen ge
stolen goederen, leeggeroofde
portefeuilles en handbagage
aan. Nu blijkt dat de politie de
meeste verdachten al na een
dag moest laten gaan omdat er
onvoldoende cellen beschikbaar
waren. Veel arrestanten konden
niet worden uitgezet omdat de
politie hun identiteit en natio
naliteit niet kon achterhalen.
De illegalen die wel werden
Onderzoek naar stoppen met roken
Amsterdam Het Slotervaartziekenhuis in Amsterdam begint in
samenwerking met een groot aantal andere ziekenhuizen in Eu
ropa een onderzoek dat erop is gericht mensen met roken te la
ten stoppen. Het onderzoek duurt 3,5 jaar en is een initiatief van
het Europese samenwerkingsverband van longartsen, Euroscop.
Het is voor het eerst dat een dergelijk grootschalig onderzoek
plaatsvindt. Stoppen met roken blijkt niet eenvoudig. Uit cijfers
blijkt dat slechts één op de vier rokers dit opbrengt.
Twaalf jaar voor doden vluchtelingen
Amsterdam De rechtbank in Amsterdam heeft vrijdag twee
mannen veroordeeld tot 12 jaar cel wegens het doden van twee
Irakese vluchtelingen. Tegen de daders was dezelfde straf geëist.
De twee, beiden 29, doodden vorig jaar november twee Irakezen
van 24 en 31 jaar in hun woning in Amsterdam. De Irakezen
woonden daar in afwachting van de uitkomst van hun asielaan
vraag. De precieze toedracht werden tijdens het proces niet dui
delijk. Gedacht wordt aan een ruzie tussen dc slachtoffers en da
ders over een vrouw. In het vonnis sprak de rechtbank van een
„gruwelijk misdrijf'. Een van de slachtoffers werd vastgebonden
op bed doodgeschoten. De ander werd dermate met messteken
en schotwonden toegetakeld dat hij later overleed.
Bankovervallers gijzelen passanten
celdrop Twee overvallers van een bankfiliaal van de Rabobank
in Geldrop hebben gisteren korte tijd vier toevallige passanten
gegijzeld. De overvallers dwongen het viertal, toen ze bij de bank
aankwamen, onder bedreiging van vuurwapens mee naar bin
nen te gaan. Binnen bevonden zich ook enkele klanten. Iedereen
moest van de overvallers op de grond gaan liggen. Nadat de lo
ketbediende een onbekende hoeveelheid geld had afgegeven,
verdwenen de twee overvallers in een auto die, naar later bleek,
was gestolen in Leidschendam.
aangiften van diefstal is daar
door weer opgelopen.
Volgens een politiewoord
voerder gaat het om „een terug
kerende problematiek" die op
gaat voor alle drukke plaatsen
in de stad, zoals de Albert
Cuijpmarkt, het Leidseplein en
het Centraal Station. Vooral
buitenlandse reizigers zijn het
slachtoffer.
De criminelen zijn volgens de
politie in veel gevallen 'profes
sionele' straatrovers en zakken
rollers die alle grote steden in
West-Europa afstropen. „Als we
ze hier oppakken en uitzetten
duiken ze in Parijs op. Later
zien we ze dan weer hier". Bus
ondernemers die hun passa
giers afzetten op de parkeer
plaats bij het Amstelstation
overleggen inmiddels met de
politie over het inhuren van
particuliere bewakers.
Onderzoek naar
noodzaak van
dijkversterking
Minister Maij-Weggen van ver
keer en waterstaat laat wegens
de voortdurende discussies een
onafhankelijk onderzoek ver
richten naar de noodzaak van
rivierdijkversterkingen. De mi
nister heeft dat gisteren in een
brief aan de Tweede Kamer ge
schreven.
Het onderzoek moet in de
cember klaar zijn en wordt ver
richt door de RAND-Corpora-
tion en het Waterloopkundig
Laboratorium. De regering uil
alle rivierdijken in 2008 op Del
tahoogte hebben gebracht. De
Kamer steunde dat uitgangs
punt eerst, maar later is er veel
kritiek gekomen, onder meer
van het D66-Kamerlid D. Eisma.
Hij vindt dat de ruim twee mil
jard gulden voor het project be
ter kunnen worden besteed.
Veel critici menen dat er geen
noodzaak is voor de dijkverster
king, omdat er geen reëelover-
stromingsgevaar bestaat. Daar
naast zijn er critici die vinden
dat de dijkversterkingen het
landschap ernstig aantasten.
rotterdam gpd
Gynaecologen en verloskundigen moeten kriti
scher kijken naar aanvragen voor een echosco-
pisch onderzoek, dat de foetus in de baarmoeder
zichtbaar maakt. De stijgende vraag naar zoge
naamde 'pret-echo's', een echoscopie die alleen
maar voor een leuke videoband wordt gemaakt,
gaat ten koste van de echo-onderzoeken die wél
noodzakelijk zijn. Dat zegt prof. J. Wladimiroff,
hoogleraar verloskunde en gynaecologie van het
academisch ziekenhuis Radboud in Rotterdam.
„Echoscopie is een medisch onderzoek naar
het ongeboren kind. Dat wordt alleen maar op vi
deo vastgelegd als daar op medische gronden
aanleiding voor is. Bijvoorbeeld als de specialist
meer aanvullende gegevens van de patiënt nodig
heeft omdat het kindje 'moeilijk ligt'. Het onder
zoek is niet bedoeld om op zaterdagavond vrien
den en familie te laten zien in welk stadium de
zwangerschap is", stelt Wladimiroff.
den haag anp
Het verwijt dat verscherpt toezicht op Sint
Maarten naar kolonialisme riekt, leidt
slechts af van de werkelijke oorzaken van
het wanbestuur op het eiland. !n feite wordt
gepoogd het eigen falen te verhullen, een
falen om Sint Maarten te besturen op een
wijze waarop de bevolking recht heeft.
Dat stelt minister Hirsch Ballin van Antil
liaanse en Arubaanse zaken in een notitie
aan de Eerste en Tweede Kamer in reactie
op kritische geluiden van het eiland, zoals
van de afgetreden politiek leider Claude
Wathey. Hij stelt dat Nederland zich met
het te zeer met het eiland bemoeit.
Hirsch Ballin verantwoordt het recente
besluit van de Rijksministerraad tot ver
scherpt toezicht met het argument dat de
bestuurlijke wantoestanden op Sint Maar
ten 'onduldbaar' zijn. „Het Statuut van het
Koninkrijk der Nederlanden vereist een
deugdelijk en rechtmatig bestuur. Die toets
kon Sint Maarten niet doorstaan, zoals her
haaldelijk is vastgesteld", aldus de minister.
De Inter American Press Association SIP
heeft een beroep op Hirsch Ballin gedaan er
bij de Arubaanse regering op aan te dringen
onlangs genomen maatregelen in te trekken
die de vrijheid van meningsuiting beknot-
In een brief aan de Nederlandse i
zegt de SIP dat de Arubaanse regering heeft
besloten het plaatsen van overheidsadver-
tenties te beperken tot vijf dagbladen. Een
aantal andere' kranten zal de advertenties
niet meer aangeboden krijgen. De SIP zegt
dat de overheid dat heeft gedaan omdat de
bladen negatief over bepaalde onderdelen
van de regeringspolitiek schrijven. Een van
de uitgesloten dagbladen. Diario, had de
SIP over de maatregel ingelicht.
Het op deze wijze dwingen van de kran
ten hun beleid te veranderen, is naar het
oordeel van de SIP „een actie van dictatu
ren die critici de mond willen snoeren en
andere partijen willen bevoordelen". De SIP
vertegenmwoordigt 1100 dagbladen van
vrijwel ieder land in het Caribisch gebied en
Noord-, Midden- en Zuid-Amerika.
amsterdam anp
Gynaecologen die niet'willen meewerken aan
een echoscopie omdat er geen medische grond
voor is, kunnen rekenen op de steun van de be
roepsverenging van vrouwenartsen. Wladimiroff:
„De druk van de ouders op de gyneacoloog is be
hoorlijk groot. Ik begrijp ook wel dat ouders graag
een videoband willen hebben, maar daar mag het
onderzoek dat wel noodzakelijk is, niet onder lij
den".
Bijna elk huishouden heeft in Nederland in
middels een videorecorder. Het aantal aanvragen
voor een echoscopie op video is door deze ont
wikkeling de laatste jaren fors gestegen. Dat leidt
tot een hogere werkdruk. Bovendien worden de
videobanden steeds meer gebruikt als bewijslast
tegen arts en ziekenhuis om een schadeclaim in
te dienen als na de geboorte blijkt dat het kind
een afwijking heeft. „We zeggen het elke keer op
nieuw", verzucht Wladimiroff. „We kunnen nooit
100 procent garanderen dat we alles zien."
Er is een hernieuwd vertrouwen
in de strijd tegen AIDS. Dat zei
de voorzitter van het internatio
nale AIDS-congres in Amster
dam, Jonathan Mann, gisteren
tijdens de sluitingsceremonie
van het congres.
De grote saamhorigheid tus
sen de deelnemers van allerlei
disciplines, zowel in de weten
schap als van maatschappelijke
groeperingen, maakten de vele
inspanningen die met de orga
nisatie van het congres gemoeid
waren volgens Mann de moeite
waard. „De conferentie in Am
sterdam is een uitdaging voor
de komende bijeenkomst in
Berlijn", aldus de voorzitter. An
dere belangrijke winstpunten
waren volgens hem de grote
openheid en de plaats die wou
wen op de conferentie hebben
gekregen.
Krap een jaar hadden de
Stichting AIDS Congres (SAC),
het bureau Congrex, de RAI en
het Harvard AIDS Institute in
Boston om de organisatie voor
het grootste congres ooit in Ne
derland gehouden rond te krij
gen. Pas in augustus vorig jaar
werd duidelijk dat Boston als
plaats van samenkomst van de
lijst geschrapt was vanwege de
reisrestricties die de Amerikaan
se regering hanteert voor men
sen die besmet zijn met het
AJDS-virus.
Van het tijdgebrek waarmee
de organisatie kampte was de
afgelopen week weinig te mer
ken. „Alles liep op rolletjes", al
dus Jet Key van de SAC. Dat
vonden de congresgangers
blijkbaar ook, getuige de en
thousiaste opmerkingen die in
het 'gastenboek' werden ge
krabbeld. Een aantal Afrikaanse
congresdeelnemers kwam met
stoffelijke blijken van waarde
ring: zelfgebakken cakes en do
zen dadels. „Dat doet je goed",
zegt Key.
Absolute ster van de confe
rentie was de filmactrice Liz
Taylor, die na het overlijden van
collega Rock Hudson aan AIDS
de American Foundation for
AJDS-Research AMFAR opricht
te. Zij gaf een aantal malen tot
groot enthousiasme van met
name de Amerikaanse pers acte
de présence bij sessies en pers
conferenties in de RAL
De actiegroep Act Up! (AIDS
Coalition to Unleash Power)
kon op heel wat minder aan
dacht van de pers rekenen. Aan
de hoeveelheid acties lag het
niet. De activisten bestormden
diverse malen de stands van
farmaceutische industrieën, be
spoten ze met verf en ver
scheurden reclamemateriaal, ze
voerden het woord tijdens ses
sies, belegden persconferenties
en waren er bovendien de oor
zaak van dat alle door het be
drijfsleven geplande buffetten
op één na werden afgelast
uit angst voor verstoring.
De organisatie voelde zich bij
tijd en wijle behoorlijk onder
druk gezet door de chantage-
achtige methoden van Act Up!
Zo werden halverwege de week
nog 25 activisten toegelaten,
ook al weigerden ze te betalen.
„Ze mochten naar binnen op
voorwaarde dat ze een donatie
zouden betalen. We lieten aan
hun beleefdheid over hoeveel
zegt Key. Het resultaat: stortin
gen van vijf cent tot een tientje.
Key: „Als je dan bedenkt dat
er vertegenwoordigers van Der
de-Wereldlanden zijn die botje
bij botje hebben moeten leggen
om hier te zijn. Ik kwam een
Afrikaanse vrouw tegen die per
dag welgeteld zes gulden had
om van te eten. Dan springen
de tranen me in de ogen."
TNO test virus
op drie aapjes
uit dierentuin
De onderzoeksorganisatie TNO
in Rijswijk heeft van een die
rentuin drie aapjes van het
Makaken-ras ter beschikking
gekregen om proeven te ver
richten met de AIDS-virussen
HIV-1 en HIV-2.
TNO wacht nog op toestem
ming van de dieren-experi-
mentencommissie alvorens
met de proeven te beginnen.
De organisatie wilde gisteren
niet zeggen welke dierentuin
de aapjes beschikbaar heeft
gesteld en of het een Neder
landse dierentuin betreft.
NO doet al jaren tests met
AIDS-virussen op chimpan
sees. Het bezwaar daarvan is
dat deze dieren moeilijk in ge
vangenschap te fokken zijn.
Met Makaken is dit veel ge
makkelijker. Het gebruik van
deze aapjes leidt bovendien tot
betere testresultaten.
Beroemd joods
kerkhof dreigt
te verloederen
De beroemde Portugees-Israëli
tische begraafplaats Beth Haini
in Ouderkerk aan de Amstel
dreigt geheel te verloederen.
Een groot gedeelte van het ter
rein is overwoekerd door gras
en brandnetels. Boompjes druk
ken de zerken kapot en grafste
nen zitten onder de rode algen.
Beth Haim (Huis des Levens)
is in 1614 gesticht. Vele voor
mannen van de Portugees-Is
raëlitische Gemeente liggen er
begraven. Beth Haim is zeer in
trek bij geleerden en anderen
die belangstelling hebben voor
het joodse verleden of er het
graf van hun voorouders willen
bezoeken.
Bezuinigingen zijn de oorzaak
van de problemen. Het Civiel
Cultureeitechnisch Bedrijf
(CBB) van de gemeente Amster
dam mag het onderhoud niet
meer gratis verrichten, omdat
het sinds 1 januari dit jaar kos
tendekkend moet werken.
Daardoor wordt de Portugees-
Israëlitische Gemeente in Am
sterdam geconfronteerd met
een kostenstijging van 120.000
gulden. De Gemeente kan dal
onmogelijk betalen.
Eind augustus heeft de Ge
meente een gesprek met het
CBB. De Gemeente meent dat
Amsterdam dc begraafplaats
moet onderhouden. De doden
zijn immers in Ouderkerk ter
aarde besteld, omdat Amster
dam ooit het begraven van jo
den in Amsterdam verbood.
Klachten over
lek bij justitie
in Maastricht
MAASTRICHT ANP
In kringen van Maastrichtse ad
vocaten bestaat grote veront
waardiging en bezorgdheid over
het vroegtijdig uitlekken van
vertrouwelijke informatie. Dit is
gisteren door een tweetal juris
ten meegedeeld.
In twee gevallen, waaronder
de zaak van de fraude verdachte
burgemeester van Gulpen,
bleek een journalist van De
Limburger eerder op de hoogte
dan de raadslieden. De journa
list stond met fotograaf en al bij
Vossen op de stoep toen daar
een inval werd gedaan.
De juristen houden het erop
dat er een lek zit bij hetzij dc
FIOD (Fiscale Inlichtingen en
Opsporings Dienst), hetzij de
opsporingsambtenaren van de
Maastrichtse justitie.
Oorzaak kanker
werknemers Dow
blijft onbekend
Er bestaat geen aanwijsbare
oorzaak voor de gevallen van
nierkanker bij vier medewerkers
van de polystyreen fabriek van
Dow-Benelux in Temeuzen. Het
bedrijf heeft dit gisteren meege
deeld na een onderzoek.
In maart bleek dat vier perso
nen die in de fabriek werkten of
hadden gewerkt leden aan nier
kanker. Een groot aantal studies
heeft niet aangetoond dat er
een verband is tussen de ziekte
en het werk of een chemische
stof.
Hulpverlening dag en nacht bezig met emotionele gevolgen explosie
Sinds de explosie op woens
dagmorgen 8 juli ligt het gewo
ne personeelswerk min of
meer stil. Personeelschef Kees
Warmerdam en assistent An-
dré Elbertsen van Cindu Che
micals en Nevcin Polymers ste
ken het grootste deel van hun
tijd in de hulp aan slachtoffers
van de ontploffing in Uit
hoorn. „Wat wij doen is pra
ten, veel praten met mensen'',
zegt Warmerdam.
Ook Renée Stroop en Sal de
Jong, coördinatoren van Bureau
Slachtofferhulp Uithoorn/Aals
meer hebben de afgelopen da
gen en nachten vele, soms
urenlange, vaak diepgaande ge
sprekken gevoerd met mede
werkers van de chemische fa
briek en andere betrokkenen.
„Pas over enkele maanden weet
je hoe de mensen werkelijk in
hun vel steken", zegt Stroop.
De ramp kostte het leven aan
drie mensen. Elf medewerkers
raakten gewond. Drie van hen
bevinden zich nog in het zie
kenhuis. Eén is er ernstig aan
toe. Stroop ziet langzaam maar
zeker ook de emotionele gevol
gen van de ramp naar de opper
vlakte komen. Ze zegt: „Je ziet
grote verschillen in beleving, in
verwerking. De één verdringt
het, houdt zich sterk, de ander
wil er steeds over praten."
Op verzoek van Cindu is,
naast Bureau Slachtofferhulp en
andere hulpverleners, ook de
hulp ingeroepen van het Insti
tuut voor Psychotrauma. War
merdam: „Dat biedt persoonlij
ke hulp, maar behandelt ook
groepen, zoals de bedrijfs
brandweer en hun vrouwen.
Maar ook een groep andere be
trokkenen, die de ramp van
dichtbij heeft meegemaakt. De
ze groep krijgt extra zorg en be
geleiding."
Elbertsen: „Iedereen beseft
dat er een kans bestaat dat deze
groep (een menselijke fout van
deze groep was de oorzaak van
de ramp, red.) met de vinger
wordt nagewezen. Dat uitstoot-
effect moet te allen tijde voor
komen worden." Warmerdam:
„We zijn ook heel alert op sig
nalen die uit deze groep ko
men." De Jong voegt er aan toe:
„Met deze groep moet je heel
zorgvuldig omgaan. Ze mogen
niet gestigmatiseerd worden.
Wat de emotionele gevolgen
zijn voor dat team, valt nu nog
niet te beoordelen. Wel zien we
dat de samenhang in deze
groep erg sterk is."
Direct na de explosie kwam
ook de geestelijke hulpverlening
op gang. „Het moet me van het
hart", zegt De Jong, „dat ons
werk in de eerste uren na de
ramp bemoeilijkt is doordat ra
dio, televisie en kranten met
onjuiste informatie kwamen. Ze
meldden tegen het middaguur
dat er vier doden waren. Die
mededeling bracht zó'n paniek-
golf teweeg." Warmerdam: „Om
half elf al berichtte de radio dat
er veertig gewonden waren." De
Jong weer: „Terugkijkend kun je
zeggen dat de pers de trauma-
belering heeft verzwaard."
Diezelfde avond bezochten
Warmerdam en de bedrijfslei
ding van Cindu Chemicals echt
genotes van vermisten. „Geen
directeuren. Die van Nevcin Po
lymers zat in Italië en die van
Cindu was die dag in Enschede.
Al waren ze er geweest, dan
hadden wij het toch nog ge
daan. Wij vonden het gepaster
dat wij gingen, omdat wij de
vrouwen van de vermisten per
soonlijk kenden", legt Warmer
dam uit. Ook medewerkers van
Slachtofferhulp spraken die
avond al met nabestaanden.
De hulpverlening, die de eer
ste dagen dag en nacht bereik
baar was onder één telefoon
nummer, was vanaf vrijdag via
het concern gestructureerd.
Personeelszaken van Cindu
Chemicals bemoeide zich in
eerste instantie in hoofdzaak
met het organisatorische deel
van de hulpverlening. Slachtof
ferhulp nam de gesprekken
voor haar rekening. Met EH-
BO'ers, met operators, met
brandweermannen, die herin
neringen kwijt waren of beelden
van de rarfip steeds opnieuw
beleefden.
„Het is niet makkelijk, die
mensen die hun verhaal kwijt
willen, dacht ik. Maar je doet
het gewoon", zegt Stroop. „We
spraken ook met mensen die
zich alleen, bang en onzeker
voelden. Die enorm schrokken
als ze een hard geluid hoorden.
Maar dat zijn de normale reac
ties." Elbertsen: „Maar er is veel
veranderd. Want mensen heb
ben door deze gebeurtenis ver
trouwen in anderen gekregen,
of juist verloren."
Slechts een enkele werkne
mer is zo geschrokken van de
gebeurtenissen, dat hij zich ziek
heeft gemeld. Opvallend is, stelt
Warmerdam vast, dat de meeste
gewonden zo snel mogelijk
weer aan de slag willen. „Ze wil
len bij hun groep zijn, ze willen
het bedrijf weer opbouwen. Die
sfeer. Maar er is ook een besef
ontstaan onder de mensen dat
er, ondanks alle veiligheids
maatregelen, nog oplettender
en zorgvuldiger gewerkt moet
wordenzegt Warmerdam.
Voorlopig gaat de hulpverle
ning onverminderd door. Het
reguliere werk van Slachtoffer
hulp (eerste opvang van slacht
offers van misdrijven, incest,
diefstal, verkachtingen etc.)
heeft vertraging opgelopen.
„Wij hebben er spreekuren voor de politie staan op een laag pit- lang niet afgelopen", zegt De
afgezegd en de contacten met je. Want de Cindu-ramp is nog Jong.
Een aan zijn gezicht gewonde en hevig geschrokken werknemer van Cindu wordt direct na de explosie op 8
juli door een collega naar buiten gebracht. Voor de ploeg van die dag werkt de klap waarschijnlijk nog maan
den door. ro to DIMS tra f rid S thnman
