np
rqjr
Het probleem van Jan des Bouvrie
Onze t a a t
Buitenlandse
zaken
OMER '92
ZATERDAG 25 JULI 199g 1
De regionale regering van Ca-
talonië zit goed in het geld. Tk
weet niet of ze het uit Madrid
krijgen of zelf bijeenschrapen,
met toeristenbelasting van Ne
derlandsevakantiegangers. DeU
gaat mij ook niet aan. Ik beii'
alleen verbaasd over de manier
waarop ze het uitgeven.
I wee paginagrote advertenties in
I enkele Nederlandse kranten. Dat
JLi is nieuws, want voorzover ik weet
adverteert Drenthe nooit op deze schaal in
Spaanse kranten. De eerste pagina is groten
deels leeg, maar dat maakt voor de prijs niet
uit. In een groot grijs vak zien we een klein
rondje: Barcelona. Onderaan staat te lezen:
'In welk land zou u dit punt plaatsen?' Ze
hebben daar van al die Nederlandse toeristm.
heel goed begrepen dat een Nederlander pat
wakker wordt als je 'Quiz!' roept, of: 'Wie 3
doet er mee met een potje Triviant?' In weB
land ligt Barcelona? Bij mijn weten ligt Bar-.?
celona al sinds jaar en dag in Spanje.
Fout, mis. helemaal verkeerd! Wie de bladzij*;
de omslaat, ziet een tweede pagina die even-^
eens door de regionale regering van Catajo-
nië gevuld is: het is een kaart van bijna heet
Europa, waarop een klein stukje van Spanje
met zwart is aangegeven: het gebied ronöoril
Barcelona. Barcelona blijkt dus in Catalonië v
te liggen, 'een land in Spanje met een eigen
cultuur, taal en identiteit'.
Dat van die taal is waar. Het Catalaans is be-
hoorlijk anders dan het Spaans. Een 'eigen
cultuur' betekent meestal een speciaal sootT'.'
volksdansen, terwijl'eigen identiteit' bijna
overal berust op de taal, dus dat is dubbelop.
Bij ons hebben de Friezen immers ook e^n
eigen cultuur en een eigen identiteit.
In welk land ligt Arnhem? Het wordt tijd dar
de Spaanse editie van Triviant wordt aange
past, want we kunnen Nederland nu niet laA-^
ger goed rekenen. Het enige juiste antwootd'
moet natuurlijk zijn: Gelderland. Her is maar
goed dat bij ons de provincies Financieel
nogal kort gehouden worden, anders zouden
Provinciale Staten van Gelderland prompt
grote advertenties gaan plaatsen in de be-
langrijkste kranten van Italië. Zweden en dd
GOS-landen. Ik denk namelijk dat menigë ftf-°
van Petersburg het juiste antwoord*
r Arnhem anders niet geweten had. Mis-
schien het verkeerde antwoord evenmin,
ir dat is geen reden om de waarheid niet
te verspreiden.
Het Verenigde Europa begint merkbaar te
worden. Enerzijds worden de landsgrenzen
minder belangrijk in het grotere geheel, an
derzijds gaan de regio's zich meer profileren.
De regionale regering van Catalonië neemt al
vast een voorschot op de nieuwe indeling
van Europa die bedacht is door Freddy Hei/ J
neken. En Heineken had daarbij nog niet
eens goed naar de talen gekeken. Krijgen we
straks voor iedere taal een apart land? Wét Is
het verschil tussen een taal en een dialect?Yb-]
mand heeft eens de volgende definitie be
dacht: een taal is het dialect van een volk met
i eigen leger. Lees daarvoor in de plaats:
i eigen cultuur (volksdans dus) en een ei-
gen identiteit. Dan is het aantal buitenlantfëtt'
straks niet meer te overzien. Er komen nU él"'
jaarlijks enkele nieuwe landen bij. terwijI7e
i Oost-Europa nog het criterium hanteren1
an een eigen leger!
Hoeveel 'landen' of regio's heeft Nederland?.
Gaan we ons als één regio presenteren 'L
(klompen, molens, Rembrandt, voetbal, Dél-'
t a werken), of gaan we internationaal de na-'
druk leggen op de cultuur- en identiteitsvcr-
schillen tussen Leiden-Noord, Hillegom 'én
Haarlem? Catalonië telt 6 miljoen inwoners,
dus wat dat betreft zijn wij zeker goed vorif
twee drie regio's.
Wij??? Wie zijn 'wij' in dit verband? Als Arn
hem voortaan in Gelderland ligt (lees het pé-
tersburgs Dagblad) en de Friezen vasthoudpp'
aan hun in volksdansen zich manifesterende
eigen cultuur, wie zijn 'wij' dan? Straks begiert;
het buitenland al direct buiten mijn voomrftt1
'Mijn persoonlijkheid roept nogal wat weerstanden op'
Is Jan des Bouvrie een miskend talent?
Welzeker! Mabel van den Dungen
geeft het antwoord in het 172 pagina's
dikke boek Jan des Bouvrie, dat-zij voor uitge
verij 'Kempen Pers' in Hapert samenstelde.
„Door m'n commerciële uitstraling word ik
ondergewaardeerd en wordt m'n werk niet
altijd objectief bekeken", vertrouwde Des
Bouvrie de schrijfster toe.
„Een ontwerp van mij wordt ongezien nog
al eens afgedaan met 'oh, dat kan niet veel
zijn'. Maar de mensen die over mij praten,
weten niet eens wat ik maak! Ze zijn alleen
bezig met het fenomeen Jan des Bouvrie en
gaan voorbij aan het feit dat er ook een man
Des Bouvrie is, die verdomd hard werkt en
altijd bezig is met z'n vak."
En: „Op al die zogenaamde feestjes ont
moet ik opdrachtgevers en invloedrijke men
sen. Als ik op de man af vraag wat die kritiek
nu daadwerkelijk inhoudt, krijg ik meestal
antwoorden als 'nu ik je ontmoet, ben je veel
leuken op de tv kom je zo arrogant óver'.
Maar ik hoef niet leuk te zijn. Ik ben gewoon
wie ik ben. Het is teleurstellend dat mijn per
soonlijkheid nogal wat weerstanden oproept,
maar dat is vanaf het begin zo geweest. Even
als de niet-aflatende kritiek op m'n werk.
Gelukkig trek ik me dat niet aan, anders was
ik nooit zo ver gekomen."
Om de gelimiteerde topeditie van het boek
komt een houten lijst, waarin de koper voor
duizend gulden ook een originele, gesigneer
de tekening van Jan des Bouvrie aantreft. Die
lijst, moet die nu zwart of zilver? Hij worstelt
er mee. Vestigt zijn hoop even op beide ver
slaggevers. De één zegt zwart, de ander zilver.
Dat schiet op. Met een lichte zucht schuift hij
de zelfontworpen lijsten terzijde.
Hij kruipt achter het gigantische bureau in
zijn royale kantoor achter 'de keuken', zoals
hij de showroom van zijn bedrijf in hartje
Bussum noemt. Dit is Jan des Bouvrie 'live'.
Kleiner dan vermoed, niet onsympathiek.
Licht blozend, wakkere kijkers, verwilderde
krullen. Is behalve ijdel en jaloers ('zakelijk
absoluut niet, privé wel') ook positief inge
steld en emotioneel: snel razend en dat ook
zo weer kwijt. Op een paar nachten slapen na
vijftig en dat voelt hij. De laatste tijd gaat hij
uitgebalanceerder door het leven, vat de din
gen die op hem afkomen rustiger op. Maar
het kind in Jan des Bouvrie is er nog. „Abso
luut. Ik kan héél kinderachtige dingen doen."
Jan des Bouvrie, bewonderd en verguisd.
Meer dan twintig jaar meubelverkoper en
ontwerper van meubels, lampen, bestek, uur
werken, keukenrollen en wat al niet. Maar
daaraan dankt hij zijn bekendheid bij de
massa niet. Die kent hem van de roddelver
halen in Story en Privé. Van zijn gastoptre
dens in quizzen en bij Henny Huisman. En
natuurlijk Avro's Gert-Jan Dróge, die met z'n
society-rubriek Glamourland geen party kon
bezoeken, zonder op Des Bouvrie te stuiten.
Maar moet dat nou: al die feesten aflopen
van Joop {Le Garage) Braakhekke, Vanessa en
Hans Free Recofd Shop) van Breukhoven,
Joop van den Ende en al die andere artiesten
en industriëlen? Een klein lachje. We moeten
daar geen overdreven voorstellingen van
hebben. „Het partygebeuren in Nederland,
neem dat van mij aan, dat is zó nihil. En de
mensen die iets leuks doen, dat zijn meestal
klanten van me. De kopstukken van Neder
land: de mensen die ideeën hebben en initia
tieven tonen, daar ga ik graag mee om."
Naambekendheid
Hij geeft toe: aanvankelijk ging het hem voor
al om naambekendheid. Men zou weten dat
Jan des Bouvrie meubels verkoopt in Bus
sum. En daarbij was alle publiciteit welkom.
Zijn perfecte gevoel voor pr bezorgde hem
een zesde plaats, berekende onlangs recla
mevakblad Nieuwstribune, op de ranglijst
van bekende Nederlanders. Hij vertelt dat hij
er veel aan heeft gehad, maar dat dit ook te
gen hem werkt. Meer dan eens moet Des
Bouvrie grote opdrachtgevers eerst komen
uitleggen hoe serieus hij z'n vak eigenlijk
neemt voordat hij een opdracht in de wacht
kan slepen voor het inrichten van weer een
sterrenrestaurant of een kantoorkolos van
Sony of Fokker.
Hij wuift de suggestie weg dat het succes
hem aan komt waaien. Toegegeven: hij had
nooit verwacht dat dat zo lang zou aanhou
den, maar we moeten wel begrijpen dat hij
daar dan ook keihard voor werkt. „Dag en
nacht. Ik moet het elke dag weer waar ma
ken." Besef goed, gebaart hij, zijn signatuur is
heus geen garantie voor succes. De ontwer
pen zélf moeten goed zijn en de prijs in ver
houding. En dat zijn ze, vindt hij. Bewijs?
Horden mensen zitten op zijn meubels of be
zitten zijn spullen, zonder dat zelf te weten.
En in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland
kende tot voor kort geen hond Jan des Bou
vrie, maar zijn stoeltje Lotus van Gelderland
loopt er wel mooi de winkels uit.
Creativiteit ('Ik heb een goed gevoel voor
vormen en maten meegekregen') gaat bij
hem hand in hand met commercieel talent.
Hoewel hij ontkent een zakelijke inslag te
hebben, kun je nuchter vaststellen dat hij het
slim aanpakt. Jonge ontwerpers overtuigt hij
graag van zijn aanpak: ontwerpen niet verko
pen, maar fabrikanten op royalty-basis aan
bieden. Het zorgt voor een langdurige relatie
sfeer en kan voor beiden fortuinlijk zijn.
Meubels, lampen, dekbedden, uurwerken,
sanitair, haarden, noem maar op: van alles
dat verkocht wordt, glijdt drie tot vijf procent
automatisch in Des Bouvries portemonnee.
Genieten
Rijk? Niet qua banksaldo. Zijn geld zit, zegt
hij, in zijn bedrijf, zijn Gooise landgoed Ber
gerac, kunst, snelle bolides, een huis in Saint-
Tropez en een monumentaal optrekje op Cu
rasao dat hij samen met twee anderen kocht.
Persoonlijke roem en rijkdom vergaren is
legt hij uit nooit een doel op zichzelf
geweest. Hij wil gewoon met volle teugen ge
nieten van het leven, zijn gezin en z'n werk.
Armoedig noemt hij de mensen die hem op
getogen vertellen over het leven dat zij stréks
hopen te leven, als ze 55 zijn, als hun bedrijf
is verkocht, als ze de grens over gaan. „Ge
nieten van het leven, je kunt het of niet."
Voor geen geld ter wereld wil hij de zaak ver
kopen en met echtgenote Monique 'stil' le
ven.
Des Bouvrie, dat is niet alleen 'ups', zegt
hij, maar ook 'downs'. De grootste strijd in
zijn leven heeft hij al op jonge leeftijd ge
voerd, leert het overzichtsboek„ In de derde
klas van de lagere school werd ontdekt dat hij
woordblind is. „Ik heb altijd harder moeten
knokken dan een ander om mee te kunnen
komen en pas op de Rietveld Academie heb
ik kunnen laten zien wat mijn kwaliteiten
zijn. Ik vind dat ik mijn handicap als een po
sitief element heb gebruikt in mijn ontwikke
ling." Hij licht dat toe, door te stellen dat hij
uitermate visueel is ingesteld. Citaat: Veel
mensen kunnen wel kijken, maar niet zien. Ik
zie dingen drie, vier keer sneller dan ande-
Verandering
Na de academie trok hij in de Goed-Wonen
zaak, die zijn vader in het begin van de oor
logsjaren had geopend. Hij zit nog altijd op
dezelfde 'heilige' plek, leert een foto in het
overzichtsalbum. In 1969 nam de gerenom
meerde meubelfabrikant 'Gelderland' zijn
eerste ontwerp: de Kubusbank, in produktie.
De ontwerpwereld steigerde: wat moest die
stoeltjesverkoper op hun terrein? .In een tijd
dat interieurarchitectuur nog onbekend was,
was ik duidelijk een vreemde eend voor ze.
Een ontwerper hoorde op de studio te zitten.
Wat ik deed, was moeilijk te accepteren, ze
ker toen het succes had."
'Gelderland' werd een relatie voor het le
ven en ook andere ondernemers als Rohé,
Pastoe, Sony, Kempen Begeer-bestekken,
Faber-haarden en Blokker namen Des Bou
vrie in de arm. Verstandig van ze, vindt hij,
want ontwerpers kunnen zorgen voor sterke
re collecties die langer meelopen.
Ontwerper Benno Premsela en hij niet
alleen meent dat Des Bouvrie de enige
binnenhuisarchitect is die het Nederlandse
interieur daadwerkelijk heeft kunnen veran
deren. De geprezene zelf ziet tot zijn genoe
gen, dat onder meer door enkele van zijn
ontwerpen het Nederlandse meubelaanbod
internationaal gezien steeds beter scoort
Nog geen museum echter heeft zijn ont
werpen in de collectie opgenomen.
Dure mensen, bekende mensen. Bruisende
champagne, verfijnde hapjes, flonkerende juwe
len, society-roddel en gebeitelde lachjes. De glit
terwereld van de jet-set is die van Jan des Bou
vrie. Geen glamourparty of de meubelontwerper
vlindert langs het cameraoog van Henk van der
Meijden en Gert-Jan Dröge.
Maar behalve een onverbeterlijke partytijger, en
de op vijf na bekendste Nederlander, is de Naar
der een verdienstelijk ontwerper. Des Bouvrie
komt de eer toe het vaderlandse interieur te heb
ben veranderd met zijn liefde voor eenvoud, wit
en pastellen.
Volgende maand wordt hij vijftig jaar. Een glan
zend boekwerk moet zijn ondergewaardeerde
kant belichten. Wat nu: Jan des Bouvrie onder
gewaardeerd...
Jan des Bouvrie en echtgenote Monique. Ze hebben geen enkele behoefte om hu
geld om te zetten in een 'stil' leven. foto kastermans
Jan des Bouvrie: „De mensen zijn
alleen bezig met het fenomeen
Jan des Bouvrie en gaan voorbij
aan het feit dat er ook een man
Des Bouvrie is, die verdomd hard
werkt en altijd bezig is met z'n
vak." foto dijkstra
