VN schorten
luchtbrug
Sarajevo op
Baker vertrouwt op Rabin
Buitenland
Kijken naar het raam van de paus
Storm teistert Hong Kong
De mythe van Solidariteit is voorbij
Havel naar huis
Major weigert ontslag
minister van cultuur
Moordenaar rijkswachters
meldt zich bij politie Luik
MAANDAG 20 JULI 1992
The Independent IPS
Geen gelijkstelling homo's en hetero's
Washington Het Vaticaan heeft de bisschoppen in de Verenig
de Staten opgeroepen zich te verzetten tegen gelijkstelling v
homoseksuelen en heteroseksuelen in hun land. Bij de adoptie
van kinderen of de aanstelling van leraren of militairen is een
ongelijke behandeling van heteroseksuelen en homoseksuelen
niet onjuist, schrijft het Vaticaan de bisschoppen. De brief is za
terdag gepubliceerd door de Washington Post.
Indiase troepen doden infiltranten
srinagar Indiase troepen hebben gisterochtend 15 militante
Kashmiri's gedood toen die probeerden vanuit Pakistan de grens
over te steken naar de Indiase deelstaat Kashmir. De Pakistani's
hadden wapens en munitie bij zich. India heeft Pakistan er
meermalen van beschuldigd guerrillastrijders te bewapenen en
op te leiden om deel te nemen aan de strijd in Kashmir voor af
scheiding van India.
Staking Zuid-Afrika van de baan
Johannesburg» De algemene staking die de Zuidafrikaanse rege
ring op de knieën moest dwingen, is zo goed als zeker van de
baan. De belangrijkste werkgevers en de grootste zwarte vakcen
trale Cosatu, een bondgenoot van het ANC, hebben een princi
pe-akkoord bereikt, waarbij de staking (die op 3 augustus had
moeten beginnen) voorlopig is uitgesteld. In plaats daarvan
wordt 3 augustus uitgeroepen tot een dag van nationale verzoe
ning. De ondernemers zullen op deze dag vrijwillig hun bedrij
ven sluiten.
Resten Aborigines opnieuw begraven
Sydney De 7.000 jaar oude stoffelijke resten van een Aboriginal
man en vrouw zijn vrijdag na een jaar van wetenschappelijk on
derzoek in een traditionele ceremonie opnieuw begraven. De
skeletten werden vorig jaar gevonden. De vondst was volgens ar
cheologen een van de belangrijkste ooit in Australië gedaan.
„We hebben wetenschappers toegestaan de stoffelijke resten te
onderzoeken om ons meer kennis over onze voorouders en over
Australië zelf te verschaffen", aldus Stephen Kelly, een woord
voerder van de Aborigines.
Joodse leider Heinz Galinski overleden
berlun Na een ernstige ziekte is gisteravond Heinz Galinski, de
leider van de centrale joodse raad in Duitsland, in Berlijn gestor
ven. Galinski had op 16 juni een hartoperatie ondergaan en was
daar niet meer van hersteld. De op 28 november 1912 in Ma-
rienburg geboren Galinski was 43 jaar voorzitter van de joodse
gemeente in Berlijn en sinds 1988 ook voorzitter van de centrale
joodse raad. In dat jaar volgde hij Nachman op die, tientallen
miljoenen had verduisterd. Heinz Galinski slaagde erin het da
nig geschokte vertrouwen in de joodse raad, die de ongeveer
30.000 joden in Duitsland vertegenwoordigt, weer te herstellen.
Letland komt met eigen munt
riga» Als tweede Baltische staat heeft Letland vandaag een ei
gen munteenheid, de Letse roebel, geïntroduceerd. Estland is
enige weken geleden ook al overgeschakeld op een eigen
munteenheid, de Estse kroon. De Letse roebel zal in eerste aan
leg evenveel waard zijn als een Russische roebel.
Ex-koning Michael presidentkandidaat
bukarest De Roemeense oppositiepartij Nationale Liberale
partij (NLP) heeft de verbannen vroegere koning Michael zater
dag als presidentskandidaat voorgesteld voor de algemene ver
kiezingen die in september worden gehouden. Michael, die in
1947 door de communistische regering werd verdreven en in
ballingschap gedwongen, werd met algemene stemmen tot
NLP-kandidaat aangewezen.
correspondent
Hong Kong, Macao en de delta
van de Parelrivier in Zuid-China
zijn het afgelopen weekeinde
geteisterd door een staart van
de tropische storm Faye. Ruk
winden en stortregen veroor
zaakten zaterdag een verkeers
chaos in Hong Kong en zetten
grote gebieden onder water.
Bus- en veerdiensten werden
gestaakt. In de haven sloegen
schepen op drift en het vliegver
keer liep grote vertraging op.
Eén man is verdronken.
Het langdurig noodweer trof
de Britse kroonkolonie onver
wacht, nadat Faye vrijdagnacht
plotseling fors in kracht toe
nam. Met name het platteland
dat tegen China aan ligt, werd
zwaar getroffen. Een kwart van
het landbouwgebied kwam on
der water te staan.
Veel bewoners van het platte
land uitten gisteren forse kritiek
op de weerkundigen, die op
nieuw niet op tijd gewaar
schuwd hadden voor de buiten
sporige neerslag, zodat nie
mand voorzorgsmaatregelen
had kunnen nemen. Begin mei
kwamen in Hong Kong vijf
mensen om bij de hevigste re
genval in de geschiedenis. De
weerkundige dienst weet de
slechte voorspelling toen aan
het verouderde instrumentari
um dat in gebruik is.
Panic belooft actie tegen 'stupide oorlog'
De Verenigde Naties hebben vanmorgen de hulpvluch-
ten naar Sarajevo opgeschort wegens beschietingen nabij
het vliegveld. „Omdat de scherven over het vliegveld vlie
gen, zijn alle vluchten opgeschort", aldus de Britse ma
joor Andrew Venus.
Zware gevechten
in Afghanistan
kabul rtr/afp/dp
Elkaar bestrijdende groepen
mujaheddin hebben gisteren
zwaar slag geleverd in de Af
ghaanse hoofdstad Kabul. Ze
bestookten elkaar met granaten
en raketten. Zeker twintig men
sen werden gedood en honder
den gewond, zo zeiden artsen
jeruzalem ad bloemendaal
rome» Ingespannen turen twee religieuzen door de telelenzen van voor het Romeinse Gemilli-ziekenhuis ge
posteerde fotografen naar het raam van de kamer van paus Johannes Paulus li. De paus heeft vorige week in
het ziekenhuis een darmoperatie ondergaan. De bad gisteren het wekelijkse angelusgebed vanaf zijn ziekbed.
Met duidelijke, maar zwakke stem bad de paus voor alle zieken in de wereld en bedankte hij God en de art
sen voor hun hulp tijdens de operatie. Het gebed was via luidsprekers te horen op het St. Pietersplein. Radio
Vaticana zond het gebed rechtstreeks uit. Naar verwachting zal de paus eind deze week het ziekenhuis mo
gen verlaten. Hij gaat dan naar zijn zomerresidentie in Castelgandolfo ten zuiden van Rome. foto reuter
stopzetting van de bouw in wat hij noemt 'politie
ke nederzettingen'. Daarmee bedoelt hij neder
zettingen in gebieden die hij bereid is op te geven
in een definitieve vredesregeling.
Rabin wil blijven bouwen in 'veiligheidsneder
zettingen'. Dat zijn nederzettingen in delen van
de bezette gebieden die Arbeid onder geen be
ding kwijt wil, met name Oost-Jeruzalem en om
geving, de Jordaanvallei en de Golan-hoogte.
Gevraagd of de nieuwe situatie in Israël verschil
zal maken in zijn gesprekken met Arabische lei
ders, antwoordde Baker: „Het maakt verschil, ze
ker voor wat betreft de positie van de Verenigde
Staten. We hebben steeds laten blijken dat naar
onze mening nederzettingen vrede niet bevorde
ren. Ik heb er alle vertrouwen in dat we de Arabi
sche leiders met wie ik nog zal spreken duidelijk
kunnen maken dat er in Israël nu een regering is
die ernst wil maken met een beperking van de
nederzettingen-activiteit
Op zijn eerste wekelijkse bijeenkomst heeft het
Israëlische kabinet gisteren besloten dat er geen
nieuwe nederzettingen meer mogen worden ge
sticht zonder zijn toestemming.
correspondent
„Openhartig en terzake". Zo omschreef de Israëli
sche premier Yitzhak Rabin gisteravond zijn eer
ste bijeenkomst met de bezoekende Amerikaanse
minister Baker (buitenlandse zaken). Israël is
voor Baker de eerste halteplaats op een nieuwe
bemiddelingsronde door het Midden-Oosten om
het vastgelopen vredesproces vlot te trekken.
Baker wil daarnaast de geslonken kansen van
president Bush op herverkiezing opkrikken door
de joodse kiezers in de Verenigde Staten gunstig
te stemmen. De belangrijkste gespreksonderwer
pen in het overleg tussen Baker en Rabin zijn dan
ook zijn de Israëlische nederzettingenpolitiek en
de daaraan gekoppelde Amerikaanse kredietga
ranties.
Washington wil een totale bevriezing van de
bouw van alle nederzettingen, in ruil voor in to
taal tien miljard dollar aan garanties. Als Israël die
krijgt kan Bush in eigen land weer op meer steun
rekenen.
Rabin wil overigens niet verder gaan dan een
De luchtbrug wordt pas hervat
als de luchthaven weer veilig is,
aldus de commandant van de
VN-troepen in Sarajevo, de Ca
nadese generaal Lewis MacKen-
zie. De operatie voor humani
taire hulp aan Sarajevo omvatte
vijftien tot twintig dagelijkse
vluchten, waarmee circa 200
ton hulpgoederen werden over
gebracht.
De wapenstilstand in Bosnië,
die de strijdende partijen vrij
dag onder leiding van EG-be-
middelaar Lord Carrington
overeen waren gekomen, is al in
de eerste nacht ernstig ge
schonden. In Sarajevo werd gis
teravond op verschillende
plaatsen hevig gevochten. Voor
al de oude stad en de wijk Do-
brinja lagen zwaar onder vuur.
Ook in de Oostbosnische stad
Gorazde gingen de gevechten
gewoon door. Toch kondigde de
nieuwe premier van Joegosla
vië, Milan Panic, aan dat hij
overeenstemming had bereikt
over terugtrekking van de artil
lerie rond Gorazde.
Vlak voor het ingaan van het
bestand waren nog zo'n 20
i ontploft in de buurt
van het VN-hoofdkwartier. Daar
was op dat moment de nieuwe
Joegoslavische premier, Milan
Panic, in gesprek met de Bosni
sche president Izetbegovic. De
Bosnische Serviërs beschuldig
den de moslims ervan achter de
beschieting van het VN-gebouw
te zitten.
Panic was naar Sarajevo ge
komen om met de leiders van
alle drie de partijen te praten.
De Servische Amerikaan die vo
rige week werd beëdigd als pre
mier van het nieuwe Joegoslavië
(Servië plus Montenegro) zei na
afloop tegen journalisten dat hij
zijn best zou doen het wapen
tuig in Servische handen terug
te trekken naar Joegoslavisch
grondgebied of onder toezicht
van de VN te laten stellen. „Ik
zal er alles aan doen om een
einde te maken aan deze bela
chelijke, stupide oorlog."
President Izetbegovic toonde
zich na afloop sceptischer over
het gesprek. Hij zei de indruk te
hebben dat Panic niet volko
men op de hoogte is van de si
tuatie en eigenlijk niet goed
weet waar hij over praat.
Aanhangers Perot beraden
zich op voortzetting campagne
Vrijwilligers die de campagne
van Ross Perot hebben geleid
zoeken naar manieren om de
politieke beweging op gang te
houden. De Texaanse miljardair
trok zich afgelopen donderdag
onverwacht terug als onafhan
kelijke kandidaat voor het Ame
rikaanse presidentschap.
De activisten besloten giste
ren om voorlopig geen
le organisatie te vormen uit de
comités die zijn opgericht om
Perot in alle staten van de VS op
het stembiljet te krijgen. In 24
staten hadden de aanhangers al
genoeg handtekeningen bin
nen. Perot zei vorige week in
een tv-interview dat hij de vrij
willigers wil steunen en elke rol
zal vervullen die zij wensen om
hun beweging voort te zetten.
Een VN-functionaris zei dat
mogelijk tussen de vijftig en
honderd mensen om het leven
zijn gekomen. Het Internationa
le Rode Kruis zei de afgelopen
twee dagen tussen de vierhon
derd en vijfhonderd gewonden
te hebben behandeld. Het gaat
om de hevigste gevechten in
Kabul sinds het verzet in april
de hoofdstad innam. De ge
vechten braken zaterdag uit en
duurden vanochtend nog voort.
Jeltsin belooft
persvrijheid
te verdedigen
moskou ap
President Jeltsin heeft zaterdag
beloofd de persvrijheid in Rus
land te zullen beschermen. Hij
toonde zich bezorgd over po
gingen van het Russische parle
ment om de krant Izvestia over
te nemen.
Izvestia was in de Sovjetunie
een regeringskrant, die werd ge
stuurd door de Opperste Sovjet.
Maar meteen na de coup van
augustus vorig jaar tegen Gor-
batsjov, koos de redactie een
onafhankelijke koers. Inmiddels
is de krant uitgegroeid tot een
van de meest betrouwbare, ob
jectieve kranten van Rusland.
Het Russische parlement, dat
zich erop beroept de wettige
opvolger te zijn van de Oppers
te Sovjet en waarin nog steeds
veel oud-communisten zitten,
eiste afgelopen vrijdag in een
resolutie de juridische zeggen
schap over Izvestia op. De krant
moet weer spreekbuis van het
parlement worden.
De parlementaire aanval op
Izvestia wordt gezien als de eer
ste tegenslag voor de persvrij
heid en een persoonlijke beledi
ging aan het adres van Jeltsin,
die de krant publiekelijk heeft
gesteund.
Hoofdredacteur Igor Golem-
biovsky noemde de resolutie
„onrechtmatig". Hij zei dat de
redacteuren een onafhankelijke
krant zullen blijven uitbrengen.
Woede over adviseurschap
Thatcher bij tabaksfabrikant
londen cees van zweeden
correspondent
Lady Thatcher heeft een storm
van protest ontketend door een
baan te aanvaarden bij Philip
Morris, 's wereld grootste siga-
rettenfabrikant. Volgens de
Sunday Times zal de Britse ex-
premier een jaarsalaris van 3,2
miljoen gulden krijgen voor
haar adviezen.
Zij zou Philip Morris onder
meer moeten helpen bij het
veroveren van de markten in
Oost-Europa, Zuidoost-Azië en
China. Ook moet ze de multina
tional adviseren bij de verijde
ling van pogingen van de Eu
ropese Gemeenschap om siga
rettenreclame te verbieden. Vol
gens een woordvoerder van
Thatcher is van een akkoord
met Philip Morris geen sprake.
Wel zou zij al een jaar met de
tabaksfabrikant in gesprek zijn.
Uit kringen van activisten te
gen het roken klonken gisteren
kreten van ongeloof en woede.
Professor Richard Peto van de
Universiteit van Oxford ver
klaarde: „Als haar naam meer
kinderen tot roken brengt, dan
zal ze bijdragen aan een groter
aantal sterfgevallen". Ook La
bour en haar eigen Conservatie
ve partij uitten kritiek.
budapest runa
correspondent oost-europa
Ooit was Solidariteit zo machtig
dat de communistische regering
de beweging aan banden pro
beerde te leggen door de staat
van beleg af te kondigen. De
vakbond is onherroepelijk ver
bonden met de omwentelingen
in Polen en de vorming van de
eerste regering in het vroegere
Oostblok waaraan niet-commu-
nisten deelnamen. Maar de my
the van Solidariteit is voorbij.
Terwijl de leden weglopen, is de
bond op een zijspoor gereden.
Van de tien miljoen leden die
Solidariteit in haar gloriedagen
zei te hebben, zijn er nog maar
1,5 miljoen over. Daarmee blijft
de bond ver achter bij de 4,7
miljoen aanhangers van de
vroegere communistische vak
bond OPZZ. De organisatie is
inmiddels zo armlastig dat een
nationaal congres in juni we
gens geldgebrek gedeeltelijk van
de Oliwa-congreshal naar de
vroegere Lenin-werf moest wor
den verplaatst.
De met de Nobelprijs voor de
Vrede gelauwerde en in 1990
nog aanbeden voorzitter I^ch
Walesa wordt in zijn rol als pre
sident van Polen inmiddels
door de bond uitgespuugd.
Voorzitter Marian KrzaUewski
heeft de president ooit zelfs
„een blok aan het been van de
vakorganisatie" genoemd.
Sinds duidelijk is dat econo
mische hervormingen niet au
tomatisch tot een westers wel
vaartsniveau leiden, is er van de
oorspronkelijke vernieuwings
gezindheid van Solidariteit wei
nig meer over. De bond heeft
zich in 1991 openlijk tegen het
hervormingsprogramma van de
toenmalige regering Bielecki ge
keerd. Hij heeft goede contac
ten met grote staatsonderne
mingen en pleit tegenwoordig
voor behoud van de staatsin-
dustrieën, tegen privatiseringen
voor subsidies aan failliete on
dernemingen.
Op zich is dat begrijpelijk,
want een groot deel van de aan
hang bestaat net als in het ver
leden uit de werknemers van
diezelfde grote staatsbedrijven.
Destijds was dat de kracht van
de bond, die in 1980 met stakin
gen op de toenmalige Leninwerf
in Gdansk de erkenning van de
eerste vrije vakorganisatie in
Oost-Europa wist af te dwingen.
Maar inmiddels onderscheidt
Solidariteit zich in de bedrijven
nog maar weinig van de OPZZ.
De bonden staan tegenwoordig
regelmatig samen op de barri
cades voor hogere lonen, ver
korting van de werkweek en te
gen sluiting van staatsbedrijven,
allemaal eisen waaraan de lege
Poolse staatskas met geen mo
gelijkheid kan toegeven.
Solidariteit, de 'volksbewe
ging voor pluralisme en demo
cratie', is in de ogen van veel
van haar vroegere aanhangers
verworden tot een bureaucrati
sche organisatie met aan het
hoofd de kleurloze computer
deskundige Krzaklewski. Vol
gens de vToegere leider van de
ondergrondse radiozender van
Solidariteit, de huidige onaf
hankelijke parlementariër Zbig-
niew Romaszewski, gaat de
bond kapot aan een gebrek aan
visie en een gebrek een con
creet programma.
De verzwakte positie is mede
het resultaat van splitsingen en
ruzies die Solidariteit vanaf de
val van de communistische re
gering hebben geplaagd. De
strijd tegen het communistische
systeem was het doel dat alle
verschillende fracties had ver
bonden. Toen die bindende fac
tor was weggevallen, bleek al
snel wat Solidariteit echt was:
een samenraapsel van mensen
met de meest uiteenlopende
ideeën en toekomstverwachtin
gen.
In de loop der jaren hebben
zich ongeveer een dozijn partij
en en partijtjes uit de organisa
tie afgesplitst. Sommigen, zoals
de centrum-linkse Democrati
sche Unie van oud-premier
Tadeusz Mazowiecki en de cen
trum-rechtse Centrum Alliantie
onder leiding van Walesa's
vroegere adviseur Lech
Kacsynski, spelen nog steeds
een duidelijke rol in de Poolse
politiek. Andere clubjes zijn zo
marginaal dat buiten de voor
zitter en de secretaris nauwe
lijks iemand van hun bestaan
op de hoogte is.
Wat de post-Solidariteitspar-
tijen verenigt, is hun verleden.
Wat hen scheidt is, naast poli
tieke meningsverschillen, dat
zelfde verleden. De Poolse poli
tiek wordt voor een belangrijk
deel gedicteerd door persoonlij
ke vetes en rancune van men
sen die in de ondergrondse Soli
dariteit als de beste vrienden
hebben samengewerkt en el
kaar inmiddels naar het leven
staan.
„We hebben Solidariteit's po
sitieve potentieel overschat",
meent de historicus Jerzy Hol-
zër, die de geschiedenis van de
bond tot 1989 heeft vastgelegd.
„De bond is kapot gegaan aan
zijn interne conflicten en het
gebrek aan ervaring, capacitei
ten en politiek inzicht van zijn
leden".
praag» Vadav Havel ruilt van
daag de Praagse Burcht, de resi
dentie van de president van
Tsjecho-Slowakije, weer in voor
zijn oude appartement in Praag.
Gisteren nam Havel, op afstand
gevolgd doorzijn lijfwacht, alvast
een kijkje in zijn huis.
In zijn 99ste en laatste wekelijkse
radiotoespraak als president zei
Havel gisteravond dat hij nog
steeds gelooft in een gemeen
schappen j ke T sjechoslo waakse
staat. „Een gemeenschappelijke
staat zou beter zijn, dat denk ik
zelfs vandaag nog, maar ik ben
een realist", zei Havel in zijn toe
spraak. „Het emancipatiestreven
in de Slowaakse samenleving is
sterker dan wij, federalisten, dach
ten en ik moet het respecteren",
zei Havel. „En ik heb niet het recht
teleurgesteld te zijn", foto cstk
Britse pers onthult details seksleven
londen» ceesv
correspondent
De Britse premier Major heeft
de ontslagaanvraag geweigerd
van minister David Mellor, die
in opspraak is geraakt wegens
een seksschandaal. Mellor bood
het afgelopen weekeinde zijn
ontslag aan nadat een boule
vardkrant lucht had gekregen
van zijn buitenechtelijke relatie
met een Spaanse actrice.
In een korte verklaring gaf
Mellor gisteravond toe „moei
lijkheden in het huwelijk" te
ondervinden. „Verscheidene
kranten publiceerden vanmor
gen verhalen over een incident
in mijn prive-leven", schreef
Mellor. „Ik betreur dat incident
en de gevolgen die het heeft ge
had om mijn gezin en colle
ga's".
Het nieuws over Mellors bui
tenechtelijke escapades werd
onthuld door The People, een
Schotse boulevardkrant. Het
werd gisteren (zondag) door alle
rioolbladen overgenomen. Le
den van het Lagerhuis eisten
vannmorgen maatregelen tegen
de boulevardpers. Journalisten
van de tabloid-kranten verde
digden echter hun recht dit
soort verhalen te publiceren,
omdat het „algemeen belang"
ermee is gediend. David Mellor
is minister voor cultuur. In die
hoedanigheid moet hij een be
slissing nemen over de indie
ning van een privacy-wet, die
dit soort onthullingen in de toe
komst onmogelijk zou maken.
Een journalist van het dagblad
Today zei: „Juist omdat Mellor
zich over een privacy-wet buigt,
is het in het belang van het pu
bliek om te weten of hij mis
schien persoonlijke redenen
heeft voor het indienen van
zo 'n wetsvoorstel
brussel peter d
correspondent
De Italiaan die woensdagavond
twee Belgische rijkswachters
vermoordde, heeft zich gisteren
bij de politie in Luik aangege
ven. Ook twee andere crimine
len, verdacht van moord, ver
krachting en overvallen in de
streek van Verviers en Maas
tricht, meldden zich gisteren bij
het Belgische gerecht.
Daarmee komt, veel sneller
dan verwacht, een eind aan
twee zaken die België de afgelo
pen dagen in beroering brach
ten. De Belgische politie had in
beide zaken de hulp ingeroepen
van korpsen in Nederlands Lim
burg.
De rijkswachters moesten de
29-jarige Italiaan terug naar de
gevangenis brengen, toen hij
hen van dichtbij doodschoot
met een pistool dat hij eerder
van zijn vrouw blijkt te hebben
gekregen. De vrouw werd eer
der al gearresteerd op verden
king van hulp bij de ontsnap
ping.
De man meldde zich gister
morgen in gezelschap van zijn
ouders, bij wie hij de laatste
nacht had geschuild. De man
heeft de twee moorden bekend,
maar heeft nog niet uitgelegd
waarom hij de rijkswachters
ook nog eens doodschoot na
zich al te hebben bevrijd.
Twee drugsverslaafden, die
zich zaterdag eveneens bij de
Belgische politie aangaven,
worden verdacht van de moord
op een automobilist en de ver
krachting van diens vriendin
vorige week donderdag in de
bossen van Jevigne-Lierneux.
Voorts vreest de politie dat het
duo bij zijn strooptocht eerder
op diezelfde dag nog twee Bel
gische studenten heeft ver
moord. Hun auto werd door de
twee verdachten gebruikt bij
een gewapende roofoverval in
Angleur. Van de twee studenten
ontbreekt nog steeds elk spoor.
