Loonconflict legt
Poolse mijnen plat
'Drooglegging' bedreigt Moerasarabieren
Buitenland
VN-afgezant naar Zuid-Afrika
Franse joden eisen excuses van de staat
Paus herstelt
'fantastisch'
van operatie
Albanezen Kosovo willen afscheiding
Kabinet Israël bevriest
alle bouwcontracten
VRIJDAG 17 JULI 1992
'Acties bedreigen toekomst van de democratie'
De nieuwe Poolse regering kampt met groeiende onrust
in de mijnen. Duizenden mijnwerkers staken voor meer
loon. Gisteren gingen 16.000 kompels in drie mijnen in
staking. Woensdag legden bij een andere mijn al 7.000
mensen het werk neer.
Botha noemt beschuldigingen ANC 'beledigend'
Léon Tseveiy, een joodse Fransman, beschuldigt op dit plakkaat de onlangs alsnog aangeklaagde politiechef René Bousquet van de dood van zijn
vader, moeder en broer. Tsevery en zo'n 3.000 anderen demonstreerden gisteren in Parijs. foto epa
Stormloop op
bouwopdracht
hartje Berlijn
berlun afp-dpa
Uit de hele wereld hebben zich
1.225 architectenbureau's aan
gemeld om de toekomstische
regeringswijk in hartje Berlijn te
bouwen. Dit heeft het stadsbe
stuur gisteren bekendgemaakt.
Naast de Duitsers hebben
vooral veel Fransen, Amerika
nen, Zwitsers en Italianen grote
belangstelling getoond sinds de
inschrijving in juni werd ge
opend. De uitverkoren architect
zal met 720.000 mark worden
beloond.
De bouw van de regerings
wijk, op de plaats waar vroeger
de Muur stond, is op het mo
ment het grootste architecten
project ter wereld.
rome ap
Paus Johannes Paulus II herstelt
volgens zijn artsen 'fantastisch'
van de operatie waarbij een
goedaardige tumor in de dikke
darm werd verwijderd. De kerk
vorst heeft zijn bed gisteren kor
te tijd verlaten en enkele stap
pen gedaan.
Artsen zeiden dat de tumor
goedaardig was, maar dat deze
zich tot kanker had kunnen ont
wikkelen als hij niet was verwij
derd. Pathologen hebben nog
enkele dagen nodig om het
weefsel van de tumor, die zes
zeven centimeter lang was, te
onderzoeken om er helemaal
zeker van te zijn dat hij geen
kankercellen bevatte.
Het testen op mogelijke kan
kercellen was echter voor 99
procent gedaan, zei een arts gis
teren. In totaal werd 15 tot 20
centimeter darm verwijderd.
PARUS HANS CERTSEN
CORRESPONDENT
Frankrijk moet zich officieel
verontschuldigen voor de ver
volging van joden door het col
laborerende Vichy-regime. Met
die eis maken joden en intellec
tuelen Frangois Mitterrand deze
week het leven zuur. Tot dusver
heeft de Franse president de
vraag om een 'boetedoening'
weerstaan. Dat kwam hem gis
teren, bij een kranslegging in
^Parijs, op een snerpend fluit
concert te staan.
Frankrijk herdacht gisteren de
vijftigste verjaardag van de raz
zia van Vel' d'Hiver. Het waren
Franse politieagenten die op
bevel van de met de nazi's col
laborerende regering van Vichy
duizenden joodse landgenoten
op weg naar een wisse dood
stuurden.
Op 16 en 17 juli 1942 arres
teerden 4500 Franse politie
agenten ruim 13.000 joodse
mannen, vrouwen en kinderen
in Parijs en omgeving. Ze wer
den overgebracht naar het wie-
Ierstadion 'Vélodrome d'Hiver'
Sharma wordt
president India
NEW DELHI Rtr-ANP
Vice-president Shankar Dayal
Sharma van de regerende Con
grespartij is gekozen tot India's
negende president. Dat blijkt uit
de uitslag van een stemming die
is gehouden onder de 4.367 le
den van de federale- en deel
staatparlementen.
De 74-jarige Sharma was eer
der parlementariër, voorzitter
van het Hogerhuis en gouver
neur. Hij geldt als iemand die
partijen tot elkaar kan brengen.
Ook bij de oppositie staat hij
.bekend als een rechtschapen
politicus.
President bank
Rusland stapt op
MOSKOU ANP-Rtr-KRF
Het Russische parlement is gis
teren alsnog akkoord gegaan
met het vertrek van de presi
dent van de centrale bank, Ge-
orgi Matjoechin. Begin juni had
het parlement zijn ontslag nog
geweigerd.
Matjoechin staat bekend als
aanhanger van harde hervor
mingen. Zijn gezondheid zou
officieel de reden voor zijn ver
trek zijn, maar waarnemers
gaan er vanuit dat Matjoechin
opstapt wegens gebrek aan
steun van het parlement.
in Parijs, waar ze onder erbar
melijke omstandigheden wer
den gevangen gehouden in af
wachting van transport naar di
verse Duitse concentratiekam
pen. Slechts enkele tientallen
van hen overleefden de oorlog.
Organisaties van nabestaan
den wachten al jarenlang op
een formele schuldbekentenis
van de Franse regering. Maar
die wringt zich in allerlei boch
ten om de schuld van zich af te
schuiven. Het Vichy-regiem van
maarschalk Pétain (1940-1944)
heeft niets met 'de Republiek' te
THESSALONIKI-LONDEN AFP-Rtr-DPA
De Democratische Liga, de in
vloedrijkste oppositiepartij van
Kosovo, eist de onafhankelijk
heid van deze Servische provin
cie. Dat heeft de leider van de
Liga, Ibrahim Rugova, gisteren
gezegd tijdens een bezoek aan
de Griekse stad Thessaloniki.
Volgens Rugova kan een 'neu
traal' Kosovo een rol spelen bij
het bewerkstelligen van goede
betrekkingen tussen Albanië en
Servië.
De vroegere onafhankelijke
provincie Kosovo werd eind ja
ren tachtig weer geheel onder
Servisch bestuur gebracht, om
dat Belgrado vreesde dat de Al
banese meerderheid aansluiting
zou zoeken bij Albanië. Het Ser
vische optreden leidde tot enke
le bloedige confrontaties tussen
de Albanese bevolking en Servi
sche strijdkrachten.
Volgens Rugova wordt de si
tuatie in het gebied steeds
slechter voor de Albanezen. Hij
riep Griekenland daarom op als
scheidsrechter te bemiddelen
tussen de Serviërs en de Alba
nese meerderheid in Kosovo
omdat „alleen internationale
arbitrage" de geschillen kan op
lossen.
De gesprekken over beëindi
ging van de oorlog in Bosnië-
Hercegovina gingen gisteren in
Londen hun tweede dag in,
zonder resultaat. Nog steeds
maken, zo redeneerde president
Mitterrand deze week tijdens
een gesprek met journalisten.
Een opvatting die juridisch
gezien uiterst zwak lijkt. In 1940
stemde een overgrote meerder
heid van het Franse parlement
immers in met de wapenstil
stand in de oorlog met Duits
land en het verlenen van volm
achten aan de regering van Pé-
Mitterrand legde gisteren een
krans op de plaats waar destijds
het wielerstadion stond.
weigeren de betrokken partijen
met elkaar aan tafel te zitten. De
leider van de Servische milities
in Bosnië, Karadzic, riep zijn
bevelhebbers op tot een onmid
dellijk staakt-het-vuren. Eerder
op de dag kondigde hij al een
bestand af voor de belegerde
stad Goradze in Oost-Bosnië.
Het staakt-het-vuren in Gorad
ze lijkt door de Serviërs in acht
warschau «ap
Met de stakingen sluiten de
mijnwerkers zich aan bij een
actie van 50 collega's die al twee
weken bivakkeren in het kan
toor van het staatsbureau voor
de kolenmijnen in Katowice. De
mijnwerkers eisen 1 miljoen
zloty (200 gulden) loonsverho
ging op een salaris van maxi-
new vork ap-afp-dpa-rtr
Secretaris-generaal Boutros
Boutros-Ghali van de Verenigde
Naties moet zo snel mogelijk
een speciale gezant naar Zuid-
Afrika sturen. Hij moet een con
cept uitwerken voor de toe
komst van dat land. Een resolu
tie van deze strekking hebben
de vijftien leden van de Veilig
heidsraad gisteren eenstemmig
aangenomen.
Aan de stemming waren twee
dagen van debat over de toe
stand in Zuid-Afrika vooraf ge
gaan. De resolutie van de Veilig
heidsraad onderstreept dat de
autoriteiten in Pretoria het le
ven en de bezittingen van alle
Zuidafrikanen moeten bescher
men, en roept de Zuidafrikaan-
se regering ertoe op onmiddel-
te worden genomen; de mos
lims zetten echter een nieuw of
fensief in.
Het lijkt onwaarschijnlijk dat
gehoor wordt gegeven aan het
bestand voor heel Bosnië. Giste
ren gingen de gevechten in elk
geval in alle hevigheid door,
vooral in de hoofdstad Sarajevo.
Volgens de president van het
nieuwe Joegoslavië (Servië en
maal 4 miljoen zloty (800 gul
den).
Vertegenwoordigers van de
vakorganisaties Solidariteit, So
lidariteit '80 (een afsplitsing van
Solidariteit) en de vroegere
communistische bond OPZZ
hebben gisteren gepraat met
minister van arbeid Kuron.
Het dagblad Zycie Warszawy
waarschuwde in een commen-
lijk „maatregelen te nemen om
een eind te maken aan de ge
welddaden en de verantwoor
delijken voor de rechter te bren
gen".
Eerder had de Zuidafrikaanse
minister van buitenlandse za
ken Roelof 'Pik' Botha in zijn
toespraak laten doorschemeren
dat hij een VN-waarne
mersteam in Zuid-Afrika wil to
lereren, maar dat hij het inzet
ten van een VN-vredesmacht in
zijn land zonder meer afwijst.
Botha noemde beschuldigin
gen van de zwarte verzetsbewe
ging j\NC over betrokkenheid
van de Zuidafrikaanse regering
bij het geweld in Zuid-Afrika
„beledigend". ANC-leider
Nelson Mandela had die be
schuldiging woensdag nog eens
voor de VN herhaald. Mandela
Montenegro), Cosic, is de enige
oplossing voor Bosnië-Hercego-
vina opdeling van de republiek.
„De rest is retoriek", aldus Co
sic in een gisteren gepubliceerd
interview met de Italiaanse
krant Corriere della Sera. De
strijd zal volgens hem pas lu
wen als Bosnië-Hercegovina is
verdeeld langs etnische scheids
lijnen.
taar dat de onrust onder de
mijnwerkers niet alleen de eco
nomie, maar ook de „toekomst
van de Poolse democratie" be
dreigt.
Suchocka, de vijfde Poolse
premier in drie jaar tijd, kwam
op 3 juli aan het bewind nadat
het sterk verdeelde parlement
de vorige regering het werken
onmogelijk had gemaakt. Presi
dent Walesa heeft gewaar
schuwd dat, als Suchocka faalt,
de volgende regering 'presiden
tieel' zal zijn. Walesa propageert
al lang een systeem waarbij de
president veel meer macht
krijgt toebedeeld.
riep tevens op tot het sturen
van een VN-vredesmacht. „De
ze beschuldiging is een beledi
ging. Dat zou ingaan tegen alles
wat mijn regering voorstaat",
zei Botha. Mandela bevond zich
niet onder zijn gehoor.
Botha bood opnieuw aan de
afgebroken onderhandelingen
over het invoeren van een non-
raciale democratie in Zuid-Afri
ka te hervatten. Het ANC brak
vorige maand de besprekingen
met de regering af, nadat zeker
42 mensen omkwamen bij ge
welddadigheden in het zwarte
woonoord Boipatong bij Johan
nesburg. Het ANC gaf de schuld
voor het bloedbad aan zwarten
die door de regering werden ge
steund en zei dat blanke politie
mannen bij het geweld waren
betrokken.
Auto-ongeluk
Moskou zou
aanslag zijn
moskou ap
Sergej Sjachrai, de belangrijkste
advocaat van de Russische rege
ring in het proces over het lot
van de voormalige communisti
sche partij van de Sovjetunie, is
gisteren gewond geraakt bij een
verkeersongeluk waaraan een
luchtje zit. Een andere advocaat
omschreef het als een moord
aanslag.
Het ongeluk gebeurde toen
een kleine auto de wagen van
Sjachrai inhaalde en uit de mid
delste baan van de snelweg, die
gereserveerd is voor officieel
verkeer, drukte. De auto van
Sjachrai sloeg daardoor over de
kop. Sjachrai en zijn chauffeur
raakten licht gewond, een lijf
wacht brak beide benen.
In mei kreeg de 36-jarige
Sjachrai een lijfwacht en een
cnauffeur toen een vals bericht
circuleerde dat hij omgekomen
zou zijn bij een verkeersonge
luk. De oorsprong van het be
richt, dat door velen werd opge
vat als een dreigement, is nooit
achterhaald.
Twaalf doden
bij aanslag in
hoofdstad Peru
Condooms vrijer te koop in Ierland
dublin» Condooms worden in Ierland voor mensen van 17 jaar
en ouder in ruimere mate verkrijgbaar. Dat heeft het Ierse parle
ment besloten. Tot dusverre waren condooms alleen verkrijg
baar voor mensen boven de 18 en dan uitsluitend bij drogisten
eri klinieken voor gezinsplanning. Nu kunnen ze ook worden
verkocht in discotheken, cafe's en winkels, zij het alleen over de
toonbank. De regering bleef zich verzetten tegen de eis van de
oppositie om ook verkoop uit automaten te legaliseren.
Vrouwen zouden droogte veroorzaken
niamey In Niger hebben honderden vrouwen gisteren een mars
gehouden om te protesteren tegen pogingen van landgenoten
hen de schuld te geven 'van de droogte in het land. De mars was
door de Nigerese Vrouwenbond en de Bond voor Mensenrech
ten georganiseerd, nadat enkele in shorts geklede vrouwen in
het openbaar waren uitgekleed. De vrouwen werden er door
moslims van beschuldigd met hun ongepaste kleding de regen
weg te houden.
Albanië: Communisten buiten de wet
tirana» Het parlement van Albanië heeft gisteren de communis
tische partij wettelijk verboden. De wet verbiedt Stalinistische en
Enviristische partijen. De laatste term is een verwijzing naar En-
ver Hoxha, de voormalige communistische leider van Albanië.
Hervormingsgezinde communisten veranderden de naam van
hun partij vorig jaar in Socialistische Partij, terwijl een groep or
thodoxe communisten zich afscheidde en de Albanese Commu
nistische Partij oprichtte. Op die. is het verbod van toepassing.
Decorstuk doodt zanger opera-koor
sevilla Bij het instorten van een deel van het decor op het to
neel van het Theater van de Maestranza in Sevilla is een lid van
het koor van de Franse groep Opéra de la Bastille om het leven
gekomen. Er vielen 32 gewonden. Ongeveer 60 acteurs namen
deel aan de repetitie van Verdi's Othello, waarvan de eerste
voorstelling morgen zou plaatshebben, toen het decor naar be
neden viel. De Spaanse tenor Placido Domingo, de belangrijkste
ster van de voorstelling, was niet op het toneel aanwezig.
Kroatië wordt overstroomd door Bosnische vluchtelingen. Deze trein, met voornamelijk kinderen aan boord,
kwam gisteren in Zagreb aan uit de stad Slavonski Brod. foto darko jankovic
AD BLOEMENDAAL
correspondent
De nieuwe Israëlische regering
heeft besloten voorlopig geen
nieuwe bouwcontracten te on
dertekenen. De maatregel geldt
zowel voor de bezette gebieden
als voor Israël zelf. Ook mogen
geen stacaravans meer naar be
zet gebied worden gebracht.
Joodse kolonisten zijn woe
dend, want ze zien in de maat
regelen een voorbode van een
algehele bouwstop in de bezette
gebieden.
De ministeries van volkshuis
vesting en financiën willen tijd
winnen voor een studie van de
Israëlische woningmarkt. Het is
de bedoeling dat het zwaarte
punt van de bouwactiviteit
wordt verlegd van de bezette
gebieden naar Israël zelf.
De vorige minister van volks
huisvesting, Sharon, heeft ge
probeerd in een zo hoog moge
lijk tempo te bouwen in bezet
gebied. Er wordt daar nu ge
werkt aan 14.000 huizen.
Sharons opvolger, Ben-Eliezer,
moet beslissen of die mogen
worden afgebouwd.
Intussen duurt in Nablus, op
de Westelijke Jordaanoever, de
Israëlische belegering van de
An-Najah Universiteit voort.
Sinds dinsdag weigert het leger
voedsel toe te laten tot de naar
schatting vierduizend Palestij-
nen op het ommuurde universi
teitsterrein. Water-, elektrici-
teits- en telefoonleidingen zijn
afgesneden. De Israëli's eisen
de overgave van enkele gewa
pende activisten die zich op de
campus schuilhouden. De stu
denten hebben vannacht een
Israëlisch compromis-voorstel
van de hand gewezen. Volgens
dat voorstel zouden de studen
ten ongemoeid het terrein kun
nen verlaten, als de activisten
zich bereid zouden verklaren
vrijwillig voor drie jaar in bal
lingschap te gaan. Vanochtend
hebben soldaten in Nablus een
Palestijn doodgeschoten. De
tails daarover ontbraken rond
het middaguur nog.
patrick cockburn the independent
Officieel was het een bespreking over
'een irrigatiekanaal', de bijeenkomst die
de Iraakse president Saddam Hussein
gisteren met zijn militaire adviseurs
hield. Het is echter vrijwel zeker dat de
vergadering ging over het droogleggen
van de zuidelijke moerassen in Irak, een
gebied dat door shi'itische rebellen en
dissidente Irakezen als schuilplaats
wordt gebruikt.
De unieke leefgemeenschap van Moe
rasarabieren, de vaste bewoners van het
gebied, weigert al jaren te voldoen aan
de eis van de regering om te verhuizen.
Bagdad beschouwt de moerassen niet al
leen als een centrum voor dissidenten,
maar ook als een potentiële bron van in
komsten: er worden grote oliereserves
vermoed. Vorige maand bood de rege
ring de bewoners daarom nieuwe behui
zing aan, als zij de waterwegen en met
riet begroeide beddingen verruilen voor
gebieden die onder controle van de rege
ring staan.
Abbas is een dissidente Irakees, één
van de buitenstaanders die het Hawr al-
Hwaizamoeras is binnengekomen. Hij
zegt dat geen van de stammen van plan
is in te gaan op het aanbod van Saddam.
„Saddam zegt dat hij ze een huis en 250
dinar per maand zal geven, maar de
mensen geloven hem niet. Zij gaan niet
weg. Ze wonen er al generaties. Het is
hun thuis."
Abbas is één van de weinigen die ver
slag kunnen doen van het lot van de
Moerasarabieren. Terwijl hij in het ge
bied was, deed het leger verwoede po
gingen de moerasstammen te bedwin
gen door sommige gebieden 24 uur per
dag te bombarderen. Abbas' verhaal
strookt met de ervaringen van VN-func-
tionarissen in Bagdad, die de rand van
het moeras hebben bezocht, maar geen
toestemming kregen verder te trekken.
Daar wonen de moerasstammen in rie
ten huizen die zijn gebouwd op kleine
kunstmatige eilandjes van modder en
papyrusriet.
Volgens Abbas wordt alleen door de
ongeveer 50.000 leden tellende moeras
stammen zelf gevochten tegen het leger.
Hij zegt dat iemand die niet uit het ge
bied zelf komt het gebrek aan eten, de
hitte, het slechte water, de muskieten, de
ziekten en het gebrek aan medische ver
zorging niet lang kan overleven. De barre
omstandigheden zijn er waarschijnlijk
de oorzaak van dat het veel grotere
Iraakse leger er zo'n moeite mee heeft
het gebied onder controle te krijgen.
VN-functionarissen ondervinden
moeilijkheden bij het betreden van de
moerassen. De Iraakse regering geeft
geen toestemming voor de vestiging van
een hulpverleningscentrum in Nasirija,
een stad aan de westelijke kant van de
moerassen. Het Wereldvoedselprogram
ma, een organisatie van de VN, moest
haar kantoor sluiten en Aktion Direkte
•Hilfe, een Duitse hulporganisatie die veel
heeft gedaan om de Moerasarabieren te
helpen, kreeg vorige maand het bevel
Irak helemaal te verlaten.
Na veel moeite slaagde Sadruddin Aga
Khan, het toenmaligé hoofd van de VN-
hulporganisaties in en rond Irak, er vorig
jaar in net dorp Hammar in het moeras
gebied te bezoeken. De regering had de
dorpelingen er opgesteld om leuzen ter
ondersteuning van Saddam Hussein te
scanderen. Het leger trok zich kortston
dig terug uit zijn posities, maar er waren
haastig verlaten geschutsstellingen te
zien en de patroonhulzen lagen nog in
het stof.
Vorig jaar leek er even hulp te komen
voor de Moerasarabieren. De Iraanse re
gering verkondigde dat 600.000 vluchte
lingen uit Basra, Nasirija en al-Amarah
zien schuil hielden in de r
dat het Iraakse leger in maart vorig jaar
de shi'itische opstand in zuid-lrak had
neergeslagen. Toen echter duidelijk werd
dat de Iraanse bewering overdreven was,
ebde de internationale aandacht voor de
moerasbewoners weg.
Afgaande op wat Abbas heeft gezien,
wordt nu uitsluitend gevochten door de
plaatselijke stammen. Een VN-functio-
naris: „Niemand zou een een bevrij
dingsleger oprichten in een gebied met
het ergste klimaat ter wereld." Maar de
Iraakse regering heeft altijd iets achter
openlijk afwijkende meningen gezocht,
hoe klein ook. Twee maanden geleden
kwam het ministerie van binnenlandse
zaken daarom met een plan dat voorziet
in het overbrengen van de half-nomadi-
sche bevolking van de moerassen naar
droge gebieden.
Het plan is verpakt als een poging de
sociale omstandigheden in de moeras
sen te verbeteren, maar in feite is het een
herhaling van de gedwongen verhuizing
van de Kurden in de jaren zeventig en
tachtig. Meer dat 3800 dorpen werden
uiteindelijk vernietigd. Hetzelfde lot
wacht nu, op kleinere schaal, de Moe
rasarabieren.
VERTALING LUUTJE NIEMANTSVERDRIET
Zeker twaalf mensen zijn gister
avond gedood toen een zware
bom tot ontploffing kwam in
een drukke winkelstraat in de
Peruaanse hoofdstad Lima. Nog
eens zo'n 60 mensen raakten
gewond. De politie gaat ervan
uit dat de aanslag het werk is
van de maoïstische guerrillabe
weging Lichtend Pad, die gister
avond ook een aantal politiebu
reaus buiten Lima aanviel.
Sommige van de slachtoffers
waren bewoners van een tien
verdiepingen tellend flatge
bouw, waarvan een deel van de
gevel naar beneden kwam. Ook
ontstonden door de explosie
twee branden. Twee hotels,
banken en een drukke super
markt raakten beschadigd. Tot
ver in de omgeving sprongen
ramen. De politie vreest dat net
dodental nog verder zal stijgen.
Korte tijd na de aanslag kwa
men nog twee bommen in Lima
tot ontploffing. Daarbij vielen
geen slachtoffers. In twee dis
tricten ten zuiden van de hoofd
stad vielen met explosieven en
vuurwapens gewapende rebel
len politiebureaus aan. In een
ander district werd een bom bij
een poUtféburaau onschadelijk
gemaakL
16 juiliet 1942 2*2 16 juilJct 1992
J'ACCUSE RENÉ BOUSQUET
CHEF DE LA POLICE DF VICHY
de eomplicité d'assassinat
te mon FRÈKK MAIRIfF parmi 4051 FNFANTS
óe ma MERE All^lF parmi 5919 FEMMES
te mon PÈRE NATHAN parmi 3118 HOMMES
arrêtés, déportés, assassincs paree que JUIFS.
Pour eettë criminelle IGNOMINIE, je réclame
'JUSTICE et te PROCÉS de René BOUSQUET.
Léon TSEVERY
