Doden door
beschieting
vluchtelingen
vs
VN dreigen zich te verslikken in Cambodja Israël handhaaft
beleg universiteit
Rijkswachters vermoord
bij overbrengen gevangene
Rabin wil snel naar Cairo
Paus kan over tien
dagen uit ziekenhuis
Mandela vraagt VN om
afgezant voor Zuid-Afrika
Malawi arresteert oppositieleider voor tweede keer
Clinton profiteert
van teruggang Perot
DONDERDAG 16 JUL11992
Buitenland
Twaalf jaar cel voor leiders FIS
alciers» Een militair rechtbank in de Algerijnse stad Blida heeft
de leiders van het Islamitische Reddings- of Heilsfront (FIS),
Abassi Madani en Ali Belhadj, gisteren veroordeeld tot twaalf
jaar gevangenisstraf. Tegen de twee was levenslang geëist. Ze
waren aangeklaagd wegens hun aandeel bij uit de hand gelopen
betogingen vorig jaar juni. Daarmee zou de veiligheid van de
staat in gevaar zijn gebracht. De rechtbank zou in het vonnis
„verzachtende omstandigheden" hebben laten meewegen. De
gebeurtenissen van juni 1991 zouden de verdachten „moreel
niet alleen kunnen worden aangerekend".
Georgische troepen weg van front
moskou Alle Georgische troepen betrokken bij het conflict in
de naar afscheiding strevende autonome republiek Zuid-Ossetie
zijn van de frontlinie teruggetrokken. Een vredesmacht van on
geveer 600 soldaten uit Rusland, Georgië en Noord-Ossetië nam
in een 15 kilometer brede bufferzone rondom de Zuidossetische
hoofdstad Tschinvali posities in. Volgens de televisie van het Ge
menebest van Onafhankelijke Staten zouden Zuidossetiërs zich
later deze week bij de vredesmacht voegen.
Man overleeft val van 100 meter
bregenz Een 65-jarige Duitser heeft gisteren in het Oostenrijkse
Vorarlberg een val van 100 meter overleefd. De man was op rots
achtig terrein uitgegleden. Hij raakte zwaar gewond en had on
der meer een schedelbreuk. De man werd met een reddingsheli
kopter naar het ziekenhuis overgebracht.
Gevechten in Liberia nemen toe
Monrovia Vluchtelingen uit omstreden gebieden in het Afri
kaanse land Liberia hebben gisteren gemeld dat de gevechten in
de al 30 maanden durende burgeroorlog sinds vorige week in
hevigheid zijn toegenomen. Een onbekend aantal burgers zou
bij vuurgevechten, of door honger en ziekte, zijn omgekomen.
De gevechten spelen zich af aan de grens met Sierra Leone tus
sen de rebellen van Charles Taylor en voormalige regeringstroe
pen van de gedode president Samuel Doe, die zich in het buur
land in de Verenigde Bevrijdingsbeweging voor Democratie
(ULMD) hebben georganiseerd.
Brunswijk wil amnestie voor Bouterse
Paramaribo De Surinaamse legerleider Dési Bouterse en ande
re militairen die mensenrechten zouden hebben geschonden,
moeten in aanmerking komen voor amnestie. Dat vindt Ronny
Brunswijk, leider van het junglecommando. Amnestie is volgens
Brunswijk de enige weg om echte vrede te bereiken. „Als we pra
ten over vrede en ontwikkeling, terwijl zaken als de moorden
van december 1982 nog moeten worden onderzocht, zal er nooit
rust komen", zegt de junglecommando-leider.
BRUSSEL PETER DE VRIES
CORRESPONDENT
Twee Belgische rijkswachters
zijn gisteravond doodgeschoten
toen zij een gevangene over
brachten van de Luikse rijks
wachtkazerne naar de gevange
nis van Hoei. De ontsnapte
gangster is daama, wellicht sa
men met medeplichtigen, ont
komen met een blauwe Volks
wagen Jetta.
De Belgische politie houdt er
sterk rekening mee dat de
vluchtwagen naar Nederland of
Frankrijk is gereden. Interpol en
de politiediensten in de buur
landen zijn gewaarschuwd, en
in heel België is gisteravond
groot politie-alarm afgekon-
digd.
De rijkswachters, twee leden
van de bijzondere opsorings-
brigade BOB, waren geketend
met hun eigen handboeien. De
JERUZALEM AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
Premier Rabin van Israël heeft
gisteravond gezegd dat hij wel
licht al binnen enkele dagen
naar Egypte zal reizen voor
overleg met president Mubarak.
Volgens Rabin is er voor Egypte
een belangrijke rol weggelegd in
het vredesproces. Mubarak
hepft steeds geweigerd Rabins
voorganger, Shamir, te ontvan-
Zes granaten treffen stadion
Zeker elf mensen zijn gisteren omgekomen toen met
mortieren een stadion werd beschoten in de Kroatische
stad Slavonski Brod, waar in het totaal drieduizend
vluchtelingen uit Bosnië onderdak hebben gevonden.
Volgens Radio Zagreb werden de mortierengranaten af
geschoten vanaf Servische stellingen in Bosnië, aan de
overkant van de grensrivier de Sava.
hebben nu toe niets opgeleverd.
Waarnemers vinden het echter
al heel wat dat geen van de par
tijen tot nu toe is weggelopen.
De Servische leider Karadzic
zei in Londen dat hij wel wil
meewerken aan een doorgang
over land voor hulptransporten
naar Sarajevo en andere belaag
de Bosnische plaatsen. Ook zei
hij aan een staakt-het-vuren te
willen meewerken.
De Canadese generaal Mac
kenzie, commandant van de
troepen van de Verenigde Na
ties, toonde zich in Sarajevo
zeer sceptisch over die toezeg
gingen. „Eerlijk gezegd heb ik
de indruk dat ze het woord wa
penstilstand hier niet kennen".
Op het moment dat Karadzic
correspondent
Slavonski Brod heeft de afgelo
pen tijd herhaaldelijk onder
Servisch vuur gelegen. Ondui
delijk was of de zes granaten
gisteren bewust op het stadion
zijn afgeschoten, of eigenlijk
waren bedoeld voor een doelwit
aan de andere kant van de Sava.
Intussen gaan de gesprekken
over mogelijke vredesonder
handelingen in Bosnië-Her-
cegovina vandaag in Londen de
tweede dag in. De individuele
gesprekken die EG-onderhan-
delaar Lord Carrington tot diep
in de afgelopen nacht voerde
met de vertegenwoordigers van
moslims, Kroaten en Serviërs
6.25 uur en tot 10.15 uur duur
de. was een vijftiental artsen en
assistenten betrokken. Het ge
hele gezwel is verwijderd. Twee
biopsies wezen uit dat de tumor
goedaardig was. Professor Can-
dia, die optrad als woordvoer
der van het medische team, on
derstreepte dat de aandoening
op geen enkele manier verband
hield met de aanslag op de paus
in juni 1981. Volgens de artsen
komen soortgelijke operaties
betrekkelijk veel voor bij perso
nen boven de 70 jaar en is er
normaal gesproken weinig risi
co aan verbonden.
De paus heeft de operatie
goed doorstaan en zal over on
geveer tien dagen het zieken
huis mogen verlaten, tenzij zich
complicaties voordoen.
rome gpd-afp-rtr
Paus Johannes Paulus II is bij
bewustzijn en maakt het goed
na een operatie waarbij een
goedaardige tumor in de dikke
darm is verwijderd. Het gezwel
had de omvang van een sinaas
appel. De operatie heeft vier uur
in beslag genomen, zo heeft het
Vaticaan in een persverklaring
bekendgemaakt.
Volgens de cardioloog die gis
teren bij de operatie heeft ge
holpen, was de tumor groter
was verwacht. Het gezwel be
vond zich in het S-vormige deel
(sigmoid) van de dikke darm
waar deze overgaat in de endel
darm. Tegelijkertijd is de paus
verlost van enkele galstenen.
Bij de operatie die begon om
Na de aanval wordt e
zijn uitspraken deed, verhinder- de stad Gorazde. De VN-men-
den Servische milities een be- sen hadden willen onderzoeken
zoek van een VN-afvaardiging hoe de situatie in de stad pre-
aan de al dagen zwaar beleger- cies is.
De leidende dissident in het Zuidoostafiri-
kaanse land Malawi, Chakufwa Chihana,
die afgelopen weekeinde op borgtocht werd
vrijgelaten, is opnieuw gearresteerd. Het is
niet bekend waar Chihana, die is beschul
digd van opruiing, wordt vastgehouden en
ook niet of er nieuwe beschuldigingen te
gen de oppositieleider worden ingebracht.
Het Openbaar Ministerie bevestigde dat
de dissident in handen van de politie is.
Maar de openbare aanklager kon niet zeg
gen waarom Chihana, die drie maanden ge
leden voor het eerst werd gearresteerd, op
nieuw gevangen genomen is. De autoritei
ten zijn mogelijk kwaad over de uitdagende
verklaringen die Chihana na zijn vrijlating
heeft gedaan. Chihana heeft onder meer ge
zegd dat hij zijn campagne voor een meer-
partijen-democratie zal voortzetten en be
reid is te sterven voor deze zaak.
NEW VORK HENK DAM
CORRESPONDENT
Nelson Mandela, de leider van
het Afrikaanse Nationale Con
gres (ANC), heeft de Veilig
heidsraad gisteravond gevraagd
om een speciale afgezant naar
Zuid-Afrika te sturen om te ad
viseren over beëindiging van
het geweld daar.
In een felle toespraak eiste
Mandela dat de Zuidafrikaanse
regering een eind maakt aan
wat hij „staats-terrorisme"
noemde, het geweld in met na
me de zwarte woonwijken dat
de afgelopen twee jaar aan ze
ker 6000 mensen het leven heeft
gekost.
De ANC-leider zei ook dat hij
niet van plan is de gesprekken
met de regering in Pretoria over
de vorming van een nieuwe
Grondwet te hervatten, zolang
er in Zuid-Afrika geen „klimaat
van vrede" is.
Het ANC brak vorige maand
de gesprekken met de Zuidafri
kaanse regering af uit protest
tegen een moordpartij in de
zwarte woonwijk Boipatong,
waarbij 43 mensen omkwamen.
Die moorden werden gepleegd
door de zwarte Inkatha-groep,
maar volgens het ANC zou de
Zuidafrikaanse regering mede
plichtig zijn geweest.
De Veiligheidsraad zal van
daag verder spreken met de
voornaamste partijen in het
conflict in Zuid-Afrika, onder
wie ook chef Buthelezi van In-
katha en de Zuidafrikaanse mi
nister Pik Botha (buitenlandse
zaken).
mannen zijn van korte afstand
neergeschoten, zo bevestigde
gisteravond de generale staf van
de Rijkswacht, die sprak van
„moord in koelen bloede". Het
is onduidelijk of de 28-jarige ge
vangene, die wordt verdacht
van betrokkenheid bij een groot
aantal overvallen op postkanto
ren in en rond Luik, hulp van
buiten heeft gekregen, zelf een
wapen had of er in geslaagd was
het dienstwapen van één van de
Rijkswachters te bemachtigen.
De lijken van de twee ver
moorde rijkswachters werden
omstreeks zes uur 's avonds
ontdekt door een vrachtwagen
chauffeur. Die stopte voor een
eetpauze op een parkeerplaats
bij het dorpje Villers-Le-Bouillet
langs de E42-sneIweg Charleroi-
Namen-Luik-Maastricht, en
vond daar de wagen met de
twee vermoorde rijkswachters.
gen. Rabin zou eind volgende
week naar Cairo gaan, vlak na
het bezoek aan Israël (zondag)
van de Amerikaanse minister
Baker (buitenlandse zaken). Ra
bin wil Baker ervan overtuigen
dat hij ernst gaat maken met
het vredesoverleg. Hij hoopt zo
snel mogelijk beslag te kunnen
leggen op de tien miljard dollar
aan Amerikaanse kredietgaran
ties, die Israël eerder werden
onthouden.
Tegen alle tradities in, kwam Bill Clinton na zijn benoeming de zaal van Madison Square Garden in New York binnen, waar de Democratische con
ventie wordt gehouden. Hij zei dat hij daarmee het spoor volgde van John F. Kennedy, die 32 jaar geleden hetzelfde deed. Vanavond aanvaardt
Clinton zijn nominatie officieel. foto reuter terrybochatey
NEW VORK «HENK DAM
CORRESPONDENT
De Democratische Conventie
heeft Bill Clinton vanochtend
om even voor vijf uur (Neder
landse tijd) officieel aangewe
zen als de man die het in no
vember tegen president Bush
en mogelijk de onafhankelijke
presidentskandidaat Ross Perot
zal opnemen.
Bij de gebruikelijke 'roll call,
het tellen van de stemmen van
alle staten, was het Arkansas, de
thuisstaat van gouverneur Clin
ton, dat in de persoon van Clin
tons moeder het eerst z'n stem
men allemaal voor Clinton
mocht geven. Alabama had
daarvoor zijn beurt voorbij laten
gaan. In alfabetische volgorde
kwamen daama de andere sta
ten, tot Ohio Ginton over de
streep hielp.
Uit een nieuwe peiling blijkt
dat Clinton bij de presidents
kandidaten nu duidelijk op kop
staat. De jongste peiling geeft
hem 42 procent, tegen Bush 30
procent en Ross Perot, de mil
jardair uit Texas die overweegt
als onafhankelijke kandidaat
mee te doen, 20 procent.
Clinton won in de peilingen
vooral, omdat Perot de afgelo
pen dagen zo snel aanhang ver
loren heeft. Steeds meer politie
ke commentatoren in Amerika
zeggen dat de miljardair nu al,
zelfs voor hij zich kandidaat
heeft gesteld, over zijn hoogte
punt heen is.
Daar komt dan nog bij dat
een van de twee campagnelei
ders van Ross Perot, Ed Rollins,
gisteren bekendmaakte te zul
len opstappen omdat de auto
cratische Perot niet naar zijn
adviezen wil luisteren. Dat be
sluit zet Perot niet alleen in een
VERKIEZINGEN
kwaad daglicht, het berooft
hem ook van de expertise van
een van de grootste kenners van
het electorale spel.
Ex-gouverneur jerry Brown
van California mocht de con
ventie gisteren toch toespreken.
Brown, die zich als enige van
Clintons concurrenten voor de
Democratische nominatie nooit
achter de overwinnaar heeft op
gesteld. noemde in zijn 20-mi-
nuten durende speech de naam
van Clinton niet één keer. Hij
/•i sirdus ie nJiw bMfwn
vechten voor de idealen van de
partij.
phnom penh richard ehrlich
De kans op vrede in Cambodja wordt
met de dag uitzichtlozen De hoop dat
de Verenigde Naties in staat zullen
zijn om de Rode Khmer te bewegen
mee te doen aan de uitvoering van
het vredesplan leeft nauwelijks nog.
Miljoenen guldens dreigen te worden
verspild. Het lijkt namelijk erg waar
schijnlijk dat de VN-troepen zich zul
len moeten terugtrekken zonder hun
opdracht uitgevoerd te hebben.
Maandenlang gingen VN-functionaris-
sen er prat op dat het vredesakkoord,
dat vorig jaar oktober in Parijs werd ge
tekend, Rode-Khmerleider Pol Pot en
zijn 20.000 man sterke guerrilla er toe
zou brengen om de wapens neer te
leggen en mee te doen aan de verkie
zingen. Volgens de akkoorden zouden
die in 1993 moeten worden gehouden.
Die overtuiging leefde zo sterk onder
de verantwoordelijke VN-functionaris-
sen, onder wie het VN-hoofd in Cam
bodja Akashi en het hoofd van de VN-
vredestroepen, luitenant-generaal San
derson, dat ze waarschuwingen van in
ternationale waarnemers dat Pol Pot
zich zou verzetten tegen de aanwezig
heid van vreemde troepen volledig ne
geerden.
Ze hielden vol dat de aanwezigheid
van de VN-troepen Pol Pot tot overga
ve zou dwingen, waardoor er na twin
tig jaar oorlog eindelijk vrede zou ko
men in Cambodja. Pol Pot wordt ver
antwoordelijk gesteld voor de dood
van ruim een miljoen Cambodjanen.
Het totalitaire regime manifesteerde
zich met een maximum aan terreur in
de jaren 1975 tot 1979 toen Vietnamese
troepen de Rode Khmer verdreven.
Gevraagd waarom de VN hebben be
sloten om Pol Pot te betrekken in de
verkiezingen, waarmee de organisatie
zich min of meer heeft overgeleverd
aan de willekeur van de Rode Khmer,
merkte Sanderson op dat uitsluiting
van de Rode Khmer ongetwijfeld aan
leiding zou hebben gegeven tot de
klacht dat de verkiezingen niet demo
cratisch waren omdat niet iedereen er
aan mee mocht doen Bovendien, zo
voegde Akashi eraan toe, hebben de
VN veel noodplannen om dekoppig-
heid van Pol Pot te neutraliseren.
Maar de Rode Khmer weigeren de wa
pens neer te leggen. De VN, die miljoe
nen guldens hebben uitgegeven voor
de stationering van de vredestroepen
in Cambodja, zien zich nu geplaatst
voor het dilemma om een keuze te ma
ken uit drie mogelijkheden. Deze heb
ben gemeen dat ze alle drie uiterst on
aantrekkelijk zijn.
De VN-vredestroepen kunnen vertrek
ken, maar dan zou overduidelijk blij
ken dat de miljoenen weggegooid geld
zijn. Bovendien zou die beslissing gro
te paniek veroorzaken onder de Cam
bodjanen en buitenlandse investeer
ders die forse bedragen hebben gesto
ken in de speculatie in onroerend
goed. Anderen hebben contracten ge
sloten om de VN-troepen in hun be
hoeften te voorzien en nog weer ande
re bedrijven hebben geïnvesteerd in de
wederopbouw van het land. De fragiele
Cambodjaanse economie zou ineen
storten en Pol Pot zou sterk profiteren
van de chaos die dan zou ontstaan.
De VN kunnen de verkiezingen ook la
ten plaatsvinden zonder de deelname
van de Rode Khmer. Dat zou ertoe
kunnen leiden dat het vredesleger in
gevechten raakt verzeild met onderde
len van de Rode Khmer, hetgeqn veel
deelnemende landen ertoe zou kun
nen brengen hun troepen uit Cam
bodja terug te trekken.
Ook aan de derde mogelijkheid, waar
voor de VN nu heeft gekozen, zitten
vele haken en ogen. De zaak is name
lijk verwezen naar de Veiligheidsraad,
terwijl intussen wordt geprobeerd om
Pol Pot over te halen alsnog aan het
vredesplan mee te doen. Niemand
weet welke beslissing hij uiteindelijk
zal nemen, maar in ieder geval is de
tijd in zijn voordeel.
Als Pol Pot vasthoudt aan zijn weige
ring om de wapens neer te leggen, het
door zijn troepen beheerste gebied
open te stellen voor inspectie en ook
weigert om zijn Rode Khmer als gewo
ne burgers mee te laten doen aan de
verkiezingen van volgend jaar, dan is
de conclusie makkelijk te trekken: de
omvangrijkste en duurste operatie in
de geschiedenis van de VN zal dan zijn
mislukt.
Een vooraanstaande Cambodjaanse
journalist meent dat de Verenigde Sta
ten en andere deelnemers aan de VN-
operatie zich voor de gek houden wan
neer ze geloven dat Pol Pot mee zal
gaan doen aan de verkiezingen. „Pol
Pot en andere leiders van de Rode Kh
mer weten bliksemsgoed dat ze niet
kunnen winnen en dus hebben ze geen
enkel belang bij de verkiezingen. Ze
gaan liever door met de oorlog, want
daarin hebben ze altijd succes gehad of
het nu tegen Lon Nol was, Vietnam of
de huidige Cambodjaanse regering. Als
guerrillaleger kon niemand ze ver
slaan", aldus de journalist die bij de of
ficiële Canmbodjaanse media werkt.
Volgens hem heeft de Rode Khmer al
leen aan de vredesbesprekingen in Pa
rijs meegedaan om te voorkomen dat
ze door iemand van kwade wil be
schuldigd konden worden en gestraft
zouden worden voor hun weigering.
Een Franse medewerkster van een in
ternationale hulporganisatie zegt dat
de Cambodjanen met wie zij heeft ge
sproken zeer ontmoedigd zijn. „Ze zijn
zonder uitzondering van mening dat
de VN veel te coulant is opgetreden je
gens de Rode Khmer. Het is gênant om
te zien hoe de VN en de westerse lan
den alles doen om maar aardig gevon
den te worden door de Rode Khmer.
Ze doen niets wat Pol Pot een slecht
humeur zou kunnen bezorgen en hoe
den zich ervoor al te forse kritiek te le
veren op zijn handelwijze.
„De Verenigde Naties zullen de verkie
zingen waarschijnlijk organiseren, met
Pol Pot of zonder hem. Het Westen kan
zich erop beroepen dat ze daarmee het
probleem Cambodja hebben opgelost.
Maar de Cambodjanen denken dat hoe
dan ook de oorlog nog vele jaren zal
duren."
washington-jeruzalem gpd-rtr-afp
De Verenigde Staten hebben
gisteren een beroep op Israël en
de Palestijnen gedaan om zelf
beheersing in acht te nemen bij
het oplossen van de gespannen
sfeer die is ontstaan rond de An
Najah-universiteit in Nablus.
De universiteit is sinds dinsdag
avond door een grote Israëli
sche troepenmacht omsingeld.
De Israëlische militairen zijn
op zoek naar gewapende acti
visten en zullen pas vertrekken
als alle studenten hun identi
teitspapieren hebben getoond
en zijn gevisiteerd. De studen
ten weigeren dat. In de tussen
tijd mag er geen voedsel wor
den aangevoerd en water-, tele
foon- en electriciteitsleidingen
zijn afgesneden. Nablus is tot
militair gebied verklaard, zodat
de pers wordt geweerd.
Palestijnse leiders kwamen
gisteravond bijeen in het ge
bouw van de Rode Halve Maan
in Jeruzalem. Daar zei Saeb Era-
kat, een lid van de Palestijnse
delegatie naar de vredesbespre
kingen met Israël, dat zij beslo
ten hebben dat zij vandaag in
hongerstaking gaan als de bele
gering niet wordt opgeheven.
Al een paar dagen voor het
beleg begon heerste er span
ning aan An-Najah in verband
met de jaarlijkse verkiezing van
de studentenraad. Alle elf be
schikbare zetels gingen uitein
delijk naar de 'Shabiba', de
jeugdbeweging van Fatah. Fa
tah is de laatste paar weken in
een felle strijd verwikkeld met
de islamitische Harnas.
In die gespannen sfeer arres
teerde het leger dinsdag in de
buurt van het universiteiisier-
rein de 21-jarige Wa'il Sarifi die,
volgens een verklaring van het
leger, een zelfgemaakt pistool
op zak had. Het arrestatieteam
vermoedde dat drie of vier an
dere gewapende activisten zich
nog schuilhielden op het uni
versiteitsterrein. Ze zouden daar
zijn binnengegaan om de ver
kiezingen te beïnvloeden.
