Mexicaanse 'Lolita' maakt mannen dol
Cultuur&Kunst Films/Boeken
Te weinig bloot in Blue Movie Blue
Naar Italië ga je niet, daar lees je over
Het oer-Spanje van 'Nueva Espana'
DONDERDAG 9 JUI11992
18
BIOSCOPEN
AMSTERDAM
ALFA 1 tel. 6278806
Le chateau de ma mère, dag. 14,
19.30,22. za zo 13.30,16.19.30,
i 13.30,16. 19.30,22
ALFA 3
Hamlet a i dag. 14.19.30, za zo
13.15.30.21.30
The Flesh 16. j.. dag. 18.45
ALFA 4
De Noorderlingen 12 j.. dag. 14.
18.45 en 21.30. zazol3,15.30,
18.45.21.30
ALHAMBRA1 tel. 6233192
Basic Instinct 16 j.. dag. 13.45,
18.45,21.30
ALHAMBRA 2
J.F.K. 12).'. dag. 20
Peter Pan dag. 14
BELLEVUE CINERAMA tel6234876
The hand that rocks the cradle 12 j
dag. 14. 19.15, 22, zo 13.30,
16.15, 19.15,22
CINERAMA
Cape Fear 16 j., dag. 13.45, 18.45,
21.30,20 13.15, 16, 18.45.21.30
CALYPSO 1 tel. 6234876
Final Analysis, dag. 13.45, 18.45,
21.30.ZOl3.15, 16, 18.45,21.30
CALYPSO 2
Stop, or my mom will shoot a.I., dag.
14, 19.15, 22. zo 13.30, 16.15.
19.15,22
CINECENTER-CINEMA CORALINE
tel. 6236615
J'Embrassepas 12 j., dag. 14.30,
17. 19.30,22.15
CINECENTER-CINEMA PEPPE-NAPPA
Thelma Louise 16].. dag. 14.15,
17. 19.30,22.15
CINECENTER-PIERROT
Urga. dag 14.30, 17. 19.30.22
CINECENTER-CINEMA JEAN VIGO
Delicatessen a.I..dag. 14.30,17.15.
19.45,22
CINEMA 1 INTERNATIONAL
tel.6151243
Flodder in Amerika a I dag. 15,
19.30,22
CINEMA 2 INTERNATIONAL
Basic Instinct, dag 13.45. 18.45,
21.30, zo 13, 15.45, 18.45.21.30
CITY 1 tel 6234579
Flodder in Amerika, dag. 14,18.45.
21.30, zo 13. 15.45,18.45,21.30
CITY 2
Basic Instinct, dag. 13.45, 18.45,
21.30, zo 13. 15.45,18.45.21.30
CITY 3
Beethoven a I., dag. 14.15,21.30,
zo 13.15, 15.45,19,21.30
CITY 4
Highway to hell. dag. 14.15,19,
21.30. zo 13.15.15.45, 19.21.30
CITY 5
Problem Child 2 a.l., dag. 14.15,19,
21.30,20 13.15, 15.45, 19,21.30
CITY 6
Blue Movie blue. dag. 13.45,18.45,
21.30, zo 13,15.45,18.45, 21.30
CITY 7
My girl a.l., dag. 14.15,19,21.30,
zo 13.15, 15.45,19,21.30
DESMETtel. 6273434
Nuit et jour dag. 22.15, zoook 14.15
A New York fiasco, dag. 19,21zo
ook 14.15
Les vacances du cinema dag. 20 en
23
Gay Cinema za 24. zo 16.15
STUDIO K tel. 6231708
Tadziodag. 18.45
Raise the red lantern dag. 20.15
Paris is burning dag. 18.45
Urga dag. 22.30
22.15
RIALTO 2
Les vacances du cinema dag 20
Le charme discret de la bourgeoisie
dag. 22.15
THE MOVIES 1 tel. 6386016
Summerfestival dag. 17.15.21.45,
zoook 14.45
Voor een verloren soldaat dag. 19.45
THE MOVIES 2
Raise the red lantern dag. 17. 19.30,
22. zoook 14.45
THE MOVIES 3
Scream of stone dag. 17.45,20,22,
zoook 15
TUSCHINSKI1 tel. 6262633
Flodder in Amerika, dag. 14, 18.45,
21.30,zo 13.15, 16,18.45,21.30
TUSCHINSKI 2
The hand that rocks the cradle 12 j.,
dag. 14, 18.45, 21.30, zo 13.15,
16, 18.45,21.30
TUSCHINSKI 3
Basic Instinct 16 j., dag. 14, 18.45,
-21.30, zo 13.15, 16, 18.45,21.30
TUSCHINSKI 4
Silence of the lambs, dag. 14,
18.45, 21.30, zo 13.15, 16, 18.45,
21.30
TUSCHINSKI 5
Hook a.l., dag. 14,20.15
TUSCHINSKI 6
The Mambo Kings, dag. 14, 18.45,
21.30, zo 13.15,16, 18.45,21.30
TUSCHINSKI CINEAC
StartrekVI a I..dag. 18.45,21.30
Peter Pan dag.14.zo 13.15,16
DE UITKIJK tel. 6237460
Edward II 16 j., dag 18.45, zo 15
LaMujerde Benjamin 16 j., dag
20.30,22.15
Het programma van Leidse en
Haagse bioscopen staat op de
pagina 'Info'.
Hartverwarmend debuut van regisseur Carlos Carrera
Arcdia Ramirez maakt de mannen gek als verleidelijke 'Lolita' in de film La mujer de Benjamin.
Het komt nog maar nauwelijks voor dat je naar de bio
scoop kunt voor een film die niet uit Amerika komt. Laat
staan een film uit Mexico. En toch worden er ook daar
enkele tientallen films per jaar gemaakt, meestal nogal
simpele, emotionele melodrama's die ons nauwelijks
kunnen opwinden.
RLM verzet zich eerst hevig tegen de
avances van Benjamin, maar la
ter gebruikt ze hem om aan
geld te komen om op de duur in
haar eentje het dorp te kunnen
verlaten.
Een eenvoudig verhaal op een
simpele, maar hartverwarmen
de manier verfilmd door debu
terend regisseur Carlos Carrera.
Hij vond in Nativadad een
prachtige 'Lolita', met als tegen
speler Eduardo Lopez Rojas,
een in New York geboren en ge
togen Mexicaanse acteur, die
een heerlijke rol neerzet als de
wat simpele, gevoelige Benja
min. Een man die wanhopig
verliefd is en die zich eigenlijk
heel ongemakkelijk voelt na de
ontvoering.
Het aardige van de film zit in
de voortdurend verschuivende
machtsspelletjes die Benjamin
en zijn zuster en daar tussenin
Nativadad met elkaar voeren.
Maar het is Nativada die de
slimste is van het stel. Zij weet
haar rol als slachtoffer perfect
uit te buiten en windt op de
duur zowel Benjamin als zijn
zuster om haar vinger, zonder
dat zij overigens ook maar een
moment de sympathie van de
kijker verliest.
kijk, Amsterdam.
Maar deze maand sijpelt er stie
kem eentje door naar ons land,
die een universeel thema be
handelt: de liefde van een oude
re man voor een jonge vrouw.
Een soort Mexicaanse Blaue En
gel, zonder Mariene Dietrich,
maar met een minstens even
mooie Arcelia Ramirez in de rol
van de verleidelijke Nativadad.
Deze Nativadad, die nog bij
haar moeder woont, brengt het
hoofd op hol van de oude bok
ser Benjamin. Een goedzak die
verzorgd wordt door zijn zuster
Micaela. Beiden hebben nooit
een vaste partner kunnen vin
den, al wordt Benjamin nog wel
eens verliefd en houdt Micaela
in stilte van de pastoor. De jon
ge Nativadad wil natuurlijk
niets weten van de oude bokser.
Zij valt meer op de even oude
vrachtrijder Leandro, met wie
ze hoopt ooit het verstikkende
dorp te kunnen verlaten.
Zijn vrienden brengen Benja
min op het idee om Nativadad
domweg te ontvoeren en haar
liefde af te dwingen. Het meisje
FILMTIPS VOOR VOLGENDE WEEK
oslecht oomatig oooredelijk oooogoed ooooouitstekend
MON ONCLE KI JKHUIS OOOO
Klassieke film uit 1957 van Jacques Tati is een satire op de moderne geïndustriali
seerde maatschappij. De zwager van Monsieur Hulot is directeur van een plasticfa-
bnek. Hulots neefie groeit op in een soort huis van de toekomst, maar hij heeft het
daar niet naar zijn zin. Om aan de invloed van zijn oom te ontsnappen neemt hij een
baantje aan in de plasticfabriek.
THE POPE MUST DIE LIDO 3 OOOO
De vlezige Engelse acteur Robbie Coltrane speelt een bescheiden plattelandspriester
die door een vergissing tot paus wordt gebombardeerd. Paus Dave I blijkt een onder
zoekende geest te hebben waarmee hij de corrupte clerus de stuipen op het lijf
jaagt. Het verhaaltje is voorspelbaar en de film is lelijk opgenomen, maar Alex Rocco
is heel grappig als mafia-kardinaal.
FLODDER IN AMERIKA LIDO 1EURO 1 OOO
Nieuwe filmhit van Dick Maas en Laurens Geels biedt mengelmoes van grappige sce
nes en platte lol. Het asociale gezin Flodder komt na een uitwisseling in New York
terecht, waar zij zich ontdoen van hun sociaal werker Sjakie. De Flodders verdienen
veel geld door hun dochter (Tatjana Simic) een striptease te laten uitvoeren in een
nachtclub.
AT PLAY IN THE FIELDS OF THE LORD KIJKHUIS OOO
Het tropische regenwoud speelt de hoofdrol in deze film van Hector Babenco. Ameri
kaanse evangelisten dringen het oerwoud binnen om een Indiaanse stam te kerste
nen. Zij brengen echter de griep mee, waaraan de Indianen sterven als ratten. Het
verhaal is sentimenteel en heeft genante momenten, maar de opnamen van het Bra
ziliaanse regenwoud zijn onweerstaanbaar mooi.
FREDDY'S DEAD. THE FINAL NIGHTMARE LIDO 4 OOO
Dit zesde deel in de serie A nightmare on Elmstreet 5 is niet onaardig. Boeman Fred
dy Krueger terroriseert pubers in hun dromen en manipuleert televisies en videospel
letjes. Daardoor ondervinden de pubers de schaduwzijden van hun hobbies letterlijk
aan den lijve. Fantastische special effects maken vooral de laatste twintig minuten
van van deze griezelfilm adembenemend.
juli: Odeon 3, Den Haag.
Zalman King heeft in de filmwe
reld in tien jaar tijd een geduch
te reputatie weten op te bou
wen als maker van softe, sensu
ele, erotisch getinte films. Zo
produceerde en schreef hij het
verhaal van 9 1/2 Weeks en be
zorgde de Amerikaanse censuur
handenvol werk met Wild Or
chid. En omdat geld niet stinkt
in Hollywood, maakte hij nu
Wild Orchid II, die hier wordt
uitgebracht als Blue Movie Blue,
een titel die herinneringen op
roept aan een van de eerste Ne
derlandse erotische films: Blue
Movie uit 1971 van het ver
maarde duo Pim en Wim.
Maar de Blue Movie van Pim
en Wim was destijds heel wat
sterker dan de slappe kop thee
die Zalman King opdient. Het
lijkt wel wat op de softe fotogra
fie van fotograaf David Hamil
ton en diens gefilterde kijk
mooie jonge vrouwen. Ook voor
King is de vrouw in de eerste
plaats lustobject. In dit geval liet
hij zijn oog vallen op de Pools-
Amerikaanse actrice Nina Sie-
maszko, die doet denken aan de
kortgekapte blondines in de
films van Hitchcock.
Siemaszko speelt de rol van
de 17-jarig Blue, die na de on
gelukkige dood van haar vader
waarvoor zij zich verant
woordelijk voelt in de prosti
tutie terecht komt. Maar als een
rijke senator haar tegen haar wil
gebruikt voor porno-opnamen,
zijn de grenzen overschreden
en wil ze zo snel mogelijk terug
naar een normaal leven. Blue
krijgt hulp en probeert voor
zichtig weer een nieuw leven op
te bouwen. Het liefst samen
met Josh, een vriend uit het ver
leden, die ze zonder dat hij
haar herkende ook ooit als
klant in bed heeft gehad.
Natuurlijk gaat het bij Blue
Movie Blue niet om het verhaal,
maar om de hoeveelheid bloot.
En dat valt behoorlijk tegen.
King heeft blijkbaar zijn lesje
geleerd bij Wild Orchid I en
doet behoorlijk aan zelfcensuur.
Daarbij vergeleken is Paul Ver-
hoeven's film Basic Instinct vele
malen opwindender en heftiger.
King's film moet het wat de seks
betreft vooral hebben van wat
lingerie-shows in het bordeel,
met zo nu en dan wat glimpoen
van borsten en billen.
Verder is Nina Siemaszko be
slist een appetijtelijk type, maar
dan vooral op de momenten dat
ze niet de hoer speelt. Zij is dui
delijk de goede actrice in de
verkeerde film, die je ook nog
eens een echte hoofdrol zou
gunnen. Voor het overige is het
veel mooifilmerij, met soms een
landerig sfeertje dat aan Nor
man Rockwell doet denken.
Maar eigenlijk is dat een te
groot compliment voor een film
die verder vooral irritatie op
roept: door het wassen neus-
verhaaltje, de gelikte commer-
cial-achtige beelden, de pseu-
do-erotiek, de gekunstelde qua-
si-artisticiteit en het misbruiken
van een goede actrice.
Romeinse
bruidegom
verdacht van
zwarte magie
Apuleius. Toverkunsten,
aanklacht tegen magische praktijken.
Vincent Hunnink. inleiding Rudi
Paardt Uitg. Atheneum-Polak
nnep.
In het jaar 158 trouwde de Ro
mein Apuleius in Oea (nu Tri
poli) met de weduwe Pudentil-
la. Deze gebeurtenis zou nooit
de geschiedenisboekjes hebben
gehaald als Apuleius niet we
gens zwarte magie was aange
klaagd. Pudentilla's zoon Pu-
dens en haar zwager uit een
eerder huwelijk konden de rela
tie namelijk niet verkroppen. Zij
waren er vast van overtuigd dat
Apuleius met behulp van zwarte
mpgie Pudentilla had veroverd.
I lun motieven hiervoor zijn niet
helemaal duidelijk: waarschijn
lijk waren ze gewoon jaloers op
Apuleius, die uit een goede fa
milie kwam en die jong, knap,
rijk en beschaafd was. Ze stap
ten naar de rechtbank en dien
den een aanklacht in.
Helaas voor Pudens en de
zwager was Apuleius een be
gaafde filosoof en redenaar. Tij
dens het proces verdedigde hij
zichzelf met een rede die hij la
ter uitgaf onder de titel Apologia
sive De Magia. De latinist Vin
cent Hunnink heeft deze rede
nu vertaald onder de naam To
verkunsten ln een betoog van
89 bladzijden pleit Apuleius
zichzelf vrij van schuld, maakt
hij zijn tegenstanders belache
lijk en geeft hij en passant veel
details over het leven van de
Romeinen in de tweede eeuw.
Vooral die details zijn mateloos
boeiend.
Apuleius vertelt bijvoorbeeld
iets over de Romeinse manier
van tanden poetsen. Mondhygi-
Joachim Fest slaagt met 'Tegenlicht' waar Goethe faalde
RECENSIE
Tegenlicht' Een Italiaanse reis, Joachim
Fest Uitg. De Arbeiderspers, 69.90
Geen enkel land is zo vaak be
zongen als Italië, het land waar
de bronnen van de West-Eu-
ropese kunst en beschaving
doorgaans worden gesitueerd.
Vreemd eigenlijk, want je wordt
in alle toonaarden en van alle
kanten bezworen dat er louter
krankzinnigen wonen en dito
toestanden heersen. Verwon
derlijk ook, daar er tevens geen
land in Europa is, waar de bot
sing tussen voorstelling en reali
teit zo hevig is als in Italië.
De confrontatie leidt niet zel
den tot totale ontnuchtering bij
de bezoeker. Of het nu gaat om
de toerist wiens beurs wordt ge
rold op de Piazza Navona of om
de cultuurminnaar, die het klas
sieke decor van de oude my
then geheel verkruimeld en ver
slonsd aantreft.
Italië, daar ga je niet heen,
daar lees je over. Reizen kun je
immers thuis ook. Lees bijvoor
beeld Old Calabria van Norman
Douglas, By the Ionian See van
George Gissing of de vertaling
van de onlangs uitgekomen
reisnotities van Joachim Fest,
hoofdredacteur van de 'Frank
furter Allgemeine'. Ze zijn ge
bundeld onder de titel Tegen
licht en zijn zo'n beetje het
mooiste dat ik de laatste jaren
over Italië heb gelezen.
De flappenschrijver van de
uitgever heeft dit boek kennelijk
niet gelezen. Want hij denkt dat
het interessant is omdat Fest er
mee 'in de sporen van Goethe'
treedt. Daar klopt dus niets van.
Goethes Italienische Reise (met
het lidwoord 'een' ook onderti
tel van Tegenlicht) is als literair
reisboek juist volstrekt oninte
ressant; als ontwikkelingsroman
waarin 'zelfkennis' en 'wederge
boorte' de motieven zijn, daar
entegen juist weer interessant.
Goethe zag maar heel weinig
van Italië, beperkt zich tot zijn
eigen voorliefdes en is volgens
Fest te slordig in de beschrijving
van de werkelijkheid die hij bo
vendien niet weet te plaatsen.
In een brief schrijft Goethe: „Op
alle manieren zie ik echter hoe
moeilijk het is een land te be
oordelen, de vreemdeling kan
het niet, en de inwoner slechts
met moeite. En bovendien is de
mens zo eenzijdig dat zo'n
groot en veelsoortig iets niet
goed door hem begrepen kan
worden."
Waar Goethe faalt, daar slaagt
Fest glansrijk. Tegenlicht getuigt
van grote ervaring, kennis en
belezenheid, is zeer helder ge
schreven en onderhoudend.
Het komt denk ik doordat dit
reisboek de vorm heeft van een
'Zettelbuch', waarin korte no
ties van observaties, gesprek
ken, aforismen, losse gedach
ten, analyses en opmerkingen
in de marge, die Fest gedurende
zijn vele reizen naar Italië heeft
verzameld, als een ftaai mo
zaïek zijn geordend. Het beeld
dat op die manier ontstaat, is
treffend en zeer gedetailleerd.
Fest besluit zijn boek met een
gedachte van Stendhal: „Het ei
genlijke gënoegen van een reis
was de verbazing bij terugkeer.
Zelfs nietszeggende dingen en
mensen kregen, wanneer men
ze na lange afwezigheid terug
zag, plotseling een zekere waar
de." Die verbazing is in Tegen
licht soms schitterend en waar
devast verwoord. Ga dus niet
naar Italië, blijf thuis en lees
Joachim Fest.
Toverkunsten' van Apuleis leert ons veel over de kritische geluiden in
het Italië uit vroeger eeuwen, geluiden die ook nu nog te horen zijn.
ARCHIEFFOTO DIRK KETTING
ene vindt hij heel belangrijk: dit zijn tanden niet poetste, komt
orgaan is immers altijd in het bedrogen uit!
volle zicht. Overigens is hij niet Vincent Hunnink heeft Tover-
de enige Romein die vond dat je kunsten goed en toegankelijk
je mond moest schoonhouden, vertaald. Hij heeft van het Latijn
Martialis, die ongeveer twee ge- modem, natuurlijk aandoend
Meulenhoff. 25.
Nederlands
maakt met woor
den als 'jeugdcri-
minelen', 'nichte
rig' en 'opgeilen'.
Hij schrijft 'dubbel
tjes en kwartjes',
wat meer aan
spreekt dan assen
en obolen, zoals
misschien in het
origineel staat. Een
ontstoken tandvlees deed gene- bijna perfect boek in een bijna
zen en waarmee hij etensrestjes perfecte uitgave dus. Alleen de
grondig opruimde. Helaas zegt noten zouden niet apart ach-
hij niet hoe het poeder was sa- terin moeten staan, maar ge-
mengesteld en ook niet of hij woon onder de pagina's. Door
daarbij misschien een soort tan- dat heen en weer geblader raakt
denborstel gebruikte. Maar wie de lezer steeds uit Apuleius' be
dacht dat men in de oudheid toog.
neraties voor Apulei
us leefde, schreef
hierover een epi
gram: 'Was eerst je
mond en dan je kont,
want andersom is
vies.'
Apuleius gebruikte
als tandpasta een
Arabisch poedertje,
Ook in de
oudheid
poetste men
zijn tanden
Wie heeft er wel eens wat van Javier
Marias en Luis Goytisolo gelezen. Of
van Juan José Millós, Manuel Vicent?
Ooit gehoord van Vicente Molina Foix,
Pedro Almodóvar? Allemaal Spaanse
schrijvers uit deze eeuw. Voor het me
rendeel in het Nederlands vertaald,
maar niet of nauwelijks opgemerkt.
Terecht of onterecht? Na het lezen
van de bloemlezing Nueva Espana,
Spaanse verhalen van nu zou ik zeggen
onterecht. De ruim 250 pagina's tellen
de bundel bevat verhalen van twintig
Spaanse schrijvers. De meeste zijn van
hoog niveau. Vaak doortrokken van een
raadselachtige, soms magische drei
ging. Van iets 'oer'-Spaans. Geput uit
een eeuwenoude cultuur van fiamengo
en stierenvechten.
Al deze elementen zijn aanwezig in
het groteske Het kind met de oren van
Vicente Molina Foix. Dit verhaal han
delt over een half mannelijk, half vrou
welijk wezen in een wereld van oude
vorstenfamilies, zigeuners en kermis
klanten. Uitgebuit door familieleden
groeit het verzet bij dit geslachtsloze
kind. Wraak moet volgen. Maar hoe?
Foix stelt niet teleur. Het kind bouwt
een Caroussel der Gruwelen van de in
stukken gesneden lijken van ouders en
grootouders. Het is een fantastisch en
macaber slot.
Even dreigend als gewelddadig is Ma
nuel Vicents Grote paella's aan de he
mel Daarin verkracht en vermoordt
een boer een jonge vrouw op een
mooie lentedag. Vicents natuurbe
schrijvingen zijn meesterlijk. Je ruikt
haast de geur van oranjebloesem die de
primitieve boer het hoofd op hol doet
slaan, waardoor hij zijn dierlijke verlan
gens niet meer kan beteugelen. En je
begrijpt: wat volgt had niet anders kun
nen zijn.
Subtiel en raadselachtig is de dreiging
in Javier Marias' Terwijl zii slapen. Je
komt er niet achter of de dikke, oudere
man zijn mooie, jonge vrouw al heeft
vermoord. Hij vertelt dat hij het van
plan is, omdat hij het niet zou kunnen
velen als zij hem zou verlaten. En dat
zal ze gaan doen. Dat weet hij. Of heeft
ze dat al willen doen? Het blijft een
mysterie.
Nueva Espagha bevat nog zeventien
van deze meer of minder raadselachtige
verhalen. Tezamen geven zij een indruk
van wat de Spaanse literatuur te bieden
heeft. Een geslaagde kennismaking wat
mij betreft, die doet verlangen naar
meer. En daarbij een waardevolle aan
vulling op de wereldtentoonstelling Se-
villa.
Javier Marias: subtiel en raadselachtig schrij-
FOTO JINKE OBBEMA
