B
Een kerstboom van BV's
P0STOBI
~jr~
ZATERDAG 4 JUL11992
Nationale Postcode Loterij tien
tallen miljoenen overmaken
aan 'doelen'die het zelf koos.
Daar warenzo blijkt
nogal eens organisaties bij be
trokken met directe persoonlij
ke lijnen naar bestuursleden
van de Loterij. 'Justitie' loopt
die lijnen thans na.
In elk geval is er door de top
van de Nationale Postcode Lo
terij een netwerk van bv's,
stichtingen en verenigingen op
gezet dat er verbazingwekkend
uitziet. De wirwar roept vele
vragen op en heeft de schijn
van belangenverstrengeling.
Onze verslaggevers Jurriaan
Geldermans en Maarten Pen-
newaard inventariseerden dit
wonderlijke financiële
gangenstelsel in de top
van de Loterij.
Opzienbarend netwerk binnen Nationale Postcode Loterij
JURRIAAN GELDERMANS feMAARTEN PENNEWAARD
i Herman
oudewijn Poelman
de Jong die vrijdag samen met Si-
Jelsma en Frank Leeman af
traden als bestuurslid van de Nationale Post
code Loterij zijn eigenaar/directeur van een
'kerstboom van bv-tjes'. Al dan niet samen
met andere leden van het loterijbestuur,
stampte het duo in nog geen tien jaar ettelij
ke bedrijfjes uit de grond. Die voeren voor
een deel commerciële opdrachten uit voor
bij voorbeeld de Novib, de Vereniging Na
tuurmonumenten en Vluchtelingenwerk. Re
den genoeg voor een uitgebreid overzicht
van die activiteiten, die zich uitstrekken van
Amsterdam tot Moskou, van Groot-Brittan-
nië tot Florida.
Boudewijn Poelmann (43), afgestudeerd
(bedrijfskunde) aan Nijenrode, is als staf
functionaris werkzaam geweest bij de Novib.
Deze Nederlandse Organisatie voor Interna
tionale Ontwikkelingssamenwerking is het
geesteskind van Simon Jelsma, thans voorzit
ter van de Nationale Postcode Loterij en van
de daaraan verbonden Stichting DOEN
(Duurzame Ontwikkeling En Natuurbescher
ming). In het bestuur van Doen bepalen
Poelmann, Jelsma en De Jong mede aan wel
ke goede doelen 35 procent van de netto-op
brengst van de loterij wordt besteed. Vorig
jaar ging dat om een bedrag van ruim 42 mil
joen gulden, dit jaar zal de netto-opbrengst
naar verwachting 90 miljoen zijn.
In 1983 begint Poelmann voor zichzelf. „Ie-
1 dereen deed dat in die tijd en ik wilde na tien
succesvolle Novib-jaren een nieuwe uitda
ging", zegt hij over die stap. Zijn bedrijfje
wordt Nova Media BV. Poelmann vo
de directie en in het handelsregister
Amsterdamse Kamer van Koophandel staat
Jelsma genoemd als commissaris. Eigenaren
van het aandelenpakket (350 aandelen van
100 gulden) zijn Poelmann (349 aandelen) en
De Jong (1 aandeel). Die constructie is nood
zakelijk, omdat een vennootschap in '83 nog
uit minimaal twee vennoten moest bestaan.
Nova Media, dat zich toelegt op het geven
van advies, het uitvoeren van reclamewerk
en wat dies meer zij, is in die dagen gevestigd
aan de Nicolaas Maesstraat 5 in Amsterdam.
Vanaf 31 oktober 1986 blijft de inbreng van
De Jong niet langer beperkt tot dat ene aan
deel, maar wordt hij mededirecteur. De
naam van Jelsma is inmiddels doorgekrast als
commissaris, maar een formele wijziging tember van hetzelfde jaar vestigt Vehicle In-
beschouwd als een 100 procent dochter.
Dat Vehicle Innovations BV niet meer ge
boekt staat, wil niet zeggen dat de onderne
ming in rook is opgegaan. Net als bij Nova
Media is de geschiedenis van Vehicle Innova
tions BV het korte bestaan van de onder
neming in acht genomen in het oog sprin
gend.
Het bedrijf, dat zich oorspronkelijk richt op
het ontwikkelen van transportmiddelen voor
moeilijk toegankelijke gebieden, vestigt zich
op 8 februari 1988 als bv i.o. aan de Van Eeg-
henstraat 93. Directeur-eigenaar is op dat
Anthony Bibby Howarth. Op 7 sep-
hiéromtrent zit niet in het KvK-dossier. Rond
diezelfde tijd verhuist Nova Media naar de
24. Het pand Nico-
I NATIONALE I
LOTERIJ»
1991 vindt
eerste wordt de directie niet langer gevoerd
door Nova Media, maar door Poelmann zelf.
De firma verhuist naar de Vondelstraat 94,
het privéadres van Poelmann. Mededirecteur
wordt mevrouw A. M. A. Hoogenboom. Vier
maanden later, op 29 april 1992, gaat de
naam Vehicle Innovations over in Cella Me
dia, een beheermaatschappij die tevens ad
viezen geeft op het gebied van communica
tie, reclame, marketing en public relations.
Studio Avenir blijkt evenmin verdwenen. De
historie hiervan begint op 1 april 1989 met de
oprichting van eén bv. Het werkelijke adres is
Willemsparkweg 176 hs, het postadres Van
Eeghenstraat 93. Op 25 oktober '89 wordt
Studio Avenir BV gevestigd. De directie van
Besti i>'OT'/ iniUa"efnem"s
van ink Jkt deel
van inkomsten op
laas Maesstraat wordt betrokken door
Waayer Public Relations, nu eigendom van
Noblesse Oblige Beheer BV, dat in maart
1992 is opgericht. Directeur M. J. Waayer is
alleen-aandeelhouder (6000 aandelen van
100 gulden). Waayer PR werkt voor onder
meer de Nationale Postcode Loterij en krijgt
via Nova Media opdrachten.
Terug naar Nova Media, dat op 1 januari
1988 een eigen pand aan de Van Eeghen
straat 93 betrekt. In april '92 worden de sta
tuten van de organisatie drastisch gewijzigd,
zelf De naamsverandering springt het meest in
het oog: Nova Media BV wordt Nova Media
Holding BV. De nadruk van de werkzaamhe
den verschuift naar hei
en het financieren van
pijen. De naam Nova Media BV bestaat niet
novations BV zich officieel. Dan duikt Poel
mann weer op. In zijn hoedanigheid van 'ge
volmachtigde van de Stichting Worldwide
Appropriate Transport Trust (WATT)', is hij
degene die het geplaatste kapitaal van 40.000
gulden inbrengt. De onderneming beweegt
zich op het terrein van 'het houden van aan
delen'. Bestuurders worden eerder genoem
de Howarth en Carolyn Bobbie Hicks, beiden
verbonden aan The Africar Centre In het En
gelse Lancaster.
Ruim een maand na de officiële oprichting
om precies te zijn op 17 oktober 1988 Schipper. Maar denk niet dat Poelmann i
Opdrachten binnen
eigen circuit
het bureau, dat zich specialiseert in visuele
vormgeving, is in handen van H. de Jong Cte-
vennoot) en de grafisch ontwerper W. J.
NOVAMEDIA BV
B.J.M. Poelmann
(directeur)
tevens directeur v
1IZ3E
STICHTING NATIONALE
POSTCODE LOTERIJ
B.J.M. Poelmann
(secretaris)
Persbureau IPS
Inter Press Service
B.J.M. Poelmann (directeur)
ontvangt via de Stichting
DOEN 10 van netto
opbrengst loterij
GPO ntoafaprtoJRS
Op 14 maart 1989 breiden De Jong
Poelmann hun activiteiten uit,
sariaten van Cella Models BV i.o., gevestigd
aan de Willemsparkweg 176, waar later de
Nationale Postcode Loterij zal staan inge
schreven. Eigenaar-directrice van Cella Mo
dels, een modellenbureau, is mevrouw R.
Wattimena, terwijl de directie mede wordt
1 door mevrouw C. Gheijsen. Op 22
i 1991 verhuist Cella Models naar de Van
Eeghenstraat 93, waar Nova Media kwartier
houdt. In april 1992 stappen Wattimena en
Gheijsen uit Cella Models en nemen De Jong
respectievelijk Poelmann de direcde over. Op
24 april '92 wordt bovendien de naam van
Cella Models veranderd in Nova Media BV.
De naam Nova Media BV bestaat weer.
Nova Media Holding had in 1989 (toen het
nog Nova Media heette) drie dochtermaat
schappijen: Vehicle Innovations BV (100 pro
cent dochter), Studio Avenir BV (eveneens
100 procent) en Cella Models BV (50 pro
cent). 'Als omzet wordt over 1988 1,67 miljoen
gulden genoteerd, over 1989 1,68 miljoen,
oyer 1990 1,88 miljoen. Vehicle Innovations
BV en Studio Avenir BV zijn van de balans
verdwenen en Cella Models wordt inmiddels
treden Howarth en Hicks i
vreemd, want beiden worden in Engeland
gezocht wegens 'frauduleus handelen'. Door.
binnen- en buitenlandse investeerders is vol
gens detective sergeant Burk van de politie in
Preston, 4,5 miljoen pond (bijna veertien
miljoen gulden) ingebracht. De 'Africar' die
Howarth en Hicks van die centen zouden
maken, is echter nooit op de markt gekomen.
Als de schuldeisers zich massaal melden,
vluchten de twee. Onlangs signaleerde een
Engelse krant hen in Florida, waardoor de
crediteuren zich nu verdringen om Howarth
en Hicks achter de tralies te krijgen. Overi
gens bestaat de stichting WATT, waar How-
van directie arth en Hicks bestuurslid van waren, volgens
maatschap- de dossiers bij de Amsterdamse Kamer van
Koophandel nog steeds. Poelmann zelf zegt
dat de stichting al een jaar is opgeheven.
Met de verdwijning van Howarth en Hicks
houdt Vehicle Innovations niet op te bestaan,
maar krijgt de firma wel een nieuwe 'direc
teur': Nova Media. Op de laatste dag van
maken heeft: hij wordt
saris. In maart 1991 wordt de bv qua perso
neel 'leeggehaald': er zijn geen medewerkers
in dienst. Uit dossierstuldcen van 21 april
1992 blijkt dat grafisch ontwerper Schipper
al op 1 januari 1990 uittrad. Poelmann is van
af 31 december 1991 geen commissaris meer.
Zijn plaats wordt ingenomen door mevrouw
B. J. Scheffer, zij het dat zij mededirecteur
wordt. Laatstgenoemde is woonachtig op
hetzelfde adres als De Jong.
Op 24 april van dit jaar wordt Studio Aven
ir BV gewijzigd in Media Avenir BV, dat exact
dezelfde activiteiten ontplooit als Cella Me
dia, Nova Media en zelfs Waaijer PR. De
laatste wijziging van het 'dossier Avenir'
vindt plaats op 29 juni 1992. Op die datum
wordt bekendgemaakt dat het bureau in 1989
al naar de Van Eeghenstraat 93 is verhuisd.
Begin 1992 wordt Nova Media Rusland BV
i.o. opgericht. Over deze besloten vennoot
schap is niet veel meer bekend dan dat de fir
ma vennoot is in Independent Press BV i.o.,
DE NATIONALE POSTCODE LOTERIJ EN DE STICHTING DOEN
pannlngmeasur
Baidan diractaur/alganaar v
NOVAMEDIA RUSLAND BV Lo.
stichting Intsr Praaa
Diractaur/alganaar van
PLEIN 2000 Rualand BV I
Diractaur/alganaar v
een persbureau waar tien tot twintig mensei
werken. Andere vennoten hierin zijn War
dour Rusland BV i.o. en Plein 2000 Rusland
BV i.o. Vice-voorzitter van het bestuur var
Nationale Postcode Loterij Frank Leeman
blijkt eigenaar van 'Wardour'. Niet verba
zingwekkend dat 'Plein 2000' in handen is
van voorzitter Simon Jelsma. OpmerkelijkTê
het maatschappelijk kapitaal van Plein Hol
ding, dat 3,25 miljoen gulden omvat.
'Oninteressant'
De vraag is waarom het idealistisch duo Poel-
mann/De Jong grossiert in bv's. Volgens pro
fessor mr. drs. H. Ophof, hoogleraar burger
lijk en handelsrecht aan de Erasmus Univer
siteit in Rotterdam, wordt „deze kerstboom
mogelijk opgetuigd om publikatieplicht
veel mogelijk te ontduiken. Door met een h
leboel kleine bv'tjes te werken, hoef je slechts
minimale gegevens te verstrekken aan de Ka
mervan Koophandel."
Poelmann zelf stelt dat van 'een kerst
boom' helemaal geen sprake is. „In feite heb
ik slechts één bv en dat is Nova Media." Hij
noemt de rol van de voormalige Cella Models
en Studio Avenir 'volstrekt oninteressant'.
„Het gaat in beide gevallen om bedrijfjes die
zijn opgezet door werknemers van Nova Me
dia. Allebei stopten ze na een jaartje en Nova
Media heeft ze toen overgenomen. Ze zijn
nooit betrokken geweest bij werkzaamheden
voor de Novib of zo."
Poelmann zegt 'absoluut niets' te begrij
pen van alle belangstelling voor zijn handel
en wandel. De stelling van Ophof dat degene
die met charitatief geld omgaat 'nog zorgvul
diger' de schijn van belangenverstrengeling
moet vermijden, maakt geen enkele indruk
op directeur-bestuurslid-investeerder Poel
mann. „De banden met Novib, Natuurmo
numenten en Vluchtelingenwerk bestaan al
langer dan de Postcode Loterij. Nova Media
verricht werkzaamheden voor die instellin
gen en ik vind dat leuk. Van vermenging van
belangen is geen enkele sprake."
De oprichting van Nova Media Rusland
verklaart Poelmann door te wijzen op de
wens van vriend Derk Sauer om in Moskou
het dagblad Moscow Times op te richte
„Derk ken ik al twintig jaar. Hij had steun ni
dig voor zijn blad en belde mij." Samen m
de Russische bv's van Jelsma en Leeman
werd geïnvesteerd in Independent Press, die
Sauers dagblad uitgeeft. Deze week maakte
de Postcode Loterij bekend bijna 180.000 gul
den te steken in een Russisch trainingspro
gramma voor journalisten. Komt dat geld te
recht bij Independent Press? Poelmann: „Het
is uitgesloten dat de stichting Doen ooit ook
maar een cent in die onderneming zou ste
ken. Dan is er wel sprake van belangenver
strengeling. Dat snap zelfs ik."
Vrijdag stapte Boudewijn Poelmann samen
met De Jong, Jelsma en Leeman uit het be
stuur van de Nationale Postcode Loterij.
'Om', zo luidde de toelichting, 'een einde te
maken aan de stroom publicaties over hun
belangenverstrengeling bij de loterij.' Ook. al
dus de verklaring die bij dat plotselinge ver
trek werd gegeven 'omdat door het succes
van de Ixjterij de oorspronkelijke structuren
niet meer voldoen aan datgene wat thans
wenselijk is.'
sten gaat naar het goede doel.
En voor dat 'goede doel' heeft
sinds deze week het ministerie
van justitie bijzondere belang
stelling... Het bestuur is in op
spraak..
Zonder enige controle kon de
Het naambordje van de Postcode Loterij tussen aanverwante ondernemingen..,
'fl 0Ó..
MeUn '('"/oen
^"sé„9"(?en
n T'-eu
en
Het grote succes van
de Nationale Postco
de Loterij is in niet
onbelangrijke mate
mede bepaald door
het tv-programma
'Hitbingo'. Tijdens
die wekelijkse uitzen
dinggepresen
teerd door Irene
Moors en Carlo Bos-
zhard wordt de
trekking verricht
l NATIONALE I
'OSTCODI
iLOTERI Jl
Maandelijks maken 1,4 miljoen
Nederlanders een tientje over
naar de Nationale Postcode Lo
terij, het snelst groeiende kans
spel. Zo hebben ze kans op de
hoofdprijs van een miljoen gul
den. En: ze dragen ook bij aan
'een meer leefbare wereld, de
hoofdprijs voor iedereen'. Want
zestig procent van de inkom-
