Reizen door 'n decor
van Marklintreintjes
Meer
actie
globetrotters
Toerisme
Cuba in snelle scheervlucht toch niet onaardig
ZATERDAG 27 JUNI 1992
N DOBBELSTEEN
REISBERICHTEN
Orgeltocht
Het begint onderhand een oeroude zomertraditie te worden: de
Toer-in-orgeltochten door. Noord-Holland. Stukje rijden (even
tueel met de auto, maar beter nog met de fiets), uurtje luisteren
naar een van die unieke Hollandse orgels en weer een stukje rij
den. Dit jaar zijn er voor de orgeltochten acht zaterdagen gere
serveerd: 11,18 en 25 juli en 1, 8, 15, 22 en 29 augustus. Organis
ten zijn onder meer Hans van Nieuwkoop, Haite van der Schaaf,
Willem Poot en Jan Jongepier en naast de van oudsher bekende
Noordhollandse orgels zijn dit jaar ook Utrechtse en Zuidhol
landse instrumenten in het circuit opgenomen. Programma-in
formatie: alle WV-kantoren in Noord-Holland.
I
Russen in Flevohof
Russen in de Flevohof. foto pr
Op het nippertje van een faillissement gered: de Flevohof in
Dronten. Voltooid is de reanimatie echter nog geenszins, want
daarvoor zijn aanmerkelijk meer bezoekers nodig. Maar dat kan
komen. Zeker nu er in totaal zeven nieuwe attracties zijn ge
opend. Bovendien presenteert de Flevohof dit jaar de hele zo
mer een Russische show. Een van het staatscircus van Moskou
afgeleid spektakel met jongleurs, koorddansers en dierentem
mers. Er komen beren in de ring, maar ook apen, een Deense
dog en (vanaf medio juli) zelfs drie Nederlandse koeien. De Fle
vohof is tot en met 13 september dagelijks geopend van 10.00
tot 18.00 uur.
Gratis slapen
Voor jongeren onder de 26 jaar nog mogelijk tot 5 juli: gratis sla
pen op 48 plaatsen (jeugdherbergen, scholen en clubhuizen) in
Denemarken. De accommodaties zijn geopend van 18.00 tot
10.00 uur en het is niet toegestaan alcohol of drugs mee te ne
men. Voor meer informatie Dan Rail, telefoon (alleen tussen
10.00 en 15.00 uur) 09 - 45 85 98 02 65. Een lijst met adressen
van de slaapplaatsen is verkrijgbaar bij het Deens Verkeersbu
reau, Piet Heinstraat 3 in Den Haag, telefoon 070 - 346 27 13.
Fietsen in de Ardennen
Terreinfïetsen Qp zogenaamde mountainbikes wordt meer en
ïeer omstreden. Ook in de Ardennen regent het klachten van
•andelaars die door ridders van het stalen ros van de sokken
zijn gereden. Ook veroorzaken de fietsers veel schade aan het
milieu. De Dienst voor Toerisme in de Oostkantons heeft daar
in brochure uitgegeven waarin 600 kilometer 'milieuvrien
delijke mountainbike-kilometers' zijn aangegeven. Een topogra
fische kaart (schaal 1 50.000) dient ter extra oriëntatie. Het
Bike-Book verschaft bovendien een overzicht van 62 verschillen
de routes. Een lijst met fietsverhuurders kan apart worden aan
gevraagd. Info: Dienst voor Toerisme van de Oostkantons,
Muhlenbachstrasse 2, B-4780 St. Vith, telefoon (vanuit Neder
land): 09-32 80 22 76 64.
Wandelen in Simmental
Een van de mooiste van de vele mooie dalen in Zwitserland is
zonder enige twijfel het Simmental (Bemer Oberland). Door dit
dal zijn twee nieuwe themawandelwegen aangelegd langs de
fraaiste houten chalets van de streek. Eeuwenoude juweeltjes
timmermanskunst liggen langs de route die van Wimmis via
Oey en Erlenbach naar Weissenburg loopt (4 uur) of van Erlen-
bach naar Boltigen (572 uur). Beide trajecten zijn met speciale
bruine wegwijzers op de bekende oerdegelijke Zwitserse wijze
gemarkeerd en een folder die bij alle stations en de VW's van
het Simmental verkrijgbaar is, biedt verdere informatie.
door uw ad
vertentie op
déze speciale
pagina te
plaatsen.
Bel onze
advertentie-
rUUf afdeling.
In kilometers afstand verandert er uiteraard niets, maar toch komt Denemarken
steeds dichterbij. In tijd. Dank zij de betere wegen. Vanuit vrijwel elke plaats in
Nederland is het land in een niet al te inspannende dagrit te bereiken. Eenmaal
op de snelweg hoeft u er vóór Jutland niet meer af. En eenmaal over de Duits-
Deense grens kan het relaxen beginnen. Wie duur wil doen, kan trouwens te
genwoordig van Schiphol behalve naar Kopenhagen ook rechtstreeks, in een
ruim uurtje, naar Billund (Legoland) vliegen.
Reisboeken
i den Dobbelsteen
Cuba in 140 pagina's van het
formaat bankbiljet. Daar mag je
als toerist natuurlijk niet al te
veel van verwachten. Zonder al
te veel poespas raast het boekje
in razendsnelle scheervlucht
óver het land van Fidel Castro.
Maar toch blijkt het in het ge
bruik niet onaardig. Net zo min
als al die andere piepkleine
deeltjes die Allert de Lange in
de serie 'Reisinformatie van A
tot Z' heeft uitgegeven. Je stopt
ze gemakkelijk in je binnenzak
of jé tasje, ze zijn zo ingedeeld
dat je binnen enkele tellen hebt
gevonden wat je wilt weten
(busverbindingen, autover
huuradressen, openingstijden
van musea en meer van dat
soort praktische informatie) en
je mag je alleen afvragen hoe
lang de gegevens correct blij
ven. Maar dat schijnt te worden
opgelost door de boekjes in een
niet al te grote oplage te maken
zodat ze aangepast aan de ac
tualiteit snel kunnen worden
herdrukt. De zojuist uitgeko
men tweede druk van het deel
tje Dominicaanse Republiek is
daarvan een mooi voorbeeld.
In de serie Reisinformatie van A
tot Z van uitgeverij Allert de Lan
ge verschenen zojuist vijf nieuwe
deeltjes: Cuba, Gomera/Hierro,
Lesbos/Chios, Nieuw-Zeeland en
Oost-Canada. De boekjes Califor-
nië, Dominicaanse Republiek en
Portugal beleefden respectievelijk
een derde, tweede en vierde druk.
Prijs per titel: 14,95.
In de tientallen reisboeken die
inspelen op de bij het publiek
nog altijd sterk stijgende inte
resse voor korte stedenvakan-
ties, neemt de serie 'Neem
Nou' een aparte plaats in. De
(met grijze foto's slecht geïllu
streerde) deeltjes zijn in de
meeste gevallen geschreven
door Nederlandstalige journa
listen die in de betreffende stad
werken en wijken bijna altijd
sterk af van de gebaande pa
den. Bovendien - en dat is mis
schien nog wel de meest aan
trekkelijke kant van de boekjes
- hebben ze in de meeste geval
len een hoogstpersoonlijke stijl.
Met andpre woorden: de au
teurs schromen niet hun sym
pathie of antipathie op papier
Joost Schipper, schrijver van
'Neem nou Praag' heeft zich
voortreffelijk aan die traditie
gehouden. Het Westen mocht
dan hosanna roepen over de
wijze waarop de ijzeren knoet
van het communistische regi
me plaats heeft moeten plaats
maken voor de zachtmoedig
heid en de fantasie van de kun
stenaars (Havel), in Tsjechoslo-
wakije zelf - aldus Schipper -
weet men al lang dat er nog een
hele weg is te gaan. 'Op het
ideologische vlak staan de eer
ste nachtmerries al te trappelen
in de vorm van een groeiend
nationalisme.' Ofte wel: de toe
rist moet niet denken dat in
Praag pu alles meteen botertje
umpje o
De kathedraal van Havana. Daar zouden de
resten van Columbus een eeuw lang zijn on
dergebracht
tot de boom is
Niettemin schetst Schipper
Praag ondanks al z'n feilen nog
wel zodanig dat het de eer krijgt
die het toekomt: het is en blijft
een magische stad. Jawel, de
rondborstige Boheemse keuken
is verdwenen, constateert de
auteur met spijt en in de Praag
se restaurants wordt op het
ogenblik op weinig geïnspireer
de manier gekookt. Maar ten
eerste legt hij uit waarom dat zo
is en ten tweede maakt hij dui
delijk dat de buitenlanders niet
hoeven te piepen. Zij kunnen
terecht in de klasse-I-restau-
rants, zoals dat van Stéphane
Aver. Enerzijds - anderzijds
dus, en zo hoort het.
Van een geheel andere orde
zijn de Dominicus-deeltjes
over Barcelona en Lissabon. Er
is al zo dikwijls geschreven dat
de Dominicusboekjes oubollig
zijn, dat het onderhand een cli
ché is geworden. Maar dat
neemt niet weg dat
ze overborrelen van
informatie. Drie
honderd dichtbe
drukte pagina's Bar
celona en tweehon
derdtwintig dicht
bedrukte pagina's
Lissabon: geloof
maar niet dat de au
teurs (Jo Dominicus
zelve is al lang
dood) een fresco,
een historisch ge
veltje of een muse-
het hoofd hebben
gezien. Stoplappen als: „de Por
tugese keuken is goed, maar
eenvoudig", moet je dan maar
voor lief nemen.
Bij dezelfde uitgever (Gottmer)
verschijnt sinds enige jaren ook
de reeks Compacte Reisgidsen
(met Berlijn en Praag als
nieuwste boekjes). De naam
dekt de lading. Het zijn kleine,
dunne, uit het Engels vertaalde
deeltjes met een overzichtelijke
lay-out. De stijl doet het plom-
beersel uit je kiezen schieten
(„Wie kinderen meeneemt naar
Tsjechoslowakije zal geen on
gewone problemen krijgen") -
de informatie is ter zake doen
de: de foto's ondanks hun pia-
durodamformaat opvallend
de
Dat laatste geldt ook
geheel in zwartwit gedrukte
Stedenwijzers. Qua pure infor
matie misschien wel het beste
wat er op dit gebied is te krij
gen. No- nonsense in optima
forma. Hier en daar een kort
opstelletje van de schrijvers en
schrijfsters, maar vooral veel
adressen, veel telefoonnum
mers, veel openingstijden en -
daaraan ontlenen de boekjes
waarschijnlijk hun grootste
kracht - onnoemelijk veel ho
tels, musea en winkels waarbij
men wel zo is geweest prijzen
en dergelijke achterwege te la
ten. Stedenwijzers hebben ook
oog voor - zoals de Duitsers dat
zo mooi noemen - Geheimtips
en dat maakt de boekjes extra
aantrekkelijk. Gekke eettentjes,
gave winkels, maffe nacht
clubs... ze worden kort en hel
der beschreven. Heel practisch,
merkte ik kort geleden nog met
de Stedenwijzer van Parijs in
mijn hand, zijn de toevoegin
gen waarin wordt aangegeven
op welke wijze winkel, muse
um, hotels of wat dan ook per
openbaar vervoer te bereiken
valt. Zojuist verschenen de
deeltjes New York en Boeda
pest.
'Neem nou Praag' uit de serie
Neem Nou. Uitgeverij A.W. Bru-
na, prijs 25,—.
Lissabon en'Barcelona uit de Do-
mincus-serie. Uitgeverij Gottmer,
prijs 29,90.
Praag en Berlijn uit de serie Com
pacte Reisgids. Uitgeverij Gotm-
mer, prijs 15,90.
New York en Boedapest uit de se
rie Stedenwijzer. Uitgeverij Gott
mer, prijs 29,90.
Topjaar voor
reisbranche
Hoewel het de afgelopen weken
bijzonder stil was in de reiswin-
het Europees kampioenschap
voetballen), ziet het er nog
steeds naar uit dat 1992 voor de
toeristische branche een topjaar
zal worden. Eind mei waren er
ten opzichte van 1990 7 procent
meer vliegreizen geboekt en ten
opzichte van 1991 (Golfoorlog)
zelfs 32 procent. De sterkste
groeiers in vergelijking met vo
rig jaar zijn Egypte (+235 pro
cent). Turkije 218) en Cyprus
157). Ook voor verre reizen
(en dan in het bijzonder voor
Amerika) stijgt de belangstelling
nog steeds flink (34 procent).
Op het gebied van busreizen is
eveneens sprake van een forse
groei: 10 procent (in vergelijking
met 1991) en 5 procent (1990).
Oost-Europa is procentueel de
sterkste groeier (109 procent ten
opzichte van 1991), maar qua
aantallen valt de belangstelling
nog altijd tegen. De interesse
voor pendelbusreizen (en dan
speciaal die naar Spanje) loopt
terug. Autoreizen blijven popu
lair, maar de geweldige groei
van de laatste jaren is enigszins
tot stilstand gekomen. De voor
uitgang in vergelijking met vorig
jaar bedraagt slechts 4 procent.
Treinreizen scoren nog een pro
cent minder.
Bredere caravans
in Zwitserland
Het toelatingsbeleid voor cara
vans in Zwitserland is behoor
lijk versoepeld. Mochten cara
vans in bepaalde streken van
het land tot nu toe niet breder
zijn dan 220 centimeter: vanaf
heden is dat 230 centimeter.
Nieuw is dat deze maximumaf
meting ook geldt voor aanhang
wagens. Overigens moet voor
caravans en aanhangwagens die
breder zijn dan 210 centimeter
bij de douane nog wel steeds
een speciale vergunning wor
den gekocht (Zw. frs. 20,00).
Limburg heeft
meeste gasten
Het aantal toeristen dat in Lim
burg een vakantie doorbrengt is
in 1991 gestegen naar 1,8 mil
joen. Dat is, volgens voorlopige
cijfers van het Centraal Bureau
voor de Statistiek (CBS) 200.000
meer dan in het jaar daarvoor.
Vooral het aantal korte vakan
ties zat in de lift. Limburg is met
deze cijfers de drukst bezochte
provincie van Nederland; het
marktaandeel steeg met 1,4%
tot 12,4%. Opmerkelijk was dat
de groei vooral ten goede kwam
aan de hotelsector.
Topless nog niet
overal toegestaan
-7^
De Duitse Automobilisten Club
(ADAC) heeft dezer dagen een
brochure uitgegeven waarin een
overzicht wordt verstrekt van
landen waar wel of niet topless
('Oben Ohne') mag worden ge
zond. Daaruit blijkt dat het al
leen in Tsjechoslowakije, Grie
kenland, Croot-Brittannië,
Hongarije, Luxemburg, Roeme
nië. Ierland, Turkije en Cyprus
officieel is verboden op strand
het bovenstukje uit te laten. In
de laatst genoemde drie landen
wordt het hier en daar echter
wel oogluikend toegestaan.
jutland i
DENEMARKEN
DUITSLAND
De grote aantrekkingskracht van het Dene
marken waar u in Zuid-Jutland mee ken
nismaakt, is de rust en de lieflijkheid. Het
zachtglooiende land roept associaties op
met het decor van Marklintreintjes. Gele
koolzaadvelden in het voorjaar, goudgeel
graan in de zomer. De jachtige, mondaine
wereld lijkt er ver weg. Verlaat de (enige)
autosnelweg en u kunt volop toeren of fiet
sen over aangenaam rustige wegen door
een vriendelijk landschap. Mondain ver
maak moet u met een lantaarntje zoeken
en dan is het nog de vraag of u wat van uw
gading vindt. Vrienden die exotische be
stemmingen verkiezen, zullen het na de va
kantie altijd sterker weten te vertellen dan
m Rust en ruimte, dat is het
voornaamste dat Denemarken
Mondain te bieden heeft. Want met het
weer bij voorbeeld is het net
vermaak in zo'n,tr?f als in eigen land, al
wordt de zonkans in het ooste-
Denemarken uik deel van het eilandenrijk
een tikkeltje groter. De prijsver-
met schillen met Nederland zijn
sinds de Deense toetreding tot
lantaarntje de EG drastisch geslonken, zelfs
J alcohol is niet meer zo extreem
tC ZOCkcn duur. Voedsel en logiesprijzen
kunnen de vergelijking heel
goed doorstaan: dienstverlening
is, door het hoge welvaartsniveau, nogal
duur.
Een paar algemene tips: voor gezinnen
zijn er tegen redelijke prijzen huisjes te
huur. De Deense jeugdherbergen beschik
ken over gezinskamers en men kan er des
gewenst zelf koken. De kampeergelegen
heid is riant. Over betaalbare hotels kan
men zich het best tevoren laten informeren.
Het verkeer is merkbaar minder agressief dan in
Nederland, maar de boetes op snelheidsovertre
dingen zijn dan ook buitengewoon pittig. Over
dag rijdt men er overigens met dimlicht en benzi
ne verschilt niet veel in prijs, maar autogas is veel
duurder.
Uitstapjes
Of u nu kiest voor één verblijfplaats of voor ver
plaatsingen, Zuid-Jutland biedt, ook al door de
niet overdreven grote afstanden,balloze mogelijk
heden voor uitstapjes. Enkele voorbeelden: Vlak
over de grens liggen Tonder en Mogeltonder; het
eerste is een stadje met prachtige straatjes, een
bijzondere kerk en aardige variatie aan winkels.
Het tweede is voornamelijk een idyllische dorps
straat in pure staat, met aan het einde een fraai
slot, waar een Deense prins zich binnenkort als
hereboer wil vestigen.
Slaat u na de Deens-Duitse grens rechtsaf, dan
is Sonderborg een aanrader. Het kasteel is de
moeite waard, in het bijzonder de slotkapel in
Oudhollandse renaissancestijl. Er is een interes
sante geschiedenis verbonden aan dit kasteel,
waarin de door zijn onderdanen niet gepruimde
liefde van de progressieve koning Christian II
voor de jonge Nederlandse schone Dyveke (Duif
je) centraal staat. Het verhaal is te lang om hier te
vertellën, maar u kunt er alles o
zelfs in Nederlandse vertaling.
Bent u geïnteresseerd in geschiedenis, dan
komt u in het uitstekend opgezette museum in
het slot volop aan uw trekken. Alleen als u over
matig bent geïnteresseerd in historie, zou u ver
volgens ook nog naar het nabijgelegen Dybbol
kunnen gaan, waar de Denen een oogverstuikend
museumpje hebben opgericht om hun grootste
militaire nederlaag in 1864 tegen de Pruisen te
etaleren. Maar pas op: het gebouw, waaraan niets
'gewoon' is, en omliggend terrein wordt beheerd
door een man die zich gedraagt als een oud-strij
der die er een tic aan over heeft gehouden.
Andersen
Overal in Denemarken zijn oude kastelen, burch
ten, kapitale buitenverblijven en monumentale
hofsteden rijkelijk aanwezig. Niet ver van Sonder
borg bij voorbeeld ligt Grasten Slot, het zomerver
blijf van het Deense koningspaar, waar u niet in
kunt, behalve in de barokke kerk, maar waar u
wel in het park mag rondwandelen als de majes
teit er niet is. Vraag naar de boom waaronder
Hans Christian Andersen op een fraaie zomerdag
zijn beroemde sprookje 'Het meisje met de zwa
velstokjes' heeft geschreven.
Schuiven we wat verder op naar het noorden,
dan verdient AJienra* een rondwandeling. Meer
bijzonder evenwel is het kleine Christiansfeld, tot
in alle hoeken bewandelbaar. Het plaatsje is in
Mogeltonder: een
dorpsstraat in pu
re staat, foto pr
1773 gesticht door Hernhut
ters en draagt nog alle ken
merken van de sobere
bouwstijl van deze solidaire
broedergemeente. Vooral de
begraafplaats verbeeldt hun opvattingen van ne
derigheid en gelijkwaardigheid.
Zuid-Jutland leent zich heel goed voor korte va
kanties of als pleisterplaats op een wat langere
rondreis. Voor vissers bieden zalm en zeeforel, rij
kelijk aanwezig in beken en langs de on-Neder-
lands ogende oostkust, ongekende uitdagingen.
Strandliefhebbers kunnen bij goed weer ook te
recht aan de Noordzeekust, waar bij voorbeeld
het Waddeneiland Romo via een dijk met de auto
te bereiken is en waar de auto ook het onwaar
schijnlijk brede strand op mag. Afwisselender en
on-Nederlands verrassend echter zijn de kusten,
met smalle zand- of keienstrandjes, maar zonder
merkbare eb en vloed, aan de Oostzeekant.
Legoland in Billund ten slotte is ongetwijfeld
een van de kind-vriendelijkste vermaaksparken
van het continent, in opzet vergelijkbaar, maar
qua schaal en geliktheid de tegenpool van het al
ler aandacht trekkende Euro-Disney. Ook daar
kenmerkt zich de aard van land en bevolking: ge
woontjes, gemoedelijk en gezellig, maar ook goed
doordacht en met een eigen, onmiskenbaar pro
vinciaals karakter.
