)e wraak van
iet kindermeisje
Cultuur&Kunst Films
De grenzeloze ambitie
van Francis Coppola
Treurnis met knipoog
Dat echte New Yorkse gevoel is belangrijk'
J3
)NDERDAG 25 JUNI 1992
and that Rocks the Cradleknap geconstrueerd
it is nu eigenlijk eng? We vrezen het onbekende, maar
uden we niet juist banger moeten zijn voor het ver
luwde? Het succes van de thriller The Hand that Rocks
Cradle, zowel commercieel als inhoudelijk, is geba-
:rd op deze veronderstelling.
Documentaire over 'Apocalypse Now
FILMS IN LEIDEN
S La Vie de Bohème' van Kaurismaki in LVC
Francis Ford Coppola (links) tijdens opnamen 'Apocalyps Now'.
i zwarte man sluipt door de
i. De vrouw des huizes heeft
ts in de gaten, alleen de kij-
beseft de eventuele dreiging,
i als de man voor het raam
schijnt ziet ze hem, en
rikt. Ten onrechte, zal blij-
i. Hij is geestelijk gehandi-
it. en volstrekt ongevaarlijk.
1 iers pakt haar bezoek aan de
laecoloog uit. De arts, die ze
strekt vertrouwt, vergrijpt
i aan haar; een uiterst onple-
ige scène. The Hand that
:ks the Cradle is pas een
irtier onderweg, maar de
idschap is duidelijk: gevaar
uilt waar je het niet ver-
:hL
!a dit sterke begin lijken de
gende ontwikkelingen wat
ïurstellend. We maken ken-
film
ecensie mark van den tempel
ts of Darkness Te zien in Alfa 1Am
sterdam
>calypse Now geldt tegen -
ordig als een moderne film-
isieker, een status die uiterst
eizaam tot stand kwam. Hoe
eizaam valt te zien in Hearts
darkness: a Filmmaker's Apo-
lpse, een documentaire over
krankzinnige produktie van
krankzinnige film,
estien weken had Francis
ipola uitgetrokken voor de
ïames van wat zijn meester -
i k moest gaan worden: Apo-
vpse Now. De Film, naar een
nario van John Milius die
op zijn beurt weer liet in-
reren door Joseph Conrad's
i'elle Heart of Darkness, zou
ware gezicht van de Vietna-
orlog laten zien. Het is fe-
lari 1976 wanneer de regis-
ir met een crew afreist naar
Filipijnen. Als hij daar uitein-
ijk weer vertrekt, zijn er 238
lamedagen verstreken en is
film negentien miljoen dollar
nis met het gezin van de bewus
te vrouw, Claire Bartel (Anna-
bella Sciorra), en krijgen gelijk
een vijand gëintroduceerd die
als zodanig herkenbaar is: Pey
ton Flanders (Rebecca DeMor-
ney), echtgenote van de gynae
coloog die dankzij juridische
stappen van Claire kon worden
aangepakt. De man pleegde
echter zelfmoord, waarop zijn
vrouw een miskraam kreeg. Ge
traumatiseerd door haar verlies
en belust op wraak, meldt ze
zich bij de Bartels als kinder
meisje.
We Weten hoe de verhoudin
gen liggen; kan de film eigenlijk
nog wel verrassen? Maar de ma
kers beginnen de kijker onver
stoorbaar van informatie te
voorzien. Je voelt dat de aange-
over het budget gegaan. In die
periode had een typhoon enkele
sets volledig verwoest, was de
hoofdrol van Harvey Keitel op
Martin "Sheen overgegaan, was
Sheen bijna aan een hartaanval
bezweken en had niemand een
acceptabel einde kunnen ver
zinnen. Coppola's vrouw Elea
nor hield een gefilmd dagboek
bij, en mede uit die kilometers
smalfilm haalden de samenstel
lers van Hearts of Darkness het
materiaal voor hun monument
van een grenzeloze ambitie.
Mooi zijn de werkopnames
van het fameuze openingsshot,
waaruit blijkt dat Martin Sheen
niet speelt dat hij dronken is,
maar het ook werkelijk is. Per
ongeluk slaat hij een spiegel ka
pot, maar Coppola vindt het
bloedige effect zo mooi, dat het
de eindmontage haalt. En Mar
lon Brando zorgt voor een on
aangename verrassing door vele
kilo's te zwaar op de set te arri
veren. De acteur is daar zelf zo
beschaamd over, dat hij zich
uitsluitend in donkere ruimtes
wil laat fotograferen. Enige
voorbereiding had hij niet ge
reikte personages, voorwerpen
én situaties gebruikt zullen gaan
worden voor de ontknoping,
maar als de gebeurtenissen een
beslissende wending nemen,
blijkt de film toch verrassend. Er
is namelijk een situatie gescha
pen waarbij het ogenschijnlijk
zo hechte gezin uit elkaar ge
trokken kan worden door de
feilloos manipulerende Peyton.
Ongevaarlijke voorwerpen als
een babyfoon en een astma
pompje blijken plots dodelijke
wapens, terwijl onschuldige ge
beurtenissen als een borstvoe
ding en een surprise-party door
de nanny aangewend worden
voor een definitieve afrekening.
In deze fase grijpt de film terug
naar de stelling zoals die aan
het begin werd neergezet: het
gevaar schuilt in de alledaagse
dingen. De voorwerpen en de
situaties die we vertrouwen, ke
ren zich tegen ons in handen
van iemand die kwaad wil. Ze
ker in de volmaakte samenle
ving waar The Hand that Rocks
the Cradle zich afspeelt, is dit
een huiveringwekkende ontdek
king. Het geeft de knap gecon
strueerde shocker een beklem
mende geloofwaardigheid.
troffen, en dat uit al zijn filoso
fisch gebrabbel nog zo'n sterke
finale gehaald is, mag als een
van Coppola's grootste verdien
sten gelden.
Het aardige van Hearts of
Darkness is dat de makers hun
bewondering voor regisseur en
film de boventoon laten voeren.
Hoezëer de gekte ook toesloeg
onder de medewerkers, hoezeer
er ook met geld, materiaal en
tijd werd gesmeten, de uitein
delijke film was het allemaal
waard. Voor Francis Coppola
was en bleef Apocalypse Now
echter een nachtmerrie. In z'n
dubbelrol als geldschieter en
filmmaker zat hij in de val. „Wat
had ik ook moeten zeggen,"
vertelt hij vijftien jaar later,
"Francis, ik hou er mee op?"
Toen de film in 1979 eindelijk
in première ging, bleek het een
financieel fiasco, en drie jaar la
ter was Coppola's Zoetrope stu
dios failliet. Hoewel hij er finan
cieel weer bovenop kwam, zou
hij artiestiek nimmer meer een
soortgelijk niveau halen. Iets
van zijn genie is kennelijk in de
jungle achtergebleven.
film
overzicht wilfred simons
La Vie de Bohème Te zien do 25 juni t/m
za 27 juni (aanvang: 20.45): LVC, Leiden.
Le Petit Criminel Te zien vr 26 juni t/m
ma 29 juni (aanvang 20 en 22.15 uur):
Kijkhuis, Leiden.
Treurigheid met een knipoog.
Dat is, kort maar krachtig, een
voor de hand liggende om
schrijving van het filmwerk van
Aki Kaurismaki. De laatste jaren
levert de Finse regisseur de ene
film na de andere af. Zijn laatste
produkt heet La Vie de Bohème
en is losjes gebaseerd op de
opera van Puccini. Deze film is
volgende week te zien in het
LVC in Leiden.
Drie armlastige en alcoholi
sche kunstenaars zijn in Frank
rijk op zoek naar het succes. Ro-
dolfo (Matti Pellonpaa) schil
dert, Marcel (André Wilms) en
Schaunard (Kari Vaananen)
schrijven, maar niemand wil
hun produkten hebben. Bij vla
gen werken ze hard, maar
meestal doden ze de tijd met el
lenlange gesprekken, afgewis
seld met langdurig stilzwijgen.
Veel vreugde kent hun bestaan
dus niet, maar daar lijkt veran
dering in te komen als ze begin
nen met een modetijdschrift.
Een rijke geldschieter ziet wat in
het produkt van het drietal en
verschaft ze de middelen. Glori
euze tijden lijken aangebroken
en opeens heeft het trio ook
succes in de liefde. Helaas blijkt
het succes van korte duur te
zijn, want ziekte, dood, drank
en schuldeisers eisen hun tol.
Immigratie-officieren maken
het leven van Rodolfo, een ille
gaal in Frankrijk verblijvende
Albanees, zeer moeilijk.
Het verhaal is dus niet vrolijk,
maar Kaurismaki weet aan de in
zwart-wit gefilmde scènes toch
een lichte toon te geven. Hij
doet dat door een scherpe mon
tage en door zijn personages
droogkomische dialogen in de
mond te leggen. Toch mist er
iets in La Vie de Bohème. Wie al
eens eerder een film van Kauris
maki gezien heeft, zal namelijk
weinig nieuws bespeuren. Op
nieuw is er dat uitzichtloze ver
langen naar een beter leven, die
vage heimwee naar iets dat de
hoofdpersonen nooit zullen
krijgen. Doorgewinterde fans
van Kaurismaki zullen zich
waarschijnlijk een beetje teleur
gesteld voelen, maar voor wie
nog nooit eerder iets van hem
gezien heeft, kan La Vie de Bo
hème toch een openbaring zijn.
Pleeggezin
In het Kijkhuis is volgende
week Le Petit Criminel te zien
van de Franse regisseur Jacques
Doillon. Het is een mooi, zij het
ietwat vaag verhaal over een
jongetje (Gérald Thomassin) dat
in een sombere woonkazerne
aan de Franse zuidkust woont.
Moeder is aan de drank, vader
is verdwenen, een jonger zusje
is door de kinderbescherming
naar een pleeggezin gestuurd.
De jongen vindt dit vanzelfspre
kend, al groeit de gedachte dat
het anders kan en al voelt hij
dat hij op emotioneel gebied
heel wat te kort komt.
Het inzicht komt op het mo
ment dat hij wordt gebeld door
zijn oudere zus. Op dat mo
ment weet de jongen: van een
moeder die verzwijgt dat ik een
zus heb, hoef ik niets te ver
wachten. De jongen besluit de
zus te gaan zoeken. Geld heeft
hij niet, maar door de de eerste
de beste apotheek te beroven
lost hij dat probleem op. Daar
bij wordt hij ontdekt door een
politie-agent (Richard Anconi-
na), die hij dan maar in gijzeling
neemt. Met de agent achter zich
aan weet hij zijn zuster te vin
den. Als kijker weet je dan al
lang dat dit verhaal niet goed
kan aflopen.
BIOSCOPEN
AMSTERDAM
ALFA 1 tel. 6278806
Hearts of darkness 12 za zo
13.30, 16. 19.30, 22, dag. 14.
19.30, 22
ALFA 2
The Flesh 16 j., dag. 18.45. 21.30,
za zo 13, 15.30, 18.45,21.30
ALFA 3
Hamlet a I dag. 14. 18.45,21.30,
za zo 13. 15.30, 18.45.21.30
ALFA 4
De Noorderlingen 12 j., dag. 14,
19.30 en 22, za zo 13.30, 16.
19.30, 22
ALHAMBRA 1 tel. 6233192
Basic Instinct 16 j., dag. 13.45,
18.45,21.30
ALHAMBRA2
J.F.K. 12 j., dag. 14, 20
BELLEVUE CINERAMA tel. 6234876
The hand that rocks the cradle 12]..
dag. 14, 19.15, 22. zo 13.30,
16.15, 19.15, 22
CINERAMA
Stop, or my mom will shoot al, dag.
14, 19.15, 22, zo 13.30, 16.15,
19.15, 22
CALYPSO 1 tel. 6234876
Final Analysis 12 j.. dag. 13.45,
18.45, 21.30, zo 13.15, 16. 18.45,
21.30
CALYPSO 2
Cape Fear 16 dag 13.45. 18 45.
21.30, zo 13.15, 16. 18.45.21.30
CINECENTER-CINEMA CORALINE
Lijnbaansgracht 236 tel 6236615
Urga 16 j dag 14.30, 17. 19.30.
22.15
CINECENTER-CINEMA PEPPE-NAPPA
Thelma Louise 16 j.'. dag. 14.30,
17.15. 19.45,22.15
CINECENTER-PIERROT
Mississippi Masala a l dag 14.30,
17. 19.30, 22
CINECENTER-CINEMA JEAN VIGO
Delicatessen a.I., dag. 14.30, 17.15.
19.45, 22
CINEMA 1 INTERN, tel. 6151243
Basic instinct 16 j., dag. 18.45,
21.30, za zo ook 14
CINEMA 2 INTERNATIONAL
J.F.K. 12 J.. dag 20.15. zazoook
14.30
CITY 1 tel. 6234579
My girl a I .dag. 14, 19, 21.30, zo
13.15, 15.45, 19,21.30
CITY 2
Problem Child 2 a I .dag. 13.45, 19.
21.30, zo 13.15, 15.45, 19,21.30
CITY 3
Beethoven a.I., dag 14.15, 19,
21.30, zo 13.15, 15.45, 19,21.30
CITY 4
Free Jack 16 j., dag. 14.15, 18.45,
21.30, zo 13, 15.45, 18.45.21.30
CITY 5
Kuffs 12 j., dag. 14.15,19,21.30,
zo 13.15, 15.45, 19,21.30
CITY 6
Highway to hell 16 j., dag. 13.45,
19. 21.30, zo 13.15, 15.45, 19.
21.30
CITY 7
Startrek VI a I dag 14.15, 18.45.
21.30, zo 13. 15.45, 18.45, 21.30
DESMET tel. 6273434
A Idade Maior, dag. 21.45
Nuitetjour, dag. 19, 21,zoook
14.15
Trust dag. 19.45
Late night movie, dag. 23. zo 14
KRITERION 1 tel 6231708
Akira, dag 17 30
Papermask dag. 20
Raise the red lantern dag. 22
Reis naar Melonia. za zo wo 15
Sjakie en de chocolade fabriek, za zo
wo 15
Pippi Langkous, za zo 13
De fluit met zes smurfen, za zo 13
Studio K
Tadziodag. 18.45
Fellini Retrospectief dag. 19.30
The Hero dag. 22.15
RIALT0 1 tel. 6623488
Le charme discret de la bourgeoisie
dag beh.do. 20, 22.15, zo ook 15
Rialto kinderfilm;
Robin Hood zo 13 en 15
RIALTO 2
Urga dag. beh. do. 19.45,22.15, a>
ook 13
THE MOVIES 1 tel. 6386016
Raise the red lantern, dag. 17,
19.30, 22, zoook 14.45
THE MOVIES 2
Voor een verloren soldaat dag. 17.30,
19.45, zoook 15
The inner circle dag. 21.45
THE MOVIES 3
Scream of stone dag 17.45, 20. 22,
zoook 15
TUSCHINSKI1 tel. 6262633
Basic Instinct 16 j dag 14,18.45,
21.30, zo 13.15, 16, 18.45,21.30
TUSCHINSKI t
The hand that rocks the cradle 12 j.,
dag. 14, 18.45, 21.30, zo 13.15.
16. 18.45, 21.30, wo alleen 14
TUSCHINSKI 3
The mambo kings a.I., dag. 14,
18.45, 21.30, zo 13.15, 16. 18.45.
21.30
TUSCHINSKI 4
Silence of the lambs 161., dag. 14.
18.45, 21.30, zo 13.15, 16. 18.45,
21.30
TUSCHINSKI 5
Shining through 12 j., dag. 18.45,
21.30, vr ma dido ook 14
Sneeuwwitje en de zeven dwergen
a.I., za wo 14, zo 13.15,16
TUSCHINSKI 6
Hooka I dag. 14, 20. wo alleen 14
TUSCHINSKI CINEAC
Beethoven a I dag. 14, 18.45,
21.30, zo 13.15. 16.18.45.21.30
DE UITKIJK tel. 6237460
Edward II 16 j dag 22 15
Shadows and fog a.I., dag 18.45,
20.30
Babar. zazowo 15
Daantje de wereldkampioen, za zo 13
Het programma van Leidse en
Haagse bioscopen staat op de
pagina 'Info'.
gisseur Dick Maas over 'Flodder in Amerika':
jaar geleden werd de door Dick Maas geregisseerde
uedie Flodder uitgebracht, die 2,3 miljoen bezoekers
k. Volgende week gaat Flodder in Amerika in roule-
ït. Nederlands befaamdste a-sociale familie komt
de overzijde van de grote plas terecht, in het kader
een cultureel uitwisselingsproject. De momenteel
odlijdende bioscoopexploitanten wrijven al in hun
iden en Dick Maas begrijpt dat wel: „Talrijk zijn de
ters die zes jaar geleden van de Flodder-recettes
zalen hebben verbouwd."
Flodder in Amerika heeft als script een heel andere
zet dan de eerste film. Er wordt veel duidelijker een
haal vertelt. In Flodder kon je nog wegkomen met: a-
:iaal gezin wordt geplaatst in een rijke wijk en dan
e wat er gebeurt. De eerste helft van Flodder 2
nog een beetje op een dergelijke lijn: Het a-sociale
komt toevallig terecht in Amerika en wordt ver-
iseld met een gezelschap Russische dokters. Maar in
tweede deel van de film ontstaat er een duidelijk
haal, met allerlei mensen die iets moeten. Sjakie, de
Izijnswerker, moet de Flodders terugvinden en takelt
ussen steeds verder af. Je hebt die man die verliefd
rdt op dochter Kees. En je hebt de familie die in New
rk moet overleven en die een nachtclub tot bloei gaat
:ngen. Dus ik vind deze film als verhaal veel hechter
Ikaar zitten."
,Als produktie is het waanzinnig lastig geweest,
aaien in New York met een idioot grote ploeg en alle
lerikaanse vakbonden waar je mee te maken krijgt,
heb een heleboel Amerikaanse films bekeken die zo-
ïaamd in New York spelen, maar als je bestudeert
?r werkelijk daar gedraaid is, valt dat reusachtig te-
Zo vaak zie je even in een New Yorkse straat ie-
ind uit zijn auto lopen, een gebouw binnen gaan en:
p, we zitten in een decor in Los Angeles."
,Er is bijna geen filmploeg die het aandurft om op
F. Kennedy Airport te draaien. Ik heb gezegd;
als die familie uit Europa arriveert, dienen ze ook
Overmacht! Omdat we zo waanzinnig snel al die scè-
ne's hebben moeten draaien."
„Maar dat authentiek New Yorkse gevoel is belang
rijk. Scène's in Central Park. En op Times Square; dat
vind ik dan leuk, dat je daar een 'crane' neerzet en daar
de auto vol Flodders ziet langskomen. Een helikopter
shot van hun 'limo' die over die brug Manhattan bin
nenrijdt en dat je dat niet met gekochte shotjes-uit-de-
Dick Maas: „'Flodder 2' heeft een veel sterkere verhaal-
ARCHIEFFOK
op Kennedy Airport aan te komen.' Ik geloof dat wij de
eerste grote ploeg waren die echt op dat vliegveld heeft
gedraaid en met de problemen die dat dan geeft. Want
ze willen daar eigenlijk helemaal geen filmploegen over
de vloer. Je ziet het ook een beetje in de film. Er zijn een
aantal dagen daar verregend. In sommige shots zie je
plassen liggen, die het volgend moment weer weg zijn.
Flodder in Amerika geeft een paar spectaculaire tru
cages te zien. Bij voorbeeld een met benzine gevuld wa
terreservoir dat vanaf een dak gelanceerd wordt en over
Manhattan door de lucht zeilt om het Vrijheidsbeeld te
treffen. Amerikaans werk?
„Dat is uiteindelijk allemaal Nederlands werk. Je kunt
kiezen: Je gaat naar zo'n gespecialiseerd effectenhuis in
L.A. en dan krijg je fantastisch gelikte effecten, maar
waanzinnig duur. Een miljoen dollar ben je zo kwijt. De
andere mogelijkheid is kijken of je zelf zoiets kunt ma
ken. Dat hebben we geprobeerd met het idee: als het
niet lukt, kunnen we nog altijd uitwijken naar Ameri
kaanse specialisten. Dus we hebben zelf die schaalmo
dellen gebouwd en zijn gaan experimenteren. De truc
met de watertoren is eigen wetje. Hetzelfde met dat
vliegtuig; die airbus die zo'n rare duik maakt. Als je
goed kijkt, zie je dat het nep is. Ik ben niet overal zo
ontzettend tevreden over, maar voor die 'sequens'
werkt het gewoon. En Flodder, dat is toch een beetje
strip-achtig. Dat is geen Star Wars. Dan hoeft het ook
allemaal niet zo gelikt te zijn."
Wat vind jezelf de belangrijkste charme van de fami
lie Flodder?
„Het is een familie die aanschopt tegen allerlei geves
tigde zaken in de samenleving. Dat spreekt mensen
aan. Nee, ik weet niet zo zeker of dat anarchisme ty
pisch Nederlands is, want die karakters kun je makke
lijk overplaatsen. Er bestaan^iok Duitse, Italiaanse en
Spaanse Flodders. Iedereen kan wel een film over een
a-sociale familie maken. Het bijzondere van de Flod
ders hangt toch vooral samen met het soort acties dat
ze ondernemen en het allermeest met hun heel speci
fieke humor."
FILMTIPS VOOR VOLGENDE WEEK
oude mozaïeken (Donald Sutherland) e
als hun dochtertje verdrinkt De man accepteert een opdracht om een oude Veneti-
aanse kerk te restaureren, maar eenmaal aangekomen ziet hij zijn dochtertje overal
in de stad. Beklemmende film met zeer griezelig einde.
BASIC INSTINCT EURO 1LUX0R
Adembenemende
Douglas) leidt het onderzoek naar de moord op een voormalige rockzanger. Hoofd
verdachte is de koele, biseksuele Catherine Tramell (Sharon Stone), die Curran lang
zaam maar zeker om haar vinger windt. Door Tramells seksuele intimidatie verandert
Curran in een geestelijk en lichamelijk wrak.
ZOO KIJKHUIS OOOO
Niet na te vertellen film van Peter Greenaway werd in 1985 opgenomen in Diergaar
de Blijdorp. De tweelingbroers Brian en Eric Deacon worden verliefd op actrice An
drea Ferréol, die.bij een auto-ongeluk een been is kwijtgeraakt. Ondertussen ont
brandt een strijd tussen de tweeljng en de chirurg Van Meeteren (Gerard Thoolen),
die omwille van de symmetrie ook het andere been van Ferréol wil amputeren. Zeer
rijk aan symboliek.
MIDNIGHT EXPRESS KIJKHUIS OOOO
Spannende thriller over de drugssmokkelaar Billy Hayes (Brad Davis) die op heroï
nesmokkel wordt betrapt en in een Turkse cel terecht komt. In de gevangenis wordt
hij gemarteld en vernederd, maar Hayes laat zich niet kennen. Sterke film wijkt a»
van het oorspronkelijke verslag dat Hayes zelf over zijn ervaringen schreef. Oliver
Stone maakte het scenario en Giorgio Moroder componeerde de muziek
DE NOTENKRAKER CC VOORSCHOTEN OOO
Tekenfilm, gebaseerd op het bekende sprookje van E T A. Hoffmann en het ballet
van Tsjaikovski. Een meisje krijgt een notenkraker in de vorm van een speelgoedsol
daat In werkelijkheid is de notenkraker een betoverde prins Hij en het meisie ne
men het op tegen een gemene muizenkoning. Keurig verfilmd en met muziek van
Tsjaikovski op de achtergrond, maar wel overduidelijk een Disney-imitatie.
The Hand that Rocks the Cradle: Het gevaar schuilt in het alledaagse.
