Financien
Economen piekeren zich suf over 'omslagje'
ZATERDAG 20 JUNI 1992
BEURSEFFECTEN
VERKLARING DER TEKENS
Na de larige r
diepe r
1990/1991 lijkt de
wereldeconomie begonnen aan
een voorzichtig herstel. Van een
aantal economieën is met meer
zekerheid dan drie maanden
geleden, te zeggen dat zij hun
dieptepunt zijn gepasseerd. Zo
zagen we in bijvoorbeeld de
Verenigde Staten, Groot-Brit-
tannië en Australië landen
waar de recessie al vroeg intrad
betere economische cijfers.
Ook de Duitse, Franse en de
Nederlandse economie ver
toonden in het eerste kwartaal
van dit jaar een meevallende
groei.
Als belegger kun je profiteren
van zo'n vooruitzicht op betere
economische tijden. Bijvoor
beeld door het kopen van zoge
naamde 'cyclische aandelen',
een categorie aandelen waar
mee veel geld te verdienen valt
in de korte periode dat een ecoj
nomie overgaat van recessie
naar herstel. Automobielaande
len zijn daarvan een typisch
voorbeeld, maar ook aandelen
in luchtvaartmaatschappijen,
duurzame consumptieartikelen,
staalondernemingen, chemie-
en papierproducenten. Het gaat
hier om bedrijven die sterk af
hankelijk zijn van de op- en
neergang in de economie.
In een opgaande economie ver
andert ons consumptiepatroon.
Mensen kopen makkelijker een
auto, gaan vaker op vakantie en
ook de verkoop van woningen
stijgt. In een snel groeiende
wordt meer geschre
ven en gelezen. De fabrieken
draaien op volle kracht. De pro-
duktiecapaciteit van grote staal-
papier- en chemieondeme-
mingen wordt ten volle benut.
Hierdoor worden verliezen uit
de voorbije recessie weggewerkt
en grote investeringen uit een
eerdere fase terugverdiend.
Zijn er eigenlijk wel niet-cycli-
sche aandelen, zult u misschien
denken? Genoeg. Niet-cyclisch
zijn alle produkten waarvan je
de consumptie niet kunt uitstel
len. Sigaretten bijvoorbeeld. Of
whisky. Eerste levensbehoeften
en schoonmaakmiddelen zijn
ook niet-cyclisch. In een econo
mische recessie worden de wc's
niet minder schoongemaakt en
in een periode van economi
sche bloei zullen mensen niet
vaker hun overhemd wassen.
Farmacie-aandelen zijn even
eens niet-cyclisch. Het gebruik
van medicijnen wordt immers
niet bepaald door voor- of te
genspoed in de economie, maar
wel door de vergrijzing van de
bevolking en de vooruitgang in
de medische wetenschap. Far
macie-aandelen zijn wat men
noemt typische 'groeiaandelen':
aandelen in ondernemingen die
jaar in jaar uit, ongeacht de
stand van de economie, winst
maken.
In deze laatste categorie vallen
ook bedrijven die bezig zijn de
markt te veroveren met een
nieuw produkt of idee. Een
goed voorbeeld is de razend
snelle groei van 'Toys "R" Us',
een soort Ikea maar dan alleen
voor speelgoed. Sinds Toys "R"
Us in 1978 begon is de waarde
van het gelijknamige aandeel
vemegenrigvoudigd terwijl
de Amerikaanse beurs als ge
heel 'slechts' verviervoudigde.
Sinds het begin van dit jaar legt
de Amerikaanse aandelenbeurs
een opvallende voorkeur aan de
dag voor de cyclische aandelen.
Groeiaandelen die lange tijd fa
voriet waren, zijn plotsklaps uit
de gratie. Fameuze aandelen als
Johnson Johnson (farmacie),
Philip Morris (sigaretten),
Merck (farmacie) en The Gap
(vrijetijds kleding) gingen in de
eerste vijf maanden van dit jaar
met gemiddeld 10 tot 20 pro
cent omlaag.
Met name de automobielaan
delen doen het erg goed op dit
moment. De verschuiving in de
richting van cyclische aandelen
is volgens veel beursanalisten
nog niet voorbij. Ook in Europa
zien we dat de cyclische aande
len door effectenhuizen gepro
pageerd worden.
Toch is het overstappen op cy
clische aandelen een riskant
spelletje. De schaarse perioden
waarin cyclische aandelen het
beter doen dan de rest, zijn van
zeer korte duur. Vaak duren ze
niet langer dan een jaar en bo
vendien zijn er altijd factoren
die een normaal verloop van de
cyclus doorkruisen. Zo meldde
Philips (ook een zeer cyclisch
aandeel) deze week een onvoor
zien rampjaar in de elektronica.
Daarmee werd de koerswinst
die sinds februari was opge
bouwd, in één klap teniet ge
daan.
Ook komt het voor dat bedrij
ven in de loop der jaren meer
cyclisch worden of andersom.
Er wordt bijvoorbeeld wel ge
zegd dat het chemieconcern
Akzo minder cyclisch is nu het
geleidelijk zijn accent heeft ver
legd van grondstoffen naar half
fabrikaten en eindprodukten.
Als lange termijnbelegging zijn
cyclische aandelen weinig aan
trekkelijk. De gemiddelde Ame
rikaan die sinds 1965 in niet-cy-
clische aandelen had belegd,
zag zijn portefeuille ongeveer
vijf keer meer in waarde stijgen
dan zijn buurman die had ge
gokt op cyclische aandelen. Een
bijkomend bezwaar is dat cycli
sche aandelen zo verraderlijk
zijn. Je moet cyclische aandelen
meestal kopen om ze over niet
al te lange tijd weer van de hand
te doen. Wie dat niet doet, moet
niet raar staan te kijken als zijn
winst binnen de kortste weer
verloren gaat. Dat ligt in de aard
van het beestje.
AMSTERDAM BRIGITTE SLOT
BEURSMEDEWERKER
Brigitte Slot is werkzaam bij
het Institute for Research and
Investment Services, een sa-
menwerkingsverband van de
Robeco Groep en de Rabobank.
gedaan bieden
gedaan laten
bieden exdrvidend
laten exdrvidend
gedaan bieden exdividend
gedaan laten exdividend
DEN HAAG MARIEN V
Ruim een half jaar lang voor
spelden rijen vooraanstaande
economen dat een positieve
omslag in de Amerikaanse re
cessie elk moment kon gaan
plaatsvinden. Nu pas krijgen ze
eindelijk gelijk. Qua 'ti
ming' zaten velen er dus be
hoorlijknaast.
Een vergelijking dringt zich
op met de stand van de Neder
landse economie. Hoewel hier
geen sprake is en was van een
diepe recessie, zoals in Groot-
Brittannië en de Verenigde Sta
ten, wordt ook voor Nederland
een 'omslagje' verwacht. Maar
op--welk moment slaat de ver
traging van de groei van onze
nationale economie dan precies
om?
Weg omhoog
De onzekerheid over de huidige
stand van zaken werd vorige
week aardig geïllustreerd bij de
Rabobank. In een woensdag ge
publiceerd kwartaalbericht van
de Stafgroep Economisch On
derzoek van de bank klinkt de
optimistisch^ variant door: „In
Duitsland en Nederland lijkt het
conjuncturele dieptepunt in de
economie gepasseerdaldus
het rapport. Dat kan niet anders
betekenen dan dat de Rabo-
economen aanwijzingen zien
voor een weg omhoog.
Een dag later spreekt de voor
zitter van de Hoofddirectie van
dezelfde bank, H. Wijffels, de
jaarlijkse Algemene Vergadering
toe over ,,de geleidelijke afvlak
king van de kredietgroei" van
wege „de minder gunstige eco
nomische omstandigheden".
Daar komt bij, aldus Wijffels,
„dat de voorspelde economi
sche opleving in de tweede helft
van 1992 zich nog niet duidelijk
lijkt aan te dienen". Niks 'weg
omhoog' dus.
De woordvoerder van de Ra-
bo-directeur brengt uitkomst.
PARALLELMARKT
MEEST ACTIEVE FONDSEN
Alanher
Austria Globelinves
Berghuizer Papierfabr
Can Overs. Pref (Can
Columbia Securities
Commerz Obligatie Fonds I
Commerz Obligatie Fonds II
Commerz Obligatie Fonds III
Commerz Obligatie Fonds VI
Delta Lloyd Ecu Fonds
Delta Lloyd Mix Fonds
Delta Lloyd Rente Fonds
Delta Lloyd Vastgoed Fonds
Dutch Take Over Targets
E&LAkt Beheer Ned.<2)
E L. Gulden Rente Fonds
E L. Kapitaalmarkt Rente
E L Portfolio Ned (3)
Europ.Dev.Cap.Cor
Nedcon Groep
Ned. Elevator Bel Mij
Nedschroef Holding
Nevas, Bel.mij
Nevas, Cert 17% Cum pref
Neways Electronics Int
Phoenix Beheer 'B'
Public Storage Int.
Wereldhave 25% gest pr
Weweler
Wolff, Handelmij Joh.
1052
120630
2139
13073
4667
46.80
56.70
10,90
29.00
118,00
96,30
96.20
96.40
95.10
12,20
62,50
60,10
70,90
105,30
102.60
3,10
580,00
42.50
43.60
49,10
11.10
30.50
130.00
98.50d
98.60d
45.20
40.50
70.60
72,70
106.80
105.60
70,00
34,70
71,50
54,20
131,00
46,90
5720,00
81,00
59,10
143.00
32.80
294.00
112.30
28.80
1080.00
44.00
49.50
10.90
30.50
Anders dan in de verspreide re
devoering van zijn hoogste
baas, heeft Wijffels uiteindelijk
gesproken over „het uitblijven
van een 'krachtige' economi
sche opleving, die zich nog niet
aan lijkt te dienen". De toevoe
ging van het woordje 'krachtig'
lost de tegenspraak met zijn ei
gen economisch bureau inder
daad op. Alleen heeft tot dus
verre niemand van enig formaat
een dergelijke, 'krachtige' ople
ving voor Nederland op korte,
zelfs niet op middellange ter
mijn voorspeld. Dat die uitblijft
ligt dus voor de hand.
Gestoei
Het gestoei met woorden en
formuleringen is een typisch
uitvloeisel van de onzekerheden
van het moment. Toch zijn de
kwartaal-analyses van de grote
Nederlandse banken al weer
iets optimistischer over de
stand van zaken dan het Cen
traal Plan Bureau (CPB) in april
beschreef in het Centraal Eco
nomisch Plan.
Dat duidt er volgens de Rabo-
deskundigen op dat de con
junctuur nog dit jaar weer zal
aantrekken. Ook de collega's
van het economisch bureau van
ABN AMRO zijn op onderdelen
iets optimistischer gestemd dan
STAATSLENINGEN
MEEST ACTIEVE FONDSEN
Nederland 1986-92/96
Nederland 1982-88/92
1.10 Nederland 1980-91/00
60.90
61,40
54,80
52.30
86.20
6.70
45.50
43,10
71.30
73.10
106,90
105,60
31,50
101,10
69,80
35.70
71.50
0.20a
5810.00
87,00
59,50
10.80
77.60
660.00
6.60
15.20
55.30
143,00
30.70
295.00
1982-88/92
1987-93/97
1982-88/92
1985-89/92
1980-86/95
1986-90/93
1990 p.2000
19791-11-85-94
1983-89/93
19901/11 p.2000
19901II p.2000
1990IV p 2000
1984-90/94
19901 p.2000
199011 p.2000
1983-90/94
19841-90/94
1985-91/95
1983-89/93
1985-91/95
1977-78/92
1982-89/93
1985-91/00
1986-90/93
1989 p.1999
198911 p 1999
1989p 1999
1987p 1993
19891-11 p.1999
1989IV p.1999
19851-11-91/95
19861-11-92/96
1988 p. 1998
196811-79/93
1988 p. 1996
1989 p.1999
1987 p. 1997
1986-92/96
1986p 1996
1986p1995
1987-1 p 1995
1987p1997
1987-98/02
1988 p. 1994
1988-94/98
1987p1994
1988 p. 1995
1964.-65/94
1963-64/93
108.50
100.65
105.10
100.95
103.05
100.15
100.20
101.30
100,00
103,79
99,90
99.55
102.14
102.13
102,27
99.30
100.72
100,72
98,82
98,60
98,30
98,80
98,00
98,75
98,35
95,60b
94,60
97,33
98.45
93,75
93.65
92.25
96.58
91.15
90,85
95.05
95,45
90,53
97.30
94.13
91.75
89.60
89.03
90.07
93.75
90.93
93.08
90.53
94,90
91.10
93.39
107.90
100.20
106,55
100.20
103,60
100,03
100.05
102,40
99.97
105.06
99.85
99.63
103.40
103.40
103.50
99,45
102.03
102,20
99,25
99,30
99,55
99,07
100,05
98,85
99,00
98,67
99,50
98,90
97,15
92.58
96.27
95.70
92.15
98,30
95,20
93.35
91.28
90.63
91.50
94.20
92.47
94.25
92.10
93.78
89.30
95.87
92.65
94.70
93.26
100.10
103,70
100,03
100.05
102,20
100.00
105.25
99.80
99,63
96,35
97,61
98,40
94,02
97.35
93,00
92,15
97,60
95.27
93.40
91,38
90.70
91.43
94.45
92.50
94.30
92.12
93.83
BELEGGINGSFONDSEN
MEEST ACTIEVE FONOSEN
ABN Amro Aandelenfonds
Algemeen Fondsenbezit
Amro North American Fund
Amvabel
Asia Pacific Growth Fund
Asian Selection Fund
Asian Tigers Fund
Colonial Gi
CLN Oblig. Dividend Fonds
CLN Obligatie Waardefonds
EMF Rentefonds
EMS Income Fund
EMS Offshore Fund
Engelsch-Holl. Belegg. Tr 1
Engelsch-Holl. Belegg. Tr. 2
Engelsch-Holl Belegg T
Esmeralda participaties
European Assets Trust
het CPB. Vooral de stand van de
Amerikaanse dollar en de
uitwerking daarvan op de prij
zen voor grondstoffen ver
oorzaken bij ABN AMRO wat af
wijkende voorspellingen in ver
gelijking met die van het CPB.
Met de voorspelling dat de
aantrekkende Amerikaanse eco
nomie zal resulteren in een ho
gere dollarkoers, veranderen er
twee belangrijke gegevens voor
de nationale economie. Aan de
ene kant komt de ABN AMRO
zodoende op een iets hogere in
flatie: 3,5 procent voor 1992 in
plaats van de 3,25 procent van
het CPB. Voor 1993 wordt een
zelfde inflatie-percentage ver
wacht, daarbij wordt uitgegaan
van de aangekondigde verlaging
van de BTW-tarieven. Een ho
gere dollarkoers betekent ook
een relatieve verbetering van de
concurrentiepositie van het Ne
derlandse bedrijfsleven in de
wereld. Dat kan tot grotere in
ternationale afzet leiden. De Ra-
bo-collega's komen tot een ver
gelijkbare conclusie: „De bin
nenlandse bestedingen zullen
nauwelijks bijdragen aan het
(economisch) herstel. Het aan
zwengelen van de produktie-
groei in de loop van 1992 moet
dan ook met name worden te
weeggebracht door de uitvoer."
EOE Index Fund
Europe Growth Fund
Euro(The)Spam Fnd ltd US/
Holland Pacific Fund
Holland Selectie Fonds
IDS Mutual
IS Himalayan Fund US/
Japan Index Alpha F (Yen)
Japan Sector Rotation Fund
Korea Pacific Trust US/
NMB Geldmarkt Fonds
NMB Global Fund
NMB Obligatie Fonds
NMB Rentegroei Fonds
NMBSpaardividend Fonds
NMB Vast Goed Fonds
New Asia Fund
Nomura Warrant Fund
Obam, Beleggingsmii
Pierson Rente Groeifonds
Postbank Aandelenfonds
Postbank Beleggingsfonds
Postbank Vermogensgr fonds
Rentotaal
RG America Fund
RG DivirenteFund
RG Europe Fund
RG Florente Fund
RG Pacific Fund
RG Strat Portefeuille groen
RG Strat. Portefeuille blauw
RG Strat. Portefeuille geel
RodinProp. Shore Mall US/
Rohnco(pref
Schroders Int. Prop Fünd
Sci/Tech SA
Suez Liq. Groeifonds
Technology Fund
Tokyo Pacific Hold (Seabrd)
Tokyo Pacific Holding
Trans Europe Fund
Transpacific Fund Yen
Unifonds
Universal Fund(kl)
Universal Fund
Vaste Waarden Nederland
VSB Obi. Groeifonds
VSB Rente Fonds
WBO Intern. Beleggingsmij.
Wereldhave
Yen Value Fund
ZOM Florida part. US
3924
121644
1114
2390
32544
42470
10036
24036
59450
65248
50.50
68.00
52.70
160.50
80,00
31.80
5.20
26.50
222.00
10.50
62.20
75,70
28,30
49.50
57,40
27,50
34,50
39,00
65.80
101,10
100.20
53.00
65.00
60.00
62.00
68.50
45.00
120.80
81.80
538.00
31,00
107.80
67.20
7.40
142.50
17.50
8100.00
6500.00
9.00
462.00
5,60
114.30
21,50
9,50
74.50
123,00f
124,00
42,00
53,82
234,50
13,05
19,70
55,70
53,20
3,90
144,50
34.70
98,00
50.20
46.90
95.00
70.80b
29.50
14.00
19.20
160.00
218.00
77.70
292.00
15.00
76.00
29.50
110,30
59,40
51,20
51.00
164.30
91.00
79.20
26.60
65,60
68,10
72,20
106,80
107,20
49,50
34.10
6.50
11.20
78.10
109.00
109,00
47.20
55.23
119,50
101,80
35,60
5,40
0,63
259,80
11,75
22,70
88,20
29,20
114,90
51,30
57,20
55,00
107,00
50.30
102.80
115,90
94.70
54,70
51.60
48,60
84,00
81,20
29,20
12,20
105.30
67.90
110.50
HOOFDFONDSEN
MEEST ACTIEVE FONDSEN
Internatio-Müller
Intern Nederlanden Groep
Koninklijke Luchtvaart Mi)
Kon Nederl. Papierfabr
Philips'Gloeil Gem Bez
196874
52309
53931
102701
142890
159436
10928
294210
87590
146631
5961
70359
8423
158543
90399
87198
234421
116337
69446
10221
6811
362500
387610
203517
627815
207531
46302
92524
828388
78588
85826
51903
32465
105558
84327
155632
38912
57720
21746
45308
42.00
78.20
172.10
59,55
77,80
133,40
189,30
51,60
42,90
41.50
87.70
22,90
99,00
29,60
32,30
156,50
43.70
57.40
55.50
45.70
40,30
47.50
142.00
55.60
61.90
93.20
56.80
95.00
69.70
40.70
175,70
178,80
62,10
88,20
158.10
196,60
52,30
97,20
23,40e
167,50
58,60
71,00
73.40
45.80
184.40
127.00
96.00
86.00
8.20
150.50
17,50
465.00
8,10
112.30
108,60
109.00
46.50
51.20
57.20
55,00
54.90
51.40
48.30
84.00
29.00
12.20
183.70
19.40
136.00
180.00
83,50
273.0
64.00
101.00
53.70
51,30
100,60
105.30
LOKALE MARKT
MEEST ACTIEVE FONDSEN
Aalberts Industries
Amsterdam Rubber
Athlon Groep nr-cert
Automobiel-lnd 'Rotterdam'
A l. 'Rotterdam' conv.c.pr.
Bam Groep
Batenburg Beheer
Belindo
Berkel's Patent Mij
Blydenstein-Willmk
Boer, Kon Druk. en Uitg. De
Boskalis West minster
Boskalis Westminster Pref.
Braat Beheer
Breevast
Burgman Heybroek
Calvé-Delft
Calvé-Delft Pref
Calvé-Delft Cert.
Centrale Suiker My
Cindu International
Claimindo
Content Beheer
Credit Lyonnais Bank Nederl.
Draka Holding
Econosto
Emba
Eriks Holding
Flexovit International
Fugro McClelland
Gamma Holding
Goudsmit
Grolscti
GTI-Holding
Heineken Holding 'A'
Hoek's Mach.- Zuurst.fabr.
Holland Sea Search Holding
IHCCaland
Infotheek Groep
Kempen Holding
Kiene Holding
KondorWessels Groep
Kon. Bijenkorf Beh. KBB
Koppelpoort Holding
Krasnapolsky Grand Hotel
Landré Glinderman, Kon.
Maas Beheer. Frans
Macintosh
Maxwell Petroleum Holding
Moeara Emm Cert.opr b
NBM-Amstelland
NEDAP
NKF Holding
NutnciaGem Bez.
NutriciaVer.Bedr.
Nijverdal-ten Cate
Omnium Europe
Oreo Bank
OTRA
Palthe
Pirelli Tyre Holding
Polynorm
Porceleyne Fles
Randstad Holding
Samas-Groep
Sarakreek Holding
Schuitema
Schuttersveld Holding
Telegraaf Holdingr
Unilever 7% Cum.Pref
ilever 7% Cum. Pref.Cert.
Unilever 6% Cum.Pref.
Unilever 4% Cum.Pref.
1410
2580
19975
2826
69165
6500
10705
25193
2250
2700
11912
3522
7969
29381
JV t Uw doel-
groep is geïn-
teresseerdin
- uw adverten
tie op deze
plaats. Reser-
*4i veer via onze
r
""i* advertentie-
*ti: afdeling.
32.50
204,00
75,50
56,00e
23,50
1117,00
86,70
130,00
38,40
38,30
24,00
228.00e
0.46
408,00
798,00
29,80
70,90
395,80
190,00
51,00
75,50
37,90
188,00
50,40
7050,00
88,60
4 9,00a
71.50
294.50
51.00
18,80
124,00
143,00
39.50
28,00
69,00
35.50
14.00
1580.00
68.00
173.00
850.00d
66.00
3.50
441.50
47.00
87,50d
153,00b
0.86
39,00
245.00
64,50
64,00
780,00
1178,00
97,50
29,20
130,00
17,50
25.40
44.50
43,00
26,60
28.70
225.00
83.50
57.50
37.00
113.50
216.00
223.00
140.50
149.60
249.80
0.56
421,00
209.50
6,90
2.20
8.70
1112,00
31,80
78,20
335,00
258,00
124,00
5650.00
1265,00
165000,00
16400,00
17700,00
33,80
57.60
598,00
9,20
160,00
112.00
8.05
29,60
171.00
138,00
17,60
610,00
30,50
103,80
295,80 293,00
31,00 30.00
Effectenhuizen
Japan in het rood
TOKYO Rtr-ANP
De vier grote effectenhuizen in
Japan hebben hun resultaten
vorig jaar dramatisch zien ver
slechteren. Daiwa Securities,
Nikko Securities en Yamaichi
Securities leden samen een ver
lies van 121,19 miljard yen (1,7
miljard gulden), zo blijkt uit de
jaarcijfers. Nomura Securities
wist als enige uit de rode cijfers
te blijven, maar zag de winst
met 74 procent kelderen tot
29,34 miljard yen (410 miljoen
gulden) De vier bedrijven heb
ben ernstig geleden onder
schandalen en onder de malaise
op de effectenbeurs van Tokyo.