VN-bureau C-wapens naar Den Haag
1
IV
Binnenland
RDM wil
Potvis kopen
Justitie heeft meer tijd
nodig in Ghanezenzaak
Een koninklijke roos voor de jarige
'Vette jaren kantoorbouwers voorbij'
Hoogleraar geeft
verdachten Rhedense
incestzaak weer hoop
'Solidariteit is weg, omdat alles al is geregeld'
Verkrachter moet meisje
ton smartegeld betalen
ZATERDAG 20 JUN11992
3
Record kijkers bij Nederland-Duitsland
Nederland sleept eindelijk belangrijke internationale organisatie binnen
Hilversum Tien miljoen Nederlanders zaten donderdag aan de
buis gekluisterd voor de EK-wedstrijd Nederland-Duitsland.
Omgerekend komt dat neer op 74 procent van de Nederlandse
bevolking boven de zes jaar. „Een absoluut record in de dienst
van het kijk- en luisteronderzoekaldus een woordvoerder van
deze NOS-dienst gisteravond. „Zelfs de vermaarde actie Open
het Dorp heeft niet dit aantal kijkers getrokken, destijds beschik
ten niet meer dan 8 miljoen Nederlanders over een tv-toestel",
aldus de NOS-woordvoerder. De kijk- en luisteronderzoeken
worden sinds 1965 uitgevoerd.
Rijksschool officieel opgeheven
Rotterdam De rijksschool is op een bepaalde manier de meest
zuivere vorm van openbaar onderwijs, omdat het rijk als bestuur
op prettige afstand staat en de school veel vrijheid laat. De ge
meenten moeten die taak nu overnemen. De scholen moeten
zich tegenover die nieuwe baas voldoende zelfbewuste partners
tonen. Dat zei staatssecretaris Wallage gisteren bij de plechtige
opheffing van het verschijnsel rijksschool in Nederland. De 54
rijksscholen zijn dit jaar overgedragen aan de gemeenten. Dat
past in het onderwijsbeleid van decentralisatie en in het algeme
ne beleid van dit kabinet om de taken van het rijk te beperken
tot de kerntaken.
Meier Mattern vrijwillig weg bij VHS
utrecht* President-commissaris mr. R. Meier Mattern van het
in surséance van betaling verkerende onroerend-goedfonds VHS
heeft gisteren op een buitengewone aandeelhoudersvergadering
in Utrecht zijn posities binnen het bedrijf'vrijwillig' opgegeven.
De voorwaarde die Meier Mattern daaraan verbond was dat ma
kelaar Harry Mens uit Lisse op een zo snel mogelijk uit te schrij
ven aandeelhoudersvergadering wordt benoemd in de raad van
commissarissen om daar de benodigde expertise in te brengen.
Mens, die een pakket van 364.000 aandelen VHS bezit, zei die
benoeming op de kortst mogelijke termijn te willen accepteren.
Volmac boekt 10 procent lager resultaat
utrecht» Het automatiseringsbedrijf Volmac Software Groep
(VSG) heeft in de eerste vijf maanden van 1992 een 10 procent
lager bedrijfsresultaat behaald dan in dezelfde periode van 1991.
De omzet is in de periode januari tot en met mei „enigszins"
achtergebleven, zo maakte VSG gisteren op een buitengewone
aandeelhoudersvergadering bekend. Vorig jaar daalde het be-
drijfresultaat met 16,3 procent tot 102,3 miljoen gulden. De net
towinst bij Volmac zakte toen met 7,1 procent tot 74,9 miljoen
gulden.
Nederland heeft eindelijk weer een zetel van een belangrijke interna
tionale organisatie in de wacht gesleept. Den Haag wordt de vesti
gingsplaats van het VN-bureau dat de naleving van het eind dit jaar
te ondertekenen wereldwijde verdrag tegen chemische wapens moet
gaan controleren. Er zijn direct 800 tot 1000, en indirect nog enkele
honderden arbeidsplaatsen meer mee gemoeid.
den haac/bonn gpd-anppeningsconferentie in Genève een
meerderheid achter zich. Maar omdat
Den Haag moest het in de strijd om dit eenstemmigheid nodig was, werd de
belangrijke VN-kantoor opnemen te- keuze pas definitief nadat de Oosten
gen Wenen en Genève. De Zwitsers rijkers zich zij het morrend had-
trokken zich vorige week terug, en Den den teruggetrokken.
Haag kreeg gisteren in de VN-ontwa- De Haagse wethouder C. Martini
(werkgelegenheid en economische za
ken) reageerde verheugd op de toewij
zing. Ook minister Van den Broek (bui
tenlandse zaken) toonde zich gister
middag in Bonn, waar hij een WEU-
vergadering bijwoonde, uiterst tevre
den. „Dit is een grandioos succes", zei
hij. Van den Broek heeft twee jaar ge
vochten voor de Haagse kandidatuur.
Nederland geldt binnen de VN-ontwa-
peningsconferentie als een van de
voortrekkers als het gaat om het ver
bod van chemische wapens.
Dat de keus op Den Haag viel, komt
ook omdat Nederland de VN de eerste
drie jaar gratis huisvesting aanbood.
Aanvankelijk zullen 100 tot 200 VN-in-
specteurs een tijdelijk kantoor in Den
Haag krijgen. Later wordt het volledige
bureau ondergebracht in een nieuw
kantoor, dat nu nog in aanbouw is
vlakbij het Haagse Centraal Station.
Over het VN-verdrag tegen de pro-
duktie en verspreiding van chemische
wapens is ruim twee jaar in Genève
onderhandeld door 39 landen, waaron
der de Verenigde Staten en Rusland.
Het zal later dit jaar officieel worden
getekend, waama ook andere landen
zich er achter kunnen scharen. Uitein
delijk doel is dat wereldwijd alle che
mische wapens verdwijnen.
Volgens een verdrag uit 1923 is het
gebruik van chemische wapens al ver
boden. Het nieuwe verdrag verbiedt de
produktie en opslag ervan. Het VN-bu
reau in Den Haag komt zal de naleving
van de afspraken moeten controleren.
Het zal hoofdzakelijk bestaan uit 'in
specteurs', hooggekwalificeerde mili
tairen en wetenschappelijke deskundi
gen op het gebied van chemische wa
pens. Nederland heeft grote kennis op
dit terrein via het Prins Maurits-labora-
torium van TNO in Rijswijk.
Kabinet zet druk
op gemeenten
Gemeenten kunnen er in de
toekomst toe worden gedwon
gen afval- of mestverwerkings
inrichtingen te laten bouwen.
Het kabinet is gisteren akkoord
gegaan met het wetsvoorstel
Not In My Back Yard (NIMBY)
van minister Alders (milieu).
Met name inrichtingen voor de
verwerking, stort of verbranding
van afval en mestverwerkingsfa
brieken zijn in veel gemeenten
niet welkom ('not in my back
yard' 'niet in mijn achter
tuin'). Met de huidige Wet op
de ruimtelijke ordening kan het
jaren duren voordat een ge
meente kan worden gedwongen
een bestemmingsplan te wijzi
gen.
OPSLAG/MILIEU
CONTAINERS
VERKOOP/VERHUUR
BUKO BEVERWIJK
02510-11727
rotterdam gpd
De Rotterdamse werf RDM is in
onderhandeling met het minis
terie van defensie over de over
name van de Potvis, de eergiste
ren afgedankte onderzeeboot
van de Koninklijke Marine.
De werf wil het schip gebrui
ken als proefboot voor de ont
wikkeling van het systeem van
luchtonafhankelijke sturing. Op
dit moment wordt voor het ex-
piriment de oude onderzeeër
Zeehond gebruikt. „Het voor
deel van de Potvis is dat de boot
completer is. Met dat schip
kunnen we zonder problemen
varen", aldus een woordvoer
der.
De Hr.Ms. Potvis is de laatste
drie-cyclinder onderzeeboot die
de 85-jarige Onderzeedienst
van de KM nog in gebruik had.
Dit type is vervangen door de
veel modernere, eveneens bij de
RDM ontwikkelde, Walrus-klas-
se. De Potvis heeft 3586 zee
dagen achter de rug.
SER-advies over
belastingen stelt
Lubbers teleur
den haag gpd-anp
Premier Lubbers is teleurgesteld
over het negatieve advies van
de Sociaal-Economische Raad
(SER) over de voorstellen van de
commissie-Stevens om de be
lastingen verder te vereenvou
digen. Volgens de SER wordt
met deze voorstellen geen ver
eenvoudiging bereikt.
De commissie stelde onder
meer voor de fiscale aftrek van
de premies volksverzekeringen
af te schaffen en in ruil daarvoor
de loon- en inkomstenbelasting
te verlagen. De SER verwacht
als effect daarvan echter hogere
looneisen.
Stevens zei gisteren dat de re
gering zonder zijn voorstel ver
der verlaging van de belastingèn
wel kan vergeten.
Lubbers noemde het heel be
langrijk om toch naar verdere
vereenvoudiging en verlaging
van de belastingen te blijven
kijken. „Maar we zullen reke
ning moeten houden met het
SER-advies. We hebben nog
geen definitief oordeel, maar
het lijkt me onmogelijk om ele
menten van het advies van Ste
vens nog volgend jaar te ver
werken in de
Advocaten: Politie 'blaast zaak op
op het lichaam geplakt, of in
wendig meegesmokkeld in
'dichtgesealde' balletjes. Het
Ghanese netwerk beschikte vol
gens de politie over punten in
26 landen. De meeste koeriers
waren in Ghana geronseld en il
legaal Nederland binnenge-
sluisd. De mededeling dat in de
Bijlmer „minstens 10.000 illega
le Ghanezen" aan de drugshan
del meewerkten, veroorzaakte
grote onrust in Amsterdam en
leidde tot kamervragen. In april
antwoordde minister Hirsch
Ballin (justitie) dat die bewering
„geenszins" de bedoeling was
geweest.
Verscheidene advocaten be
schuldigen justitie en politie er
van „de zaak buiten proporties
op te blazen". Volgens hen gaat
het om „niet meer dan een ge
wonedrugszaak".
Toch bestaat het vermoeden
dat justitie in september op de
proppen komt met meer dan de
simpele pondjes heroïne die nu
staan vermeld in de stukken
waarin de advocaten inzage
hebben. De rechtbank zag in elk
geval genoeg reden de arrestan
ten vast te houden.
Het gerechtelijk vooronderzoek
tegen de 'internationale Ghane
se drugsbende' die op 9 maart
vanuit de Amsterdamse Bijlmer
werd opgerold, verloopt moei
zaam. „Het onderzoek is zeer
complex", verontschuldigde
zich gisteren de Amsterdamse
officier mr. N. Schaar.
Zeventien van de 29 aange
houden verdachten moésten
gisteren 'pro forma' terecht
staan, zodat hun voorlopige
hechtenis kon worden verlengd
met nog eens 2,5 maand. Justi
tie denkt die termijn minstens
nodig te hebben om het crimi
nele netwerk te ontrafelen en de
vermeende stroom van honder
den miljoenen guldens zwart
oudenbosch Ingeborg Schul
was gisteren waarschijnlijk de
gelukkigste 13-jarige van Neder
land. Het meisje uit Oudenbosch
kreeg op haar verjaardag een
roos van koningin Beatrix. Tij- Koningin mr. F. Houben. Vanuit
dens een werkbezoek aan Noord- het publiek riep Ingeborg haar
Brabant deed de vorstin gister- toe dat ze jarig was. Beatrix haal-
middag Oudenbosch aan, in ge- de daarop een roos uit haar boe
zelschap van Commissaris der ket, nadat Ingeborgs moeder had
bevestigd dat haar dochter inder
daad jarig was. „Deze roos doe ik
nooit meer weg", aldus Ingeborg.
FOTO ANP PAUL STOLK
Grieken laten
vrachtwagens
tocht vervolgen
den haag gpd
Een fel protest van de Neder
landse ambassadeur in Grie
kenland, mr H. Vijverberg, bij
de Griekse regering heeft ertoe
geleid dat twee Nederlandse
vrachtwagens in de havenstad
Patras hun tocht weer kunnen
vervolgen. De wagens waren
donderdag door de douane in
beslag genomen, omdat op de
vrachtdocumenten als eindbe
stemming was vermeld 'Repu
bliek Skopje (Macedonië)'.
De kwestie Macedonië ligt in
Griekenland uiterst gevoelig. De
Grieken kunnen het nauwelijks
verkroppen dat de voormalige
Joegoslavische republiek een
naam voert die volgens hen ei
genlijk puur Grieks is. Macedo
nië, dat is Griekenland, dat is
Alexander de Grote en aan die
historisch bepaalde werkelijk
heid mogen anderen niet tor-
Woordvoerster I. de Hoogh
van NOB Wegtransport, een be
langenorganisatie van trans
portondernemingen, acht de re
acties van de Griekse autoritei
ten op onjuist ingevulde vracht
papieren nogal overspannen.
NOB heeft haar leden gewaar
schuwd voor problemen met de
Grieken. Hoewel ze officieel
geen bezwaar zouden kunnen
hebben tegen de 'Voormalige
Joegoslavische Republiek Mace
donië' als eindbestemming, ad
viseert de NOB haar leden nu
de formeel onjuiste benaming
'Republiek Skopje' te gebruiken.
Tijdens het 14 maanden du
rende onderzoek werden in to
taal 123 verdachten aangehou
den in zes Nederlandse plaat
sen, in de Verenigde Staten, Ca
nada en Zwitserland.
Vanuit de Bijlmer zijn volgens
justitie jaarlijks zo'n 400 koe
riers afgereisd met een pond tot
een kilo drugs in platte pakken
den haag gpdjaren voor de kantoorbouwers zijn voorbij en
een snel herstel zit er niet in, aldus De Jonge.
Volgens hem gaan bedrijven eerder bezuinigen
op hun kantoren. „Werknemers kunnen wel
meer ruimte eisen, maar dat moet ook worden
betaald. De totale kosten van de werkplek zijn
ongeveer eenvijfde van de totale kosten per
werknemer. En dat terwijl in veel organisaties
de werkplek maar 20 procent van de tijd wordt
gebruikL In de VS en Japan zie je al een tendens
ontstaan dat werknemers voor een bepaalde
tijd een kantoorruimte huren, zoals ze een ho
telkamer huren. Dat is voor de werkgever een
stuk goedkoper."
Wie dacht dat Nederland zo langzamerhand wel
vol stond met hypermoderne kantoorgebou
wen, kon het gisteren even knap benauwd krij
gen op een congres van marktanalisten en pro
jectontwikkelaars in Den Haag. Tot 1997 moet
minimaal nog zes miljoen vierkante meter kan
toor worden gebouwd om aan de vraag te vol
doen, zo lieten twee onderzoekers van de Rijks
universiteit Utrecht in hun rapport weten.
Ter geruststelling van de liefhebbers van
groene parken en lommerrijke woonwijken wist
de Delftse hoogleraar H. de Jonge het onderzoek
in een handomdraai te bagatelliseren. De vette
Nieuwe voorzitter Anton Westerlaken van CNV:
Anton Westerlaken heeft zijn
visitekaartje afgegeven als de
nieuwe voorzitter van de chris
telijke vakcentrale CNV. Zelfbe
wust, bijna arrogant, liet hij de
ze week weten een wettelijk ge
garandeerd minimumloon niet
nodig te hebben. „Ik zorg er in
de CAO-onderhandelingen wel
voor dat het met de salarissen
van mijn leden goed zit."
Westerlaken, die vandaag
Henk Hofstede als voorman af
lost, laat er geen twijfel over be
staan. Hij zal er geen traan om
laten als de overheid zich te
rugtrekt op haar kerntaken. In
tegendeel, Westerlaken ziet het
als een noodzakelijke voor
waarde om de vakbeweging
optimaal tot haar recht te laten
komen.
„Neem nu de Wet op de ar
beidstijden, waarin de achturi
ge werkdag is vastgelegd. Op
zichzelf een prima regel. Maar
het vreemde is dat de wet ver
lenging van de werkdag toe
staat als de vakbond akkoord
gaat. Het zou beter zijn als de
overheid een buitengrens aan
geeft van bijvoorbeeld twaalf
uur. Een goed onderhandelaar
kan dat dan terugbrengen tot
acht of negen uur. Zoiets ver
groot de herkenbaarheid van
de vakbond onder'de werkne-
En juist daaraan mankeert
het. De oorzaak ligt volgens de
CNV-voorman bij de overheid als belangenbehartiger van
die in de afgelopen twintig jaar werknemers en uitkeringsge-
als concurrent van de vakbewe- rechtigden, geen eer meer aan
ging heeft geopereerd. Er zijn te behalen is. Met als gevolg dat
zoveel basisvoorzieningen ge- een zorgwekkend laag aantal
creëerd, dat er voor de bonden, werknemefs bij een bond is
aangesloten: nog geen dertig
procent. Westerlaken: „De
overheid moet teruggeven wat
ze van ons heeft geleend, zodat
wij kunnen uitgroeien tot de
sterke maatschappelijke orga
nisatie, waar iedereen om
roept."
Toch is het de CNV'er niet al
leen om zijn eigen club te
doen. Hij is er niet op uit een
sterke vakbeweging te bouwen
op een „verwaarloosde" sa
menleving. Integendeel, een
aantal maatschappelijke pro
blemen, zoals het hoge ziekte
verzuim en de WAO, worden in
zijn ogen juist veroorzaakt door
het grote aantal overheidsregel-
tjes. „De onderlinge solidariteit
is weggeëbd omdat alles al is
geregeld. Het ziekteverzuim
wordt in mijn ogen vooral ver
oorzaakt omdat mensen niet
meer met elkaar communice
ren."
Om deze vorm van ver
vreemding te doorbreken,
moeten sociale voorzieningen
meer aan sociale partners wor
den overgelaten. „Dan kunnen
we als bond iets voor onze le
den regelen." Niet-leden kun
nen bij Westerlaken kiezen: of
ze worden lid, of ze vallen bui
ten de boot.
Westerlaken: „Er zijn grenzen
aan de loyaliteit. Ik voel er niets
voor deze mensen gratis te la
ten meerijden op de bagage
drager. Ik heb te maken met
mondige mensen. Laat ze een
heldere keuze maken en daar
de consequenties van dragen.
Dat is de enige manier om het
stof van het begrip solidariteit
te blazen."
De herziening van de taak
verdeling tussen overheid en
sociale partners zal ook zijn
weerslag hebben op de verhou
ding tussen werkgevers en bon
den. Vooral de CAO zal in be
lang toenemen tot wat Wester
laken „een soort grondwet van
de arbeid" noemt. „Er zullen
meer lange-termijnafspraken
moeten worden gemaakt. Over
scholing, over werkgelegen
heid, oververzekeringen."
Tot nu toe komt er relatief
weinig terecht van deze 'goede
doelen'. De verleiding om het
in de lonen te verhalen is tot
dusver te groot gebleken. „We
zijn te veel een loonmachine
geworden." Vandaar dat Wes
terlaken voorstelde de CAO in
twee delen te splitsen: een deel
voor het loon en een deel voor
de 'goede doelen'. Over het
loon zou jaarlijks moeten wor
den onderhandeld, over de rest
moeten afspraken voor een jaar
of drie komen.
Westerlaken staat niet alleen
met zijn idee. Ook de FNV lijkt
van mening te zijn veranderd.
Vorige week maakte de vakcen
trale bekend volgend jaar in te
zetten op loonmatiging om zo
een aantal 'goede doelen' te
kunnen financieren.
Het jongste slachtoffer in de
Rhedense incestzaak kan vóór
haar 14e iaar niet vele malen
gewelddadig zijn verkracht. Dat
beweerde de Nijmeegse hoogle
raar gynaecologie prof. dr. T.
Eskes gisteren tijdens de behan
deling van de Rhedense incest
zaak voor het gerechtshof in
Arnhem.
Het onderzoek in 1988, waar
bij een Veenendaalse arts con
stateerde dat het meisje naar al
le waarschijnlijkheid nog
maagd was, is correct uitge
voerd en beschreven in het me
disch rapport. De bevindingen
van de arts maken het zeer on
waarschijnlijk dat het meisje
voor die tijd is verkracht, aldus
Eskes.
Hij nam daarmee afstand van
uitlatingen die zijn Utrechtse
collega prof. dr. A. Heintz deze
week als deskundige in dezelfde
zaak deed. Heintz verkondigde
dat aan het onderzoek zoals de
Veenendaalse arts dat in 1988
heeft uitgevoerd, geen definitie
ve conclusies kunnen worden
verbonden.
Het feit over de maagdelijk
heid is belangrijk, omdat in de
dagvaarding voor de negen ver
dachten staat dat het jongste
slachtoffer, net als haar twee
jaar oudere zusje, vanaf zeer
jonge leeftijd veelvuldig en ge
welddadig is verkracht door fa
milieleden en kennissen. Als de
Nijmeegse hoogleraar gelijk
heeft, kan dat niet vóór haar 14e
verjaardag zijn gebeurd. Overi
gens zijn bij het zusje van het
meisje destijds wel tekenen
aangetroffen die duiden op
seksueel misbruik.
De verdedigers van de negen
verdachten probeerden gisteren
andermaal aan te tonen dat de
verklaringen van de vier Rhe
dense slachtoffers op belangrij
ke onderdelen niet Idoppen. De
raadsman van de moeder van
de meisjes uitte forse kritiek op
de politie, die de medische ver
klaring over het meisje, dat als
onderdeel van een andere straf
zaak is opgesteld, niet bij het
dossier heen gevoegd.
Het hof doet 3 juli uitspraak.
bepaling ervan het uiterst ge
welddadige karakter van de
verkrachting een voorname rol
gespeeld. „Het was niet alleen
een verkrachting, maar met
name ook een geweldsdelict",
aldus Schepen.
De dader, die inmiddels door
het gerechtshof in Amsterdam
is veroordeeld tot acht jaar ge-
vangensistraf en tbs, zal naast
het smartegeld ook nog een
vergoeding voor de geleden
materiële schade moeten beta
len. De hoogte daarvan is nog
niet vastgesteld.
Naar eerst nu bekend is gewor
den heeft de Utrechtse recht
bank in februari de verkrach
ter van een 5-jarig meisje ver
oordeeld zijn slachtoffertje
100.000 gulden smartegeld te
betalen. De persrechter van de
rechtbank in Utrecht, mr. H.
Schepen, heeft dat gisteren be
vestigd.
Het toegewezen smartegeld,
waarvan de hoogte gelijk is
aan de eis, is extreem hoog
voor Nederlandse begrippen.
Volgens Schepen heeft bij de