Leger Zuid-Afrika
paraat voor staking
Arabische kiezers in Israël hopeloos verdeeld
Buitenland
Skeletten-protest
Al 27.000 Cambodjaanse
vluchtelingen weer thuis
Waalse socialisten
werkten met maffia
Zelfs Bush
klapt voor
Fidel Castro
Ter Beek stelt extra troepen
beschikbaar voor vredesoperatie
Bloedbad herdacht
Somaliërs ontvluchten
massaal geplunderd land
Ook Fransen twijfelen
meer over 'Maastricht'
15
dukovanvIn de Tsjechoslowaakse stad Dukovany hebben actievoerders naar plastic skeletten met zonnebrillen gegrepen om hun zorg ken
baar te maken over de bouw van een depot voor nucleair afval.
Regering 'klaar' voor acties ANC
De Zuidafrikaanse regering heeft duizenden blanke
dienstplichtigen gisteren per telegram gewaarschuwd
volgende week paraat te zijn als het Afrikaans Nationaal
Congres (ANC) massale acties houdt om politieke her
vormingen af te dwingen.
strijdkrachten de komende we
ken in staat de Zuidafrikaanse
politie te helpen vrede, stabili
teit, wet en orde te handhaven",
aldus woordvoerder Rolt. De re-
servistenlijsten van landmacht,
luchtmacht en marine tellen
een half miljoen blanke man-
Bijna-staatsgreep in Polen
Warschau De voormalige Poolse onderminister van binnen
landse zaken heeft vorige week de val van de regering proberen
te verhinderen door tevergeefs een eenheid elite-troepen te vra
gen in te grijpen. Dat heeft de waarnemend minister van bin
nenlandse zaken, Andrzej Milczanowski, gisteren bekendge
maakt.
Actiegroep dwingt referendum af
bern» De Zwitserse actiegroep 'Groep Zwitserland zonder Wa
pens' heeft gisteren een referendum afgedwongen over het
voornemen van de regering zeven miljard gulden uit te geven
voorde aanschaf van 34 Amerikaanse gevechtsvliegtuigen. In
anderhalve maand had de actiegroep de minimaal benodigde 1
miljoen handtekeningen bij elkaar. Het referendum wordt in juli
gehouden.
Russische bankfraude breekt records
moskou Een Russische maffiabende heeft zich verrijkt met 60
miljard roebel 1,25 miljard gulden) in de grootste bankfraude
uit de Russische geschiedenis. Ongeveer dertig mensen uit
Tsjetsjenië, een opstandige regio in de Kaukasus, zijn in verband
met het schandaal gearresteerd. Zij zouden de Russische Cen
trale Bank in april en mei hebben gefopt met valse orders van de
Tsjetsjeense Nationale Bank.
China houdt razzia's
peking De autoriteiten van dc Zuidchinese provincie Guang
zhou hebben meer dan 10.000 mensen gearresteerd in een
grootscheepse actie tegen de prostitutie en de snel groeiende
porno-industrie. Dat meldt Yangcheng, de officiële krant van
iuangzhou.
De Waalse socialisten, de twee
de partij van België, zijn in ern
stige verlegenheid gebracht
door de arrestatie van zes pro
minente partijleden die banden
onderhielden met de maffia.
De politie heeft inmiddels zes
estatie
der
r het
gestolen waardepapieren met
een totale waarde van ongeveer
25 miljoen gulden.
Volgens een politiewoord
voerder werden dc waardepa
pieren door de chauffeur van de
socialistische minister Van den
Biest naar Liechtenstein gere
den. Dc chauffeur onderhield
nauwe banden met de Sicili-
aanse maffia. De actie werd
door de privé-secretaris van de
minister, Taxquet, vanuit zijn
kantoor gecoördineerd. Hij kon
als gewezen politieman makke
lijk nagaan of de waardepapie
ren in het opsporingsregister
voorkwamen.
De Parti Socialiste is, met 40
procent van de stemmen, de
grootste partij van Wallonië en
is oppermachtig in het Fransta
lige landsdeel van België. Voor
aanstaande partijfunctionaris
sen zijn vaker betrokken ge
weest bij schandalen. Zo staat
de socialistische ex-burgemees
ter van Luik momenteel ter-
recht wegens corruptie.
Meer dan 27.000 Cambodjaanse
vluchtelingen zijn van opvang
kampen in Thailand terugge
keerd naar hun vaderland. Dat
heeft een functionaris van de
Verenigde Naties in Phnom
Penh gisteren bekendgemaakt.
De Hoge Commissaris voor
de Vluchtelingen van de Vere
nigde Naties (UNHCR) heeft in
het kader van het vredesak
koord voor Cambodja opdracht
voor het eind van het jaar meer
dan 370.000 Cambodjanen uit
Thailand naar hun thuisland
over te brengen. Het is de groot
ste repatriëringsoperatie van de
UNHCR tot nu toe.
RIO DE JANEIRO «OPA
De onbetwiste ster onder de
106 wereldleiders op de
milieutop in RJo de Janiero
was gisteren de Cubaanse
president, Fidel Castro. De
'Maximo Lideri kreeg een
ovatie voor zijn rede waarin
hij de consumptiemaat
schappij verantwoordelijk
stelde voor de verwoesting
van het milieu. Zelfs zijn
grootste vijand, de Ameri
kaanse president Bush,
klapte mee.
De consumptiemaat
schappij is volgens Castro
verantwoordelijk voor de
armoede van de overgrote
meerderheid van de wereld
bevolking. Twintig procent
van de wereldbevolking ver
bruikt driekwart van de
energie en vergiftigt de zee-
en, rivieren en lucht, zo zei
hij. Castro waarschuwde de
rijke landen ervoor de arme
landen op te laten draaien
voor de milieuschade.
De Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties heeft gisteren
de Rode Khmer aangespoord
zich aan het vredesakkoord over
Cambodja te houden. De Rode
Khmer weigert tot nu toe zijn
wapens in te leveren en zijn
troepen onder toezicht van de
Verenigde Naties te plaatsen.
Vandaag moet daarmee een be
gin worden gemaakt. De V-raad
deed een beroep op alle partijen
zich strikt te houden aan de ver
bintenissen van het vredesak
koord, waaronder de samen
werking met de UNTAC (de VN-
vredesmacht in Cambodja)", al
dus de Belgische voorzitter van
de Veiligheidsraad, P. Noterdae-
„U dient dit te beschouwen als
een mogelijke noodsituatie
Met uw bijdrage dient u uw
land", zo staat in de telegram-
Volgens een woordvoerder
van Defensie wordt overmorgen
een deel van de reservisten al
opgeroepen voor 'actieve
dienst'. Anderen moeten zich
voor periodes van 72 uur paraat
houden. Daardoor „zijn de
Rusland en VS in
grote lijnen eens
over kernwapens
londen ap
Rusland en de VS zijn het in
grote lijnen eens over de verde
re reductie van hun strategische
kernbewapening. Er is „een
goede kans" op een akkoord, al
dus de ministers van buiten
landse zaken Kozyrev en Baker
gisteren na afloop van overleg
in Londen. Beide landen willen
het aantal kernwapens verder
terugdringen dan het plafond
van elk 6.000 kernkoppen, dat
vorig jaar werd vastgelegd in het
START-akkoord.
„De rest is afhankelijk van de
presidenten", zei Kozyrev.
Dinsdag begint de Russische
president Jeltsin een staatsbe
zoek aan de VS. Baker voorspel
de dat als alle puntjes nog niet
op de i kunnen worden gezet er
zeker een akkoord in grote lij
nen kan worden gesloten. Over
de details van de besprekingen
wilde Baker niets zeggen.
Het ANC kondigde' donder
dag aan vanaf volgende week
dinsdag massaal stakingen,
boycots en marsen te houden
om versnelling van de politieke
hervormingen af te dwingen. De
anti-apartheidsbeweging ver
wijt de regering-De IQeik schul
dig te zijn aan de impasse waar
in de besprekingen voor een
nieuwe grondwet in terecht zijn
gekomen.
Volgens een overheidsfunc
tionaris zal 'enige druk' van het
ANC worden toegestaan. Bij 'il
legale acties' zoals het aanwak
keren van het geweld in de
zwarte wijken, zal worden inge
grepen. „De regering moet aan
naar eigen kiezers denken. Het
mag niet zo zijn dat wij klei lij
ken in de handen van het
ANC", aldus de woordvoerder.
„Wij zijn bang....bezorgd, over
wat er zal gebeuren."
Het aanhoudend geweld in
Zuid-Afrika heeft het leven ge
kost aan dertien mensen, onder
wie drie jongeren die door een
volksrechtbank in het thuisland
Kwazulu eerder ter dood waren
veroordeeld. Dat heeft de politie
gisteren gezegd.
Bij aanvallen op forensentrei
nen rond Johannesburg kwa
men vier mensen om. In het
woonoord Katlehong, ten zui
den van de stad, werden drie lij
ken met schotwonden gevon
den. Bij een aanval op een fa
briek bij Johannesburg lieten
twee mensen het leven, terwijl
de politie in Queenstown, in de
Kaapprovincie, een man dood
schoot die zich verzette tegen
zijn arrestatie.
Serviërs kondigen nieuw bestand Bosnië aan
apparatuur voor satellietcommunicatie en zend
stations.
De leider van de etnische Serviërs in Bosnië-
Herzegovina, Radovan Karadzic, heeft gisteren
aangekondigd dat zijn troepen vanaf maandag
ochtend zes uur een nieu-
we wapenstilstand in acht
zullen nemen. Hij zei ver-
Ongeveer 55 Nederlandse militairen van de ver
bindingstroepen zullen zo gauw de Verenigde
Naties (VN) daarom vragen worden ingezet in de
Bosnische hoofdstad Sarajevo. Dat heeft minister
Ter Beek van defensie gisteren verklaard bij aan
komst in de Kroatische hoofdstad Zagreb. Hij
wees erop dat de VN aan nieuwe troepen wel de
voorwaarde verbindt dat er een duurzaam be
stand heerst.
Ter Beek brengt een tweedaags bezoek aan de
Nederlandse eenheden die deel uitmaken van de
VN-vredesmacht in het voormalige Joegoslavië.
Vandaag en morgen bezoekt hij militairen van
het verbindingsbataljon in Kroatië.
Op dit ogenblik bevinden zich 311 Nederlandse
militairen in het voormalige Joegoslavië, van wie
de overgrote meerderheid in Kroatië. In Sarajevo
zitten momenteel zeven Nederlandse militairen.
Zij houden zich bezig met de wederopbouw van
het VN-verbindingscentrum aldaar. Het nieuwe
contingent zal eigen materieel meenemen, zoals
vliegveld van
Sarajevo te
heropenen
Serviërs bereid der bereid te zijn de her-
opening van het vliegveld
van Sarajevo voor huma
nitaire vluchten toe te
staan.
De EG-ministers van bin
nenlandse zaken hebben
gisteren tijdens informeel
overleg in de Portugese hoofdstad Lissabon geen
besluit genomen over de opvang van de vluchte
lingenstroom uit het voormalige Joegoslavië.
Duitsland dat samen met Italië het meest met de
ze stroom te maken heeft, had de lidstaten ge
vraagd om een oplossing in Europees kader.
bukarest Inwoners
van de Roemeense
hoofdstad Bukarest
gingen gisteren
massaal de straat
op om de tweede
verjaardag te her
denken van het bru
te optreden van
mijnwerkers. ZIJ
kwamen in juni
1990 op verzoek
van president lliescu
naar de hoofdstad
en sloegen daar da
genlang in op anti-
regeringsgezinde
betogers. Tijdens de
demonstratie van
gisteren werden
leuzen tegen de re
gering en voorde
n de
monarchie geroe
pen. fOTO'EP
correspondent
Twanlf, misschien wel dertien zetels zou een
verenigde Arabische partij kunnen bezetten In
de 120 leden tellende Knesset, het Israëlische
parlement. Een blok dat evenveel gunsten voor
zijn achterban zou kunnen afdwingen als de ul
tra-orthodoxe joden. Maar de Arabieren bestrij
den liever elkaar dan dc regering in Jeruzalem.
Dc Arabische kiezers hebben dit jaar opnieuw de
keuze uit drie 'eigen' lijsten, maar dc verwachting
Is dat een groot deel zijn stem zal geven aan een
van de 'zionistische' partijen.
Israels Arabieren zijn Israëlische staatsburgers,
maar tegelijkertijd Palestljnen en Arabieren. Hun
persoonlijke ideologie bepaalt de volgorde waarin
ze die drie identiteiten rangschikken. Dc joodse
bevolking spreekt In de regel ovecJsraëllsche
Arabieren' als het gaat om de Arabische bevolking
binnen de grenzen van voor 1967. Maar een re
cent onderzoek onder Arabische middelbare
scholieren liet zien dat niet rt\eer dan 24 procent
zichzelf zo aanduidt. Bijna de helft van de Arabi
sche teenagers opgegroeid terwijl aan de ande
re kant van de 'groene lijn' de intifada woedde
beschouwt zichzelf in de eerste plaats als Pales
tijn.
De 850.000 Arabieren in Israël vormen achttien
procent van het electoraat en gemiddeld zeventig
procent stemt bij parlementsverkiezingen. In dc
jaren vijftig en het begin van de jaren zestig ging
verreweg het grootste deel van de Arabische
stemmen naar Arabische lijsten die verbonden
waren met de joodse socialistische regeringspar
tijen. Bii de oppositie viel op het materiële vlak
niets te halen en het ideologisch bewustzijn was
niet sterk ontwikkeld.
Volgens dr. Eli Rekhess van de Universiteit van
Tel AviV vertoont het stemgedrag van de Arabi
sche kiezers een golfbeweging. Na 1967 kwam
Rakach/Hadash (de gezamenlijke joods-Arabi
sche communistische partij) sterk opzetten. „Ra-
kach Introduceerde een nieuwe pro-Palestijnse
nationale koers en politiek activisme. Van 1975
tot 1985 gaf die partij de toon aan. We beleven nu
het begin van een ontwikkeling, waarbij Rakach
geleidelijk plaats maakt voor een nieuwe groepe
ring. Dat zal een gezamenlijke Arabische lijst zijn
of de islamitische beweging". De trend is dus
weer naar volledig Arabische partijen, al zal dat
pas duidelijk worden bij de verkiezingen in 1996.
Niet alleen de communisten verliezen aanhang
een internationaal verschijnsel
maar ook de 'Progressieve Lijst voor Vrede' van
Mohammed Miari, eveneens een gezamenlijke
joods-Arabische onderneming. Het is zelfs moge
lijk dat Miari de dit jaar voor het eerst op 1,5 pro
cent gestelde kiesdrempel niet zal halen en dat
zou een groot verlies aan stemmen betekenen.
Een onnodig verlies, want Miari had met de com
munisten en de Arabische Democratische Partij
van Abdel Wahab Darawshe een gezamenlijke
Ijjst kunnen vormen. Maar maandenlange be
sprekingen liepen op niets uit omdat de PLV-
voorman geen genoegen wilde nemen met een
tweede plaats. De enige Arabische partij die op 23
juni winst zal boeken, is de groep van Darawshe.
Maar een vooruitgang van een naar twee zetels is
geen sensatie.
Vier jaar geleden behaalden de communisten, de
PLV en de ADP bij elkaar zes zetels. Dr.Rekhess
verwacht dat het er ditmaal zeker niet meer zul
len zijn, eerder mindër. Hij voorspelt dat de Ar
beid in de Arabische sector de gebruikelijke twee
zetels zal weghalen, de Likud anderhalf en het
progressieve Meretz-blok ruim een.
Verrassend is de steun onder de Arabieren voor
Shas, een ultra-orthodoxe joodse partij. Rekhess
schat dat Shas er goed is voor ruim een halve ze
tel. Dat is vooral te danken aan de persoonlijke
inzet van minister van binnenlandse zaken Arieh
Deri voor projecten in Arabische steden en dor
pen, waar het 'voor wat hoort wat' principe zwaar
weegt.
Het vredesproces speelt in de verkiezingscam
pagne onder de Arabische bevolking een onder
geschikte rol. Alleen al daarom hoeft de Arbeid
niet te rekenen op een spectaculaire winst. Bo
vendien is Yitzak Rabin niet geliefd onder de Ara
bieren. Zij herinneren zich nog maar al te goed
hoe de voormalige minister van defensie kort na
het uitbreken van de intifada opdracht gaf de bot
ten van Palestijnse stenengooiers te breken.
De Arabische niet-zionistische partijen is nog
nooit gevraagd zitting te nemen in een Israëlische
regering. Voor de joodse kiezers is de psychologi
sche barrière eenvoudig te hoog. Maar Rabin zal
afhankelijk zijn van de Arabische partijen voor de
vorming van een 'blokkerende meerderheid' bij
de verkiezingen van 23 juni. Dat wil zeggen dat
het linkse blok (de Arbeid plus Meretz) samen
met de Arabieren meer dan zestig zetels moet be
halen om een rechtse regering de pas af te snij
den. Gelet op de verdeeldheid in de Arabische
politieke gemeenschap ziet het er voor Rabin niet
gunstig uit.
Chaos en anarchie
Somalia zink steeds verder weg in chaos en anarchie. Terwijl fa
milie-clans elkaar uitmoorden, vluchten skelet-dunne Somaliërs
naar Kenya, waar ze verhalen over moorden, verkrachtingen en
plunderingen. Elke dag komen er zo'n 350 vluchtelingen uit
Zuid-Somalia aan in Amuna, het dorre niemandsland tussen So
malia en Kenya. Sinds president Siad Barre Somalia zo'n vier
maanden geleden ontvluchtte, zijn alleen al in de hoofdstad Mu-
qdisho 30.000 mensen verwond of gedood.
„Clan-milities trapten deuren in, schoten op onschuldigen en ver
krachtten de vrouwen", vertelt Habiba Adan (35), die na een 300 ki
lometer lange vlucht weinig meer dan een geraamte is. Alle vluch
telingen worden geregistreerd in Amuna, van waar zij met vrach
tenwagens worden overgebracht naar meer zuidelijk gelegen kam
pen.
Onlangs kwamen er in een week 32.000 Somaliërs aan en er zijn
er nog duizenden onderweg, aldus medewerkers van hulporganisa
ties. Volgens hen kunnen ze de vluchtelingenstroom nauwelijks
De Kenyaanse luchtmacht is donderdag begonnen 60 ton voed
sel naar de vluchtelingen in het noordoosten van het land over te
brengen. Graan van de EG wordt met vrachtwagens naar de vluch
telingenkampen gereden, meldden plaatselijke kranten gisteren.
Duitse regering weerlegt felle kritiek
parus Rtr-afp trale bank van Duitsland heb
ben het belang van het verdrag
onderstreept in reactie op zware
kritiek van ruim zestig vooraan
staande Duitse economen. In
een verklaring uitten de econo
men donderdag de vrees dat de
snelle invoering van de Econo
mische en Monetaire Unie
(EMU) op korte termijn zal lei
den tot politieke spanningen in
West-Europa, waardoor het uit
eindelijke doel van de Europese
integratie op losse schroeven
komt te staan „Het verdrag zelf
en niet de kritiek erop brengt
een spanningsvrij Europa in ge
vaar". aldus de economen.
Minister van financiën Waigel
liet weten dat Duitsland niet zal
toestaan dat zwakke lidstaten
de EG dwingen harde financiële
voorwaarden te verzachten. Zijn
collega van buitenlandse zaken,
Kinkel, wees kritiek van de hand
dat door het verdrag van Maas
tricht te veel macht in Brussel
tercht zou komen.
Ook in Frankrijk slinkt de steun
voor de ratificatie van het Ver
drag van Maastricht. De meer
derheid van de bevolking zou
echter waarschijnlijk wel voor
stemmen als er een referendum
over het verdrag wordt gehou
den. Dat blijkt uit een opinie
peiling die het dagblad La Tri
bune liet uitvoeren.
Volgens de enquête zou. 34
procent van de Fransen voor de
unie stemmen en 23 procent te
gen. In mei stemde nog 40 pro
cent voor. Het referendum
wordt waarschijnlijk in septem
ber gehouden.
De kritiek in de twaalf EG-lid-
staten over het verdrag voor po
litieke en economische eenwor
ding wordt steeds luider. Na het
Deense nej, twijfelen behalve de
Fransen ook de leren en de
Duitsers aan het document.
De belangrijkste ministers
van de regering-Kohl en de een-
