CDA vraagt actie tegen
malafide woningbureaus
.Vervuiling en zuinigheid auto zijn moeilijk te meten
Binnenland
Zalm ziet WAO-schip
nu al weer stranden
'PvdA heeft veiligheid
te lang verwaarloosd'
iïmons wil bezinning
>p 'topklinische zorg'
Racefiets op handkracht
CDA: EG moet recht op belastingheffing krijgen
Kabinet wekt woede
Kamer met 'cadeau'
WIJDAG 12 JUN11992
.5
alff mcff nebf per\borf4u cpd ctmmdl^p^u
'Arabisch en Turks als examenvak'
zoetermeer Turks en Arabisch moeten snel eindexamenvak op
HAVO en VWO worden. Dat is goed voor de status van de talen
oor de 'kadervorming' van de allochtone gemeenschap. Bo
vendien moeten er ook in Nederland goede leraren Turks en
Arabisch kunnen worden opgeleid. Dat bepleit de Adviescom-
sie voor de Eindexamens Turks en Arabisch. Staatssecretaris
Wallage (onderwijs) is voorstander van het idee, maar wil nog
geen uitspraak doen over de invoeringsdatum. Dat bleek giste
ren bij de presentatie van het tussenrapport van de commissie.
Arabisch en Turks zijn al enkele jaren examenvak in LBO en
MAVO.
Geen korting voor bijstandstrekker
amsterdam Bijstandstrekkers in Amsterdam krijgen deze zomer
geen speciale korting op het openbaar vervoer in de stad. Het
gemeentebestuur heeft de 'dalurenkaart voor minima' op voor
hand ingetrokken, omdat duidelijk was dat het ministerie van
Sociale Zaken het plan zou schorsen. Volgens staatssecretaris
Ter Veld is het gemeenten niet toegestaan op eigen houtje re
ducties te geven op het openbaar vervoer. De Amsterdamse wet
houder Wildekamp wilde Amsterdamse minima een korting ge-
i van 40 procent gedurende de maanden augustus, septem-
en oktober.
Russische topjagers op open dag
gilze-ruen» Russische topjagers gaan zaterdag 20 juni op de
'open dag' van de koninklijke luchtmacht op vliegbasis Gilze-
Rijen ongetwijfeld de show stelen. De Tsjechische luchtmacht
vliegt de vervaarlijke Mig-25 'Fulcrum voor', één van de meest
geavanceerde gevechtsvliegtuigen van Russische makelij. En de
Russische luchtmacht zelf laat zich evenmin onbetuigd met
twee supersnelle Sukhoi -straaljagers waaronder de allernieuw
ste, de Flanker'. Gilze-Rijen heeft daarmee voor Nederland een
primeur.
Kans op mislukken 'redelijk groot'
t?enh
De kans dat de maatregelen van
kabinet voor Ziektewet en
mislukken, is 'redelijk
Dat heeft directeur Zalm
Iran het Centraal Planbureau
gisteren gezegd.
I Hij vreest dat werkgevers en
werknemers onderling afspra
ken zullen maken om de Finan
ciële effecten van de maatrege
len te compenseren. Ook zou
:jen verruiming van het begrip
gassende arbeid (gedeeltelijk
worden
werk onder hun op-
idingsniveau te aanvaarden)
de praktijk kunnen worden
:blokkeerd.
Zalm voorspelde voor de pe-
eer dan tot nu toe moeten
ingewikkelde en dure
ichnologieën in de gezond-
leidszorg eerst worden geëva-
leerd, voordat een versprei-
ing over het land wordt toege-
:aan. Dat geldt zeker als het
^aat om hele dure behandelin
gen of technieken die ethische
(ragen oproepen. Staatssecreta
ris Simons (volksgezondheid)
tei dat vandaag in Utrecht,
jvaar de Nederlandse Vereni
ging voor Kindergeneeskunde
paar 100ste verjaardag vierde in
lanwezigheid van koningin
Öeatrix.
,,Met al die ontwikkelingen
pp het gebied van de topklini-
Iche zorg zijn we inmiddels op
ïen punt aangekomen dat be
tinning noodzakelijk is. Bezin
ning zowel op medisch-ethisch
iebied als in financieel en kwa-
tatief opzicht", aldus de be-
jvindsman.
Hij noemde de door veel ethi-
ji gestelde kritische vragen over
3e zogenoemde topklinische
torg „zeer terecht". Want „wat
Illegalen vooral in Amsterdam tegen woekerprijzen aan huis geholpen
amsterdam. cpd
Het CDA verlangt van staatssecretaris Kosto (justitie) ver- winsten die de bureaus opstrij
scherpte maatregelen tegen malafide bemiddelingsbu
reaus, die illegale buitenlanders tegen woekerprijzen aan
woonruimte helpen. CDA-Kamerlid Krajenbrink verwijst
in schriftelijke vragen aan Kosto naar de situatie in Am
sterdam, waar veel van die bureaus werkzaam zijn.
den haag anp
Volgens Krajenbrink heeft de
overheid nu nauwelijks greep
op dit soort praktijken. Hierin
kan verbetering worden ge
bracht, als van woningzoeken
den consequent wordt geeïst
dat zij aantonen dat zij legaal in
Nederland verblijven. Zo ont
staat een vorm van 'keten-aan
sprakelijkheid', waarbij ge
meenten illegale bemiddelings
bureaus kunnen aanpakken.
juristen onderzoeken mo
menteel of het mogelijk is de
malafide bureaus harder aan te
pakken.
Tegen het grootste malafide
bureau zijn de afgelopen paar
jaar 24 zaken aanhangig ge
maakt. Twaalf keer leidde dit tot
een veroordeling. Een aantal za
ken loopt nog, maar de maxi
male boetes van 5.000 gulden
vallen in het niet bij de enorme
ken.
„Het is dweilen met de kraan
open. Er is een definitievere op
lossing nodig", aldus woord
voerder M. Maten van de Ge
meentelijke Dienst Herhuisves
ting (GDH) van Amsterdam. De
GDH is vanaf 1989 met honder
den illegale buitenlanders in
aanraking gekomen, die de du
pe zijn geworden van malafide
woonruimte- en kamerbemid
delingsbureaus, die hen tegen
exorbitante prijzen woonruimte
aanbieden. Er zijn sindsdien
tientallen zaken juridisch aan
gepakt. De dienst is al enige tijd
bezig met de problematiek.
Doordat een aantal illegale
vreemdelingen de afgelopen tijd
naar de rechter is gestapt, ko
men de praktijken nu boven
water. De bemiddelaars vragen
aan mensen die in Amsterdam
wonen om hun woning tijdelijk
te verhuren, in ruil voor geld.
Vervolgens worden er mensen
gezocht aan wie de woning kan
worden onderverhuurd. Het bu
reau strijkt de winst op.
De huren zijn exorbitant hoog
en er wordt sleutelgeld ge
vraagd. Na verloop van het tij
delijke huurcontract wordt vaak
opnieuw sleutelgeld gewaagd
en wordt de huur verhoogd.
Maten. „Je kunt gerust spreken
van criminele praktijken. Het
gaat om een kwetsbare groep
mensen. Ze zijn als de dood
voor de politie en daarvan ma
ken de bureaus misbruik door
te dreigen met aangifte."
De PvdA heeft het onderwerp
veiligheid de afgelopen decen
nia te veel onderschat. Dat is
een van de belangrijkste rede
nen waarom een kloof is ont
staan tussen deze partij en
haar traditionele aanhang. Dat
is vooral het geval in de grote
steden. Veiligheid is daarom
het belangrijkste thema voor
de jaren negentig.
Die constatering kwam gis
teravond van de Amsterdamse
PvdA-burgemeester Van Thijn,
in een lezing voor het hoofd
stedelijke PvdA-gewest. „Het is
toch een grof schandaal dat
veel bejaarden in deze stad
niet meer de straat op durven.
We kunnen niet accepteren dat
hele bevolkingsgroepen bang
en angstig zijn. We accepteren
niet dat de koopkracht met 0,1
procent achteruit gaat. Maar
tasjesroof, inbraak in wonin
gen, daar lopen we een stukje
riode na 1995 een toename van
het aantal mensen in de arbeid-
ongeschiktheidswetten WAO,
AAW en de Ziektewet. Oorzaak
is de vergrijzing van de bevol
king. Van de geboortegolf na de
oorlog bereikt na 1995 een deel
de leeftijd van 50 jaar. Daarbo
ven bestaat een verhoogd ge-
zondheids- en arbeidsonge
schiktheidsrisico, aldus Zalm.
Ook de Gemeenschappelijke
Medische Dienst temperde on
langs het optimisme over de
succeskansen voor de kabinets
plannen voor WAO en Ziekte
wet. Volgens de GMD zal het
kabinet met de wao-maatrege-
len geen 3,6 miljard gulden be
sparen, maar slechts 500 mil
joen gulden.
denken we te bereiken als we
een ernstig ziek kind door de
topklinische molen halen? Bete
kent dat een genezing, een ver
betering van de conditie of blijft
hij afhankelijk van technologie
en individuele zorg? Dit soort
vragen moet niemand uit de
weg gaan", aldus Simons.
De Vereniging voor Kinderge
neeskunde is voortgekomen uit
de Nederlandsche Vereeniging
voor Paediatrie.
Het reglement vermeldde in
1892 als doelstelling: Het verbe
teren van het lot der kinderen in
Nederland. Voorzitter prof.dr. L.
Dooren gaf op de bijeenkomst
wat cijfers. Van de bijna 149.000
kinderen die in 1892 werden ge
boren, overleden er bijna 26.000
voor hun eerste verjaardag.
Tien jaar geleden overleden
nog slechts negen op de dui
zend kinderen voor de leeftijd
van één jaar. Van Dooren ver
wacht een stijging van het aan
tal levend geboren kinderen. In
1990 waren dat er in Nederland
198.000. Dat zal de komende ja
ren stijgen tot 206.000 per jaar.
utrecht Op de beurs Support '92 in Utrecht worden sinds gisteren talloze nieuwe artikelen op het gebied van thuiszorg en revalidatie getoond. Een van de opvallendste zaken is de
ze sportfiets voor gehandicapten, die door handkracht moet worden aangedreven. De lichtgewicht driewieler kost overigens aanzienlijk meer dan een gewoon 'racekarretje De Ame
rikaanse fabrikant vraagt er zo'n 5.800 gulden voor. foto anp arthur bastiaansf
Tijdens werkbezoeken wordt
Van Thijn geregeld geconfron
teerd met bewoners die hem
hun gevoel van onveiligheid
kenbaar maken. „Ik kan het
niet meer aanzien dat vrouwen
In huilen uitbarsten als ze ver
tellen dal er al zes keer een in
breker in hun huis heeft ge
staan. De PvdA moet daarom
fundamenteel meer doen aan
veiligheid en rechtshandha
ving", aldus de Amsterdamse
burgervader.
Een consequente rechts
handhaving Is volgens hem
een „absolute voorwaarde".
Een selectieve handhaving als
gevolg van capaciteitsgebrek
bij de politie, justitie of een
cellentekort is daarom „princi
pieel onjuist".
Van Thijn: „Consequente
handhaving van de veiligheid
is voorwaarde van een klimaat
van tolerantie. En juist tole
rantie is een van de belangrijke
doelstellingen van de sociaal-
democratie."
Economische
Zaken bezorgd
over lijst VS
den haag gpd
Het ministerie van economi
sche zaken is bezorgd over de
export van Nederlandse pro-
dukten naar de Verenigde Sta
ten. De VS staan op het punt de
invoerrechten voor onder meer
landbouwprodukten fors te ver
hogen, „zodanig dat export on
mogelijk wordt", aldus een
woordvoerder van het ministe
rie.
De dreigende verhoging van
de invoerrechten vloeit voort uit
het beleid van de Europese Ge
meenschap oliezaadboeren te
subsidiëren. Volgens de VS kun
nen Amerikaanse boeren daar
door hun (duurdere) produktén
niet afzetten.
Verschillende gesprekken tus
sen de VS en de EG hebben niet
tot een oplossing geleid. Was
hington publiceerde daarom
deze week een voorlopige lijst
van EG-produkten die zullen
worden getroffen door extra
heffingen als de subsidies niet
snel komen te vervallen. De hef
fingen zouden de EG voor in to
taal 2 miljard dollar (3,5 miljard
gulden) schaden. Volgens waar
nemers is Washington echter
van plan de lijst in te dikken tot
een bedrag van 1 miljard dollar,
het bedrag dat de Amerikaanse
boeren mislopen door de EG-
subsidies.
.Staatssecretaris Van Rooy
(buitenlandse handel) zal vol
gende week in EG-verband ini
tiatieven ondernemen om de VS
alsnog op andere gedachten te
brengen. Volgens de woord-
het
s de
EG bereid de VS financiële com
pensatie te bieden voor de ver
meende schade als gevolg van
de subsidie op de oliezaadpro
ducenten.
den haag gpd
Het CDA vindt dat de Europese
Gemeenschap het recht moet
krijgen belasting te heffen. Dan
moet wel de belastingdruk in
Nederland dalen. Dat zei CDA-
kamerlid Van der Linden giste
ren in de Kamer tijdens een be
raad over de toekomstige finan
ciering van de EG. Zijn PvdA-
collega Melkert wees het idee
van de hand. Ook minister Kok
van financiën voelt er bitter
weinig voor.
De EG-ministers van financi
en besloten eerder deze week
dat de gemeenschap de eerste
drie jaar uit moet komen met
1,2 procent van het bruto natio
naal produkt (de bruto waarde
van alles wat een land produ
ceert) uit de lidstaten. Van der
Linden noemde dat te weinig
en kwam met het belasting
voorstel. Melkert sloot een ver
hoging van de EG-bijdrage niet
uit, als dat extra geld tenminste
wordt besteed aan midden- en
oost-Europa en noord-Afrika.
Kok betoogde dat de EG-
Commissie nauwelijks oog heeft
voor discipline en bezuinigin
gen en dat het daarom goed is
als de EG eens met een wat
krappere kas moet werken. Al
leen als keihard bewezen wordt
dat het daarmee niet kan, is ver
ruiming denkbaar.
Decentralisatie verloopt erg stroef
den haag gpd
den haag laurent heere
Het kabinet is van plan de bijzondere verbrui
kersbelasting (BVB) op auto's te vervangen door
de Belasting op Personenauto's en Motorrijwie
len (BPM). De ANWB en de vereniging Natuur
en Milieu juichen de wijziging toe. De nieuwe
belasting gaat immers rekening houden met de
1 vervuiling. Voor vuile auto's en wagens die veel
''brandstof gebruiken, moet binnenkort dieper in
de buidel worden getast. Maar wat is vuil en wat
is zuinig?
Tot dusver heeft het kabinet nog niet officieel
)r|bekendgemaakt wat in het vat zit. Maar voor die-
^gene die hoopt dat 'schone' auto's goedkoper
worden doordat de fiscus meer vangt voor 'vui-
Jle', hebben de belangenvereniging Bovag (gara-
i ges) en RAI (auto-importeurs) een tegenvaller in
■^het verschiet. „Geen enkele wagen wordt goed-
fjkoper. Hooguit is het zo dat sommige auto's ge-
i lijk blijven in prijs", aldus R. van der Linde van
Bovag en RAI hebben gezamenlijk uitgerekend
dat het kabinet van plan is de auto veel zwaarder
'te belasten. Nu brengt de BVB jaarlijks 2,6 mil
jard gulden op. Door de verandering van het hef
fingssysteem krijgt het rijk straks 425 miljoen
-4meer in kas, zeggen Bovag en RAI.
Maar daar staat dan wel tegenover dat het
milieu ermee gediend lijkt. Het kabinet is im
mers van plan extra belasting te heffen op 'vuile'
en 'veel verbruikende' auto's. Welke wagens in
de ogen van de regering 'vuil' en welke 'schoon'
zijn, valt op dit moment niet te zeggen.
Eigenlijk zijn alle nieuwe auto's 'schoon' vanaf
1 januari volgend jaar. Dan gaat een nieuwe EG-
richtlijn in, die bepaalt dat alle op benzine rij
dende auto's moeten zijn voorzien van een kata
lysator. Nu is dat al 97 procent van de nieuwe
auto's. De katalysator is overigens zo'n succes
geworden omdat de overheid de aanschaf van
'schone' auto's mbsidieerde. Volgend jaar is dat
echter afgelopen.
ECE-norm
Voor Bovag en RAI is onduidelijk wat het kabinet
nu voorheeft met de nieuwe belastingheffing.
Wil het kabinet vooral kijken naar het benzinege-
bruik? Dat wordt nu volgens de ECE-norm ge
meten. Dat is een standaardnorm voor het ge
bruik in de stad, bij een snelheid van 90 en van
120 kilometer per uur.
Maar die norm zegt niets over de daadwerke
lijke vervuiling die een auto veroorzaakt. M.
Brunt van Natuur en Milieu had dan ook liever
gezien dat bij het heffen van belasting ook wordt
gekeken naar het vermogen van de motor. .Au
to's met een groot vermogen worden over het al
gemeen gebruikt om hard mee te rijden. En bij
hard rijden neemt de vervuiling onevenredig veel
toe."
Neem een simpele VW Golf 1400. Die gebruikt
bij 90 kilometer per uur gemiddeld 5,2 liter
brandstof. De 51 kilo zwaardere Golf GTI heeft
gemiddeld 5,8 liter nodig en het topmodel, de
zes-cilinder Golf VR6 is met z'n 1.114 kilo de
grootste slokop met een gebruik van 7,3 liter. Nu
wordt de BVB geheven over de catalogusprijs en
daardoor brengt de zes cilinder de meeste belas
ting op. Hoe dat straks loopt, kan niemand zeg
gen. Koppelt de fiscus de nieuwe BPM aan het
gewicht of aan het gebruik? Niemand weet het.
Maar ook het vermogen van een wagen zegt
nog niet alles over de werkelijke milieubelasting.
Een zegsman bij TNO: „Wij meten hier alleen de
gebruikscijfers en de emissiegegevens en contro
leren in opdrkcht van de overheid of de opgaven
van de fabrieken kloppen. Maar op Europees ni
veau wordt intussen in allerhande studieclubs
gesproken over mogelijkheden. Want om te kij
ken naar de werkelijke milieubelasting, moet je
het hele produktieproces, het gebruik en ten
slotte de verwerking van de sloopwagen meewe
gen."
De woordvoerder van TNO sluit niet uit dat uit
zo'n alles omvattende studie zou kunnen blijken
dat een op het eerste oog 'vuile, grote' wagen
schoner is dan het veel kleinere autootje.
Volkswagen maakt er nu al reclame mee dat de
auto's na afloop van hun carrière weer kunnen
worden ingenomen en grotendeels kunnen wor
den gerecycled. Volvo onderzoekt op het mo
ment hoe de recycling van kunststof onderdelen
het best kan worden aangepakt. De relatief zware
Volvo zou dus op termijn 'schoner' kunnen zijn
dan een vergelijkbare lichtere en daardoor min
der verbruikende wagen.
„Het zou prettig zijn als je een hele milieuba
lans van een auto zou kunnen maken maar dat is
ongelooflijk ingewikkeld en kost enorm veel
geld", aldus Brunt. Daarom is ze wel ingenomen
met het vermoedelijke kabinetsplan om vooral te
kijken naar het gebruik.
„De gebruiksgegevens zijn bekend, daar kun je
mee aan de slag En dat is hard nodig Auto's ver
vuilen enorm. Bekend is hoeveel olie door auto's
vrij komt, hoeveel rubber, hoeveel autowrakken
Daarom zeggen wij ook dat het autogebruik met
de helft moet worden teruggedrongen. Het be
lasten van de vervuiler is daarvoor een goede
methode. Het belasten van de grootste vervui
lers, die met de snelste wagens, een nog betere."
Het kabinetsvoorstel om 200
miljoen gulden uit extra aard
gasverkoop in te zetten voor in
vesteringen bij provincies en
gemeenten, is in de Tweede Ka
mer slecht gevallen. Hiermee
wil het kabinet maskeren dat
het er niet in is geslaagd om
voor 1993 voldoende taken en
bevoegdheden naar de lagere
overheden over te hevelen, al
dus een boze Kamer Bovendien
hoopt het kabinet op deze ma
nier wel het te bezuinigen be
drag binnen te halen.
In het overleg dat de Kamer
gisteren met staatssecretaris De
Graaff Nauta (binnenlandse za
ken) had over de voortgang van
de decentralisatie pogingen,
noemde CDA kamerlid Koetje
de gift van 200 miljoen gulden
een 'armoedebod'. PvdA
woordvoerder De Cloe sprak
van een 'noodverband', terwijl
Scheltema (D66) het incidentele
karakter van de investering een
duidelijk nadeel vindt in verge
lijking met de permanent over
te dragen rijkstaken en be
voegdheden naar lagere overhe
den.
Op zich vinden alle partijen
het toe te juichen dat het kabi
net geld beschikbaar stelt voor
plaatselijke projecten die de
'economische structuur' ver
sterken. Maar de relatie die het
kabinet met de decentralisatie
operatie legt. is de Kamer in het
verkeerde keelgat geschoten.
De Graaff Nauta gaf toe dat
het kabinet tot het ongebruike
lijke aanbod is overgegaan, om
dat er in 1993 onvoldoende van
de geplande overdracht van ta
ken terecht komt. Met de ge
meenten en de provincies was
afgesproken om volgend jaar
voor minstens 1.5 miljard gul
den tedencentraliseren Daarbij
kon voor 275 miljoen gulden
worden bezuinigd door doel
matiger te werken.
Het kabinet probeert nu via
een 'truc' het grootste deel van
die 275 miljoen gulden binnen
te halen. De gemeenten en pro
vincies krijgen slechts 200 mil
joen gulden van het rijk. terwijl
in de Voorjaarsnota 430 miljoen
gulden aan extra aardgasbaten
is ingeboekt ten bate van de la
gerc overheden De resterende
230 miljoen houdt het kabinet
zelf.
De Kamer was ook zeer kri
tisch over de algehele voortgang
van de decentralisatie. De
staatssecretaris kon de kritiek
alleen maar beamen en gaf toe
dat het kabinet 'te optimistisch'
is geweest over de de operatic,
die in 1994 acht miljard aan
over te hevelen taken en 550
miljoen gulden aam aan bezui
nigingen moet opleveren.
